Search results

1

"Muzyczny" Słowacki i muzyka pisana do dzieł Słowackiego

100%

Seweryn A.

Colloquia Litteraria

|

2006

|

vol. 1

|

issue 1

11-30

PL

Artykuł podejmuje problematykę muzyczności dzieł Słowackiego oraz muzyki, komponowanej do jego wierszy.

2

Muzyka i muzyczność w utworach Vladimira Nabokova

71%

Ginter A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2019

|

vol. 52

|

issue 1

313-324

EN

This paper aims to present music and musicality as aspects of Vladimir Nabokov’s prose, as well as his relationship with music. As is shown in this article, Nabokov’s literary texts involve at least three different aspects of music and musicality: musical terminology and titles of musical masterpieces, sound instrumentation combined with synaesthesia, and music used as a part of a story. For instance, in the short story entitled Music, it conveys some information related to the emotional state of the protagonist and determines the understanding of the title, as well as the whole text.

PL

W niniejszym artykule przedstawione zostały aspekty nawiązujące do muzyki i muzyczności w dziele literackim obecne w utworach Vladimira Nabokova. Rozważania te poprzedzone zostały przybliżeniem stosunku pisarza do muzyki. Elementy muzyki i muzyczności, obecne w twórczości Nabokova, dotyczą przynajmniej trzech różnych aspektów, do których należą: terminologia muzyczna i tytuły dzieł muzycznych, instrumentacja dźwiękowa połączona z synestezją oraz muzyka stanowiąca element fabuły utworu literackiego. Przykładem tego ostatniego może być opowiadanie zatytułowane Muzyka, w którym muzyka nie tylko służy opisaniu stanu emocjonalnego bohaterów, ale też warunkuje zrozumienie tytułu opowiadania i jego fabuły.

3

Od Baudelaire’a do Mallarmégo. W poszukiwaniu ideału muzyczności

71%

Opiela-Mrozik A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2019

|

vol. 52

|

issue 1

275-289

EN

This article undertakes the topic of the evolution in perceiving the ideal of literary musicality among representatives of French symbolism, taking into account Baudelaire and Mallarmé. The former, who is considered to be the precursor of symbolism, used prosody and combined the arts and music to convey the metaphor of painting and poetry. On the other hand, in Mallarmé’s oeuvre, it is poetry that moves closer to music on the level of form. Next, the utilization of the acoustic aspect of text, which is characteristic of Verlaine, is degraded in René Ghil’s artificial system of verbal instrumentation. The work of Villiers de l’Isle Adam and Jules Laforgue shows that music-related topics are gradually set aside and the music theme is softened and gives way to silence. Silence itself is the best way that presents Mallarmé’s ideal of musicality as a silent concert that resonates in the reader’s mind.

PL

Artykuł podejmuje temat ewolucji w postrzeganiu ideału literackiej muzyczności wśród przedstawicieli francuskiego symbolizmu koncentrując uwagę zwłaszcza twórczość Baudelaire’a i Mallarmégo. Pierwszy z nich, uważany za prekursora symbolizmu, stosował prozodię, co można zaobserwować w jego twórczości łączącej różne sztuki i wykorzystującej tematy muzyczne do budowania metaforycznych ujęć malarstwa i poezji. Natomiast poezja Mallarmégo zbliża się do muzyki na poziomie formy. Wykorzystanie akustycznego aspektu tekstu, charakterystyczne dla poezji Verlaine, przechodzi przez sztuczny system instrumentacji słownej René Ghila. Z kolei, utwory Villiers de l’Isle Adama i Jules Laforgue’a pokazują, że tematy muzyczne są stopniowo marginalizowane, co otwiera drogę do milczenia. To zupełna cisza, która w najlepszy sposób przedstawia ideał muzyczności Mallarmégo jako cichy koncert, rozbrzmiewający w umyśle czytelnika.

