Search results

1

Vaterländische Unwahrheiten. Fontane und Kleist

100%

Rauseo C.

Germanica Wratislaviensia

|

2016

|

vol. 141

45-59

DE

Fontane war sich dessen bewusst, dass einige seiner Meinungen nur provisorisch, also veränderlich waren. Ein so radikaler Umschwung wie bei seinen zwei Beurteilungen von Kleists „Prinz Friedrich von Homburg“ ist aber selbst für seine Verhältnisse ungewöhnlich. Den Grund für seinen Wandel von empörter Ablehnung zur uneingeschränkten Lobpreisung darf man am ehesten in der utopischen Beschaffenheit von Kleists vaterländischem Fantasiestück suchen.

EN

Few writers have changed their minds as often, and about as many things, as Fontane. His most striking volte-face concerned Kleist’s glorification of their common Prussian homeland: the drama Prince Frederick of Homburg. Fontane reviled the work in 1872 and unconditionally sang its praises four years later. Why? Perhaps because Kleist’s utopian dream made it possible to suspend disbelief in Prussia’s promises, and to pretend they were almost true.

2

"Kto ty jesteś? Polak mały…” Transformacja znaczenia pojęć: „obcy”, „ojczyzna” w prozie polskiej po roku 1989.

81%

Gosk H.

Porównania

|

2013

|

vol. 13

107-115

EN

The article considers examples of the post-1989 Polish prose exposing the results of a long-term subaltern condition. These results get activated in relations with the Other. They are asymmetrical because they concern unequal subjects. The article posits that the phantasm of the motherland (that which is the most ‘self’) has a constructing form and selective character. It poses the thesis that the problem of the Polish petrified dominant narration with the motherland at the center of attention and subject identity marked with a specific relation to the Other is that it does not want to admit that cultural authority is created by the present time and not the past. There is a constant interchange in meaning – from forgetting to remembering and back – that takes place between them.

PL

Artykuł rozważa przykłady polskiej prozy po roku 1989, ukazujące skutki długotrwałej kondycji subalterna, które dochodzą do głosu w (niesymetrycznych, bo aktywizujących podmioty nierównoprawne) relacjach z Obcym. Mówi o konstrukcyjnej formie fantazmatu ojczyzny (tego, co najbardziej „swoje”) i jego selektywnym charakterze. Formułuje tezę, że problemem polskiej spetryfikowanej narracji dominującej z Ojczyzną w centrum uwagi i tożsamością podmiotu budowaną z uwzględnieniem specyficznego stosunku do Obcych jest to, iż nie chce ona przyznać, że kulturowe autorytety dyktuje teraźniejszość, a nie przeszłość i że odbywa się między nimi ciągły ruch wymiany znaczeń – zapominania i zapamiętywania.

3

Topografia nostalgii jako topografia tożsamości (na podstawie twórczości Dubravki Ugrešić i Pavao Pavličicia)

61%

Czapik-Lityńska B.

Porównania

|

2013

|

vol. 12

103-116

EN

The article describes the interactions between the human space and literature. Literary images of the city (Berlin, Amsterdam, Zagreb) represent the subject’s nostalgia, its longings and moods. In Ugrešić’s work the subject is a lost, lonely emigrant homo exul. The writer shows the reality from a “real-andimaginated” perspective. The urban setting is strange and deepens the alienation and loneliness. The nostalgic atmosphere comes from a longing for the motherland. The return to the motherland is impossible. In the works of Pavličić the return to the homeland is possible. The power of literary creation, memory and imagination renews the space of destroyed Vukovar. The writer uses enumeration and creates images of an unexceptional and magical city. The nostalgic discourse of Croatian writers is at the same time an identity discourse.

