Search results

1

Formy imienne z sufiksem -ko w Kleszczelach na Podlasiu w połowie XVI w.

100%

Sajewicz M.

Acta Baltico-Slavica

|

2015

|

vol. 39

45-89

EN

In the 16th century there was already an established system of Christian names of the inhabitants of eastern Podlasie. However, the first-name forms used in this territory at that time significantly differed phonetically and morphologically from their canonical equivalents. Christian names in Slavonic culture were transformed to be adapted to the phonetic and morphological structures of the recipient language system. Slavonic suffixal morphemes were added to phonetically transformed and abbreviated Christian names, thereby forming diversified hypocoristic forms. In Podlasie, an important role in the process of morphological adaptation of Christian names was played by the suffix -ko. This suffix is present in more thanr 75% of all first-name forms with the basic -k- used between the 16th and 18th centuries in eastern Podlasie. The popularity of first-name forms containing the suffix -ko (*-ъkо, *-ьkо) in eastern Podlasie in the 16th century is confirmed by the land survey document made by Dziewiałtowski in 1560 in Kleszczele, in which there are 89 different first-name forms formed by the suffix -ko from phonetically and morphologically adjusted Christian names.

PL

W XVI w. mamy już do czynienia z zakorzenionym chrześcijańskim systemem imienniczym mieszkańców wschodniej części Podlasia. Używane wówczas na tym terenie formy imienne odbiegały jednak znacznie pod względem fonetycznym i morfologicznym od ich odpowiedników cerkiewnych i kościelnych. Imiona chrześcijańskie na gruncie słowiańskim poddane zostały transformacji dopasowującej je do fonetycznej i morfologicznej struktury przyjmującego systemu językowego. Do przekształconych fonetycznie i skróconych imion chrześcijańskich dodawano słowiańskie formanty sufiksalne, tworząc zróżnicowane formy hipokorystyczne. Na Podlasiu w procesie adaptacji morfologicznej imion chrześcijańskich ważną rolę odgrywał sufiks -ko. Występuje on w ponad 75% ogółu form imiennych z podstawowym -k-używanych w XVI–XVIII w. na tym terenie. Popularność form imiennych z sufiksem -ko (*-ъkо, *-ьkо) na wschodnim Podlasiu w XVI w. potwierdza dokument lustracyjny, sporządzony w 1560 r. w Kleszczelach przez Stanisława Dziewiałtowskiego Skoczka, w którym występuje 89 różnych form imiennych utworzonych za pomocą sufiksu -ko od zaadaptowanych fonetycznie i morfologicznie imion chrześcijańskich.

2

Formy imienne z sufiksem -ko w Kleszczelach na Podlasiu w połowie XVI w.

100%

Sajewicz M.

Acta Baltico-Slavica

|

2015

|

vol. 39

EN

Given-Name Forms with Suffix -ko in Kleszczele, Podlasie Region in the Mid-16th Century In the 16th century there was already an established system of Christian names of the inhabitants of eastern Podlasie. However, the first-name forms used in this territory at that time significantly differed phonetically and morphologically from their canonical equivalents. Christian names in Slavonic culture were transformed to be adapted to the phonetic and morphological structures of the recipient language system. Slavonic suffixal morphemes were added to phonetically transformed and abbreviated Christian names, thereby forming diversified hypocoristic forms.In Podlasie, an important role in the process of morphological adaptation of Christian names was played by the suffix -ko. This suffix is present in more thanr 75% of all first-name forms with the basic -k- used between the 16th and 18th centuries in eastern Podlasie.The popularity of first-name forms containing the suffix -ko (*-ъkо, *-ьkо) in eastern Podlasie in the 16th century is confirmed by the land survey document made by Dziewiałtowski in 1560 in Kleszczele, in which there are 89 different first-name forms formed by the suffix -ko from phonetically and morphologically adjusted Christian names. Formy imienne z sufiksem -ko w Kleszczelach na Podlasiu w połowie XVI w. W XVI w. mamy już do czynienia z zakorzenionym chrześcijańskim systemem imienniczym mieszkańców wschodniej części Podlasia. Używane wówczas na tym terenie formy imienne odbiegały jednak znacznie pod względem fonetycznym i morfologicznym od ich odpowiedników cerkiewnych i kościelnych. Imiona chrześcijańskie na gruncie słowiańskim poddane zostały transformacji dopasowującej je do fonetycznej i morfologicznej struktury przyjmującego systemu językowego. Do przekształconych fonetycznie i skróconych imion chrześcijańskich dodawano słowiańskie formanty sufiksalne, tworząc zróżnicowane formy hipokorystyczne.Na Podlasiu w procesie adaptacji morfologicznej imion chrześcijańskich ważną rolę odgrywał sufiks -ko. Występuje on w ponad 75% ogółu form imiennych z podstawowym -k-używanych w XVI–XVIII w. na tym terenie.Popularność form imiennych z sufiksem -ko (*-ъkо, *-ьkо) na wschodnim Podlasiu w XVI w. potwierdza dokument lustracyjny, sporządzony w 1560 r. w Kleszczelach przez Stanisława Dziewiałtowskiego Skoczka, w którym występuje 89 różnych form imiennych utworzonych za pomocą sufiksu -ko od zaadaptowanych fonetycznie i morfologicznie imion chrześcijańskich.

