Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  mechanika kwantowa
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

„Czarnoskrzynkowy” model eksperymentu EPR-B

100%
Czerniawski J.
Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne
|
2023
|
vol. 11
113-131
PL
Zgodnie z twierdzeniem Bella, żaden model lokalny i realistyczny nie odtworzy wszystkich przewidywań mechaniki kwantowej dla eksperymentu EPR-B. Każdy taki model musiałby przewidzieć zarazem doskonałą korelację i złamanie nierówności CHSH, lecz to wydaje się niemożliwe, gdyż aby dostarczyć pierwszego z tych przewidywań, musiałby być deterministyczny, podczas gdy to wydawałoby się uniemożliwiać drugie. Przedstawiony zostanie model eksperymentu EPR-B, w którym spodziewane jest uniknięcie tej pozornej sprzeczności dzięki deterministycznie chaotycznemu mechanizmowi leżącemu u podstaw pomiarów. Model jest w fazie modelu „czarnoskrzynkowego”, gdyż nie został jeszcze sprecyzowany ten mechanizm, lecz jedynie odpowiadająca mu funkcja odpowiedzi.
2
Publication available in full text mode
Content available

Schrödinger w oczach naukowca i humanisty

88%
Twardowski M.
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
|
2014
|
issue 54
313-325
PL
Recenzja książki: Hans Ulrich Gumbrecht, Robert Pogue Harrison, Michael R. Hendrickson, Robert B. Laughlin, What Is Life? The Intellectual Pertinence of Erwin Schrödinger, Stanford University Press, Stanford 2011, s. 145.
3
Publication available in full text mode
Content available

O podglądaniu fizyków przy pracy (nad kwantowaniem grawitacji)

75%
Lamża Ł.
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
|
2014
|
issue 56
147-151
PL
Recenzja książki Wojciecha P. Grygiela, Stephena Hawkinga i Rogera Penrose’a spór o rzeczywistość, Copernicus Center Press, Kraków 2014, ss. 412.
4
Publication available in full text mode
Content available

Mechanika kwantowa a problem obiektywności

75%
Łukasik A.
Zagadnienia Naukoznawstwa
|
2015
|
vol. 51
|
issue 2(204)
137-146
PL
W artykule argumentuję, że odróżnienie epistemologicznego i ontologicznego pojęcia obiektywności, oraz radykalnej obiektywności ontologicznej od obiektywności ontologicznej zrelatywizowanej do przyrządu pomiarowego pozwala na adekwatną analizę sytuacji poznawczej w mechanice kwantowej i przeciwstawienie się subiektywistycznym interpretacjom mechaniki kwantowej.
EN
In the article I argue that distinction between the epistemological notion and objectivity from ontological notion of objectivity, as well as radical ontological objectivity and ontological objectivity relative to the measuring instrument allows us for an adequate analysis of the cognitive situation in quantum mechanics and undermines the subjectivist interpretations of it.
5
Publication available in full text mode
Content available

Divine Action and the Laws of Nature: A Reply to Łukasiewicz

71%
Koperski J.
Roczniki Filozoficzne
|
2020
|
vol. 68
|
issue 3
127-136
EN
This reply to Łukasiewicz’s “Divine Providence and Chance in the World” argues for three conclusions. First, what he calls “epistemic deism” faces challenges from physics that are not widely recognized. Second, if theists in favor of the fine-tuning design argument are wrong, then so are most physicists, who believe that fine-tuning requires an explanation. Third, not all laws of nature are conditional in the way that Łukasiewicz believes. Fortunately, the distinction between laws and non-nomic information provides a way to expand his model of divine action.
PL
Działanie Boga a prawa przyrody: odpowiedź Łukasiewiczowi W odpowiedzi Łukasiewiczowi na Opatrzność Boża a przypadek w świecie bronię trzech wniosków. Po pierwsze, stanowisko nazwane przez niego „deizmem epistemicznym” staje przed wyzwaniami ze strony fizyki, których często się nie zauważa. Po drugie, jeśli teiści opowiadający się za argumentem celowościowym opartym na tzw. delikatnym dostrojeniu nie mają racji, to nie ma jej również większość fizyków, która uważa, że delikatne dostrojenie wymaga wyjaśnienia. Po trzecie, nie wszystkie prawa przyrody są warunkowe w takim sensie, jaki przyjmuje Łukasiewicz. Na szczęście rozróżnienie między prawami a nienomologiczną informacją pozwala na rozszerzenie jego modelu działania Boga.
6
Publication available in full text mode
Content available

