Search results

1

Zur therapeutischen Dimension des musikalischen Gestaltens in der Liturgie

100%

Volgger E.

Studia Pastoralne

|

2012

|

vol. 8

209–223

PL

Celem terapii jest wspieranie bądź poprawa zdrowia człowieka. Muzyka liturgiczna z kolei ma za zadanie podtrzymywanie i wspieranie właściwych relacji międzyludzkich oraz pogłębianie wewnętrznej harmonii z Bogiem, która stanowi istotny warunek dobrego samopoczucia, a nawet zdrowia psychicznego i fizycznego. Osoba odpowiedzialna za muzyczną stronę celebracji liturgicznej (posługi) w swojej wspólnocie powinna pamiętać o tym, jakie zestawienia dźwięków są dopuszczalne w terapii muzycznej i które z nich służą nawiązywaniu komunii z Bogiem. Powinna również zdawać sobie sprawę, że istnieje bardzo wielu odbiorców muzyki liturgicznej, a co za tym idzie – różnorodność jej recepcji. Dbałość o stronę artystyczną „terapii” musi zatem współistnieć z akceptacją środowiska, do którego jest skierowana.

2

Od redakcji

100%

Poleszak L.

Sympozjum

|

2021

|

vol. 1(40)

7-8

PL

Od redakcji "Sympozjum" 1(40) (2021).

3

Realizacja postulatów reformy cecyliańskiej na ziemi kłodzkiej

75%

Prasał A.

Musica Ecclesiastica

|

2023

|

vol. 18

49-68

PL

Idee reformy cecyliańskiej bardzo szybko znalazły oddźwięk na ziemi kłodzkiej. Już pod koniec 1868 r. w Lądku-Zdroju powstało pierwsze koło cecyliańskie, które założył ks. prefekt Franz Urban. W 1873 r. przekształciło się ono w Stowarzyszenie Cecyliańskie Hrabstwa Kłodzkiego i działało na rzecz poprawy stanu muzyki kościelnej aż do 1939 r. W artykule omówiono sposoby realizacji podstawowych celów reformy, którymi były: ożywienie i upowszechnienie chorału gregoriańskiego, troska o śpiew chóralny, pielęgnowanie ludowej pieśni kościelnej w języku niemieckim, a także dbałość o kościelną grę organową. Postulaty te wcielane były w życie, w mniejszym lub większym stopniu, przez chóry parafialne nawet w najmniejszych ośrodkach kościelnych Kłodzczyzny. Muzycy działający w hrabstwie nie byli jednak ortodoksyjnymi cecylianistami. Dzięki impulsom płynącym z Wrocławia, a także w oparciu o rodzimą tradycję z domieszką wpływów czeskich, msze wokalno-instrumentalne i muzyka religijna z towarzyszeniem orkiestry wykonywane były równolegle z dziełami a cappella.

EN

The ideas of the Cecilian Reform Movement found a rapid response in the Kłodzko region. The first Cecilian Circle was founded by the Reverend Prefect Franz Urban in Lądek-Zdrój as early as the end of 1868. In 1873 it evolved into the Cecilian Association of the County of Kłodzko and promoted the improvement of Church music until as late as 1939. The article discusses the ways to achieve the basic objectives of the reform movement, which were the revival and popularisation of Gregorian Chant, the promotion of choral singing, the cultivation of traditional popular hymns in German as well as a serious effort in favour of church organ music. Those postulates were, to a greater or lesser degree, put into practice by parish choirs even in the smallest church communities of the region. However, the musicians serving in the County were not orthodox Cecilians. Thanks to the impulses coming from Wrocław, but also based on a domestic tradition with an admixture of Czech influences, vocal-instrumental masses and religious music with orchestral accompaniment were performed simultaneously with a cappella works.

4

Muzyka kościelna w archidiecezji krakowskiej w latach 1997–2017

71%

Tyrała R.

Ruch Biblijny i Liturgiczny

|

2018

|

vol. 71

|

issue 3

EN

This article deals with the institutions and events that in 1997–2017 had a decisive impact on Church music in the Archdiocese of Krakow. It discusses the activity of the Archdiocesan Church Music Committee, the Archdiocesan Music Schools of the First and Second Level, the Interuniversity Institute of Church Music, and major liturgical events in which three popes participated.

PL

Artykuł omawia instytucje i wydarzenia, które w latach 1997–2017 miały decydujący wpływ na muzykę kościelną w archidiecezji krakowskiej. Omówiona została działalność Archidiecezjalnej Komisji Muzyki Kościelnej, Archidiecezjalnej Szkoły Muzycznej I i II stopnia, Międzyuczelnianego Instytutu Muzyki Kościelnej, a także wielkie wydarzenia liturgiczne z udziałem trzech papieży.

5

Odnowa kultury muzycznej Kościoła lubelskiego w czasach posługi biskupiej Stefana Wyszyńskiego

63%

Lisiecki T.

Roczniki Teologiczne

|

2019

|

vol. 66

|

issue 8: Liturgika

35-48

PL

W niniejszym artykule autor zaprezentował proces odnowy kultury muzycznej Kościoła lubelskiego tuż po zakończeniu II wojny światowej. Zebrane źródła wskazują na postać bpa Stefana Wyszyńskiego, który jako ordynariusz diecezji okazał się być odważnym inspiratorem, podejmującym szereg działań na rzecz odbudowania właściwego poziomu życia liturgicznego w diecezji lubelskiej. W celu realizacji przyjętych założeń bp Wyszyński stworzył realne możliwości podnoszenia kwalifikacji zawodowych muzyków kościelnych, a tym samym wywołał proces uczenia wiernych nowego repertuaru liturgicznego oraz korektę błędów natury muzycznej, jak i teologicznej w pieśniach już wcześniej używanych. W naturalny sposób na poziom kultury muzycznej w diecezji lubelskiej miały wpływ renowacje wielu starych instrumentów, jak też budowa nowych organów. Troska o muzykę kościelną bpa Wyszyńskiego przejawiała się również w godnych podziwu (jak na trudne czasy powojenne) decyzjach o sposobach finansowania zatrudnionych pracowników Kościoła. Zaprezentowane materiały dotyczące problematyki muzyki kościelnej w latach 1946-1948 na terenie diecezji lubelskiej pozwalają stwierdzić, że za sprawą bpa Stefana Wyszyńskiego uczyniono bardzo wiele, aby realnie oddziaływać na poziom kościelnej kultury muzycznej. Do dzisiaj, po siedemdziesięciu latach, należy wskazać tamte działania jako niedościgniony wzór.

