Search results

1

Monarcha brytyjski jako gwarant konstytucyjnych podstaw ustroju

100%

Wieciech T.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2011

|

issue 4 (8)

81-94

PL

W warunkach nieskodyfikowanej konstytucji, której elementem są pozaprawne normy konwenansowe sądy nie mogę pełnić wobec niej funkcji gwarancyjnej. W ustroju brytyjskim rolę gwaranta konstytucyjnych podstaw ustroju może odgrywać monarcha. Prerogatywy królewskie, z których monarcha korzysta za radą odpowiedzialnych przed parlamentem ministrów mogą być bowiem w szczególnych okolicznościach wykorzystane dla ochrony zagrożonych wartości konstytucyjnych. W tym kontekście szczególnego znaczenia nabierają prawo monarchy do zdymisjonowania premiera, rozwiązania parlamentu oraz udzielania sankcji ustawom parlamentu. Monarcha brytyjski może pełnić funkcję gwaranta konstytucji pomimo braku demokratycznej legitymacji. Wymaga to jednak od niego zachowania szczególnej ostrożności oraz powściągliwości. Interwencja monarchy dopuszczalna jest jedynie w wyjątkowych okolicznościach, w których aktorzy polityczni występowaliby przeciwko podstawowym zasadom demokracji parlamentarnej, rządów odpowiedzialnych oraz suwerenności ludu.

EN

Under unwritten constitution, part of which are constitutional conventions courts are unable to guarantee obedience to constitutional rules and values. In United Kingdom it is therefore the monarch who stands as a custodian of the constitution. Royal prerogatives that are normally exercised only on advice of responsible ministers can be used to protect constitution. The most important are so-called reserve powers to dismiss prime minister and other ministers, to dissolve parliament and to give royal assent. The Monarch is able to successfully perform this function despite the want of democratic legitimacy but he should always be cautious and act only if he is perfectly positive that his intervention is absolutely necessary. He would therefore be entitled to intervene only in a dire emergency if political actors stood against the fundamental rules of parliamentary democracy, responsible government and sovereignty of the people.

2

Instytucja przysięgi głowy państwa w państwach europejskich

100%

Maroń G.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2012

|

issue 1 (9)

151-178

PL

The Institution of the Oath of Office of Head of State in European States

EN

This article as one of the first in legal – not only polish-language – literature presents a comparative analysis of the issue of a head of state’s oath of office. The paper underlines differences, similarities and peculiarities in legal regulations of the institution of the oath of office in regard to European presidents and monarchs. The study touches especially on such topics as the oath formula, its optional or obligatory religious dimension, the time of taking the oath, the subject which officially receives it, consequences of taking the oath and legal effects of the oath’s infringement. The basic normative analysis, both on constitutional and statutory level, was supplemented with remarks on the practice of the given institution, for example the oath’s taking ceremony. Description of presidential or royal authority in particular states is not complete without a reference to the institution of the oath of office. The arguments undertaken in the article aim to prove that the title subject cumulates several relevant issues, which are noteworthy for jurisprudence. Taking the oath of office by any president or monarch is not so much a solemn symbolic event as conventional activity important in view of the legal order.

3

Prawo łaski w Księstwie Warszawskim i Królestwie Kongresowym

51%

Sobiech J.

Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego

|

2017

|

issue 20

61-74

EN

The article shows how the law of pardon was regulated and how it was applied in two quasi-states, the Duchy of Warsaw (1807–1813) and the Congress Poland (1815–1831) during the constitutional period. These two entities were dependent on France and Russia respectively, which was not irrelevant to the regulations on pardon, since those powers were closely related to monarchs. Both the Polish king (prince of Warsaw) and the Russian emperor (tsar) in the context of the prerogative of the law of pardon have had a profound influence on the course and outcome of individual judicial proceedings so issues of abolition, amnesty and abolition of a punishment are also raised in the article. At the end, the elements of pardons operating in the territories of the three states that made partitions of the Republic of Poland are mentioned.

PL

Artykuł przedstawia sposób uregulowania prawa łaski i praktykę jego stosowania w dwóch tworach quasi-państwowych: Księstwie Warszawskim (1807–1813) oraz w okresie konstytucyjnym Królestwa Kongresowego (1815–1831). Oba te podmioty były zależne odpowiednio od Francji i Rosji, co nie pozostawało bez znaczenia dla uregulowań dotyczących ułaskawienia, gdyż kompetencje te były ściśle związane z osobami monarchów. Zarówno król polski (książę warszawski), jak i cesarz (car) rosyjski w ramach prerogatywy prawa łaski uzyskali ogromny wpływ na przebieg i wynik indywidualnych procesów sądowych, artykuł podejmuje więc również kwestie abolicji, amnestii oraz zatarcia skazania. Na końcu wspomniane zostają elementy ułaskawienia funkcjonujące na obszarach trzech państw zaborczych.