4

Tkaczyszyn-Dycki’s Continuous “Song About…”

71%

Pietrych K.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2019

|

vol. 52

|

issue 1

213-229

PL

Autorka w swoim artykule analizuje poezję Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego. Zakłada ona, że poprzez jego odrębne utwory jesteśmy w rzeczywistości w kontakcie z jednym, ciągle pisanym wierszem, który wciąż nie może być w pełni zrealizowany, a jednocześnie istnieje dla niektórych w zakresie każdej realizacji, ale nigdy całkowicie i ostatecznie. To jest powód kolejnych prób jego stworzenia – stale powtarzanej, niekończącej się piosenki. Wszechobecny, natrętny rytm Dyckiego ujawnia się z jego uporczywą, obsesyjną obecnością na płaszczyźnie meta-tekstu i aktywuje ją. Zintensyfikowany wzorzec powtarzania, odsłaniając się, staje się najważniejszym nośnikiem funkcji poetyckiej i wskazuje na niekończącą się procesualność ciągłego powtarzania wiersza jako ostatecznego i najważniejszego celu transu poety.

EN

In this article, the author analyzes the poetry of Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, positing that through his individulal works we are in contact with One Poem, constantly written, which cannot be fully realized; it exists to some extent in every realization, but never completely and ultimately. This is the reason for his subsequent attempts to create it – a constantly repeated, never-ending song. Dycki’s omnipresent, intrusive rhythm reveals with its persistent, obsessive presence the meta-text plane and activates it. By exposing itself, the intensified pattern of repetition becomes the most important carrier of the poetic function, pointing to the endless process of the continuously repeated verse as the ultimate and most important goal of the poetry.

5

Konteksty muzyczne w Rymach dziecięcych Kazimiery Iłłakowiczówny

71%

Rosół P.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2019

|

vol. 52

|

issue 1

415-423

EN

The topic of this paper is Kazimiera Iłłakowiczówna Children’s Rhymes – a book of poetic miniatures for children, to which Karol Szymanowski composed a set of songs for voice and piano entitled Children’s Rhymes Op. 49 in memory of his late niece Alusia. The author of this paper discusses the circumstances of the work’s composition and recalls the conflict between the poetess and the composer that arose when he got the songs published by the Universal-Edition publishing house without her permission. Next, the autor focuses on an intersemiotic analysis of the musical interpretation of the poems (dynamic, rythmical, agogic and melodic modifications), based on the conception of illustrating text with the use of sounds.

PL

Szkic poświęcony jest Rymom dziecięcym Kazimiery Iłłakowiczówny – tomikowi miniatur poetyckich przeznaczonych dla dzieci, do których Karol Szymanowski skomponował cykl pieśni na głos i fortepian pt. Rymy dziecięce op. 49 zadedykowanych zmarłej siostrzenicy – Pamięci Alusi. Autorka szkicu przywołuje okoliczności napisania cyklu oraz wspomina o konflikcie, jaki powstał między poetką a kompozytorem, który bez zgody autorki wydał pieśni w wydawnictwie Universal-Edition. W dalszej części szkicu Autorka skupia uwagę na intersemiotycznej analizie muzycznego przekładu wierszy (zabiegi dynamiczne, rytmiczne, agogiczne oraz melodyczne), w którym przejawia się kompozytorski zamysł ilustrowania tekstu dźwiękami.

6

„Śpiewaj! – Już niknę... Twoją pieśnią żyję”. O młodopolskich kreacjach kobiety-muzyki

63%

Kamińska L.

Pamiętnik Literacki

|

2021

|

vol. 112

|

issue 4

111-130

PL

Celem artykułu jest analiza związków między kobiecością a muzycznością w młodopolskich tekstach stworzonych przez męskich autorów. Kategorie te w literaturze epoki nader często wchodzą ze sobą w relacje semantyczne. Do analizy kreacji kobiety-muzyki wykorzystane zostały założenia krytyki feministycznej. Główne problemy, jakie pojawiają się w związku z wprowadzeniem wspomnianego motywu, to: kobieta jako upostaciowienie muzyki, procesy nabywania i utraty muzyczności, narzucanie muzyczności, związki pieśniowych kreacji kobiecych ze sferą sacrum, demoniczne aspekty muzyczności. Analizie poddane zostały m.in. teksty Jana Augusta Kisielewskiego, Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Stanisława Przybyszewskiego, Władysława Reymonta, Jerzego Żuławskiego. Wykorzystanie motywów muzycznych w kreacjach kobiecych w większości przypadków pozwala na autonomizację bohaterek.