EN

In this article, author presented the process of renewing the musical culture of the Diocese of Lublin just after the end of World War II. The collected sources lead to Stefan Wyszyński, who as the diocesan bishop turned out to be a courageous inspirer, undertaking a series of activities to rebuild the proper level of liturgical life in the Diocese of Lublin. In order to implement the assumptions, Bishop Wyszyński created real opportunities to improve the professional qualifications of church musicians, and thus initiated the process of teaching the faithful a new liturgical repertoire as well as correcting musical and theological errors of the songs previously used. The renovation of many old instruments, as well as the construction of new church organs, had a natural influence on the level of musical culture in the Diocese of Lublin. Care for church music by Bishop Wyszyński was also manifested in admirable (for difficult post-war times) decisions on how to finance the Church’s employees. The presented materials on the subject of church music in the years 1946–1948 in the Diocese of Lublin allow to state that thanks to the Bishop Stefan Wyszyński a lot was done to influence the level of the Church’s musical culture. Until today, after 70 years, these activities should be pointed out as a model to be followed.

6

Ksiądz Michał Winiarz SDB (1911–1988), proboszcz parafii w Skrzatuszu i kustosz sanktuarium w latach 1965–1972. Życie i twórczość

63%

Wąsowicz J.

Rocznik Skrzatuski

|

2019

|

vol. 7

97-120

PL

Ksiądz Michał Winiarz należał do grona wyróżniających się muzyków salezjańskich. W ciągu swojego twórczego życia komponował pieśni i piosenki religijne, był autorem scenariuszy krótkich form teatralnych, dyrygentem chórów i orkiestr dętych. Swoje muzyczne pasje wykorzy¬stywał także w pracy duszpasterskiej. Posługiwał na wielu salezjańskich parafiach, a w latach 1965–1972 był proboszczem parafii pw. Wniebowzięcia NMP w Skrzatuszu oraz kustoszem tamtejszego sanktuarium Matki Bożej Bolesnej. Był bardzo dobrym administratorem powierzonej swojej pieczy wspólnoty, który dbał o jej rozwój duchowy i materialny. Po skończonej kadencji proboszcza ks. Winiarz pracował jeszcze w Pile i Gdańsku, gdzie zmarł w 1988 r.

EN

Fr Michał Winiarz was one among outstanding Salesian musicians. In his artistic life he composed religious hymns and songs, was an author of screenplays to short theater forms, a conductor of choirs and bands. His musical passion he used also in pastoral work. He worked in many Salesian parishes, in years 1965–1972 he was a parish priest in the Assumption of Our Lady parish in Skrzatusz and the custodian of the sanctuary. He was an outstanding administrator of the community entrusted to him, who cared for its spiritual and material development. After finishing his term of office as a parish priest, Fr Winiarz has worked in Pila (Piła) and Gdansk (Gdańsk), where he died in 1988.

7

Poglądy Stefana kardynała Wyszyńskiego na rolę muzyki w Kościele

63%

Ropiak S.

Studia Elbląskie

|

2021

|

vol. 22

365-385

EN

Stefan Card. Wyszyński, Primate of Poland, expressed his views on music during his speeches and sermons, especially to organists and church choirs. It follows from them that the basic source of music in the Church is the contemplative celebration of the Mystery of Faith. Music is to be performed first of all for the glory of God and secondly for the benefit of people. Cardinal Wyszyński considered as music worthy of the Lord’s temple only that musicwhich is directed to the adoration of the Creator’s majesty and arises from the contemplation of the Incarnate Word of God. Chorale, church singing as well as organ music have a therapeutic meaning, as they calm shattered emotions and help to focus scattered thoughts. Music with true artistic qualities soothes pain and suffering, gives solace, awakens hope and joy.The creators and performers of music should shape their Marian spirituality so that they can fulfil their honoured vocation well. The service in the celebration of the Holy Sacrifice demands from church musicians an exemplary life, a good knowledge of the liturgy and a high artistic level. According to Cardinal Wyszyński, the need to cultivate folk singing, which is an expression of piety and patriotism, is still valid. It is also connected with the development of new musical forms growing out of Christian culture.

PL

Prymas Polski Stefan kard. Wyszyński wyrażał swoje poglądy o muzyce podczas swoich przemówień i kazań, zwłaszcza do organistów i chórów kościelnych. Wynika z nich, że podstawowym źródłem muzyki w Kościele jest kontemplacyjne celebrowanie Misterium wiary. Muzyka w pierwszej kolejności ma być wykonywana na chwałę Boga, a w drugiej na pożytek ludzi. Kard. Wyszyński uważał za muzykę godną świątyni Pańskiej tylko tę, która ukierunkowana jest na uwielbienie majestatu Stwórcy i wyrasta z kontemplacji Wcielonego Słowa Bożego. Chorał, śpiew kościelny, a także muzyka organowa mają terapeutyczne znaczenie, gdyż uciszają rozbite emocje i pomagają w skupieniu rozbieganych myśli. Muzyka o prawdziwych znamionach sztuki łagodzi ból i cierpienie, daje ukojenie, budzi nadzieję i radość. Twórcy i wykonawcy muzyki winni kształtować swą duchowość maryjną, tak by dobrze wywiązywać się ze swego zaszczytnego powołania. Posługa w celebracjach Najświętszej Ofiary domaga się od muzyków kościelnych wzorowego życia, dobra znajomości liturgii i wysokiego poziomu artystycznego. Według kard. Wyszyńskiego wciąż aktualna jest potrzeba pielęgnowania śpiewu ludowego, który stanowi wyraz pobożności i patriotyzmu. Łączy się to także z rozwojem nowych form muzycznych wyrastających w chrześcijańskiej kultury.

