Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  miara
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Wybrane pojęcia matematyczne a ich rozumienie przez uczniów edukacji wczesnoszkolnej – pojęcie miary i mierzenia

100%
Żądło-Treder J.
Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze
|
2019
|
vol. 580(5)
59-76
PL
Etap edukacji wczesnoszkolnej to szczególnie ważny okres, w którym dziecko ma możliwość skonfrontowania wiedzy potocznej z wiedzą formalną. Ważnym obszarem takiej konfrontacji są tzw. wiadomości i umiejętności praktyczne, w tym pojęcie miary i umiejętność mierzenia. To właśnie na poziomie elementarnym dziecko przechodzi od wiedzy potocznej na temat mierzenia do wiedzy formalnej oraz zaczyna rozumieć wzajemne związki pomiędzy różnymi miarami. Jednym z podstawowych zagrożeń w zakresie kształtowania pojęcia miary u dzieci jest zbyt wczesna formalizacja wiedzy. W artykule zaprezentowano wyniki badań pilotażowych dotyczących rozumienia przez dzieci 7-, 9-letnie sensu mierzenia wielkości ciągłych, takich jak: długość, objętość, masa, czas, temperatura oraz pole powierzchni. Na podstawie uzyskanych wyników ustalono, że najwięcej trudności sprawia dzieciom mierzenie masy i pojemności oraz pola. Zasadniczo badani nie rozumieją istoty równowagi na wadze szalkowej, a zatem nie potrafią ustalić wyniku pomiaru masy. Na podstawie prowadzonej obserwacji zauważono, że czynność mierzenia, kojarzą dzieci głównie z długością oraz ze specjalnymi przyrządami. Brakuje im świadomości tego, że mierzyć możemy za pomocą dowolnie obranych jednostek; i że mierzyć można różne wielkości ciągłe.
2
Publication available in full text mode
Content available

O wykładnikach miary w polszczyźnie

86%
Nowosad-Bakalarczyk M.
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
|
2019
|
vol. 31
EN
This study is concerned with how speakers of Polish refer to the number/size of objects and phenomena. They make use of the rich repertoire of units of measurement: a peculiar invention of human thought that meets the need to relate to quantities. Depending on the nature of the phenomena being measured or quantified, the methods of measurement being employed, cognitive needs, and communicative intentions, people use various kinds of measurement. These include conventional units of precise values, designed to measure specific values (e.g. sekunda ‘second’ to measure time), mainly used in professional (often international) communication, but also unconventional units of scientifically imprecise values, commonly used to relate to various parameters, e.g. names of body parts (garść orzechów ‘a handful of nuts’), names of containers (kubek herbaty ‘a mug/cup of tea’, tubka farby ‘a tube of paint’), names of units of substances (główka kapusty ‘a head of cabbage’, kromka chleba ‘a slice of bread’), names of parts (kawałek mięsa ‘a piece of meat’) or collections (góra kamieni ‘a heap of rocks’). Both sets of units are open-ended: they are enlarged as a result of linguistic processes (e.g. semantic and word-formational derivation) or non-linguistic ones (scientific and technological progress, which leads to ever more precise measurements).
PL
W artykule ukazano, w jaki sposób użytkownicy polszczyzny określają ilość/wielkość obiektów i zjawisk. Stwierdzono, że wykorzystują do tego celu bogaty zasób jednostek miary, które są swoistym wynalazkiem myśli ludzkiej wynikającym z potrzeby wyrażania ilościowych aspektów istnienia świata. W zależności od natury mierzonych bytów, zastosowanych sposobów mierzenia oraz realizowanych potrzeb poznawczych i intencji komunikacyjnych ludzie operują różnymi miarami. Są wśród nich zarówno tzw. konwencjonalne jednostki miary – o ściśle określonej wartości, służące do pomiaru określonej wielkości (np. sekunda do pomiaru czasu), stosowane w komunikacji przede wszystkim profesjonalnej (często międzynarodowej); jak też tzw. niekonwencjonalne jednostki miary – o mało precyzyjnej (z naukowego punktu widzenia) wartości, powszechnie używane do określania różnorodnych parametrów rzeczywistości, np. nazwy części ciała (garść orzechów), nazwy pojemników i opakowań (kubek herbaty, tubka farby), nazwy jednostek materii (główka kapusty, kromka chleba), nazwy części (kawałek mięsa), nazwy zbiorów (góra kamieni). Oba typy jednostek miary stanowią zbiór otwarty – powiększaniu ich zasobów sprzyjają zarówno procesy językowe (np. derywacji semantycznej i słowotwórczej), jak i pozajęzykowej (intensywny rozwój nauki i techniki, który prowadzi do zwiększania stopnia specjalizacji pomiarów).
3
Publication available in full text mode
Content available

