Search results

1

PROFESOR JANUSZ DURKO (1915–2017)

100%

Sołtan A.

Muzealnictwo

|

2018

|

vol. 59

63-67

PL

Prof. dr hab. Janusz Durko był historykiem, archiwistą, wybitnym muzealnikiem. Urodzony w Warszawie, tu ukończył studia historyczne na UW (1938), przeżył okupację niemiecką i całą wojnę. Po wyzwoleniu pracował początkowo w Biurze Odbudowy Stolicy, potem w Instytucie Pamięci Narodowej prowadzącym badania nad historią najnowszą. Stopień doktora uzyskał w 1948 r., habilitację w 1955 r, a w roku 1964 otrzymał profesurę. W 1951 r. został powołany na stanowisko dyrektora Centralnego Muzeum Historycznego, przekształconego 2 lata później w Muzeum Historyczne m.st. Warszawy. Otwarta przez niego w 1955 r. ekspozycja stała była pierwszą bardzo obszerną i kompletną próbą syntetycznego przedstawienia przeszłości Warszawy – warszawskie muzeum, jako placówka na polu muzealnictwa historycznego w Polsce w tamtych czasach najważniejsza, wywarło wpływ na kształtowanie się wystawiennictwa historycznego także w innych krajach. Przyczyniło się to do umocnienia pozycji zawodowej Janusza Durko – zapraszano go do wielu komitetów, rad (w tym muzealnych) i stowarzyszeń, był też członkiem wielu komitetów redakcyjnych, m.in. „Muzealnictwa”. W latach 1951–2003, gdy prof. J. Durko stał na czele Muzeum Historycznego m.st. Warszawy, było ono jednym z głównych ośrodków badań nad historią Warszawy, miejscem wielu konferencji, sesji i wystaw czasowych, utrzymywało liczne kontakty międzynarodowe, intensywnie budowało zbiory własne, przyciągało również bogatą ofertą edukacyjną. Stale rosła liczba jego oddziałów. W dorobku profesora liczącym ok. 140 różnego rodzaju publikacji, dziełem największym jest bez wątpienia, wydawana pod jego redakcją naukową, ośmiotomowa Bibliografia Warszawy (1958–2006), rejestrująca wszystko lub prawie wszystko co opublikowano na temat miasta w latach 1795–1970. Wyrazem uznania dla dokonań Profesora były liczne przyznane mu odznaczenia, m.in.: nagroda I stopnia Ministra Kultury i Sztuki za ochronę dziedzictwa kulturowego, dwukrotnie nagroda m.st. Warszawy, tytuł Homo Varsoviensis, Krzyż Wielki z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski i złoty medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Po przejściu w 2003 r. na emeryturę profesor utrzymywał nadal bliskie kontakty z muzeum, pełniąc funkcję członka jego Rady Muzealnej (2004–2008). Po raz ostatni progi instytucji, której dyrektorem był przez 52 lata, przekroczył w 2015 r., by wziąć udział w uroczystości zorganizowanej dla uczczenia 100. rocznicy jego urodzin. Kilkanaście miesięcy później zmarł i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

2

PROFESOR ZDZISŁAW ŻYGULSKI JUNIOR – WSPANIAŁY CZŁOWIEK, WIELKA OSOBOWOŚĆ, MUZEOLOG, BADACZ DAWNEJ BRONI, SZTUKI ORIENTALNEJ I MALARSTWA EUROPEJSKIEGO (1921–2015)

84%

Grzybkowska T.

Muzealnictwo

|

2017

|

vol. 58

2-13

EN

Professor Zdzisław Żygulski Jr. (1921–2015) was one of the most prominent Polish art historians of the second half of the 20th century. He treated the history of art as a broadly understood science of mankind and his artistic achievements. His name was recognised in global research on antique weapons, and among experts on Rembrandt and Leonardo da Vinci. He studied museums and Oriental art. He wrote 35 books, about 200 articles, and numerous essays on art; he wrote for the daily press about his artistic journeys through Europe, Japan and the United States. He illustrated his publications with his own photographs, and had a large set of slides. Żygulski created many exhibitions both at home and abroad presenting Polish art in which armour and oriental elements played an important role. He spent his youth in Lvov, and was expatriated to Cracow in 1945 together with his wife, the pottery artist and painter Eva Voelpel. He studied English philology and history of art at the Jagiellonian University (UJ), and was a student under Adam Bochnak and Vojeslav Molè. He was linked to the Czartoryski Museum in Cracow for his whole life; he worked there from 1949 until 2010, for the great majority of time as curator of the Arms and Armour Section. He devoted his whole life to the world of this museum, and wrote about its history and collections. Together with Prof. Zbigniew Bocheński, he set up the Association of Lovers of Old Armour and Flags, over which he presided from 1972 to 1998. He set up the Polish school of the study of militaria. He was a renowned and charismatic member of the circle of international researchers and lovers of militaria. He wrote the key texts in this field: Broń w dawnej Polsce na tle uzbrojenia Europy i Bliskiego Wschodu [Weapons in old Poland compared to armaments in Europe and the Near East], Stara broń w polskich zbiorach [Old weapons in Polish armouries], Polski mundur wojskowy [Polish military uniforms] (together with H. Wielecki). He was an outstanding researcher on Oriental art to which he dedicated several books: Sztuka turecka [Turkish art], Sztuka perska [Persian art], Sztuka mauretańska i jej echa w Polsce [Moorish art and its echoes in Poland]. Prof. Zdzisław Żygulski Jr. was a prominent educator who enjoyed great respect. He taught costume design and the history of art and interiors at the Academy of Fine Arts in Cracow, as well as Mediterranean culture at the Mediterranean Studies Department and at the Postgraduate Museum Studies at the UJ. His lectures attracted crowds of students, for whose needs he wrote a book Muzea na świecie. Wstęp do muzealnictwa [Museums in the world. Introduction to museum studies]. He also lectured at the Florence Academy of Art and at the New York University. He was active in numerous Polish scientific organisations such as PAU, PAN and SHS, and in international associations such as ICOMAM and ICOM. He represented Polish art history at general ICOM congresses many times. He was also active on diverse museum councils all over Poland.