8

Ksiądz Eugeniusz Gruberski (1870–1923) – reformator muzyki kościelnej w diecezji płockiej

63%

Wiśniewski P., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2015

|

vol. 13

EN

The Rev. E. Gruberski is one of the best known and highly valued reformers of Church music in the diocese of Płock in the period of the Cecilian renewal. The times in which he lived and worked required a fundamental reform of the liturgy and Church music. Numerous abuses in this area distorted liturgical ceremonies and lead to their secularization. The present study looks at various activities of the man, who after receiving an excellent education and gaining experience in Ratyzbona, immediately undertook various activities which aimed at the rebirth of sacred music in the spirit of the Cecilian movement. He proposed many practical solutions which he believed were essential for the recovery of the liturgical music in and outside the diocese of Płock. He called for, among others, professional training of organists, founding organists’ schools and cathedral choirs, maintaining the Gregorian chant and popularizing good sacred music. He managed to implement many of these recommendations, apart from temporal resistance and failures. Undoubtedly, he can be regarded as one of the classic representatives of the Cecilian movement in Poland.

PL

Ksiądz Eugeniusz Gruberski jest jednym z najbardziej znanych i cenionych reformatorów z okresu cecyliańskiego ruchu odnowy muzyki kościelnej w diecezji płockiej. Czasy, w których żył, wymagały fundamentalnej reform liturgii i muzyki kościelnej. Liczne nadużycia w tej dziedzinie zniekształcały celebracje liturgiczne i doprowadzały do ich sekularyzowania. Niniejsze opracowanie jest przeglądem rozlicznych działań człowieka, który po otrzymaniu doskonałej edukacji i zdobyciu doświadczenia w Ratyzbonie podjął natychmiastowe i różnorodne aktywności mające na celu odrodzenie muzyki sakralnej w duchu idei cecyliańskich. Zaproponował wiele praktycznych rozwiązań, jego zdaniem esencjalnych dla odnowienia muzyki koscielnej w diecezji płockiej i poza nią. Wzywał między innymi do kształcenia zawodowego organistów, założył szkołę organistowską i chór katedralny, popularyzował chorał gregoriański i dobre wykonawstwo muzyki sakralnej. Mimo tymczasowych niepowodzeń Gruberski zdołał wdrożyć wiele z tych zaleceń. Niewątpliwie może być on uważany za jednego z klasycznych przedstawicieli ruchu cecyliańskiego w Polsce.

9

Znaczenie muzyki kościelnej w historii Kościoła

54%

Tyrała R.

Perspektywy Kultury

|

2019

|

vol. 24

|

issue 1

71-104

EN

If we take a look at the centuries-long history of the Church, we will see the truth that she did not speak, but sang her prayer from the very beginning. First, there were psalms, then systematized in a perfect way in the Gregorian chanting, succeeded by polyphony. At one point, organs were admitted to the liturgy by Church authorities along with other instruments. It was only in the twentieth century that singing of the faithful was officially introduced to the liturgy. For more than 2000 years of its existence, the Christian musical language was extremely rich and diverse, as shown in this article. Moreover, we should be eternally grateful to all those who care about the shape and quality of the musical liturgical garment. Therefore, the final words of the new Polish Episcopate Instruction on music are a very meaningful signal of care for its high level: “the bishops express their gratitude to all those concerned about the high quality of church music. They oblige all those responsible for church music in Poland, especially priests, organists, catechists, conductors of singing and instrumental ensembles, members of church choirs, and composers to familiarize themselves with the contents of the Instruction and to carefully observe it. At the same time they encourage creative cooperation of all those for whom the beauty of the liturgy is the overriding idea of artistic activity” (II IEP 65). So not only is the impact and significance of music in the Church important today and throughout history, but it is also a challenge for future generations of Christians.

PL

Jeśli spojrzymy na wieki istnienia Kościoła, to od samego początku dostrzeżemy prawdę o tym, że on nie mówił, ale śpiewał swoją modlitwę – najpierw psalmami, następnie usystematyzował ją w doskonały sposób w chorale gregoriańskim, kolejno pojawiła się polifonia. W pewnym momencie dopuszczono do liturgii organy oraz inne instrumenty. Dopiero w XX w. do liturgii wprowadzono w sposób oficjalny śpiew wiernych podczas liturgicznych celebracji. Przez przeszło 2000 lat istnienia chrześcijaństwa ten muzyczny język był niezwykle bogaty i różnorodny, jak to zostało przedstawione w poniższym artykule. Zawsze też należy się wszystkim zatroskanym o kształt i jakość muzycznej szaty liturgii wdzięczność. Dlatego słowa na zakończenie nowej instrukcji Episkopatu Polski o muzyce są bardzo wymownym sygnałem do dbałości o jej jakość: „biskupi wyrażają wdzięczność wszystkim zatroskanym o wysoki poziom muzyki kościelnej. Zobowiązują do zapoznania się z treścią instrukcji oraz starannego jej przestrzegania wszystkich odpowiedzialnych za muzykę kościelną w Polsce, w tym szczególnie duszpasterzy, organistów, katechetów, dyrygentów zespołów śpiewaczych i instrumentalnych, członków chórów kościelnych, kompozytorów. Równocześnie zachęcają do twórczej współpracy wszystkich, dla których piękno liturgii jest nadrzędną ideą artystycznej działalności” (II IEP 65). Ważne jest zatem nie tylko oddziaływanie i znaczenie muzyki w Kościele dzisiaj i w historii, stanowi ono także wyzwanie dla przyszłych pokoleń chrześcijan.

10

Instrumental Music Repertoire of the Piarist Ensemble from Podolínec

51%

Smolarek D.