3

„Rozporekgate” a „oscypekgate”, „biznesowy” a „casualowy”: angielsko-polskie hybrydy we współczesnej polszczyźnie

84%

Witalisz A.

Język Polski

|

2016

|

vol. 96

|

issue 4

65-74

PL

Celem artykułu jest omówienie kilku rodzajów formacji o charakterze hybrydalnym oraz z(re)definiowanie samego pojęcia hybryda, które, często obecne w badaniach nad kontaktem językowym, bywa różnie rozumiane w literaturze przedmiotu. Zgromadzony materiał badawczy jasno wskazuje na potrzebę wydzielenia następujących kategorii: półkalki, formacje hybrydalne, zaadaptowane zapożyczenia właściwe, derywaty. Podział ten jest o tyle zasadny dla badacza kontaktu językowego, że wyrażenia będące bezpośrednim wynikiem procesu zapożyczania z innego systemu językowego należy odróżnić od formacji, które nie posiadają obcego etymonu. Artykuł wyznacza jasną granicę między omawianymi kategoriami, obszernie je ilustrując angielsko-polskim materiałem językowym.

EN

The article aims to discuss several types of hybrid formations and (re)define the very notion of hybrid, which often appears in studies on language contact but happens to be variously interpreted. The research material used in the study illustrates the need to differentiate between the following categories: loanblends, hybrid creations, adapted loanwords and derivatives. This division is justified by the need to set apart direct outcomes of language contact from formations that do not have direct foreign etymons. The article sets a clear borderline between the categories in question and amply illustrates them with English-Polish language material.

4

Jeszcze o roli przyrostka -k- w adaptacji zapożyczeń w polszczyźnie

84%

Bańko M.

Język Polski

|

2019

|

vol. 99

|

issue 3

32-43

PL

Artykuł stawia pytanie o funkcję sufiksu -k- w adaptacji rzeczowników obcego pochodzenia w polszczyźnie. W literaturze przeważa pogląd, że jest to funkcja czysto strukturalna. Analiza stosunkowo obszernego materiału, wybranego z czterech słowników zapożyczeń, pokazuje jednak, że sufiks -k- pełni zwykle też funkcję quasi-deminutywną, ponieważ tworzy nazwy przedmiotów małych rozmiarów lub nazwy przedmiotów wprawdzie dużych, ale małych w granicach danej kategorii. W artykule zwrócono uwagę na trudności w odróżnieniu quasi-deminutywów adaptowanych cząstką -k- od autentycznych zdrobnień, tworzonych za pomocą równokształtnego sufiksu w języku polskim, jak również na to, że w jednych i w drugich sufiks -k- często powiela funkcję sufiksu deminutywnego obecnego w wyrazie źródłowym.

EN

This article raises the question of the function of the suffix -k- in the adaptation of foreign nouns in Polish. The prevailing view in the literature is that -k- plays a purely structural role. However, the analysis of relatively extensive material chosen from four dictionaries of loanwords shows that in most cases the suffix has also a quasi-diminutive function because it creates names of small-sized objects or names of objects that are large but small within a given category. The article draws attention to the difficulties in distinguishing quasi-diminutives adapted with the particle -k- from real diminutives, created with the equiform suffix in Polish, and also to the fact that in both kinds of words the suffix -k- often duplicates the function of a diminutive suffix present in the source word.

5

Úzus a norma v redigovaných vs. neredigovaných textech: na příkladu skloňování japonských jmen zakončených na -u

67%

Ceháková M.

Naše řeč (Our Speech)

|

2021

|

vol. 104

|

issue 2

67-79

EN

The inflection of Japanese names such as Masaharu or Čikamacu might prove difficult for some Czech speakers. Grammars of Czech state that Japanese masculine personal names ending with -u should belong to the “pán” declension paradigm and that the final -u should be preserved in all cases. Using the data from the corpus SYN v7 and a corpus of websites focusing on Japanese comics and cartoons, the presented paper draws a comparison between the usage represented by published written texts, and by texts unaffected by editorial adjustments and produced by speakers who are active users of the names in question. The data from SYN v7 shows a strong preference for preserving the final -u (in accordance with the codification), while the data from websites displays the opposite tendency.

Refine search results

2 Acta Baltico-Slavica

2 Język Polski

1 Naše řeč (Our Speech)

2 Sajewicz M.

1 Bańko M.

1 Ceháková M.

1 Witalisz A.

1 2021

1 2019

1 2016

2 2015

Formy imienne z sufiksem -ko w Kleszczelach na Podlasiu w połowie XVI w.

Formy imienne z sufiksem -ko w Kleszczelach na Podlasiu w połowie XVI w.

„Rozporekgate” a „oscypekgate”, „biznesowy” a „casualowy”: angielsko-polskie hybrydy we współczesnej polszczyźnie

Jeszcze o roli przyrostka -k- w adaptacji zapożyczeń w polszczyźnie

Úzus a norma v redigovaných vs. neredigovaných textech: na příkladu skloňování japonských jmen zakončených na -u