Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 16

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  mniejszości religijne
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
100%
PL
W artykule rozważana jest kwestia zróżnicowania wyznaniowego społeczeństwa polskiego ujęta na tle struktury narodowościowej Polski. Kwestionowane są przy tym, funcjonujące w świadomości społecznej stereotypy, wiążące przynależność do grupy narodowościowej z konkretnym, jakoby immanentnym temu etnosowi wyznaniem. Ukazano także nowe dla naszej tradycji nurty wyznaniowe, powoli znajdujące swe miejsce w naszym społeczeństwie. Badania problematyki mniejszości religijnych i narodowych w naszym kraju, z racji braku wiarygodnych statystyk, od lat już muszą się opierać na szacunkach i analizach badań o charakterze przyczynkowym.
PL
Słowo „islam”, wprowadzone przez Mahometa dla określenia nauczanej przez niego religii oznacza „poddanie się Bogu”. Chociaż początki islamu sięgają nauk Mahometa w jego rodzinnym mieście Mekce, to główne zasady wiary opracowane zostały później, po przeniesieniu się Mahometa do Medyny w roku 622. Mahomet był jednocześnie iderem politycznym i przywódca państwowym. Jego sukcesorzy – kalifowie – kierowali państwem w taki sposób, że religia mogła umacniać się wewnątrz państwa i rozprzestrzeniać się poza jego granice. Islam zakłada jedność religii i państwa. Stanowi jednocześnie religię, kodeks honorowy, styl życia i zbiór praw, koncepcję ludzkiego życia i funkcjonowania państwa. Koran zawiera pojęcie wolnej woli jednostki ludzkiej, lecz koraniczna koncepcja Boga implikuje nie tylko Jego wszechobecność, lecz także permanentną interferencję w każdej dziedzinie ludzkiej aktywności, co wyklucza rolę przypadku i wydaje się podważać zasadę wolnej woli i szansę swobody. Islam jest integralną, totalną i wszechogarniającą religią. Co więcej, prawie wszystkie kraje, w których dominuje ludność muzułmańska, chronią swoją religię przed wpływem innych społeczności religijnych. Duże znaczenie ma również doktryna, że Muzułmanie, przejmując nowoczesną wiedzę i naukę z Zachodu, postrzegają to jako ostateczny wkład w budowanie cywilizacji światowej. Przywiązanie do islamu to nie tylko przestrzeganie zasad kultu religijnego i pewien styl życia, ale także określone miejsce jednostki w społeczności muzułmańskiej, respektowanie prawa koranicznego, nakazy etniczne i moralne. Islam stał się potężny, dlatego że integruje rozproszone plemiona w społeczności objętej wspólnym prawem. Islam nadal odgrywa ważną rolę nie tylko w kategoriach religii, lecz także ideologii i polityki. Historyczne początki islamu mają znaczący wpływ na jego fenomen, który gromadzi pod zielonym sztandarem proroka Mahometa wielomilionowe rzesze wyznawców, także w Polsce.
EN
As a result of the post-war resettlement (1944–1946) to the areas of the Ukrainian SSR , then to the so-called recovered territories, as part of the „Vistula Action” (1947), the area of Orthodox Lemkos’ religious life ceased to exist. Most historic temples with their equipment were destroyed. The Orthodox property was plundered. The process of restoration of the Orthodox parish network began after 1956. Its result was the establishment of Rzeszów Deanery already in 1959. The revival of the parish structures encountered numerous difficulties. Among the most important should be mentioned unfavorable position of local religious authorities, poor conditions of the temples, the lack of clergy. However, by the end of the 60s it had been possible to create a network of parish temples, which in general satisfied the religious needs of the faithful. The key moment for the development and stabilization of the religious life was the erection of Przemysl – Nowy Sacz Diocese in 1983. Following the democratic changes taking place in Poland after 1989, Orthodox Church began a new period in its operations. In addition to the integration, because of the emerging opportunities, in a wider range it could fulfill its culture-creating role and become an important element of the multicultural region.