Roczniki Teologiczne

|

2015

|

vol. 62

|

issue 13. Muzykologia

137-175

EN

European church archives contain, in addition to polyphonic vocal and instrumental music, also instrumental compositions bearing the names of: sinfonia, sinphonia, synfonia, synphonia, symfonia, symphonia, simphonia, sonata, duetto, trio, terzetto, trietto, quadro, quartet, octetto, divertissement, divertimento, serenada, cassatio, overture, concerto. This phenomenon applies also to church centres in Poland (e.g. Pauline monastery at Jasna Gora in Czestochowa, Dominican monastery in Gidle, Cistercian abbey in Cracow-Mogila), the archival collection of which includes a large amount of this type of music from the seventeenth and especially from the eighteenth century. The order of Scholarum Piarum, that is Piarists, active in Italy, Austria, Czech Republic, Slovakia and Poland, was also a part of this phenomenon. In the colleges of this order, located within the boundaries of the then Polish-Lithuanian Commonwealth e.g. in Lowicz, Rze-szow, Piotrkow, Zloczow, Wielun and Podolínec, there also sounded instrumental music. The repertoire of instrumental music originating from the former monastery and Piarist College in Podolínec, recorded in the inventories and preserved in the form of manuscripts and printing includes as follows: church sonatas, baroque violin concertos, pre-classical and classical trios, pre-classical symphonies, overtures to operas, keyboard instrument music. Instrumental pieces were used for the purposes of teaching, during recreation, in school theater performances and during the liturgy. In Podolínec, Proper Missæ chants were probably replaced with instrumental music, as it was commonly practised in Europe in the eighteenth century.

PL

Europejskie archiwa kościelne zawierają oprócz utworów wielogłosowej muzyki wokalno- -instrumentalnej również utwory instrumentalne noszące nazwę: sinfonia, sinphonia, synfonia, synphonia, symfonia, symphonia, simphonia, sonata, duetto, trio, terzetto, trietto, quadro, kwartet, octetto, divertissement, divertimento, serenada, cassatio, uwertura, concerto. Ta sytuacja dotyczy także kościelnych ośrodków w Polsce (m.in. klasztoru paulinów na Jasnej Górze w Częstochowie, klasztoru dominikanów w Gidlach, opactwa cystersów w Krakowie-Mogile), których zasoby archiwalne zawierają sporą liczbę tego rodzaju muzyki pochodzącej z XVII, a zwłaszcza z XVIII wieku. W ten fenomen wpisuje się zakon Szkół Pobożnych, czyli pijarów, który swoją działalnością objął Włochy, Austrię, Czechy, Słowację i Polskę. W kolegiach tego zakonu, znajdujących się w granicach ówczesnej Rzeczpospolitej, również rozbrzmiewała muzyka instrumentalna, m.in. w Łowiczu, Rzeszowie, Piotrkowie, Złoczowie, Wieluniu oraz Podolińcu. Repertuar muzyki instrumentalnej pochodzący z byłego klasztoru i kolegium pijarów w Podolińcu, zanotowany w inwentarzach oraz zachowany w postaci rękopisów i druku, obejmuje: sonaty kościelne, barokowe koncerty skrzypcowe, tria przedklasyczne i klasyczne, symfonie przedklasyczne, uwertury do oper, utwory na instrumenty klawiszowe. Utwory instrumentalne wykorzystywano w celach pedagogicznych, podczas rekreacji, do szkolnych przedstawień teatralnych, były również wykonywane podczas liturgii. Prawdopodobnie w Podolińcu, tak jak to było ówczesną praktyką w Europie w XVIII wieku, zastępowano śpiewy Proprium Missae muzyką instrumentalną.

11

Odnowa śpiewu i muzyki kościelnej – aktualność przesłania św. Piusa X w Inter sollicitudines pastoralis officii z 22 listopada 1903 roku

51%

Janicki J. J., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2014

|

vol. 12

EN

Amongst many activities aimed at the revival of Christian life, undertaken by the Church in 19th and at the beginning of the 20th centuries, it was the revival of liturgy which started to enrich her religious life. The very essence of Christian life was re-seen in liturgy and it was in liturgy that the means of the revival were sought; “not only by new means of influence’, but also through giving the Church life “a sense of so desirable respectability and dignity”.The first and most authoritative person, indicating the liturgy as a font of spiritual life for every Christian, not only for „chosen” few groups of the faithful, was Pope Pius X, “the Shepherd of the souls” who made his motto: Instaurare omnia in Christo the programme of his service. So as to realize this programme of “restoring all things in Christ” in the realm of liturgy he focused all his efforts first of all on the revival of singing and liturgical music (motu proprio Inter sollicitudines pastoralis officii – Tra le sollicitudini). This document was published on 22 November 1903 on liturgical feast of St. Cecilia, the virgin and the martyr, and the patroness of sacred music. The Saint Congregation of Rites, by their decree of 8 January 1904, promulgated the above pontifical document as “a juridical code of sacred music”In his motu proprio of 22 November 1903, published in the form of instructions on sacred music ((Instructio de musica sacra), Pope Pius X successfully restored the Gregorian chant, according to the ancient books, re-introducing it to their primary use in churches, and collecting all prescripts into a whole. Their aim was to build up or restore the sanctity and solemnity of church singing, and by the power of the authority of the Holy See, making this collection a juridical, lawfully abiding code.Ojciec święty Pius X zaraz na początku swego pontyfikatu skierował do całego Kościoła powszechnego stosunkowo obszerną i poniekąd surową instrukcję o śpiewie i muzyce kościelnej. Był bowiem przekonany, że wymaga tego zaistniała sytuacja nadużyć w tej dziedzinie życia Kościoła.//Only at the beginning of his service did Pope Pius X issue a comprehensive and, in some ways, strict instruction on singing and sacred music. He was convinced that the occurences of the abuse called for actions.