EN

The purpose of the paper is an analysis of the connections between femininity and musicality in Young Poland’s texts composed by male authors. The two aforementioned categories in the epoch’s literature quite frequently enter into reciprocal semantic relationships. To analyse the creation of woman-music the authoress employs the assumptions of feminist criticism. The main problems that one encounters when introducing the motif in question are woman as personification of music, the processes of gaining and losing musicality, imposing musicality, the relationships between female song creation with the sacred sphere, demonic aspects of musicality. Texts by Jan August Kisielewski, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Stanisław Przybyszewski, Władysław Reymont, and Jerzy Żuławski are analysed in this respect. Employing musical motifs in women creations in majority of cases allows for the heroines’ autonomisation.

7

„Krucha piana”, porcelana. O wierszu Czesława Miłosza

63%

Kłosowski M.

Pamiętnik Literacki

|

2021

|

vol. 112

|

issue 4

165-184

PL

Artykuł dotyczy interpretacji wiersza Czesława Miłosza „Piosenka o porcelanie” z tomu „Światło dzienne”, który ukazał się w 1953 roku. Motywem przewodnim studium jest porcelana. Analizie poddana zostaje obecność tego wątku w tradycji literackiej, co wiąże się z funkcjonalnym wykorzystaniem znaczeń białego złota w utworach poety. Ważnym aspektem jest również budowa „Piosenki” ze szczególnym uwzględnieniem problemów muzyczności, piosenkowości, a także kreacji podmiotu lirycznego. Wśród kontekstów wyróżniony oraz omówiony został antropologiczny zwrot ku rzeczom.

EN

The paper refers to an interpretation of Czesław Miłosz’s poem „Piosenka o porcelanie” („Song on Porcelain”) from the collection „Światło dzienne” („Daylight”) published in 1953. The leading motif of the study is the porcelain. Presence of this motif in the literary tradition, linked to functional use of the meanings of white gold in the poet’s pieces, is made subject of analysis. An important aspect is also the structure of the poem in question with special consideration given to the issues of musicality, songability, and creation of the speaking subject. Among the contexts, highlighted and discussed is the anthropological turn to materiality.

8

Tłumaczenie wiersza "klišej kliše" Josipa Severa a zagadnienie muzyczności

63%

Ruttar A.

Przekłady Literatur Słowiańskich

|

2009

|

vol. 1

|

issue 1

92-101

HR

Rad pod naslovom "Prijevod Severove pjesme „klišej kiše”: fenomen muzičnosti" bavi se Severovom glazbenošću i zvukovnošću te pokušajima njenih realizacija u prevođenom tekstu. Povezanost književnosti i glazbe (riječi i tona) vrlo je složen i slojevit problem, pa se proučavanje tog fenomena u pjesništvu nužno temelji na načelu kombiniranja raznih komplementarnih metoda. Predložene interpretacije muzičnosti Severove pjesme uglavnom se temelje na postavkama poljskog istraživača Andrzeja Hejmeja, no i na gledištu autorice ovog rada. Opisana u kontekstu zanimanja za zvuk-zvukovnost i glazbenu terminologiju pjesma "klišej kiše" razlog je razmatranjima o traganju za mogućim i nemogućim varijantama ekvivalentizacije muzičnosti u umjeću prevođenja.

EN

Does the musicality of the Josip Sever`s poem "klišej kiše" come through in the translation? The text "Has the music gone from Josip Sever`s work?" illustrates the influence of the translation process on textual levels of musicality: the sound sphere (consciously formed in relation to music) and making music a theme. It is mainly based on Polish post-war musico-literary studies, especially Andrzej Hejmej’s theory from the book "Musicality of a literary work".

9

Między Bogiem a Naturą. Słowo i muzyka w świecie Leśmiana

45%

Cieślik M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2019

|

vol. 52

|

issue 1

49-67

EN

This essay shows how multidirectional relations between the words and the music are bound in Leśmian’s world. The medium is a human being, a poet-singer oversensitive to the voice of being, who turns music into words and reaches the state of exaltation thanks to music at the same time. The music permeates the poet who should let it speak out inside himself and then express it through words. The rhythm perceived as life itself is a part that allows the restricted word to be relieved form the rigid frames of meanings. The relations between the word and the music (and accordingly between God and Nature) can be seen as well in the elements of the world which hasn’t become flesh or turned into music. Thanks to its vital character, music helps to locate Leśmian’s world on the border, on the edge, over the precipice or to incorporate a human being into the Nature. The music itself is sometimes located on the edge of the word, overtaking its part or going into the abyss.