PL
W wyniku powojennych przesiedleń (1944–1946) na tereny USRR, a następnie na Zie-mie Odzyskane w ramach akcji „Wisła” (1947 r.) życie religijne prawosławnych Łem-ków na obszarze Łemkowszczyzny przestało istnieć. W większości zabytkowe świątynie wraz z wyposażeniem uległy zniszczeniu. Mienie cerkiewne zostało rozgrabione. Proces odbudowy prawosławnej sieci parafialnej rozpoczął się po 1956 r. Jego efektem było powołanie już w 1959 r. dekanatu rzeszowskiego. Odradzanie się struktury parafialnej napotykało liczne utrudnienia. Wśród najważniejszych należy wymienić nieprzychylne stanowisko lokalnych władz wyznaniowych, zły stan przekazywanych świątyń, brak duchowieństwa. Jednak do końca lat 60. XX w. udało się stworzyć sieć parafialną, która zaspokajała potrzeby religijne wiernych. Kluczowym momentem dla rozwoju i stabili-zacji życia religijnego było erygowanie w 1983 r. diecezji przemysko-nowosądeckiej. W wyniku przemian demokratycznych dokonujących się w Polsce po 1989 r. Cerkiew prawosławna rozpoczęła nowy okres w swojej działalności. Poza elementami integra-cyjnymi, ze względu na pojawiające się możliwości, mogła w szerszym zakresie wypeł-niać swoją funkcję kulturotwórczą i stawać się istotnym elementem wielokulturowości regionu.
PL
Niniejszy artykuł zawiera przegląd głównych wątków konfliktu między obrońcami praw zwierząt a mniejszościami etnicznymi i religijnymi w kontekście sporu o obój rytualny i produkcje mięsa halal w Europie. Proponuję analizę tej debaty oraz jej islamofobicznych aspektów z perspektywy studiów nad zwierzętami i teorii postkolonialnej. Z jednej strony, postantropocentryczna optyka umożliwia krytykę „humanitarności” uboju zwierząt w ramach przemysłowej produkcji mięsa w nowoczesności, a z drugiej, teoria postkolonialna wskazuje na wykorzystywanie pojęć „zwierzęcości” i „zezwierzęcenia” w urasowionej hierarchii władzy. Połączenie tych perspektyw destabilizuje jednoznaczną polaryzację w ramach dyskusji na temat uboju rytualnego, toczonej pomiędzy aktywistami na rzecz praw zwierząt i obrońcami praw religijnych, tym samym przesuwając ciężar analizy na krytykę wzajemnie wzmacniających się systemów opresji, które uprzedmiatawiają zwierzęta i dehumanizują marginalizowane grupy etniczne.
PL
Opracowanie dotyczy praw mniejszości narodowych i etnicznych, związanych głównie ze sferą religijności, które zostaną zaprezentowane na tle innych uprawnień. Terminologia dotycząca mniejszości została zaczerpnięta z ustawy z dnia 6 stycznia 2005 roku „o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym”. Ze sferę religijną łączą się zagadnienia związane z wolnością religijną zarówno w znaczeniu pozytywnym, jak i negatywnym, a także kwestia, w której religia wyznawana przez mniejszości staje się przesłanką do ich odmiennego traktowania. Zaprezentowano w artykule rozwiązania zawarte w standardach prawa międzynarodowego i w prawie krajowym, jak również instytucje powołane do ochrony praw mniejszości narodowych i etnicznych. Badania zostały uzupełnione wynikami Raportu Europejskiej Komisji Przeciwko Rasizmowi i Nietolerancji (ECRI) , który analizuje zarówno sytuację faktyczną, jak i prawną mniejszości narodowych i etnicznych.