PL

Pośród różnych działań mających na celu odnowę życia chrześcijańskiego podejmowanych przez Kościół w XIX i na początku wieku XX odnowa liturgii zaczęła najbardziej wzbogacać jego życie religijne. W liturgii zaczęto na nowo dostrzegać istotę życia chrześcijańskiego i w niej szukano jego odnowy; „nie tylko nowymi środkami oddziaływania”, ale nadając życiu Kościoła „wyraz tak potrzebnej powagi i dostojeństwa”.Pierwszą i najbardziej autorytatywną osobą pokazującą liturgię jako źródło życia duchowego dla każdego chrześcijanina, a nie tylko dla niewielkich „wybranych” grup wiernych, stał się papież Pius X, „pasterz dusz”, który programem swojej posługi apostolskiej uczynił hasło: Instaurare omnia in Christo. Papież Pius X, podejmując się realizacji swego programu „odnowienia wszystkiego w Chrystusie” w dziedzinie liturgii, skoncentrował swe działania przede wszystkim na odnowie śpiewu i muzyki liturgicznej (motu proprio Inter sollicitudines pastoralis officii – Tra le sollicitudini). Dokument ten został opublikowany 22 listopada 1903 w liturgiczne wspomnienie św. Cecylii, dziewicy i męczennicy, patronki muzyki kościelnej. Święta Kongregacja Obrzędów dekretem z dnia 8 stycznia 1904 roku ogłosiła ten papieski dokument „prawomocną ustawą o muzyce kościelnej”.Ojciec święty Pius X w motu proprio z dnia 22 listopada 1903 roku wydanym w formie instrukcji o muzyce kościelnej (Instructio de musica sacra), przywrócił szczęśliwie czcigodny śpiew gregoriański, według ksiąg starożytnych, do pierwotnego użycia w kościołach i zarazem w jedną całość zebrał główne przepisy, mające na celu pomnożenie lub przywrócenie w świątyniach świętości i godności śpiewów, rozkazując z mocy pełności Apostolskiej swej Władzy, aby ten zbiór jako kodeks prawomocny muzyki kościelnej miał obowiązującą siłę prawa.Ojciec święty Pius X zaraz na początku swego pontyfikatu skierował do całego Kościoła powszechnego stosunkowo obszerną i poniekąd surową instrukcję o śpiewie i muzyce kościelnej. Był bowiem przekonany, że wymaga tego zaistniała sytuacja nadużyć w tej dziedzinie życia Kościoła.

12

Muzyka liturgiczna w przeżyciu Misterium Paschalnego

51%

Tyrała R., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2014

|

vol. 12

EN

If “music is an integral part of the solemn liturgy” (SC 112) it is tremendously important that during the crucial ceremonies at churches, particularly those involving liturgical celebrations, it would become its clear sign. Since, when we prepare liturgical music we always draw our special attention to: liturgical year, namely, to a particular season, feast or celebration, examining the contents of the holy mass antiphon (referring to entrance songs and the holy communion), the mass order, the collect and the readings, especially the Gospel. And this entire content of liturgical prayers and readings is to be reflected through music of the celebrations. Therefore the music becomes integral because its role is not merely supplementary, complementary, substitutive nor decorative, but incorporated in liturgy with which it is inextricably linked. Music springs from liturgy and leads to liturgy. It enriches mass liturgy, makes it more grandly and clearly rendered.It should be no different during the Easter Triduum for which the music ought to be even more thoroughly prepared as for the most important season of the liturgical year, that is, the Feast of Christ, suffering, crucified and resurrected. As it is the greatest event of the mystery of redemption observed here and now. The importance of the Easter Triduum was indicated by Pope Benedict XVI during his General Audience on 19 March 2008. May his words serve as the conclusion of my speech:these three days are commonly known as ‘holy’ because they allow us to re live the event central to our Redemption. They lead to nucleus of Christian faith: the passion, Heath, and resurrection of Jesus Christ. These three days could be considered as one single day. They make up the heart and are the key to both the liturgical year and the life of the Church. … Remembering the mysteries of Christ also means a willing and complete adherence to the history of today, convinced that when we celebrate, it is vivid and present reality… These holy days reawaken a great hope in us: Christ was crucified, yet he rose again and conquered the world. Love is stronger than hate, it has triumphed and we should affiliate ourselves with this victory of love. We should therefore start again from Christ and work together with him for a world founded on peace, justice and love.

PL

Jeśli „muzyka jest integralną częścią uroczystej liturgii” (KL 112), to niezmiernie ważne jest, by podczas najważniejszych wydarzeń w świątyni, a zwłaszcza liturgicznych celebracji, stawała się ona czytelnym znakiem. Gdy bowiem przygotowujemy muzykę liturgiczną, zawsze zwracamy uwagę na: rok liturgiczny, a więc okres, uroczystość czy wspomnienie, zatrzymujemy się nad treścią antyfony mszalnej (w odniesieniu do pieśni na wejście i komunię), formularzem mszalnym, treścią kolekty i czytań mszalnych, zwłaszcza zaś Ewangelii. I ta cała treść przeżywanych liturgicznych modlitw i czytań ma znaleźć swoje odzwierciedlenie właśnie w muzyce, którą proponuje się na celebrację. Na tym właśnie polega jej integralność, że nie jest jakimś uzupełnieniem, dopełnieniem, zastąpieniem, oprawą, ale jest tożsama z liturgią, jest z nią nierozerwalnie związana. Ona z niej wypływa i do niej prowadzi. Ona ją ubogaca, upiększa i jest bardziej czytelnym jej znakiem.Nie inaczej ma być z muzyką podczas Triduum Paschalnego. Ta muzyka musi być jeszcze bardziej i lepiej przemyślana, bowiem tu mamy do czynienia z najważniejszym wydarzeniem całego roku liturgicznego jakim jest święto Chrystusa, cierpiącego, ukrzyżowanego i zmartwychwstałego. To jest najważniejsze wydarzenie zbawcze sprawowane tu i teraz. Na wielkie znaczenie i wymowę tych świętych dni Triduum Paschalnego zwrócił uwagę papież Benedykt XVI podczas audiencji generalnej 19 marca 2008. Niech słowa te będą szczególną konkluzją mojego wystąpienia. Ojciec święty powiedział:te trzy dni są powszechnie nazywane „wielkimi”, ponieważ przeżywamy w nich na nowo najważniejsze wydarzenie naszego odkupienia. Przypominają nam bowiem o samej istocie wiary chrześcijańskiej – męce, śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa Chrystusa. Te dni moglibyśmy potraktować jako jeden jedyny dzień: stanowią one serce i kulminacyjny moment całego roku liturgicznego oraz życia Kościoła. […] Wspominać tajemnice Chrystusa znaczy również głęboko i solidarnie uczestniczyć w obecnie dokonującej się historii, z przekonaniem, że to, co celebrujemy, jest rzeczywistością żywą i aktualną […]. Te dni budzą w nas wielką nadzieję: ukrzyżowany Chrystus zmartwychwstał i zwyciężył świat. Miłość jest silniejsza od nienawiści, odniosła zwycięstwo, a my powinniśmy uczestniczyć w tym zwycięstwie miłości. Powinniśmy więc zacząć na nowo od Chrystusa i pracować w jedności z Nim na rzecz świata, którego fundamentami są pokój, sprawiedliwość i miłość.

