Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 2

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  mining town
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Ze średniowiecznymi miastami górniczymi w Europie Środkowej związane były zamki położone zarówno w ich obrębie, jak i poza murami. Celem artykułu jest wyjaśnienie, jakie były związki tych zamków z górnictwem i czym różniły się od zamków w miastach niezwiązanych z górnictwem. W artykule omówiono położenie, formę i funkcje wybranych zamków z ośrodków górniczych o różnej wielkości. Zamki położone w obrębie murów, jak w Kutnej Horze, Wieliczce czy Bochni, odgrywały rolę siedziby administracji, magazynów i zakładów rzemieślniczych. Podobnie funkcjonował zamek w Kremnicy oraz położony poza centrum zamek w Bańskiej Szczawnicy. Były to obiekty o zróżnicowanej strukturze przestrzennej dostosowanej także do działalności w ramach przedsiębiorstwa górniczego. Związki z górnictwem są trudniejsze do udowodnienia w przypadku zamków położonych w oddaleniu od miasta, przede wszystkim sugeruje je przestrzenna relacja ze złożami. Wydaje się, że takie zamki jak Edelštein w Zlatych Horach, zamki w pobliżu Bańskiej Szczawnicy, Rokitnica koło Złotoryi czy zamek Rabsztyn pod Olkuszem miały na celu ochronę i kontrolę obszarów górniczych. Wszystkie te obiekty pełniły ponadto liczne funkcje niezwiązane bezpośrednio z górnictwem.
EN
Medieval mining towns in Central Europe were related with castles, both inside and outside of them. The aim of this article is to explain the relation between those castles and mining and how they differed from castles in towns not associated with mining. The article discusses the location, form and functions of selected castles from mining centres of different sizes. Castles located within the walls of towns, such as in Kutná Hora, Wieliczka or Bochnia served as the seat of administration, warehouses and craftsmen’s workshops. The castle in Kremnica and the castle in Banská Štiavnica, located outside the centre, functioned in a similar way. They spatial function was diversified and adapted also to the activities of the mining company. The link with mining is more difficult to prove in the case of castles located at some distance from the town. First of all, it is suggested by the spatial relationship with deposits. It seems that castles such as Edelštein in Zlaté Hory, castles near Banská Štiavnica, Rokitno near Złotoryja or Rabsztyn Castle near Olkusz were intended to protect and control mining areas. Moreover, they probably had numerous functions not directly related to mining.
PL
Artykuł ma na celu określenie głównych parametrów demograficznych dla mieszkańców Wieliczki w XVIII wieku oraz zestawienie otrzymanych wyników z rezultatami badań europejskich naukowców. Analiza została przeprowadzona na podstawie bazy danych utworzonej w na podstawie spisu ludności parafii św. Klemensa oraz wielickich ksiąg metrykalnych. Główne metody zastosowane w badaniu to typologia rodzinnych gospodarstw domowych Petera Lasletta i analiza średniego wieku w momencie rozpoczęcia pierwszego małżeństwa dla mężczyzn i kobiet, którzy wchodzili w sakramentalny związek do 50 roku życia (SMAM). Ludność mieszkająca w Wieliczce w 1788 roku była społeczeństwem młodym, rozwijającym się, reprezentującym typ progresywny zgodnie z klasyfikacją Gustava Sundbärga. Średnia liczba mieszkańców gospodarstwa domowego wynosiła 4,7 osób. W mieście górniczym dominowały rodziny nuklearne, na czele których stał mężczyzna. Interesująca pozostaje kwestia niewielkiej liczby jednoosobowych gospodarstw domowych. Porównując Wieliczkę z dużymi miastami, takimi jak Kraków i Warszawa, zauważono, że górnicze miasto zamieszkiwał większy odsetek dzieci i młodzieży. Przedstawiono także różnice wiekowe między grupami kawalerów i panien, wynikające z analizy wskaźników i zastosowania analizy SMAM. Ostatecznie, otrzymane rezultaty dla górniczego miasta zostały porównane z wynikami dla innych regionów i krajów europejskich, co pozwoliło postawić tezę, że Wieliczka reprezentuje przejściowy europejski model małżeństwa.
EN
The article aimed to determine the main demographic parameters for the inhabitants of Wieliczka, a mining town, in the 18th century, and to compare the results obtained with the results of studies by European researchers. The analysis was carried out via a database created on the basis of a census in the parish of St. Clemens, and Wieliczka birth, marriage and death certificates. The main methods used in the study were Peter Laslett’s typology of family households and Cezary Kuklo’s modification of it, and the Singulate Mean Age At Marriage (SMAM). The population living in Wieliczka in 1788 was a young, growing society of the progressive type according to Gustav Sundbärg’s classification. The average number of people living in a household was 4.7. Nuclear families run by a male head dominated in Wieliczka. The issue of a small number of single-person households is interesting. In comparison with other cities, it was noticed that a larger percentage of children and young people lived in Wieliczka than in large national cities, i.e., Krakow and Warsaw. Also given are the age differences between bachelors and spinsters resulting from an analysis of metrics and the SMAM study. Finally, the results for Wieliczka were compared with the results from European countries, which led to the conclusions that the European marriage model is too radical to capture specific local demographics in Europe.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.