PL

Profesor Zdzisław Żygulski jun. (1921–2015) należał do najwybitniejszych polskich historyków sztuki 2. poł. XX wieku. Historię sztuki pojmował jako szeroko pojętą naukę o człowieku i jego artystycznych dokonaniach. Jego nazwisko było rozpoznawalne w światowej nauce o dawnej broni oraz wśród badaczy malarstwa Rembrandta i Leonarda da Vinci. Zajmowała go muzeologia i sztuka orientalna. Napisał 35 książek, ok. 200 artykułów, liczne eseje o sztuce, pisał w prasie codziennej o swoich artystycznych podróżach po Europie, Japonii, Stanach Zjednoczonych. Publikacje ilustrował przeważnie własnymi zdjęciami, posiadał ogromny zbiór przeźroczy. Żygulski był autorem wielu wystaw w kraju i za granicą prezentujących polską sztukę, w której broń i elementy orientalne pełniły zawsze ważną rolę. Młodość spędził we Lwowie, do Krakowa został ekspatriowany wraz z żoną ceramiczką i malarką Ewą Voelpel w 1945 roku. Studiował anglistykę i historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ), był uczniem Adama Bochnaka i Wojsława Molè. Całe życie związany był z Muzeum XX Czartoryskich w Krakowie, w którym pracował od 1949 do 2010 r., większość czasu jako kustosz Zbrojowni. Badania naukowe Profesora dotyczyły tego muzeum, pisał o jego historii i zbiorach. Wraz z prof. Zbigniewem Bocheńskim założył Stowarzyszenie Miłośników Dawnej Broni i Barwy, którego był prezesem w latach 1972–1998. Stworzył naukową polską szkołę bronioznawstwa, wśród światowych badaczy i miłośników broni był postacią znaną i charyzmatyczną. Napisał podstawowe książki z tego zakresu: Broń w dawnej Polsce na tle uzbrojenia Europy i Bliskiego Wschodu, Stara broń w polskich zbiorach, Polski mundur wojskowy (wspólnie z H. Wieleckim). Był znakomitym badaczem sztuki orientalnej, której poświecił kilka książek: Sztuka turecka, Sztuka perska, Sztuka mauretańska i jej echa w Polsce. Profesor Zdzisław Żygulski jun. był znakomitym, cieszącym się wielkim autorytetem pedagogiem, wykładał kostiumologię, historię sztuki i historię wnętrz w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, kulturę śródziemnomorską na Mediteraneistyce i na Podyplomowym Studium Muzealniczym UJ – Jego zajęcia przyciągały tłumy słuchaczy. Na potrzeby studentów napisał książkę Muzea na świecie. Wstęp do muzealnictwa. Wykładał także na Międzynarodowym Uniwersytecie Sztuki we Florencji oraz na Uniwersytecie w Nowym Yorku. Profesor czynny był w wielu polskich organizacjach naukowych: PAU, PAN i SHS, w międzynarodowych stowarzyszeniach, m.in. ICOMAM i ICOM – wielokrotnie reprezentował polską historię sztuki na kongresach generalnych ICOM. Działał także w różnych radach muzealnych w całej Polsce.

3

JAN KAZIMIERZ JASKANIS (1932–2016) – WSPOMNIENIE SYNA

67%

Jaskanis P. O.