Na czym polegał błąd Iwana Karamazowa – Albert Camus o kompetencji rozumu wobec irracjonalnego

58%
Lisowska U.
Ogrody Nauk i Sztuk
|
2012
|
issue 2
PL
Tematem artykułu jest poruszany przez Alberta Camusa problem kompetencji rozumu względem tego, co irracjonalne. W tekście stawiam pytanie o zasadność sądów rozumu w obli-czu chaotyczności i niezrozumiałości świata. Analizując Camusowskie pojęcie absurdu, wskażę na etyczne i poznawcze zobowiązania zawarte w diagnozie absurdu. Związane z tą kategorią doświadczenie buntu traktuję jako podstawowy sposób przejawiania się specyfi cznej dla czło-wieka cechy, którą Max Scheler określał jako zdolność do „mówienia »nie«” (”Nein” sagen)., Przedstawiam fi lozofi ę autora Dżumy jako racjonalizm świadomy swoich ograniczeń, uwzględ-niając jego refl eksję nad opozycyjnymi stanowiskami, takimi jak koncepcja Karla Jaspersa. Pod-stawę rozważań stanowią prace Alberta Camusa, Człowiek zbuntowany oraz eseje ze zbioru Mit Syzyfa i inne eseje, ale także fragmenty Braci Karamazow Fiodora Dostojewskiego.
EN
Summary The study is concerned with the problem of the capability of reason when confronted with the irrational, as presented in Albert Camus’ philosophy. A question is posed about the validity of reasonable judgment in view of the incomprehensibility of the world. My analysis of A. Camus’ notion of absurdity reveals ethical and epistemological obligations inherent in the diagnosis of the absurdity of reality. The experience of rebellion (connected with the above mentioned category) is the basic aspect of an exclusively human feature, which Max Scheler described as the ability to “say no” (“»Nein« sagen”). In order to present A. Camus’ philosophy as a mature version of rationalism, and aware of its limitations, I take into account Camus’ reflection on the opposite attitude, as it reveals itself in the ideas of Karl Jaspers. The analysis is based on A. Camus’ The Rebel. An Essay on Man in Revolt, selected essays from the collection The Myth of Oedipus and Other Essaysand selected excerpts from Fyodor Dostoyevsky’s Brothers Karamozov.
4
Publication available in full text mode
Content available

Innowacyjność przedsiębiorstw – miary oraz modele

58%
Karbowski A.
Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie
|
2015
|
vol. 36
|
issue 3
70-76
EN
The article discusses the measures and models of enterprises innovativeness developed by researchers representing branch economy. Firstly, the attention was given to the traditional measures of firm innovativeness, both input and output ones. Were presented its advantages and disadvantages. The next part of the study concentrates on firm innovativeness modern measures, which, among others, refer to the managerial concepts of open and networked innovation. Finally, the evolution of firm innovativeness models was discussed.
PL
W artykule zostały omówione miary oraz modele innowacyjności przedsiębiorstw opracowane przez badaczy reprezentujących ekonomię gałęziową. W pierwszej części omówiono tradycyjne miary innowacyjności przedsiębiorstw, dzieląc je na miary nakładowe oraz wynikowe. Przedstawiono zalety oraz wady tych mierników. W dalszej części opracowania skoncentrowano się na nowoczesnych miarach innowacyjności przedsiębiorstw, które m.in. odwołują się do menedżerskich koncepcji otwartej oraz sieciowej innowacji. W zakończeniu zaprezentowano ewolucję modeli innowacyjności przedsiębiorstw.
5
Publication available in full text mode
Content available