Providence, Chance, Divine Causation, and Molinism: A Reply to Łukasiewicz

71%
Flint T. P.
Roczniki Filozoficzne
|
2020
|
vol. 68
|
issue 3
55-69
EN
Dariusz Łukasiewicz’s “Divine Providence and Chance in the World” attempts to show that the strong traditional understanding of providence is no longer tenable, especially for one who adopts the current scientific picture of the world. In its place, Łukasiewicz suggests, we need to adopt a view of providence which allows for genuine chance events not controlled by God. I argue that he has not made his case on the need for the traditional view to be abandoned. I then examine two directions a Christian might go so as to accommodate most of the attractive elements of Łukasiewicz’s revisionary account without succumbing to the philosophical and theological defects his position exhibits.
PL
Opatrzność, przypadek, boska przyczynowość i molinizm: odpowiedź Łukasiewiczowi Esej Dariusza Łukasiewicz Opatrzność Boga a przypadek w świecie ma dowodzić, że silne tradycyjne rozumienie opatrzności nie da się utrzymać, zwłaszcza w świetle współczesnego naukowego obrazu świata. W jego miejsce Łukasiewicz proponuje koncepcję Opatrzności, która dopuszcza autentycznie przypadkowe zdarzenia, których Bóg nie kontroluje. Argumentuję, że argument Łukasiewicza jest nieudany. Następnie rozważam dwa sposoby, w jakie chrześcijanin mógłby uwzględnić większość atrakcyjnych składników rewizyjnej koncepcji Łukasiewicza, unikając filozoficznych i teologicznych wad jego stanowiska.
7
Publication available in full text mode
Content available

Kwantowe modele poznania i decyzji

63%
Łukasik A.
Studia Philosophiae Christianae
|
2016
|
vol. 52
|
issue 4
107-130
EN
Quantum mechanics introduces a new set of revolutionary principles, such as wave-particle duality, superposition, uncertainty, complementarity, entanglement, as well as a fundamentally new approach to probability. Quantum mechanics was created to explain some paradoxical discoveries that were impossible to understand using classical physics. Nowadays we have a similar problem in cognition and decision making – there are many paradoxical findings that seem irrational according to classical probability theory. For example, under some conditions, people judge the probability of event A and B to be greater that the probability of A, which is called the conjunction fallacy; or they judge the probability of A or B to be less than the probability of A, which is called the disjunction fallacy. The aim of this article is to describe the Quantum Cognition research program, which applies the abstract, mathematical formalism of quantum mechanics to cognition and decision making. Quantum probability theory, initially invented to explain some effects on measurements in physics, appears to be a powerful tool to explain some findings in the cognitive sciences.
PL
Mechanika kwantowa wprowadziła nowy zestaw rewolucyjnych idei, takich jak dualizm korpuskularno-falowy, superpozycja stanów, nieoznaczoność, komplementarność, splątanie i całkowicie nowe podejście do prawdopodobieństwa. Mechanika kwantowa została stworzona w celu wyjaśnienia paradoksalnych odkryć, całkowicie niemożliwych do wyjaśnienia w ramach fizyki klasycznej. Współcześnie podobną sytuację możemy znaleźć w naukach o poznaniu i teoriach decyzji – wiele odkryć wydaje się paradoksalnych z punktu widzenia klasycznej teorii prawdopodobieństwa. Na przykład w pewnych warunkach ludzie szacują prawdopodobieństwo koniunkcji zdarzeń A i B jako większe niż prawdopodobieństwo z członów koniunkcji, co jest nazywane błędem koniunkcji, w innych okolicznościach oceniają prawdopodobieństwo sumy zdarzeń A lub B jako mniejsze niż prawdopodobieństwo jednego ze zdarzeń, co jest nazywane błędem dysjunkcji. Celem niniejszego artykułu jest omówienie podstawowych idei programu badawczego Quantum Cognition, który jest zastosowaniem abstrakcyjnego formalizmu mechaniki kwantowej do modelowania czynności poznawczych i procesów decyzyjnych. Kwantowa teoria prawdopodobieństwa, pierwotnie stworzona w celu opisania pomiaru w mechanice kwantowej, wydaje się skutecznym narzędziem w modelowaniu czynności poznawczych i procesów decyzyjnych.
8
Content available remote