PL
W artykule przedstawiono politykę władz wojskowych, cywilnych i kościelnych w okresie II Rzeczypospolitej w stosunku do cerkwi prawosławnych, wzniesionych za czasów zaboru rosyjskiego przede wszystkim z myślą o rosyjskim wojsku i administracji. Na przykładzie świątyń w Suwałkach, Augustowie i Łomży starano się sprecyzować pewne schematy postępowania z prawosławnym dziedzictwem (opuszczonym przez władze rosyjskie w trakcie I wojny światowej), charakterystyczne dla obszaru całego Królestwa Polskiego.The article presents the policy of military, civil and Church authorities of the Second Polish Republic towards the Orthodox churches constructed in the Russian partition, mainly for Russian officials and army. An attempt was made to identify, on the example of Orthodox Church buildings at Suwałki, Augustów and Łomża, certain patterns of actions towards the Orthodox Church heritage (abandoned by the Russian authorities during World War I), characteristic of the whole Kingdom of Poland.
7
Publication available in full text mode
Content available

Józef Mackiewicz i sekty

63%
EN
The article is dedicated to a part of early reportage work of Józef Mackiewicz. In the reportages written at the end of 1930s, he presented Protestant religious minorities which back then flourished in eastern part of Poland, but which did not have a positive opinion among the authorities and other peoples. Mackiewicz stated that all the accusations towards those sects were groundless. He also claimed that they can positively influence social relations. Mackiewicz’s reportages on sects was an isolated case of interest in this topic in Poland of those times. 
PL
Artykuł jest poświęcony pewnej części, wczesnej, reporterskiej twórczości Józefa Mackiewicza. W reportażach napisanych pod koniec lat trzydziestych, przedstawił on protestanckie mniejszości religijne, bujnie rozwijące się wówczas na wschodzie Polski, lecz nie cieszące się pozytywną opinia władz i ludności otaczającej. Mackiewicz stwierdził, że wszystkie zarzuty stawiane owym sektom, są niesłuszne. Uważa on ponadto, że mogą one pozytywnie wpłynąć na stosunki społeczne. Reportaże Mackiewicza o sektach to odosobniony przykład zainteresowania tym tematem w ówczesnej Polsce.
8
Content available remote

Doktryna, kult i organizacja Kościoła Mormonów

63%
PL
Powstanie Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich (mormonów) jest fenomenem natury psychologicznej, socjologicznej, a nade wszystko religijnej . Wyznanie, które narodziło się na kontynencie amerykańskim w I połowie XIX wieku, wśród imigrantów przybyłych do Nowego Świata z Niemiec, Skandynawii, Irlandii i Anglii jest ewenementem nie tylko w wymiarze Ameryki. Mormonizm, w trakcie swojej – jak na religię – krótkiej historii, przeszedł ewolucję od sekty pogardzanej i prześladowanej przez otoczenie, do szanowanego i żywotnego wyznania. Artykuł przedstawia doktrynę, strukturę, historię i działalność Kościoła Mormonów w Polsce
PL
Artykuł ma za zadanie przybliżyć kwestie związane z obecnością chrześcijaństwa na terenach Gruzji oraz pokazać jak wielką rolę odgrywa Prawosławny Autokefaliczny Kościół Gruziński w dziejach narodu gruzińskiego. Tożsamość narodowa Gruzinów jest bowiem mocno związana z chrześcijaństwem i odrębnymi strukturami kościelnymi, co w istotny sposób wpływa na relacje ze społecznościami niegruzińskimi (Gruzja jest na Kaukazie Południowym krajem o największym odsetku mniejszości etnicznych), zamieszkującymi od pokoleń Gruzję i posługującymi się tamtejszym językiem, lecz traktowanymi jako „obce” ze względu na „niegruzińskie” wyznanie. Zapewnienie przez nowe władze (po odzyskaniu niepodległości przez Gruzję w 1991 r.) Prawosławnemu Autokefalicznemu Apostolskiemu Kościołowi Gruzińskiemu wyjątkowej roli w państwie poprzez stosowne ustawodawstwo przyczyniło się w dużym stopniu do wzrostu napięć społecznych i do zaognienia relacji z mniejszościami narodowymi i wyznaniowymi. Miało także swoje przełożenie na relacje Gruzji z najbliższymi sąsiadami. Te właśnie aspekty są szczegółowo omawiane przez autorkę w prezentowanym tekście. Autorka pokazuje, jak w wyniku specyficznych relacji, jakie wytworzyły się w Gruzji pomiędzy Kościołem a Państwem, religia poddana została instrumentalizacji i wykorzystana do osiągnięcia bieżących celów politycznych. Konkluzją jest stwierdzenie, że religia w Gruzji inspiruje podmioty nacjonalistyczne i wspiera nacjonalizm.
