Search results

1

O związkach między rozwojem moralnym a zachowaniami przestępczymi

100%

Czyżowska D.

Roczniki Psychologiczne

|

2011

|

vol. 14

|

issue 2

123-140

PL

Poszukując przyczyn dopuszczania się przez ludzi czynów przestępczych, naruszających społeczny porządek, godzących w dobro społeczeństwa i krzywdzących poszczególnych jej członków, badacze coraz częściej zwracają uwagę na znaczenie poziomu rozwoju moralnego i braków w tym zakresie dla społecznego funkcjonowania jednostki. Z drugiej strony - badacze rozwoju moralnego, wskazując na konsekwencje moralnej niedojrzałości, oznaczającej pozostawanie na wczesnych poziomach rozwoju i brak zdolności do przyjęcia innej - poza własną, egocentryczną - perspektywy, wymieniają wśród nich większą skłonność do łamania prawa, obowiązujących zasad moralnych i społecznych, skutkujących zachowaniami agresywnymi i czynami przestępczymi. Celem prezentowanych analiz jest wskazanie na wzajemne związki między rozwojem rozumowania moralnego a tendencją do zachowań przestępczych poprzez odwołanie się do teorii pozwalających związek ten wyjaśnić, jak również badań empirycznych potwierdzających istnienie takiego związku.

EN

In the search for the reasons why some people commit criminal acts, disturb social order, cause harm to others and pose a menace to public well-being, the centrepiece of much of psychological research has increasingly become moral development and its significance for social behaviour. Moral immaturity, defined as moral development halted at its early stages with a concomitant lack of perspective taking (beyond one's own egocentrism), has been identified in the moral development research as one of the culprits of aggressive and criminal behaviour by facilitating disregard for law, moral principles and social codes of conduct. In this paper, I will attempt to highlight the possible associations between moral development and criminal behaviour. I will refer to relevant theories in order to provide an explanation of this relationship and include results of empirical research that confirm it.

2

Religiosity of the Slovakian Roma

67%

Jarmoch E.

Roczniki Teologiczne

|

2021

|

vol. 68

|

issue 6

21-44

PL

Religijność Romów na Słowacji Religijność Romów została ukształtowana historycznie i zajmuje ważne miejsce w ich tożsamości społecznej. Znajduje ona zwykle wyraz w religii kraju, w którym mieszkają Romowie, czy to luterańskiej, katolickiej, prawosławnej, muzułmańskiej czy innej, często bez zwracania uwagi na różnice między nimi. Celem tego opracowania jest analiza i prezentacja religijności Romów na Słowacji, w jej podstawowych parametrach (wiara i wierzenia, wiedza religijna, praktyki religijne, opinie i zachowania moralne). Podstawowym źródłem tej rozprawy są wyniki badań społecznych przeprowadzonych w 2018 roku przez ks. dra Martina Majdę, profesora z Instytutu Teologicznego w Špiskiej Kapitule Uniwersytetu Katolickiego w Ružomberku. Romowie na Słowacji w zdecydowanej większości przynależą do wyznania rzymskokatolickiego. Ich religijność charakteryzuje się specyficzną interpretacją prawd wiary, np. większa aprobata dotyczy wiary w Boga, a mniejsza w rzeczy ostateczne. Ponadto ma ona znamiona religijności ludowej, połączonej z elementami własnych przesądów i obrzędowości, w których odzwierciedla się tożsamość etniczna. Chociaż wiedza nie jest warunkiem sine qua non identyfikacji z wiarą, to w jakimś stopniu skorelowana jest z religijnością i dlatego konieczne jest jej pogłębianie. Duże znaczenie przypisywane jest praktykom religijnym obowiązkowym, spełnianym w każdą niedzielę i święta, bowiem rzutują one na życie religijne Romów. W zakresie moralności religijnej zauważa się duże zróżnicowanie opinii. Najbardziej kwestionowane są normy moralności dotyczące małżeństwa i rodziny, a szczególnie normy porządkujące sferę seksualną człowieka.

EN

Religiosity of the Romani has been shaped by their history, which occupies an important role in their social identity. It manifests itself in the dominant religion of the country they live in, whether Lutheran, Catholic, Orthodox, Muslim, or other. The aim of this article is to analyse and present religiosity of the Romani in Slovakia in terms of its basic parameters (faith and beliefs, religious knowledge, religious practice, opinions and moral behaviour). The article is based on the results of the social studies performed in 2018 by Reverend Martin Majda, a professor at the Institute of Theology at Catholic University in Ružomberok. The majority of the Romani in Slovakia belong to the Roman Catholic Church. Their religiosity can be characterised by a specific interpretation of the truths of the faith, e.g. a greater belief in God rather than in the last things. What is more, it bears the traits of folk religiosity, incorporating elements of individual beliefs and rituals, reflecting the Romanis’ ethnic origin. Although knowledge is not a sine qua non of identifying oneself with a particular faith, it correlates with religiosity and is worth studying. A great role is attributed to obligatory religious practices, realised on Sundays and during Holy Days, as they affect religiosity of the Romani. There is a diversity of opinions concerning religious morality. What is challenged are the norms of morality adhered to by married couples and families, especially the norms related to human sexuality.

3

Constructing a Moral Person in the Analects 論語 and Mengzi 孟子

59%

Pejda K.