13

Benedykt XVI doktorem honoris causa Akademii Muzycznej i Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie

51%

Tyrała R., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2015

|

vol. 13

EN

On the day of 4th July 2015 in Castel Gandolfo, His Holiness Benedict XVI, Pope-Emeritus, received the Degree honoris causa from the Pontifical John Paul II University in Cracow and the Cracow Academy of Music. On 20th April 2015 the Senate of the Pontifical John Paul II University in Cracow, upon hearing the reviews, conferred on Pope-Emeritus Benedict XVI the Degree of Doctor honoris causa. In the justification we can read that the honorary doctorate has been awarded for: proving great respect to the musical tradition of the Church and remarkable sensitivity to the dialogue between music and faith; long-years demonstrating, from all his clerical posts, a special concern for the noble beauty of sacred music and its proper place in the celebration of the sacred liturgical rites of the Church; emphasising in his teaching the meaning of via pulchritudinis – the way of beauty which may become the way to get to know and worship God by the modern man; brave testifying, with his life, service, teaching and scientific work, the Truth which gives strength to the Christian faith in the times of spiritual turmoil caused by liberalism, post-modernism and relativism, as well as tireless endeavor to restore the spiritual dimension in Europe; giving wholehearted support for the actions aiming at transforming the Pontifical John Paul II Academy of Theology in Cracow into the Pontifical John Paul II University. On 22 April 2015 the Senate of the Cracow Academy of Music passed the resolution to have been submitted by the Faculty Council for Artistic Creativity, Interpretation and Music Education, and on hearing the excerpts from the reviews, granted the Pope-Emeritus Benedict XVI the honoris causa degree. The appointed lauadator was Professor Stanisław Krawczyński. In the justification of the Senate resolution it is written that the honorary doctorate has been granted in recognition of the following merits: exhibiting by his example the model of moral and civil demeanour in the deeply religious and humanistic dimension; referring in his teaching to the highest values invariably present in human life and artistic activity; cherishing music and indicating its special role as an integral part of the solemn liturgy of Catholic Church accompanying man in the act of professing faith. The retired Pontiff Benedict XVI thanked once again for the recognition granted by conferring upon him honoris causa doctorate. He said: I am especially happy that this recognition has deepened my relationship with Poland, with Cracow, with the mother country of our great Saint John Paul II without whom I could not imagine my spiritual and theological way. Through his living example he showed to us, as well, how to combine the joy of exquisite sacred music with the duty of common participation in liturgy, how to combine exalted delight with humble simplicity of celebrating faith. Then, when reminding the history of the revival of sacred music he accented his peculiar love for the music of Mozart. My memory still bears this indelible recollection of the first chords of Mozart’s Coronation Mass which sounded as if heaven opened and when one might feel very deeply the presence of the Lord. It seems also worth mentioning how he described certain tension between participatio actuosa and the position of sacred music in the modern liturgy, particularly this solemn accompanied with a choir and orchestra. The Pope’s questions raised in this context were masterly: What is music really? Whence does it come and toward what does it tend? I think there should be posited three ‘loci’ from which music arises. And the questions were followed by a truly prophetic vision of the place of music in today’s liturgy. Thus amongst the specified three “loci” from which music originates, the first is the experience of love, the second is the experience of sadness, death, pain and the abyss of existence, and the third one is the encounter with the divine, which from the beginning is part of what defines man. About the first origin of music the Pope-Emeritus said: When men were seized by love, another dimension of being burst within them, another greatness and another breadth of reality. And it also led them to express themselves in new ways. Poetry, song and music in general were all born from this being affected, from this unfolding of a new dimension of life. When analysing the second origin of music the honoris causa laureate stated that it also opens up, in the opposite way, new dimensions of reality which can no longer find an answer in mere speeches. The most extended interpretation presented by the Pope-Emeritus concerned the third reality in which the totally-other and totally-great arouses in man new ways of expressing himself. Perhaps we can say that actually in the other two areas – love and death – the mystery of the divine touches us and, in this sense, it is being touched by God which together constitutes the origin of music. It is touching when we discern that, for instance as regards Psalms, people do not confine to mere singing, but refer to all instruments: and the hidden music of creation is aroused with its mysterious language. Along with the Psalter in which we can find the two motifs of love and death, we can reach the very source of the music of the God’s Church. We can say that the quality of music depends on the purity and greatness of one’s encounter with the divine, with their experience of love and of pain. The more pure and true that experience is, the more pure and great will be the music from which it was born and developed. What the Pope-Emeritus said in the ensuing part of his doctorate speech – I am truly convinced – was the manifestation of profound wisdom and experience of sanctity of the Pope who does not only knows what liturgy and music in are but who is also a true apostle in this field. The magnificent and pure Western music has developed as an answer to the encounter with God who embodies Himself in liturgy in the person of Jesus Christ. This music is for me the expression of Christian truth. Wherever such an answer is developed we encounter the truth, with the true Creator of the world. Because of this the great sacred music is a reality of theological rank and of permanent significance for the faith of all Christianity, even if it is not at all necessary that it be done always and everywhere. On the other hand, such music cannot disappear from the liturgy and its presence can be a special way of participation in the sacred celebration, in the mystery of faith. In the final part of his lecture the Pope-Emeritus referred once more to Saint John Paul II, finishing with the rhetorical question: We do not know what will be the future of sacred music, but one thing is clear: wherever the encounter with the Living God, who in Christ comes close to us really occurs, there is born anew and there again grows the answer, the beauty of which arises out of truth itself. Showing again the great respect for both universities he emphasised and indicated their future prospects: The activities of both Universities which confer on me the honoris causa doctorates have greatly contributed to sacred music so that this tremendous gift of the music derived from the Christian tradition would still be living and so that the creative power of faith would not falter in the future. For all this I wish to thank you profusely, not only for the honour which you bestow upon me, but also for the entire work you do in the service of the beauty of faith. For the Intercollegiate Institute of Sacred Music in Cracow, for the faculty members and students of this institute which initiated the entire event and which integrates both universities by running the mutual sacred music studies, these were the encouraging words to make us work even harder so as to serve the beauty of music. The closing sentence expressed by the Pope in Polish was especially touching: May the Lord bless you all!