PL

Niniejsza praca pokazuje, w jaki sposób w świecie Leśmiana powstają wielokierunkowe relacje zawiązujące się między biegunami słowa i muzyki. Pośrednikiem jest w nich człowiek, a szczególnie poeta-śpiewak obdarzony wyjątkową wrażliwością na głos istnienia, który ujmuje muzykę w słowa i jednocześnie zostaje przez nią wprowadzany w uniesienie. Muzyka wnika w poetę, który powinien we własnym wnętrzu pozwolić jej się „wygwarzyć”, a następnie wyrazić ją poprzez słowo. Elementem, który wyzwala ograniczone słowo ze sztywnych ram znaczeń, jest rytm rozumiany jako samo życie. Związki zachodzące pomiędzy słowem a muzyką (i odpowiadającymi im – Bogiem i Naturą) obejmują także elementy świata, które zostają wcielone w słowo lub umuzycznione. Poprzez swój witalistyczny charakter muzyka sprzyja usytuowaniu Leśmianowskiego świata „na pograniczu”, na krawędzi, nad przepaścią lub wpisaniu człowieka w Naturę. Sama muzyka bywa również umieszczona na granicy ze słowem, przejmując jego rolę lub wraz z nim przechodząc w niebyt.

10

„Doświadczenie podmiotu” i „muzyczna melancholia” – o dwóch wierszach Witolda Wirpszy

45%

Mizerkiewicz M.

Ogrody Nauk i Sztuk

|

2015

|

issue 5

594-600

PL

„Doświadczenie podmiotu” i „muzyczna melancholia” to dwa najważniejsze aspekty wczesnej twórczości Witolda Wirpszy. Powstałe w 1945 r. wiersze – Rytm i Koncert, należy interpretować w kontekście innego tekstu z tomiku Mały gatunek – Wierszopisarstwo. Poeta szuka odpowiednich środków, by wyrazić swoje uczucia. Dwa najważniejsze elementy dzieła muzycznego, czyli rytm i melodia, są dla Wirpszy paradygmatem. Traktuje je w sposób nowatorski, z ich pomocą podmiot uzewnętrznia się. Próba opisu doświadczeń pozwala osobie mówiącej uwolnić się od strachu. Podmiot odnajduje wewnętrzną równowagę, ale traumatyczne doświadczenia sprawiają, że pozostaje mu muzyczna melancholia.

EN

"Experience of the subject" and "musical melancholy" are the two most important aspects of Witold Wirpsza's early creativity. Poems from 1945 – Rytm and Koncert, should be interpreted in the context of another poem from the volume Mały gatunek – Wierszopisarstwo, in which the poet searches for suitable means to express his emotions. The most important elements of musical work - rhythm and melody - are a paradigm for Wirpsza. He treats them in an innovative way - an individual can externalize their emotions with their help. An attempt to describe feelings allows an indivudual to free themself from fear. The individual finds internal balance, but traumatic experiences mean that melancholy music remains.

Refine search results

5 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

2 Pamiętnik Literacki

1 Colloquia Litteraria

1 Ogrody Nauk i Sztuk

1 Przekłady Literatur Słowiańskich

2 2021

5 2019

1 2015

1 2009

1 2006

1 Cieślik M.

1 Ginter A.

1 Kamińska L.

1 Kłosowski M.

1 Mizerkiewicz M.

1 Opiela-Mrozik A.

1 Pietrych K.

1 Rosół P.

1 Ruttar A.

1 Seweryn A.

"Muzyczny" Słowacki i muzyka pisana do dzieł Słowackiego

Muzyka i muzyczność w utworach Vladimira Nabokova

Od Baudelaire’a do Mallarmégo. W poszukiwaniu ideału muzyczności

Tkaczyszyn-Dycki’s Continuous “Song About…”

Konteksty muzyczne w Rymach dziecięcych Kazimiery Iłłakowiczówny

„Śpiewaj! – Już niknę... Twoją pieśnią żyję”. O młodopolskich kreacjach kobiety-muzyki

„Krucha piana”, porcelana. O wierszu Czesława Miłosza

Tłumaczenie wiersza "klišej kliše" Josipa Severa a zagadnienie muzyczności

Między Bogiem a Naturą. Słowo i muzyka w świecie Leśmiana

„Doświadczenie podmiotu” i „muzyczna melancholia” – o dwóch wierszach Witolda Wirpszy