Poetizing and the question of measure

51%
Yates C.
Studia Philosophiae Christianae
|
2013
|
vol. 49
|
issue 4
87-108
EN
This paper examines Heidegger’s short 1944–45 lecture course, Introduction to Philosophy – Thinking and Poetizing, recently published in an English translation by Phillip Jacques Braunstein (Indiana). The course presents a unique and penetrating treatment of what, for Heidegger, is (1) the compelling place of mitdenken and mitdichten in the fundamental nature of philosophizing, and (2) the precise relationship of these elements to questions of human guidance, dwelling, and willfulness. I argue that, so doing, the text clarifies Heidegger’s uneasy position regarding the place of ‘poetizing’ in the work of imagination and reason. His ongoing engagement with Nietzsche and Hölderlin is here distilled such that we find a specific rubric for tracing Heidegger’s subtle, though decisive, attention to the connection between thought’s intrinsically ‘productive’ character and poetry’s refining ‘projective’ artistry. This connection becomes apparent when the discourse of the course is paired with the focus of his later text, Poetically Man Dwells (1951).
6
Publication available in full text mode
Content available

Conceptual thinking in Hegel’s Science of logic

44%
Stekeler-Weithofer P.
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
|
2013
|
vol. 3
|
issue 2
445-474
PL
Filozofia analityczna po logicyzmie Fregego i atomizmie logicznym Russella odziedziczyła szereg założeń związanych z istnieniem rodzajowej dziedziny bytów indywidualnych, których tożsamość i elementarne określenia już mamy zdefiniowane. Te „indywidua” istnieją tylko w idealnych „światach możliwych” i nie są niczym innym jak zbiorami posiadającymi strukturę bądź czystymi zbiorami matematycznymi. W przeciwieństwie do takich czysto abstrakcyjnych modeli, Hegel analizuje rolę pojęciowych rozróżnień i odpowiednich brakujących inferencji w rzeczywistym świecie. Tutaj wszystkie obiekty są przestrzennie i czasowo skończone. Nawet jeśli rzeczywiste rzeczy poruszają się zgodnie z pewnymi formami, są tylko momentami w całościowym procesie. Wszelako, formy te nie są przedmiotami bezpośredniej, empirycznej obserwacji, lecz zakładają udane i powtarzalne działania i akty mowy. W rezultacie żadna semantyka odnoszącej się do świata referencji nie może obyć się bez kategorii Heglowskich, które wykraczają daleko poza narzędzia opartej wyłącznie na relacjach logiki matematycznej.
EN
Analytical philosophy after Frege’s logicism and Russell’s logical atomism presupposes sortal domains of individual ‘entities’ for which we already have defined their identities and el- ementary predicates. Such ‘things’ exist only in ideal ‘possible world’ which are nothing but structured sets of purely mathematical sets. In contrast to such purely abstract models, Hegel analyses the role of conceptual differentiations and corresponding default inferences in the real world. Here, all objects are spatially and temporally finite. Even if real things move according to certain forms, they are only moments in holistic processes. Moreover, the forms are no objects of immediate empirical observation but presuppose successfully reproducible actions and speech acts. As a result, no semantics of world-related reference can do without Hegel’s categories, which go far beyond the means of merely relational mathematical logic.
7
Publication available in full text mode
Content available

Jaką teorią jest Marksowska teoria wartości opartej na pracy?