PL

Dnia 4 lipca 2015 roku Jego Świątobliwość Benedykt XVI, emerytowany papież, otrzymał w Castel Gandolfo godność doktora honoris causa dwóch krakowskich uczelni: Akademii Muzycznej w Krakowie i Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. 20 kwietnia 2015 roku Senat Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie po wysłuchaniu recenzji nadał stopień doktora honoris causa papieżowi emerytowi Benedyktowi XVI. W uzasadnieniu zostało zapisane, że doktorat zostaje przyznany za: „wielki szacunek dla tradycji muzycznej Kościoła oraz niezwykłą wrażliwość na dialog muzyki z wiarą; okazywanie, przez wiele lat na wszystkich stanowiskach, jakie piastował, szczególnej troski o szlachetne piękno muzyki kościelnej i jej właściwe miejsce w sprawowaniu świętych obrzędów liturgicznych Kościoła; podkreślenie w swoim nauczania znaczenia via pulchritudinis – drogi piękna, która może stać się drogą poznania i wielbienia Boga dla współczesnego człowieka; odważne dawanie swoim życiem, posługą, nauczaniem i pracą naukową świadectwa Prawdzie, która umacnia wiarę chrześcijańską w czasach duchowego zamętu spowodowanego przez liberalizm, postmodernizm i relatywizm oraz niestrudzone dążenie do przywrócenia Europie jej duchowego wymiaru; za życzliwe wsparcie działań uczelni zmierzających do przekształcenia Papieskiej Akademii Teologicznej w Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie”.22 kwietnia 2015 roku Senat Akademii Muzycznej w Krakowie przyjął uchwałę Rady Wydziału Twórczości, Interpretacji i Edukacji Muzycznej, a po wysłuchaniu wyjątków z recenzji nadał stopień doktora honoris causa papieżowi emerytowi Benedyktowi XVI. Wyznaczył też Senat na laudatora prof. Stanisława Krawczyńskiego. W uzasadnieniu uchwały Senatu Akademii Muzycznej w Krakowie zapisano, że tytuł zostaje nadany za: „wskazanie swoim przykładem wzorców postawy moralnej i obywatelskiej w wymiarze głęboko religijnym i humanistycznym; nauczanie, w którym odnosi się do wartości najwyższych, niezmiennie obecnych w ludzkim życiu i twórczości; umiłowanie muzyki i wskazanie jej szczególnej roli jako integralnej części uroczystej liturgii Kościoła katolickiego towarzyszącej człowiekowi w akcie wyznania wiary”.Papież emeryt Benedykt XVI podziękował raz jeszcze za uznanie, z jakim się spotkał w sprawie nadania mu doktoratów honoris causa. Papież powiedział: „cieszę się przede wszystkim, że w ten sposób jeszcze bardziej pogłębił się mój związek z Polską, z Krakowem, z ojczyzną naszego wielkiego świętego Jana Pawła II. Bez niego bowiem trudno sobie nawet wyobrazić moją drogę duchową i teologiczną. Swoim żywym przykładem ukazał on nam również, jak mogą się ze sobą łączyć radość wielkiej muzyki sakralnej i zadanie wspólnego uczestnictwa w liturgii, podniosła radość i pokorna prostota celebracji wiary”. Następnie, przypominając historię odnowy muzyki kościelnej, zwrócił uwagę na szczególne umiłowanie przez siebie muzyki Mozarta. „Na trwałe, na przykład, wpisało się w moją pamięć, że skoro tylko zabrzmiały pierwsze nuty Mszy koronacyjnej Mozarta, to jakby otwierało się niebo i można było bardzo głęboko odczuć obecność Pana”. Ważne wydaje się stwierdzenie dotyczące pewnego napięcia na linii participatio actuosa i miejsca muzyki kościelnej w dzisiejszej liturgii, zwłaszcza tej uroczystej z chórem i orkiestrą. Genialne wręcz stało się postawione w tym także kontekście pytanie papieża emeryta: „Czym właściwie jest muzyka? Skąd pochodzi i do czego zmierza? Myślę, że można wskazać trzy «miejsca», z których wypływa muzyka”. I tu nastąpiła prawdziwie prorocza wizja dotycząca miejsca muzyki w dzisiejszej liturgii. Wymieniając więc owe trzy „miejsca”, z których wypływa muzyka, papież mówił, że pierwszym jej źródłem jest doświadczenie miłości, drugim źródłem muzyki jest doświadczenie smutku, dotknięcie śmiercią, bólem i otchłaniami istnienia, trzecim miejscem pochodzenia muzyki jest spotkanie z tym, co Boże, od początku w jakiejś mierze definiującym to, co ludzkie. Dla Międzyuczelnianego Instytutu Muzyki Kościelnej w Krakowie, dla pedagogów i studentów jednostki, która inspirowała całe wydarzenie i łączy obie uczelnie wspólnie prowadzonym kierunkiem studiów muzyka kościelna, to słowa mobilizujące do dalszej wytężonej pracy w służbie pięknu wiary. Wzruszające były także słowa wypowiedziane przez papieża w języku polskim: „Niech Pan was błogosławi!”.

14

Działalność muzyczna ojców bernardynów w sanktuarium Matki Bożej Budosławskiej na Białorusi

51%

Ivashkevich T.

Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia

|

2020

|

vol. 27

171-183

EN

The church in Budslau is the main Belarusian Marian center. From the beginning of its existence (16th century), Budslau was associated with the activities of the Bernardine order. They remained faithful custodians and promoters of religious music until the mid-19th century. After the suppression of the order (1858), Budslau church was passed to the diocesan clergy. The Bernardines returned to the sanctuary in Budslau in 1996. The importance of the sanctuary increased greatly after inclusion of the Budslau Fest into the UNESCO list 2018.The Bernardine fathers left behind an unexplored legacy at the sanctuary in Budslau. The article points to three testimonies: the musical ensemble, the antiphonary, and the organ. The preserved documents allow for an incomplete reconstruction of the ensemble’s history, a partial reconstruction of a list of musicians, and the inventory of music sheets and instruments. The increasing repression did not allow the ensemble to be restored. The musical group in Budslau existed for about 100 years (from the mid-18th to the mid-19th century). The liturgical manuscript, described as an antiphonary, is currently stored in the National Historical Museum of the Republic of Belarus in Minsk (ref. КП 13633) and dates from the 18th century. The organ built in 1783 by Nikolaus Jantzen has survived to this day. This 20-voice instrument has undergone little documented restoration. It is known that some changes were made at the beginning of the 20th century by Piotr Wojciechowicz and around 1923 the works on the Budslau organ were carried out by Wacław Biernacki’s company.