PL

Artykuł omawia interakcje między przestrzenią ludzką (human) a literaturą. Literackie wizerunki miasta (Berlin, Amsterdam, Vukovar) reprezentują nostalgię podmiotu, jego nastroje i tęsknoty. W twórczości Ugrešić podmiot (subject) to zagubiony, samotny emigrant homo exul.. Pisarka pokazuje rzeczywistość w perspektywie real-and-imagined. Miejska przestrzeń jest obca, pogłębia alienację i samotność. Nastroje nostalgiczne wynikają z tęsknoty za ojczyzną i są dla pisarki utrapieniem. Albowiem powrót do ojczyny (Chorwacji i Jugosławii) nie jest możliwy. W twórczości Pavličicia powrót do ojczyzny (Chorwacji) jest możliwy. Moc kreacji literackiej, pamięć i wyobraźnia odnawiają (odbudowują) przestrzeń zniszczonego Vukovaru. Pisarz stosuje enumerację, tworzy wizerunki miasta zwykłego i miasta magicznego. Dyskurs nostalgiczny chorwackich pisarzy jest równocześnie dyskursem tożsamościowym.

4

Pedagogiczne aspekty zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych prowadzonych w kontekście krajoznawstwa i turystyki

58%

Denek K.

Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu

|

2014

|

vol. 45

106-118

EN

Familiarity with the essence, function, rules, methods and organisational forms of facultative and extramural education conducted in the context of sightseeing and tourism belongs to the significant elements of knowledge of teachers, lecturers, and researchers in the knowledge society. The cognitive and pedagogical advantages of such classes advocate including them in the discussion on the reform of the education system, a swell as sightseeing and tourism education of children, youth, and adults as an important element of pedagogical progress and a determinant of future in tourism and tourism in the future.

5

Ojczyzna w polskim i rosyjskim językowym obrazie świata

58%

Bartmiński J., Sandomirskaja I., Telija V.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

1999

|

vol. 11

25–49

PL

Autorzy przedstawiają pierwszą część analizy porównawczej pojęcia ojczyzny, w językach polskim i rosyjskim, zakładając, że to ogólnoeuropejskie pojęcie, wywodzące się z łac. patria, rozwija się w poszczególnych językach wariantywnie, odpowiednio do jego miejsca w całej „konceptosferze”, współtworzącej narodowy (polski, rosyjski) językowy obraz świata. Stawia się pytanie, co w pojmowaniu ojczyzny jest w obu językach zbieżne, co otwiera drogę do dialogu interkulturowego, a co kontrastowe. W języku polskim leksem ojczyzna ma bogatą, wielowymiarową treść bazową (wymiar przestrzenny, społeczny, kulturowy, instytucjonalny), która jest profilowana na poziomie społecznego dyskursu, uzyskując wykładniki w postaci zestawień typu ojczyzna domowa, ojczyzna lokalna, ojczyzna regionalna, mała ojczyzna, ojczyzna narodowa, ojczyzna publiczna. W języku rosyjskim jednemu polskiemu leksemowi odpowiadają trzy: rodina, otečestwo i otčizna. Rodina to przestrzeń oswojona przez człowieka jako jednostkę i naród, dominantą otečestwa jest wymiar instytucjonalny, państwowy, otčizna (zapożyczona z polskiego) to narodowe dziedzictwo historyczne i kulturowe. Najbliższa pol. ojczyźnie jest ros. rodina, a ich bliskość oparta jest na ogólnosłowiańskim micie ziemi-matki i prototypie domu jako miejsca rodzinnego. W polu semantycznym („konceptosferze”) ojczyzny w języku polskim szczególnie silny jest wymiar kulturowy, w rosyjskim – państwowy, co wynika z odmiennych historycznych dziejów obu narodów.