4

Ius caducum w Lublinie w pierwszej ćwierci XVII w.

51%

Seroka K.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2022

|

vol. 21

|

issue 2

77-90

EN

The research objective of the study focuses on the functioning of the escheat law within cities. The research, although undertaken in a limited chronological scope, may contribute to the introduction of an issue that has not yet been recognized. The subject of the findings are the detailed issues of the functioning of the escheat law in former Poland, in particular the implementation of the monarch’s prerogative in the light of its limitations imposed in the parliamentary constitutions, the property scope of the escheat law and the issue of the participation of local royal state authorities, i.e. the starost’s office and local (municipal) government authorities, in the execution of the monarch’s decisions. Apart from persons appointed to the inheritance by virtue of law or will, the monarch could also participate in the inheritance proceedings. A heirless or testamentless inheritance fell to the king who, under the law of the escheat (ius caducum), embraced such an inheritance, which was then known in Poland as the “puścizna”. The ruler’s powers in the field of ius caducum were limited by the parliamentary constitutions requiring the king to grant noble goods acquired under the escheat law only to distinguished persons from among the nobility. These restrictions did not apply to the king’s administration and disposal of the bourgeois escheat goods. The process of granting by the king the caduceus estates of the burghers to the nobility are presented on the basis of royal documents concerning the inheritance of Lublin residents passing down to the nobility in the first quarter of the 17th century. The sources used in the research are eighteen documents found in the books of the Crown Record kept by the royal chancellery. The applied research method relates to research on the sources of law. A feature of the presented findings is reliance on unpublished archival sources, which require taking into account the philological and palaeographic methods related to the preparation of sources for analysis.

PL

Cel badawczy opracowania koncentruje się wokół funkcjonowania prawa kaduka w obrębie miast. Badania, choć podjęte w ograniczonym zakresie chronologicznym, mogą przyczynić się do poznania zagadnienia dotąd bliżej nierozpoznanego. Przedmiotem ustaleń są kwestie szczegółowe funkcjonowania prawa kaduka w dawnej Polsce, w szczególności realizacja prerogatywy monarchy wobec jej ograniczeń nałożonych w konstytucjach sejmowych, zakres majątkowy prawa kaduka oraz zagadnienie udziału w egzekucji postanowień królewskich miejscowych władz państwowych, tj. urzędu starościńskiego oraz władz samorządowych, czyli miejskich. W postępowaniu spadkowym oprócz osób powołanych do spadku z mocy prawa lub testamentu mógł uczestniczyć również monarcha. Bezdziedziczny lub beztestamentowy spadek przypadał królowi, który na podstawie prawa kaduka (ius caducum), obejmował masę spadkową, nazywaną w dawnej Polsce puścizną. Uprawnienia władcy w zakresie ius caducum ograniczały konstytucje sejmowe nakazujące królowi nadawanie szlacheckich dóbr nabytych na podstawie prawa kaduka wyłącznie na rzecz zasłużonych osób spośród stanu szlacheckiego. Ograniczenia znane z konstytucji sejmowych nie obejmowały dysponowania i rozporządzania przez króla mieszczańskimi dobrami kadukowymi. Przedmiotowy proces nadawania przez króla majątków kadukowych po mieszczanach na rzecz szlachty przedstawiony został na podstawie dokumentów królewskich dotyczących spadków po mieszkańcach Lublina w pierwszej ćwierci XVII w. Źródłami wykorzystanymi w badaniach jest osiemnaście dokumentów odnalezionych w księgach Metryki Koronnej prowadzonych przez kancelarię królewską. Zastosowana metoda badawcza odnosi się do badań nad źródłami prawa. Cechą prezentowanych ustaleń jest oparcie się na źródłach archiwalnych niepublikowanych, wymagających uwzględnienia metody filologicznej i paleograficznej związanej z przygotowaniem źródeł do analizy.

Refine search results

2 Przegląd Prawa Konstytucyjnego

1 Miscellanea Historico-Iuridica

1 Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego

1 2022

1 2017

1 2012

1 2011

1 Maroń G.

1 Seroka K.

1 Sobiech J.

1 Wieciech T.

Monarcha brytyjski jako gwarant konstytucyjnych podstaw ustroju

Instytucja przysięgi głowy państwa w państwach europejskich

Prawo łaski w Księstwie Warszawskim i Królestwie Kongresowym

Ius caducum w Lublinie w pierwszej ćwierci XVII w.