Muzealnictwo

|

2017

|

vol. 58

155-159

EN

A primeval archaeologist (MA 1955, PhD 1971), an organiser of protection for monuments in the Białystok province (1954–1980), Director of the Regional Museum in Białystok (1974–1980) and the State Archaeological Museum in Warsaw (1980–2000). He dealt with archaeology, museology and the protection of monuments. He also popularised related knowledge and linguistic and religious issues. He established the provincial record of archaeological monuments as well as conservation archives, both of which were then developed at the museum. From 1959 to 1975 he was Scientific Secretary to the Yotvingia Scientific Expedition. He was a teacher, an editor and a social activist. He wrote over 200 publications, of which the most important are The funeral rite of the Western Balts at the end of antiquity (Warsaw, 1974); a critical study of Aleksander Brückner’s work Ancient Lithuania: tribes and gods: historical and mythological drafts (Olsztyn, 1979, 1984); Cecele. Ein Gräberfeld der Wielbark-Kultur in Ostpolen (Warsaw, 1996); Krupice. Ein Gräberfeld der Przeworsk- und Wielbark- Kultur in Ostpolen (Warsaw, 2005), Kurgans of leaders of the Wielbark culture at Podlachia (Białystok, 2012); and Switzerland. The cemetery of the Baltic Sudovian culture in north–eastern Poland (Warsaw, 2013). He specialised in researching Roman influence in Central Europe and the prehistory of north–eastern Poland, the culture of Baltic tribes (including the Yotvingians), Baltiysk and the Slavonic border, and in the Przeworsk and Wielbark cultures. He discovered and defined the Cecelska regional group, thus determining the late phase of the Wielbark culture, starting from the early period of Roman influence to its decline as a result of tribal migrations; their kurgans traced the areas of relocation of the Goths and the Gepids from the Baltic Sea to the Black Sea. His successful exhibitions included “The Balts – northern neighbours to the Slavs” (displayed in Austria, Bulgaria, Greece, Lithuania, Italy and Germany several times), “Treasures of primeval Poland” (in Padua, Turin, Aquileia, Schollach) and “The prehistory of Warsaw” (Berlin). He was a member of museum councils as well as the council for museums at the Ministry of Culture and National Heritage.

PL

Archeolog pradziejowy (magister 1955, doktor 1971), organizator ochrony zabytków w woj. białostockim (1954–1980), dyrektor Muzeum Okręgowego w Białymstoku (1974–1980) i Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie (1980–2000). Uprawiał archeologię, muzeologię, ochronę zabytków i popularyzację wiedzy oraz związane z nimi problemy językoznawcze i religioznawcze. Utworzył wojewódzką ewidencję zabytków archeologicznych i archiwum konserwatorskie, rozwijane w muzeum. Sekretarz naukowy Jaćwieskiej Ekspedycji Naukowej (1959–1975). Pedagog, redaktor i społecznik. Autor ponad 200 publikacji, z których najważniejsze to: Obrządek pogrzebowy Zachodnich Bałtów u schyłku starożytności (Warszawa, 1974); krytyczne opracowanie dzieła Aleksandra Brücknera Starożytna Litwa: ludy i bogi: szkice historyczne i mitologiczne (Pojezierze – Olsztyn, 1979, 1984); Cecele. Ein Gräberfeld der Wielbark-Kultur in Ostpolen (Warszawa, 1996); Krupice. Ein Gräberfeld der Przeworsk- und Wielbark-Kultur in Ostpolen (Warszawa, 2005), Wodzowskie kurhany kultury wielbarskiej na Podlasiu (Białystok 2012); Szwajcaria. Cmentarzysko bałtyjskiej kultury sudowskiej w północno-wschodniej Polsce (Warszawa, 2013). Wyspecjalizował się w badaniu wpływów rzymskich w Europie Środkowej i pradziejów północno- wschodniej Polski – kultury ludów bałtyjskich (w tym Jaćwięgów), pogranicza bałtyjsko-słowiańskiego oraz kształtowania się na Podlasiu kultur przeworskiej i wielbarskiej. Odkrył i zdefiniował cecelską grupę regionalną, wyznaczającą późną fazę kultury wielbarskiej, począwszy od młodszego okresu wpływów rzymskich do jej zaniku wskutek wędrówek ludów – jej kurhany wytyczają obszary przesiedlania się Gotów i Gepidów znad Bałtyku nad Morze Czarne. Sukcesem były eskpozycje: „Bałtowie – północni sąsiedzi Słowian” (Austria, Bułgaria, Grecja, Litwa, Szwecja, Włochy i kilkakrotnie w Niemczech), „Skarby Polski pradawnej” (Padwa, Turyn, Akwileja, Schallaburg) i „Pradzieje Warszawy” (Berlin). Członek rad w muzeach i rady ds. muzeów przy ministrze kultury.

Refine search results

3 Muzealnictwo

1 Grzybkowska T.

1 Jaskanis P. O.

1 Sołtan A.

1 2018

2 2017

PROFESOR JANUSZ DURKO (1915–2017)

PROFESOR ZDZISŁAW ŻYGULSKI JUNIOR – WSPANIAŁY CZŁOWIEK, WIELKA OSOBOWOŚĆ, MUZEOLOG, BADACZ DAWNEJ BRONI, SZTUKI ORIENTALNEJ I MALARSTWA EUROPEJSKIEGO (1921–2015)

JAN KAZIMIERZ JASKANIS (1932–2016) – WSPOMNIENIE SYNA