Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: mocne i słabe warunki sine qua non naukowości

Sort By:

Limit search:

Czym są epistemiczne układy odniesienia?

100%

Kilian K. J.

Filozoficzne Aspekty Genezy

2017

vol. 14

191-235

Niniejszy artykuł wyjaśnia, dlaczego omawiane do tej pory epistemiczne układy odniesienia nigdy nie pełniły roli kryterium demarkacji. Wyjaśnia się tam również, dlaczego epistemiczne układy odniesienia — mimo tego, że są jedynie warunkami koniecznymi naukowości — pełnią w nauce tak istotną rolę. Historia filozofii nauki pokazuje, że sformułowano wiele koniecznych warunków naukowości. Pojawia się zatem pytanie o to, czy epistemiczne układy odniesienia pod jakimiś istotnymi względami różnią się od innych warunków koniecznych. Aby odpowiedzieć na to pytanie, wprowadzono dwie dystynkcje: mocne i słabe oraz materialne i formalne warunki sine qua non. W artykule zastanawiano się również nad sensownością oddzielania epistemicznych układów odniesienia od programów badawczych i paradygmatów. Na pierwszy rzut oka epistemiczne układy odniesienia mogą być składnikami Popperowskich metafizycznych programów badawczych i twardych rdzeni Lakatosowskich programów badawczych, pełniąc w tych ostatnich rolę mocnych zasad heurystycznych, kierujących badaniami naukowymi. Można też próbować umieszczać je w Kuhnowskich macierzach dyscyplinarnych, gdzie mogą funkcjonować jako składniki wartości lub modeli ontologicznych. Jednak najlepszymi kandydatami na nośniki epistemicznych układów odniesienia są Feyerabendowskie interpretacje naturalne i Lakatosowskie podstawowe sądy wartościujące.

This paper sets out to explain why it is that epistemic frameworks as discussed so far have never functioned in such a way as to furnish a criterion of demarcation. It also seeks to shed light on why such frameworks, though only sine qua non conditions for what may be considered scientific, nevertheless play a leading role in science. As the history of the philosophy of science shows, there are many sine qua non conditions for counting as scientific. Moreover, it should be asked whether epistemic frameworks differ significantly from other sine qua non conditions. To answer that question, two distinctions are to be introduced with respect to such conditions: between strong and weak ones, and between material and formal ones. The paper also examines the reasonableness of separating epistemic frameworks from research programs and paradigms. Initially, epistemic frameworks look like they would lend themselves to serving as components of Popperian metaphysical research programs, as well as of the hard cores of Lakatosian scientific research programs. (In the latter instance, they could play the role of strong heuristic rules guiding scientific research.) One may also try to insert them into Kuhnian disciplinary matrices, where they will function as components of values or ontological models. Even so, the best candidates as bearers of such frameworks will be Feyerabendian natural interpretations, together with Lakatosian normative basic judgments.

Epistemiczne układy odniesienia − nowe spojrzenie na racjonalność naukową

61%

Kilian K. J.

ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich

2018

vol. 18

37-58

Эпистемические системы отсчёта – это небольшие, состоящие из двух или трёх элементов, наборы наиболее общих, исторически меняющихся аксиом, определяющих условия, необ-ходимые для ведения научной деятельности. В настоящее время с двумя эпистемическими системами отсчёта, основанными на методологическом натурализме, конкурируют системы супернатурализма и артифициализма. Ранее существовали две эпистемические системы отсчёта: ультимационизм, с которым конкурировал предвосхитизм, и соответсвиизм, вытесненный методологическим натурализмом.

Epistemic frameworks are small, two- or three-element sets of the most general, historically changeable assumptions. These assumptions determine sine qua non conditions of scientific practice. Nowadays, two epistemic frameworks based on methodological naturalism have been in competition with the epistemic frameworks of supernaturalism and artificialism. Previously, two epistemic frame-works, one of ultimationism and another of certism, had been current. Previdism was in competition with the former, while the latter has been superseded by the methodological naturalism.

Refine search results

1 Filozoficzne Aspekty Genezy

1 ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich

1 2018

1 2017

2 Kilian K. J.

Search results

Czym są epistemiczne układy odniesienia?

Epistemiczne układy odniesienia − nowe spojrzenie na racjonalność naukową