EN

The authors present the first part of a contrastive Polish-Russian analysis of the concept expressed in English alternatively as homeland, motherland, mother country, or fatherland. They assume that in specific languages there is a variable development, of this European concept, derived from Latin patria. The development is linked with the concept’s position in the ‘conceptual sphere’ (Lichaczew’s term), which contributes to the national (Polish, Russian) linguistic. picture of the world. The Polish lexeme ojczyzna is characterized by a rich multidimensional base content (the spatial, social, cultural, institutional dimensions), profiled at the level of social discourse, which results in expressions like ojczyzna domowa (lit. ‘home motherland’), ojczyzna, lokalna (‘local motherland’), ojczyzna regionalna (‘regional motherland’), mała ojczyzna (‘little motherland’), ojczyzna narodowa (‘national motherland’), or ojczyzna publiczna (‘public motherland’). The Polish word has three Russian counterparts: rodina, otechestvo and otchizna. Rodina refers to a space tamed by people as individuals and as a nation, in otechestvo the institutional state dimension is dominant, whereas otchizna, a borrowing from Polish, refers to national historical and cultural heritage. The latter is the closest Russian equivalent to the Polish ojczyzna, as they are both associated with the Slavonic myth of mother-earth and the prototype of the home as one’s place of origin. The cultural dimension in Polish and the state dimension in Russian are dominant in the semantic field (‘conceptual sphere’) of homeland/motherland, the difference resulting from different histories of the two nations.

6

„Smagła swoboda”, czyli ojczyzna słowa Mariana Pankowskiego

58%

Wasilewska-Lipke Z.

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

|

2012

|

issue 2(5)

59-66

EN

The present arcticle, which was written for the International Panopticum Conference in Brussels in 2009, discusses the way Marian Pankowski’s literary language, or his motherland of word, functions in the sphere between homeland and European space. The title Smagła swoboda, which expresses the author-emigrant’s strive to keep his Sanok imagination in touch with European culture and languages, has become the metaphor for the considerations. The aim of the innovative Sanok-European fusion in Pankowski’s dicourse is creating an independent writing code as well as identity. The rich reservoir of topics used by the author, e.g., ‘auschwitz’ trauma, private patriotism as well as persisting with Polishness and spiritual bond with the mother, was submerged in multifarious and sensual European reality described with the aura of irony and grotesque.

7

Dialogiczny charakter relacji międzyludzkich w kulturze narodowej i wielokulturowości europejskiej

58%

Rebes M.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2017

|

vol. 8

|

issue 1

27-57

PL

Pytanie o stosunek kultury narodowej do wielokulturowości staje się dziś ważnym problemem. Poważnym błędem jest stawianie alternatywy między państwem narodowym i wielokulturowością. Historia Polski uczy, że u podstawy kultury narodowej znajdują się wartości uniwersalne ważne dla każdej kultury, jak i państw wielokulturowych. Kulturę narodową, czyli religię, tradycję i język, charakteryzuje dialogiczność, dialog na poziomie historycznym (odwoływanie się do wspólnej przeszłości) i społecznym (odwoływanie się do teraźniejszości). Podstawą kultury narodowej jest człowiek, który doświadcza samego siebie w dialogu z drugim człowiekiem, także w dialogu kultur, narodów. Autor artykułu próbuje przybliżyć problem człowieka w horyzoncie ludu, narodu, patriotyzmu i społeczeństwa u ks. Józefa Tischnera i jego interpretacji słów papieża Jana Pawła II na forum ONZ w 1995 r. Obaj wymienieni autorzy przedstawiają uniwersalny charakter dialogu, który leży u podstawy kultury narodowej i wielokulturowości europejskiej. Dialog ten jest wynikiem wspólnych wartości etycznych, które leżą u podstawy kultury europejskiej, skoncentrowanej na człowieku i jego godności.

EN

The question of the attitude of national culture to multiculturalism is becoming a major problem today. A serious mistake is made when setting the alternatives being between the nation-state and multiculturalism. Polish History teaches us that at the base of the national culture are universal values that are important to all cultures and multicultural states. National culture is based on tradition, language and religion, which are characterized not only by—dialogically— dialogue on a historical level (references to a common past), but also by social level (references to the present). The background of any national culture is the human being, who experiences himself in dialogue with other people, and also in dialogue with other cultures and nations. The author of this article tries to bring the problem of man in from the perspective of people, nations, patriotism and society reflected by Rev. Józef Tischner and his interpretation of the words of Pope John Paul II at the United Nations in 1995. These two authors present the universal nature of the dialogue that lies at the base of the national culture, and the multicultural European. This dialogue is the result of the shared ethical values that underpin European culture concentrated on man and his dignity.