Zmierzch antropomorfizmu (na podstawie literatury fantastycznej)

51%
Tomalak B.
Świat i Słowo
|
2013
|
vol. 11
|
issue 2(21)
95-106
EN
The article scrutinises exomimetic literature – both science fiction and fantasy – a genre which developed in the 20th century and appropriated traditional science fiction by creating hybrid forms, whose common denominator was the logic of presented world which exceeded the traditional physics. In the case of science fiction it is new physics, meta-physics, which is followed by nuclear physiology and cellular nuclear physics. It is also assumed that the behavior of the matter (also living matter) can be controlled by quantum physics on the level of nanometers. The feature shared by both, science fiction and fantasy, is the ability to trespass typically human limitations. They steer towards multiplied, intensified humanity. Towards non-human. In this respect both genres illustrate the decline of traditional humanity and of ordinary man.
9
Publication available in full text mode
Content available

Lawrence M. Krauss o powstaniu Wszechświata z nicości. Czy współczesna fizyka rozwikłała zagadkę istnienia Wszechświata?

51%
Mrozek J.
Studia Philosophiae Christianae
|
2016
|
vol. 52
|
issue 4
131-145
EN
How and why did the Universe come into existence? The main problem with the scientific explanation of the Universe’s existence is that it assumes a certain physical reason of its existence. But any physical cause of the universe must be a part of the Universe whose existence it is to explain. Therefore, every purely scientific explanation of the Universe’s existence is bound to fail. Perhaps no scientific theory can build a bridge between absolute nothingness and the already existing Universe. It appears that if we change a metaphysical question: why does Universe exist? into a ‘more scientific’ question: in which way did (could) the Universe come into existence?, then we have an opportunity to present a contemporary version of the ‘history’ of the Universe’s origin based on physics. The cosmologist Lawrence M. Krauss claims that it is enough to abandon the metaphysical notion of absolute nothingness and take physical vacuum as a point of departure. For it follows from quantum mechanics that quantum vacuum is not the same as metaphysical nothingness (according to quantum mechanics time and space could have come into existence spontaneously, and perhaps the laws of nature themselves appeared spontaneously), and it is possible that – in the light of contemporary physics – the Universe was created out of “nothing”.
PL
Jak i dlaczego powstał Wszechświat? Problem z naukowym wyjaśnieniem istnienia Wszechświata polega na tym, że zakłada ono pewną fizyczną przyczynę jego istnienia. Ale jakakolwiek fizyczna przyczyna Wszechświata musi być częścią Wszechświata, którego zaistnienie ma wyjaśnić. Z tego powodu każde czysto naukowe wyjaśnienie istnienia Wszechświata jest skazane na zapętlenie. Być może żadna teoria naukowa nie może przerzucić mostu pomiędzy absolutną nicością a istniejącym już Wszechświatem. Okazuje się jednak, że gdy metafizyczne pytanie typu: dlaczego istnieje Wszechświat? zamienimy na „bardziej naukowe”: w jaki sposób powstał (mógł powstać) Wszechświat?, to mamy szansę na gruncie fizyki przedstawić współczesną wersję „historii” powstania Wszechświata. Kosmolog Lawrence M. Krauss twierdzi, że w tym celu wystarczy porzucić mętne – z punktu widzenia fizyki – pojęcie absolutnej nicości i za punkt wyjścia uznać fizyczną próżnię. Ponieważ – jak wynika z mechaniki kwantowej – kwantowa próżnia to dalece nie to samo co nicość metafizyczna (według mechaniki kwantowej czas i przestrzeń mogły powstać spontanicznie, a nawet, być może, spontanicznie powstały same prawa natury), możliwe jest – w świetle naszej współczesnej wiedzy – powstanie Wszechświata z „niczego”.
10
Publication available in full text mode
Content available

Udawane filozofowanie

38%
Jodkowski K.
Filozoficzne Aspekty Genezy
|
2014
|
vol. 11
279-302
PL
Recenzja książki: Wojciech Grygiel, Stephena Hawkinga i Rogera Penrose’a spór o rzeczywistość, Copernicus Center Press, Kraków 2014, s. 412.
EN
Review of: Wojciech Grygiel, Stephena Hawkinga i Rogera Penrose’a spór o rzeczywistość, Copernicus Center Press, Kraków 2014, s. 412.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.