Roczniki Humanistyczne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 9

101-117

EN

In early Chinese philosophy, the concept of a unique individual separated from the outside world has no ontological basis. Every person is an open, interdependent construction, whose uniqueness can only be achieved and cannot be given. A person is an undetermined range and locus of experiences expressed through specific roles and relationships. In this article, the Author analyses such an understanding of the person in Confucian and Mencian thought. In Confucius’ philosophy, the junzi 君子 lives up to his status as long as he maintains ren 仁 relationships and displays proper emotions connected to ren. The author argues that, in the Analects, ren is a concept connected to the terms shu 恕, zhong 忠, yi 義 and li 禮. Ren may be interpreted as an ideal interaction that starts with an emphatic reaction towards another human being. Emphatic reactions, along with zhong-a sense of duty- is the basis for applying the situational moral norm yi and carrying it out according to li-the social norm. Ren behaviour is different for every person in every situation. It has to be learned and practised during the process of self-cultivation, xiushen 修身. Mencius’ moral theory is more complex, and concentrates on human nature and its features. According to this, human nature is shan 善, commonly translated as ‘good,’ because every person has four dispositions-emotions for developing ren, yi, li and zhi 智. Ren may be considered a virtue-it is not inborn, but has to be achieved and learned. Another skill required to be a sage was the understanding that every situation is unique, and that there is a right time to apply different norms-shizhong 詩中. Mencius’ thought is not simply an ethics of virtue, but it is also influenced by situational factors. Mencian moral behaviour is complex; not only does it require a deep understanding of oneself and the other, but also the use of all senses, sensitivity and creativity to deal with every situation in a different way. A sage, or a person who wants to become one, has to watch, listen, feel and understand every person and every situation. Moral cultivation in Mengzi’s thought is also a cultivation of the body’s qi 氣 (vigour or energy). Properly cultivated qi becomes haoran zhi qi 浩然之氣 (overflowing qi) and enables one’s body to have the zhi 志 (will) to follow its ren (heart/mind).

PL

Budowanie osoby moralnej w Analektach 論語 i Mengzi 孟子 We wczesnej filozofii chińskiej koncepcja wyjątkowej jednostki oddzielonej od świata zewnętrznego nie ma ufundowania ontologicznego. Każda osoba jest otwartą, współzależną konstrukcją, której wyjątkowość można tylko osiągnąć, nie można jej darować. Osoba to nieokreślony zakres i miejsce doświadczeń, wyrażone poprzez określone role i relacje. W tym artykule jest analizowane rozumienie osoby w myśli konfucjańskiej i menciańskiej. Zgodnie z filozofią Konfucjusza junzi 君子 żyje w swoim statusie, dopóki utrzymuje relacje ren 仁 i wykazuje odpowiednie emocje związane z ren. Autorka twierdzi, że w Analektach ren jest pojęciem związanym z terminami shu 恕, zhong 忠, yi 義 i li 禮. Ren można interpretować jako idealną interakcję, która zaczyna się od zdecydowanej reakcji na drugiego człowieka. Reakcja empatyczna, wraz z zhong – poczuciem obowiązku, jest podstawą do zastosowania sytuacyjnej normy moralnej yi i spełnienia jej zgodnie z li – normą społeczną. Zachowanie ren jest inne dla każdego człowieka w danej sytuacji. Trzeba się go nauczyć i praktykować w procesie samodoskonalenia, xiushen 修身. Teoria moralna Mencjusza jest bardziej złożona i koncentruje się na ludzkiej naturze i jej cechach. Zgodnie z tym ludzką naturą jest shan 善, powszechnie tłumaczone jako „to, co dobre”, ponieważ każda osoba ma cztery skłonności – emocje do rozwijania ren, yi, li i zhi 智. Ren może być uważane za cnotę – nie jest wrodzone, ale musi zostać osiągnięte i trzeba się go nauczyć. Inną umiejętnością wymaganą od mędrca było zrozumienie, że każda sytuacja jest wyjątkowa i że jest właściwy czas na zastosowanie różnych norm – shizhong 詩中. Myśl Mencjusza nie jest po prostu etyką cnoty – duże znaczenie mają w niej również czynniki sytuacyjne. Moralne zachowanie menciańskie jest złożone: nie tylko wymaga głębokiego zrozumienia siebie i drugiego, ale także wykorzystania wszystkich zmysłów, wrażliwości i kreatywności, aby poradzić sobie z każdą sytuacją w inny sposób. Mędrzec lub osoba, która chce się nim stać, musi obserwować, słuchać, czuć i rozumieć każdą osobę i każdą sytuację. Kultywacja moralna w myśli Mengzi jest także kultywacją ciała qi 氣 (wigoru lub energii). Właściwie kultywowana qi staje się haoran zhi qi 浩然之氣 (przepełniona qi) i pozwala ciału na zhi 志 (wolę) podążania za swoim ren 仁 (sercem/umysłem).

Refine search results

1 Roczniki Humanistyczne

1 Roczniki Psychologiczne

1 Roczniki Teologiczne

1 2021

1 2020

1 2011

1 Czyżowska D.

1 Jarmoch E.

1 Pejda K.

O związkach między rozwojem moralnym a zachowaniami przestępczymi

Religiosity of the Slovakian Roma

Constructing a Moral Person in the Analects 論語 and Mengzi 孟子