EN
Design and implementation of tasks PRL religious policy required many specific actions and supporting the work of the Office for Religious Affairs, the security apparatus and specialized agencies of the PZPR. ~e article discusses the work of the Passport Office of the Ministry of Internal Affairs, as an institution supporting centers of power system operations. Presented source material relates to the observation of behavior West “religious tourists” coming to Polish in the mid-70s of the last century. Conclusions formulated by the Passport Office led to increased surveillance Polish religious organizations and individuals representing them if there were any signs of their interaction with the citizens of Germany. ~ey also led to a negative perception of the People’s Republic of total foreign makers of religious organizations. In these circumstances, lasting ended a period of nearly 20 years of government policy to support the expansion of Polish actors confessional contacts with their foreign partners.
EN
The article presents religious aspects of the functioning of the emigrant community from the British Isles in Gdańsk, especially the Scots. They strove for their religious needs from the Middle Ages, as evidenced by the existence of chapels and altars in some of Gdansk’s churches. After the success of the Reformation, mainly Scottish Presbyterians settled in Gdańsk. Clergy from their home country were brought to their service. Both Presbyterian clergy and the wealthy Scottish merchant elite (also Presbyterian) dominated the religious object obtained in 1707, the so-called English Church. However, only some of the Presbyterians living in Gdańsk identified with this object, which in accordance with legal arrangements was having the character of an „ethnic” temple simultaneous with Anglicans. Most Scots slowly merged into the community of Gdańsk by creating family relationships was usingother Calvinist objects. In addition to Presbyterians and few Anglicans and Catholics also English radicals like Chiliasts and Quakers tried to settle in Gdańsk but unfavourable citylegislation and preventive actions effectively prevented this transfer.
PL
Niniejszy artykuł przedstawia religijne aspekty funkcjonowania w Gdańsku społeczności emigrantów z Wysp Brytyjskich, przede wszystkim Szkotów. O zaopatrzenie swoich potrzeb religijnych zabiegali oni już w średniowieczu, o czym świadczy istnienie kaplic i ołtarzy w niektórych z gdańskich kościołów. Po sukcesie reformacji osiedlali się w Gdańsku przede wszystkim szkoccy prezbiterianie. Do ich posługi sprowadzono duchownych z kraju macierzystego. Zarówno prezbiteriańscy duchowni jak i zamożna szkocka elita kupiecka tego wyznania zdominowała pozyskany w 1707 r. obiekt sakralny, tzw. Kościół Angielski. Tylko część zamieszkałych w Gdańsku prezbiterian identyfikowała się jednakże z tym obiektem – zgodnie z prawnymi ustaleniami, mającym charakter świątyni „etnicznej” – symultanicznej z anglikanami. Większość Szkotów – zawierając związki familijne – wtapiała się powoli w społeczność miasta nad Motławą, korzystając z innych obiektów kalwińskich. Obok prezbiterian oraz śladowo występujących tu anglikanów i katolików próbowali osiedlić się w Gdańsku również angielscy radykałowie, chiliaści i kwakrzy, ale nieprzychylne im ustawodawstwo miejskie oraz akcje prewencyjne skutecznie uniemożliwiły ten transfer.
EN
This article presents an attempt to focus on the category of exception in the discourse on freedom of expression of religious minorities in addition to naming religious groups as dominant and non-dominant ones. It is noteworthy that the ombudsman of Georgia mentions the word “exception” several times in her 2020 report. Assuming something as an exception does not only mean that one group is given a privilege over another one and the principle of equality is violated. Making an exception to the restrictions imposed by the pandemic in general and in particular means creating a situation in which the government goes beyond the legal order endangering the sovereignty of law. On the other hand, it is without a doubt that even in a sanitary-epidemiological state, the rule of law must act and it is necessary to protect it.
