Search results

1

A sign, a symbol or a letter? Some remarks on omega marks inlaid on early medieval sword blades

100%

Janowski A., Kurasiński T., Pudło P., dr Andrzej Janowski - Ośrodek Archeologii Średniowiecza Krajów Nadbałtyckich I. A. i. E. P. w. S., dr Tomasz Kurasiński Ośrodek Badań nad Dawnymi Technologiami I. A. i. E. P. w. Ł., dr Piotr Pudło - Instytut Archeologii U. Ł.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica

|

2013

|

vol. 29

PL

Walory oręża podnosić miało m.in. sygnowanie, przy czym zabieg ten znajdował rozmaite realizacje: od umieszczenia pojedynczego piktogramu do złożonych układów w postaci napisów, ciągów literowo-znakowych lub bardziej złożonych motywów ornamentacyjnych, niekiedy o charakterze narracyjnym. W artykule zwrócono uwagę na możliwości interpretacji umieszczanego na głowniach mieczowych symbolu w kształcie “W”, niekiedy określanego w literaturze przedmiotu także jako “omega” “haftka”, “podkowa” czy “kabłączek skroniowy”. Zebrano informację na temat 32 mieczy, na których zidentyfikowano w sposób mniej lub bardziej pewny znak “W” (Polska – 7 egz., Finlandia – 5 egz., Niemcy – 4 egz., Rosja, Holandia – po 3 egz., Estonia, Anglia – po 2 egz., Białoruś, Czechy, Francja, Irlandia, Norwegia, Słowacja – po 1 egz.). Nie wykazują one tendencji do koncentrowania się w jakimś wybranym rejonie Europy, aczkolwiek większość z nich używana była w pasie północnoeuropejskim, grupując się przede wszystkim wokół wybrzeży Morza Bałtyckiego i Północnego. Analiza typologiczna wykazała znaczne zróżnicowanie formalne omawianego zbioru. Zwracają również uwagę szerokie ramy czasowe, zamykające się w przedziale VIII–XI w., przy czym większość okazów pochodzi z X–1. poł. XI w. Znak “W” znajduje się z jednej strony głowni, przy czym występuje on tam jako samodzielny (pojedynczy lub podwojony) motyw, ewentualnie w zestawie z innymi symbolami, bądź też w większej liczbie. Najczęściej mamy do czynienia z układem horyzontalnym dwóch zwróconych ku sobie zakończeniami “W”, pomiędzy którymi znajdować się mógł inny symbol, na ogół krzyż. Zdarzają się też konfiguracje bardziej złożone. Omega posiada dużą wymowę symboliczną w sferze religijnej, zwłaszcza w kręgu kultury chrześcijańskiej. Wyobrażenie jej na mieczu, zwłaszcza w połączeniu z krzyżem, wolno z dużym prawdopodobieństwem uznać za odnoszącą się do Boga symboliczną formę inwokacji, mającą sprowadzić na walczącego tak sygnowanym mieczem łaskę i ochronę Pańską. Intencją uwidocznienia tej sygnatury na głowni mogła być także chęć zamanifestowania przynależności religijnej posiadacza oręża. Z drugiej jednak strony należy liczyć się z magiczną wymową omawianej sygnatury, niezależną od pierwotnej intencji jej zastosowania. Niewątpliwie więc kwestia interpretacji “W” wymaga dalszych pogłębionych studiów, zmierzających do ustalenia, co stało się impulsem do sygnowania głowni mieczowych właśnie w ten sposób oraz jakie były uwarunkowania historyczno-kulturowe pojawienia się rozpatrywanego znaku na mieczach i dalsza jego recepcja.

2

Miecz wczesnośredniowieczny z okolic Sztumu

100%

Ościłowski J.

Komunikaty Mazursko-Warmińskie

|

2018

|

issue 3(301)

524-545

EN

n the collection of the Polish Army Museum in Warsaw, there is an Xa-type sword following Ewart Oakeshott’s classification deriving from the vicinity of Sztum. This sword is decorated on both sides with an ornament: in the form of the letter S within a circle on one side, and an equal-armed cross (cross potent) on the other. Formal features of the sword indicate its production between the mid-11th and 12th centuries, while analogies for its decorations, as well as the region where it was found, also point to the sword being dated to the first half of the 13th century.

3

Badania metaloznawcze mieczy z cmentarzyska z okresu rzymskiego w Czelinie, woj. Zachodniopomorskie

84%

Biborski M., Kaczanowski P., Stępiński J.

Materiały Zachodniopomorskie

|

2014

|

vol. 10

133-157

EN

Abstract: Results of the metallurgy study on three, two-edged swords from a cremation burial ground in Czelin, representing the Pompeii, Lachmirowice-Apa and Vimose-Illerup types indicate a variability in the material used as well as in technique of their production, and thus in the quality of the specimens. Two of them were made of a single piece of metal with low (specimen of the Lachmirowice-Apa type) or medium quality (specimen of the Pompeii type). A much higher level of craftsmanship is represented by the third sword of the Vimose-Illerup type, precisely forged from several pieces of diverse, high-quality material, representing the so-called pattern welding technique.

4

Wczesnośredniowieczne miecze ze zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie w świetle ponownej analizy typologiczno-chronologicznej i technologicznej (część 2)

84%

Kucypera P., Kurasiński P., Pudło P.

