Ustawa z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych weszła w życie z dniem 1 stycznia 2010 r. i „określa warunki urządzania i zasady prowadzenia działalności w zakresie gier losowych, zakładów wzajemnych i gier na automatach” (art. 1). Niniejszy artykuł ma na celu dokonanie analizy proponowanej nowelizacji wymienionej ustawy o grach hazardowych pod kątem prawa Unii Europejskiej, przede wszystkim w świetle orzecznictwa sądów Unii Europejskiej. W badaniach zastosowano metodę formalno-dogmatyczną w zakresie analizy tekstu aktów prawnych oraz metodę krytycznej analizy piśmiennictwa prawniczego oraz orzecznictwa sądowego. Projekt ustawy o zmianie ustawy o grach hazardowych oraz niektórych innych ustaw z 2016 r. (druk sejmowy nr 795) zmienia art. 5 ustawy o grach hazardowych z 2009 r. w ten sposób, że monopolem państwa objęte zostaje prowadzenie działalności w zakresie gier liczbowych, loterii pieniężnych, gry telebingo oraz gier na automatach poza kasynem gry. Proponuje się w projekcie ograniczenia ilościowe dotyczące lokalizacji salonów oraz zasad urządzania gier na automatach. Wprowadza się wymogi i ograniczenia ciążące na organizatorze gier na automatach. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (Europejski Trybunał Sprawiedliwości oraz Sąd) ograniczenia wprowadzane w sektorze hazardowym winny w rzeczywisty, realny sposób ograniczać dostęp konsumentów do hazardu (ograniczać podaż). Po drugie, regulacje te winny mieć spójny i systematyczny charakter. Trybunał wielokrotnie wskazywał, że w sytuacji kiedy dane państwo członkowskie wprowadza restrykcyjną regulację i reglamentację sektora hazardowego, jednocześnie same prowadząc działalność w tym sektorze na rynku krajowym, państwo takie nie może powoływać się na przesłanki porządku publicznego i konieczność ograniczenia dostępu do hazardu. Kwestia wpływów budżetowych nie jest bez znaczenia, ale nie może stanowić jedynego uzasadnienia naruszeń podstawowych wolności traktatowych (sprawy C-275/92 bracia Schindler, C-124/97 Läärä i inni, C-67/98 Zenatti, C-6/01 Anomar i inni, C-243/01 Gambelli i inni, sprawy połączone C-338/04, C-359/04 i C-360/04 Placanica i inni). Pozytywnie ocenić można zamiar uregulowania gier na automatach poza kasynami. Odejście od zakazu urządzania gier poza kasynami uznać należy za racjonalne. Krytyce natomiast poddać należy rozszerzenie państwowego monopolu o gry na automatach. Planowane powierzenie spółce Skarbu Państwa organizacji monopolu państwa w zakresie gier na automatach uznać należy za rozwiązanie niedobre z punktu widzenia po pierwsze kosztów, braku znajomości rynku, braku ogólnopolskich struktur oraz logistyki przedsięwzięcia (magazynowanie automatów, transport, naprawa, serwis urządzeń itd.), oraz po drugie z punktu widzenia ograniczenia swobody działalności gospodarczej prywatnych przedsiębiorców, od lat funkcjonujących legalnie na tym rynku. Należy postulować wykorzystanie polskiego prywatnego kapitału, w połączeniu z odpowiednimi mechanizmami fiskalnymi w obszarze sektora hazardowego (odpowiednio skonstruowane podatki gwarantujące wpływy budżetowe).
Cel Tematyka opracowania koncentruje się na zagadnieniu, czy wprowadzenie bezwzględnego zakazu urządzania gier na automatach poza kasynami rzeczywiście mieści się ramach prawnych przesłanek dopuszczających stosowanie ograniczeń względem zasady swobody działalności gospodarczej, a zatem, czy delegalizacja organizacji gier na automatach poza kasynami jest konieczna dla ochrony „ważnego interesu publicznego” w rozumieniu art. 20 i art. 22 Konstytucji, a także czy zasadne jest objęcie tej działalności monopolem państwa. Metody Praca stanowi studium prawne, w którym podstawowym materiałem weryfikacyjnym przy ocenie zasadności poszczególnych rozwiązań prawnych uczyniono przepisy prawne. Dlatego badania zarysowanej problematyki zostały oparte w głównej mierze na metodzie dogmatycznej jako najefektywniejszej w procesie egzegezy norm prawnych. Stanowisko takie jest konsekwencją założenia, że optymalna prawna regulacja poruszonej tematyki jest jednym z głównym warunków osiągnięcia założonych celów. Jako uzupełniająca została wykorzystana metoda historyczna w odniesieniu do ewolucji przepisów w przedmiotowym zakresie. Wyniki Analiza zagadnienia prowadzi do konkluzji, że sektor hazardowy powinien podlegać kontroli i nadzorowi organów państwa oraz, że władza publiczna winna chronić obywateli przed ryzykiem uzależnienia od hazardu. Wprowadzenie zakazu gry na automatach poza kasynem wynikało z dostrzeżonej przez ustawodawcę potrzeby dokonania kompleksowej zmiany przepisów regulujących obszar dynamicznie rozwijającego się rynku gier hazardowych uzasadnionej występującymi na tym rynku niekorzystnymi społecznie zmianami i nieprawidłowościami. Wnioski Przyjęta w art. 22 Konstytucji klauzula generalna ważnego interesu publicznego pozwala na uznanie za konstytucyjnie dopuszczalne ograniczenie swobody działalności gospodarczej polegającej na prowadzeniu automatów gry wyłącznie w kasynach, ponieważ jest to konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa, porządku publicznego, zdrowia, wolności i moralności publicznej. Istniejące ograniczenia w tym zakresie spełniają konstytucyjny wymóg proporcjonalności, tzn.: zastosowane środki prowadzą do zamierzonych celów, są niezbędne dla ochrony interesu, z którym są powiązane, skutki ograniczeń są proporcjonalne do ciężarów nakładanych na obywatela. Natomiast niezrozumiałe są propozycje przywrócenia możliwości organizowania gier na automatach poza kasynami gry. Wprowadzenie monopolu państwowego na prowadzenie automatów gier w salonach będzie kolidowało z zasadą wolności działalności gospodarczej, ponieważ nie istnieją racjonalne względy przed ograniczeniem przedsiębiorców w tej dziedzinie życia gospodarczego, skoro jednocześnie zostanie stworzona ścieżka prawna do szerokiego dostępu do automatów. Przyjęcie proponowanych zmian ujawni prymat interesów fiskalnych państwa nad wartościami takimi jak zdrowie publiczne. Jednocześnie obnaży słabość Państwa, które nie mogąc przy użyciu innych środków zlikwidować tzw. „szarej strefy” postanowi włączyć się w krąg beneficjentów tej działalności, sankcjonując ją prawnie i ignorując dobro obywateli.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.