PL
W niniejszym artykule podjęto próbę określenia kategorii wyjątku w dyskursie na temat wolności wyrażania przekonań przez mniejszości religijne, a także nazwanie grup wyznaniowych jako dominujące i niedominujące. Warto zauważyć, że rzecznik praw obywatelskich Gruzji kilkakrotnie wymienia słowo „wyjątek” w swoim raporcie z 2020 r. Zakładanie czegoś jako wyjątku nie oznacza tylko, że jedna grupa otrzymuje przywilej nad inną i naruszona jest zasada równości. Dokonanie wyjątku od ograniczeń nałożonych przez pandemię w ogóle, w szczególności oznacza stworzenie sytuacji, w której rząd wykracza poza porządek prawny zagrażając suwerenności prawa. Z drugiej strony nie ulega wątpliwości, że nawet w stanie sanitarno-epidemiologicznym praworządność powinna być przestrzegana i trzeba jej chronić.
EN
The aim of this paper is to follow and analyze the public discourse on religious minorities in Turkey after the failed coup d’état of 15th July 2016. However either Turkish state’s policy or social attitudes towards these groups have always been controversial and their real position has always differed from their legal status, the author decided to put a hypothesis that the coup attempt is indeed what has significantly affected the way they are being perceived by mass media in Turkey and hence, by Turkish public opinion. Thus, the purpose of this analysis is to study the chosen media content concerning religious minorities and to answer the question how the post-coup reality affects the situation of persons belonging to these groups. In order to achieve this goal several research methods specific for political science and humanities are applied and Polish, English and Turkish language sources are widely referred in the article.
PL
Celem publikacji jest prześledzenie dyskursu publicznego dotyczącego mniejszości religijnych w Turcji po nieudanej próbie zamachu stanu z 15 lipca 2016 roku. Jakkolwiek polityka tego państwa, jak również społeczne postawy wobec tych grup zawsze budziły kontrowersje, a ich rzeczywiste położenie odbiegało od formalnego statusu, autorka tekstu zdecydowała się na postawienie hipotezy, że to właśnie nieudana próba zamachu stanu wpłynęła szczególnie znacząco na postrzeganie i traktowanie tych grup przez mass media i, co za tym idzie, turecką opinię publiczną. Celem analizy jest więc prześledzenie wybranych treści medialnych i odpowiedź na pytanie o to, jak po-zamachowa rzeczywistość wypływa na sytuację osób należących do tych grup. Osiągnięciu tego celu służy zastosowanie szeregu metod badawczych specyficznych dla nauk społecznych, w tym nauki o polityce, jak również odwołania do źródeł polsko-, angielsko- i tureckojęzycznych, będące warunkiem rzetelnej analizy zjawisk, których tekst dotyczy.
Muzealnictwo
|
2017
|
vol. 58
84-92
EN
The role of museums in society has expanded significantly in the last decades: from temples of knowledge to forums for debate and discussion, from repositories of objects to people-centred institutions with social responsibilities and functions. This shift reflects an ongoing trend to democratise museums and make them more accessible to wider audiences and responsive to the public’s changing needs, in particular the interests of local communities, whose composition has changed in recent years to include migrants and people of different ethnic backgrounds. With annual migration flows to the EU as a whole projected to increase from about 1 043 000 people in 2010 to 1 332 500 by 2020, the question of how cultural institutions can contribute to effective integration and dialogue has become more relevant than ever. Funders and society at large expect museums to play their part in facilitating the integration and peaceful coexistence of newcomers, with financial resources being made available, also at the EU level, to support them in this effort. Many questions can be raised as to whether it is right and appropriate to charge museums with these responsibilities and whether this would push the boundaries of their work too far and give the social function an exceedingly prominent role over the traditional conservation and educational tasks museums already fulfil. But this discussion seems to be already obsolete in the light of the growing body of evidence on good practices available at the European level. This essay aims to illustrate some of them, as well as to discuss some underpinning theoretical issues and methodological approaches.