44%
Nowak-Posadzy K.
Praktyka Teoretyczna
|
2015
|
vol. 15
|
issue 1
15-56
EN
The so-called labour theory of value (LTV), once the pride of the whole Marxist political economy, over the years became the subject of its embarrassment. Its rejection within the leftist tradition, both by some philosophers as well as economists, is a part of a broader phenomenon called a “crisis of Marxism”. In result, a philosophically oriented part of Marxist theory, trying to free Marxism from defects of “economism”, also cutting it off from the benefits that may flow from the adoption of theoretical economics perspective. While some economic Marxists, in order to free the Marxist political economy from the shortcomings inherent in LTV also cut it off from the special status attributed to the notion of labour. Although later, LTV get acquitted from the charge of alleged logical contradiction, it was only in order to condemn it for oblivion for its alleged redundancy. In this article we will discuss the specifics of the Marxian version of LTV. The introduction gives four qualitative assumptions which, according to the author, determine the character of the Marxian version of the LTV. The first part outlines place that LTV holds in the history of economic thought. The second part focuses on the fate of the Marxian version of the LTV under the very Marxist tradition. The third part discusses the problem of value and its measurement. The fourth part is devoted to the analysis of the problem of labour and selection of the unit of its measurement, as well as tries to reconstruct Marx's theory of reproduction of employees through labour. The fifth part deals with the question of how to interpret a modern methodological status of the Marxian version of LTV. The article ends with a conclusion.
PL
Tak zwana teoria wartości opartej na pracy (odtąd LTV), niegdyś powód do dumy całego środowiska marksistowskiego, stawała się z upływem lat przedmiotem jego zakłopotania. Jej odrzucenie w ramach tradycji lewicowej, zarówno przez część filozofów, jak i ekonomistów, wpisuje się w szersze zjawisko zwane „kryzysem marksizmu”. Wówczas to filozoficzna część środowiska marksistowskiego, chcąc uwolnić marksizm od wad „ekonomizmu”, odcięła go także od zalet mogących płynąć z przyjęcia perspektywy ekonomii teoretycznej. Natomiast część ekonomiczna przywołanego środowiska, chcąc uwolnić ekonomię marksistowską od niedociągnięć tkwiących w LTV, odcięła ją także od szczególnego statusu przypisywanego w tej tradycji intelektualnej pojęciu pracy. Chociaż uniewinniono później LTV od zarzutu o domniemaną logiczną sprzeczność, to jedynie po to, aby skazać ją następnie na zapomnienie za jej rzekomą zbyteczność. W niniejszym artykule omówiona zostanie specyfika Marksowskiej wersji LTV. We wstępie podane zostaną cztery jakościowe założenia, które, zdaniem autora, przesądzają o charakterze Marksowskiej wersji LTV, W pierwszej części zarysowane zostanie miejsce LTV w historii myśli ekonomicznej. Druga część dotyczyć będzie losów Marksowskiej wersji LTV w ramach samej tradycji marksistowskiej. W trzeciej części omówiony zostanie problem wartości i jej pomiaru. Czwarta część zostanie poświęcona analizie problemu pracy i wyboru jednostki jej pomiaru, a także próbie zrekonstruowania Marksowskiej teorii reprodukcji pracowników za pomocą pracy. W części piątej podjęta zostanie kwestia tego, jak interpretuje się współcześnie status metodologiczny marksowskiej wersji LTV. Artykuł kończy podsumowanie.
8
Publication available in full text mode
Content available

Poza uniwersytet-fabrykę. Warunki funkcjonowania „transnarodowego stowarzyszenia kapitałów” w szkolnictwie wyższym

44%
Szadkowski K.
Nauka i Szkolnictwo Wyższe
|
2015
|
issue 1(45)
235-267
EN
Recently, within the critical higher education research much attention has been devoted to discussions over a (more rhetorical than analytical) figure of the university as a factory. It was assumed that this will offer a focused view on all the negative changes experienced by the academic faculty and connected with the contemporary transformations of the university. In reality, however, this has contributed primarily to hypostatize the mechanisms proper for private enterprises on working conditions in public universities, making it impossible to explain the processes occurring within them. This article proposes a more systemic approach uncover the relations between capital and labour within the landscape of global higher education. For this purpose the figure of transnational associations of capital was introduced and contextualized. The focus has been placed on the analysis of one of its specific factions, namely the commercial capital, understood as oligopolistic transnational academic publishers. The article shows the basic conditions of viability of operations of this faction, the most important being the development of global university rankings. In the last part the tools offered by postoperaist thinkers were used in order to show the relationship forged between the transnational commercial capital and academic labour as a general form of the relationship between capital and biopolitcal labour, where the key role is played by the ability of capital to establish a proper measurement framework.
PL
W krytycznych badaniach nad szkolnictwem wyższym dużo miejsca w ostatnim czasie poświęcono dyskusji nad – bardziej retoryczną niż analityczną – figurą uniwersytetu jako fabryki. W założeniu miał być to sposób na skupienie niczym w soczewce wszystkich negatywnych zmian odczuwanych przez kadrę akademicką, a związanych ze współczesnymi transformacjami instytucji uniwersytetu. W rzeczywistości jednak przyczyniło się to przede wszystkim do hipostazowania mechanizmów właściwych dla prywatnych przedsiębiorstw na warunki pracy w uczelniach publicznych, uniemożliwiając wyjaśnienie zachodzących w nich procesów. W niniejszym artykule zaproponowano bardziej systemowe ujęcie stosunków zawiązywanych między kapitałem a pracą w krajobrazie szkolnictwa wyższego. W tym celu wprowadzono i skontekstualizowano figurę transnarodowego stowarzyszenia kapitałów. Nacisk został położony na analizę jednej z jego frakcji, mianowicie kapitału handlowego, rozumianego jako oligopolistyczne transnarodowe wydawnictwa naukowe. W artykule ukazano podstawowe warunki funkcjonowania tej frakcji, wiążąc je z rozwojem globalnych rankingów uniwersytetów, a także wykorzystano narzędzia oferowane przez postoperaizm, w celu ukazania relacji zawiązywanej przez kapitał handlowy z pracą akademicką jako ogólnej postaci relacji między kapitałem a pracą biopolityczną, w której kluczową funkcję pełni zdolność kapitału do ustanawiania ram pomiaru.
9