Materiały Zachodniopomorskie

|

2012

|

vol. 9

269-296

XX

This study is devoted to four early medieval swords stored in the National Museum in Szczecin. The paper is a continuation of the weapon collection from the Szczecin Museum presentation, with first part published recently (Klimek, Kucypera, Kurasiński, Pudło 2011). All swords presented here were posted before, but, thus far, bereft of detailed formal, chronological and technological analyzes. The oldest presented specimen was found in Smołdzino, Słupsk District. No detailed location of the find is known, apart from the fact that it was uncovered by sand from a dune. It is preserved as a few pieces coming from a broken blade. Another two swords were also preserved partially, both with almost completely missing blades. They are most probably stray finds from the River Oder near Szczecin. The last, youngest specimen, is a loose find from Złocieniec, Drawsko District. The Smołdzino sword has been dated to the 2nd half of the 8th–half of the 10th centuries, however, it has to be noted that the technique in which its blade was forged (piled/sandwitched) does not allow to completely rule out the possibility of the sword’s earlier (La Tène period) metric. First of the Oder (Szczecin) swords has been classified as the younger type X by Petersen and dated to the 10th–half of the 11th centuries. The second specimen has been identified as Oakeshott’s type ?,B,3 and Geibig’s Kombinationstyp 15-III. It has been linked with the period of the 10th–beginning of the 12th centuries. Both specimens picked from the Oder River had blades forged by welding cutting-edge rods into central core pieces. Their lower guards and pommels (with, possibly, one exception) were formed from single homogeneous billets of iron. By far, the best preserved sword was the one from Złocieniec, classified here as type XI,E,1 by Oakeshott and Kombinationstyp 19 (hilt) and 10 (blade) by Geibig. In view of the presented analogies, it has been fixed to the chronological frame of the 12th–beginning of the 13th century. Unfortunately, due to external factors, no materials examination has been carried out on this weapon.

5

Zespół średniowiecznych mieczy z kolekcji Muzeum Zamkowego w Malborku i Muzeum Narodowego w Szczecinie

67%

Chodyński A. R., Żabiński G.

Materiały Zachodniopomorskie

|

2021

|

vol. 17

479-539

EN

The article examines selected swords from high medieval and late medieval period (the 11th–13th century and 14th–15th century respectively) from the territory of the former State of the Teutonic Order in Prussia which are currently stored in the Malbork Castle Museum as well as in other collections, and a group of seven medieval swords from the National Museum in Szczecin. Apart from typological and chronological issues, also signs, inscriptions on swords and their decoration were examined. In many cases, they allow for linking the discussed objects with the devotional and religious sphere, which is particularly important in the context of crusades led by the knights of the Teutonic Order and their West-European companions against the pagan Balts. The paper also presents analogies of “crusade swords” from other parts of Europe. Based on the analysis of the signs on the sword blades possible production centres have been specified.

PL

Artykuł prezentuje wybrane znaleziska mieczy z okresu pełnego (XI–XIII wiek) i późnego (XIV–XV wiek) średniowiecza z terenów dawnego Państwa Zakonnego w Prusach, które przechowywane są obecnie w kolekcji Muzeum Zamkowego w Malborku i w innych zbiorach, a także zespół siedmiu mieczy średniowiecznych ze zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie. Obok zagadnień typologicznych i chronologicznych szczególną uwagę zwrócono na kwestie znaków, inskrypcji i zdobień na mieczach. W wielu przypadkach pozwalają one na powiązanie omawianych egzemplarzy ze sferą dewocyjno-religijną, co jest szczególnie istotne w kontekście wypraw krzyżowych prowadzonych przez rycerzy zakonu niemieckiego i ich zachodnioeuropejskich gości przeciwko pogańskim Bałtom. W pracy zostały także wskazane analogie mieczy „krucjatowych” z innych części Europy. Analiza znaków na głowniach mieczowych dała podstawę do wysunięcia przypuszczeń na temat możliwych ośrodków produkcji.

Refine search results

3 Materiały Zachodniopomorskie

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica

1 Komunikaty Mazursko-Warmińskie

1 2021

1 2018

1 2015

2 2013

2 Pudło P.

1 Biborski M.

1 Chodyński A. R.

1 Janowski A.

1 Kaczanowski P.

1 Kucypera P.

1 Kurasiński P.

1 Kurasiński T.

1 Ościłowski J.

1 Stępiński J.

1 dr Andrzej Janowski - Ośrodek Archeologii Średniowiecza Krajów Nadbałtyckich I. A. i. E. P. w. S.

1 dr Piotr Pudło - Instytut Archeologii U. Ł.

1 dr Tomasz Kurasiński Ośrodek Badań nad Dawnymi Technologiami I. A. i. E. P. w. Ł.

1 Żabiński G.

A sign, a symbol or a letter? Some remarks on omega marks inlaid on early medieval sword blades

Miecz wczesnośredniowieczny z okolic Sztumu

Badania metaloznawcze mieczy z cmentarzyska z okresu rzymskiego w Czelinie, woj. Zachodniopomorskie

Wczesnośredniowieczne miecze ze zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie w świetle ponownej analizy typologiczno-chronologicznej i technologicznej (część 2)

Zespół średniowiecznych mieczy z kolekcji Muzeum Zamkowego w Malborku i Muzeum Narodowego w Szczecinie