PL
W ostatnich dekadach nastąpił znaczący wzrost roli muzeów w społeczeństwie – od świątyń wiedzy do forum debat i dyskusji, od repozytorium obiektów do społecznie odpowiedzialnej instytucji skoncentrowanej na ludziach. Zmiana ta odzwierciedla utrzymujący się trend demokratyzacji muzeów i chęć sprawienia by były bardziej dostępne dla szerszej grupy odbiorców oraz by odpowiadały zmieniającym się potrzebom i zainteresowaniom ich publiczności, w szczególności tej lokalnej, której struktura zmieniła się w ostatnich latach ze względu na imigrantów i osoby różnego pochodzenia etnicznego. Z rocznymi przepływami migracyjnymi do Unii Europejskiej (UE) i ich szacowanym wzrostem z ok. 1 043 000 osób w 2010 r. do 1 332 500 w 2020 r., kwestia sposobu w jaki instytucje kulturalne mogą wpłynąć na efektywną integrację i dialog stała się problematyczna. Instytucje finansujące i w dużej mierze również społeczeństwo oczekują od muzeów pełnienia roli wspierającej integrację i pokojowe współistnienie nowych przybyszów. W tym celu udostępnia się im, również na poziomie finansowania z UE, odpowiednie fundusze by wspomóc ich w tych wysiłkach. Można postawić wiele pytań odnośnie słuszności obciążania muzeów taką odpowiedzialnością. Można zastanowić się nad tym, czy takie działanie znacznie przekracza granice zakresu ich funkcjonowania a przyznanie funkcji społecznej nadaje zbyt znaczącą rolę w porównaniu z tradycyjnymi zadaniami jakie wypełniają muzea, takimi jak konserwacja obiektów czy funkcja edukacyjna. Dyskusja ta wydaje się jednak być już zdezaktualizowana w świetle rosnącej liczby przykładów na stosowanie dobrych praktyk, dostępnych na poziomie europejskim. Niniejszy artykuł dokonuje próby przedstawienia niektórych z nich oraz omówienia niektórych podstawowych kwestii teoretycznych i podejść metodologicznych.
EN
The Second Polish Republic was a multicultural and multi-religious country. At that time about 1/3 of polish citizens declared themselves as members of national and religious minorities. Among all of non-Christian minorities the Jewish one was the largest. Shortly after the First World War the legal status of Jewish inhabitants in particular parts of polish state was different and – moreover often contradictory. In that case one of the most important assignments of polish legislature those days was to regulate according to law their situation and create homogenous legal status. The article contains review of essential problems regarding to legal situation of Jewish religious communities in the Second Polish Republic.
PL
II Rzeczpospolita była krajem wielokulturowym i wieloreligijnym. W tym czasie około 1/3 obywateli polskich deklarowała przynależność do mniejszości narodowych i religijnych. Wśród wszystkich mniejszości niechrześcijańskich najliczniejszą była mniejszość żydowska. Tuż po I wojnie światowej status prawny ludności żydowskiej w poszczególnych częściach państwa polskiego był zróżnicowany, a co więcej – często sprzeczny. W tej sytuacji jednym z najważniejszych zadań polskiego ustawodawcy w tamtych czasach było prawne uregulowanie ich sytuacji i stworzenie jednolitego statusu prawnego. Artykuł zawiera przegląd istotnych problemów związanych z sytuacją prawną żydowskich gmin wyznaniowych w II Rzeczypospolitej.
PL
Celem artykułu jest krytyczne omówienie wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Sessa przeciwko Włochom. Odnosząc się do innych orzeczeń organów strasburskich, a także do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich w sprawie Prais przeciwko Radzie, Autor dochodzi do wniosku, że w omawianym przypadku sędziom Europejskiego Trybunału Praw Człowieka nie udało się właściwie wyważyć wchodzących w grę racji.
EN
This article analyses to discuss the judgement of the European Court of Human Rights in Francesco Sessa v. Italy. Referring to other decisions of the Strasbourg authorities, and also to the judgement of the European Court of Justice in Vivien Prais v Council of the European Communities, the author concludes that in this case the judges of the European Court of Human Rights human failed to properly balance the interests of the parties involved.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.