Koncepcja czasu Wilhelma Ockhama w świetle niektórych ustaleń współczesnej filozofii czasu

44%
Łagosz M.
Studia Philosophiae Christianae
|
2012
|
vol. 48
|
issue 3
77-102
EN
The article is a critical comment to William Ockham’s statements regarding the problem of time. Ockham’s conception of time is rooted in Aristotle’s "Physics", that is why the paper refers also to the Greek philosopher’s theoretical assumptions concerning time. In the article it is shown that the relevance and actuality of Ockham’s understanding of time consists in the non-substantial and non-attributive interpretation of the category. Ockham achieves the result due to his consistent application of his famous postulate of the razor. The Ockhamian conception of time does not seem to avoid certain difficulties and inconsistencies. Some of them are pointed to in the paper.
PL
Artykuł ten jest komentarzem do ustaleń, jakie odnośnie do czasu poczynił „Venerabilis Inceptor”. Chciałbym przyjrzeć się tu koncepcji Wilhelma Ockhama z punktu widzenia ontologii czasu, która jest obiektywistyczna (nieantropomorficzna), relacjonistyczna (niesubstancjalistyczna), przyjmuje istnienie „strzałki czasu” (tj. nieodwracalność kierunku jego upływu), opiera się na kauzalnej teorii czasu, a także respektuje rezultaty współczesnej fizyki oraz postulat „brzytwy Ockhama”. Ponieważ koncepcja czasu Ockhama zakorzeniona jest w Arystotelesowskiej „Fizyce”, stąd odnoszę się także do poglądów Filozofa, wskazując na podobieństwa i różnice w rozumieniu czasu przez obu filozofów, a także – trudności wiążące się z przyjmowanymi przez nich rozwiązaniami. Ogólny wniosek, jaki wyprowadzam z powyższego „przeglądu” Ockhamowych ustaleń na temat czasu, jest następujący: zastosowanie przez Ockhama reguły ‘brzytwy’ na tym szczególnym obszarze, jakim jest filozofia czasu, doprowadziło do powstania koncepcji, która – ogólnie biorąc – w wielu punktach może być zaakceptowana przez pewien – teoretycznie dobrze ugruntowany – wariant współczesnej ontologii czasu. Mówiąc zaś bardziej szczegółowo, do akceptowalnych współcześnie momentów Ockhamowego myślenia o czasie należą: obiektywność czasu, niesubstancjalność czasu (ujęcie Ockhama bliższe jest relacjonizmowi), nierealność przyszłości, nierealność „chwili”, pierwotność ontologicznego ujęcia czasu wobec interpretacji epistemologicznej. Za problematyczne w koncepcji czasu Ockhama należy z kolei uznać: utożsamienie czasu ze szczególną postacią ruchu (najszybszy jednostajny ruch okrężny), sugestię „geometryzacji” czasu oraz zrównanie statusu ontycznego przeszłości i przyszłości.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.