8

Heimat- und Vaterlandsliebe als Identitätskonstituenten des frommen Ermländers. Ein Beitrag zum Konstrukt der ermländischen Identität im „Ermländischen Hauskalender“ (1857-1938)

51%

Barbara S.

Studia Warmińskie

|

2016

|

issue 53

403-420

PL

Wydając „Warmiński Kalendarz Domowy“ przedstawiciele warmińskich elit pragnęli stworzyć medium dostosowane do potrzeb i mentalności lokalnej ludności. Uzyskali tym samym narzędzie o wysokim potencjale ideologicznym, dzięki któremu można było kształtować nie tylko postawy religijne, ale także polityczne i społeczne czytelników. Model tożsamości warmińskiej od początku promowany na kartach „Warmińskiego Kalendarza Domowego” składał się z trzech podstawowych elementów, które były ściśle ze sobą powiązane i wzajemnie się warunkowały. Obok wiary katolickiej wyrażającej się w specyficznych dla Warmiaków formach religijności, to miłość do ziemi rodzinnej i ojczyzny stanowiła podstawę owego konstruktu tożsamościowego. Analiza dostępnych roczników Kalendarza pokazuje jednak, że ów pożądany, wsparty na trzech kolumnach model warmińskiej tożsamości nie był stabilny, a jego poszczególne elementy ulegały modyfikacjom przede wszystkim w zależności od zmieniającej się sytuacji politycznej.

EN

Representatives of the Warmian intellectual elite, who published the “Warmian Home Calendar”, intended to create a medium adjusted to the needs and mentality of the local community. They developed a tool which had great ideological potential and could be used for shaping religious as well as political and social attitudes. From the very beginning, the model of Warmian identity promoted by the “Warmian Home Calendar” had three main interrelated components. Apart from the Catholic faith, based upon forms of religious belief specific to the Warmia region, these identity constructs are comprised of love for the homeland (Heimat) and love for the motherland. However, an analysis of the available volumes of the “Calendar” revealed that the desired model of Warmian identity, based on the above three pillars, was unstable, and its components underwent modifications in response to the changing political situation.

DE

Mit der Gründung des Ermländischen Hauskalenders verfolgten dessen Herausgeber, Vertreter der lokalen Elite, das Ziel, der ermländischen Landbevölkerung ein Medium zu geben, das an ihre Mentalität und Bedürfnisse angepasst wäre. Damit hatten sie ein Instrument von hohem ideologischem Potenzial geschaffen, mit dessen Hilfe religiöse aber auch sozial-politische Haltungen der Leser gestaltet werden konnten. Das über den Ermländischen Hauskalender von Anfang an vermittelte Modell der ermländischen Identität bestand aus drei sich gegenseitig bedingten Hauptkomponenten. Neben dem katholischen Glauben mit typisch ermländischen Volksfrömmigkeitsformen waren Heimat- und Vaterlandsliebe die zwei weiteren im Rahmen des vorliegenden Beitrags analysierten Konstituenten des Identitätskonstrukts. Eine genaue Analyse der zugänglichen Jahrgänge zeigt jedoch, dass dieses Identitätskonstrukt nicht stabil war.

Refine search results

2 Porównania

1 Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1 Germanica Wratislaviensia

1 Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

1 Roczniki Kulturoznawcze

1 Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu

1 Studia Warmińskie

1 2017

2 2016

1 2014

2 2013

1 2012

1 1999

1 Barbara S.

1 Bartmiński J.

1 Czapik-Lityńska B.

1 Denek K.

1 Gosk H.

1 Rauseo C.

1 Rebes M.

1 Sandomirskaja I.

1 Telija V.

1 Wasilewska-Lipke Z.