PL

Kościół w Budsławiu jest głównym białoruskim ośrodkiem maryjnym. Od początku istnienia (XVI w.), miejscowość ta była związana z działalnością zakonu bernardynów. Pozostawali oni wiernymi kustoszami i promotorami religijnej kultury muzycznej aż do połowy XIX w. Po kasacji zakonu (1858) świątynię oddano duchowieństwu diecezjalnemu. Bernardyni powrócili do budsławskiego sanktuarium w 1996 r., a jego rangę znacząco podniosło wpisanie Festynu Budsławskiego na listę UNESCO w 2018 r.Ojcowie bernardyni pozostawili po sobie nieprzebadane jeszcze dziedzictwo związane z sanktuarium w Budsławiu. W artykule wskazano na trzy świadectwa historyczne, jakimi są: zespół muzyczny, antyfonarz i organy. Zachowane dokumenty pozwalają na niepełną rekonstrukcję dziejów zespołu, częściowe odtworzenie listy muzyków oraz inwentarza partytur i instrumentów. Nasilające się represje nie pozwoliły na odbudowę zespołu. Kapela muzyczna w świątyni budsławskiej funkcjonowała ok. 100 lat (od połowy XVIII do połowy XIX w.). Opisany rękopis liturgiczny przechowywany obecnie w Narodowym Muzeum Historycznym Republiki Białorusi w Mińsku (sygn. КП 13633), znany jako antyfonarz, pochodzi z XVIII w. Strona tytułowa, zawartość i styl pisma nutowego wskazują jego bernardyńską proweniencję. Do dziś zachowały się organy zbudowane w 1783 r. przez Nikolausa Jantzenego. Ten 20-głosowy instrument był poddawany mało udokumentowanym renowacjom. Wiadomo, że pewnych zmian dokonał na początku XX w. Piotr Wojciechowicz, natomiast ok. 1923 r. prace przy organach budsławskich prowadziła firma Wacława Biernackiego.

15

Repertuar liturgiczny w kościele pw. św. Jana Chrzciciela w Jodłowie na podstawie parafialnego inwentarza muzycznego z 1939 r.

51%

Prasał A.

Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars

|

2019

|

vol. 54

|

issue 2

573-587

EN

This article describes the inventory of musical pieces of the church of St. John the Baptist in Jodłów in the Kłodzko county, which comprises 81 positions. The collection consisted predominantly of easily performable works for a four-part mixed choir with orchestra or organ accompaniment. Among various compositions, the local vocal and instrumental ensemble had at its disposal 34 masses (including six funeral masses), seven collections of graduals and offertories as well as nine litanies. A large group of musical pieces consisted of various choral arrangements of hymns, especially Marian and funeral hymns. Special attention should be given to the fact that church composers from the turn of the nineteenth and twentieth centuries who were involved in the Cecilian movement were also represented. It is also very pleasing that Silesian artists, particularly artists working in the Kłodzko valley, were included as well. The collection presented in this article is proof of the fairly decent standard of musical culture in the parish church of Jodłów, which is on par with the practice in other rural parishes of the Kłodzko region. Unfortunately, due to the lack of source information, the question must remain unanswered in how far the compositions contained in the inventory found their way to the repertoire performed by the local choir of Jodłów.

PL

W artykule opisano liczący 81 pozycji inwentarz muzykaliów kościoła pw. św. Jana Chrzciciela w Jodłowie na ziemi kłodzkiej. Zbiór składał się w większości z łatwych do wykonania utworów przeznaczonych na czterogłosowy chór mieszany z towarzyszeniem orkiestry lub organów. Miejscowy zespół wokalno-instrumentalny dysponował m.in.: 34 mszami (w tym sześcioma za zmarłych), siedmioma zbiorami graduałów i ofertoriów oraz dziewięcioma litaniami. Dużą grupę muzykaliów stanowiły różnego rodzaju opracowania chóralne pieśni kościelnych, zwłaszcza maryjnych i pogrzebowych. Uwagę zwraca obecność kompozytorów kościelnych przełomu XIX i XX w. związanych z ruchem cecyliańskim. Cieszy uwzględnienie twórców śląskich, a zwłaszcza działających w kotlinie kłodzkiej. Prezentowana kolekcja świadczy o dość przyzwoitym poziomie kultury muzycznej w kościele parafialnym w Jodłowie, który dorównywał praktyce w innych wiejskich świątyniach ziemi kłodzkiej. Niestety, brak przekazów źródłowych, bez odpowiedzi pozostawia pytanie, jak dalece zawarte w inwentarzu utwory znalazły swoje odzwierciedlenie w repertuarze jodłowskiego chóru.

16

Katalog kancjonałów staniąteckich i pieśni

51%

Świerczek W.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1980

|

vol. 41

127-189

EN

-

17

Historia budowy organów w kościele polskim w Budapeszcie

51%

Józefowicz M.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1998

|

vol. 69

407-414

DE

Die Orgel der polnischen Kirche in Budapest ist eine der vielen künstlerischen Stiftungen der in der Zeit des Krieges in Ungarn internierten Polen -als Dankbarkeitsvotum für brüderliche Hilfe sowie zur Erinnerung an ihre Anwesenheit auf ungarischem Boden und Unterstreichung der Bedeutung von polnischer Kultur in der Fremde. Daß dieses Musikinstrument gestiftet wurde, hat symbolischen Charakter, wie es in einem der Dokumente zu lesen ist: die Schaffung des Andenkens an die Heimatlosigkeit der Flüchtlinge (das Dokument in Bruchstücken gefunden, ohne irgendeine Signatur). Das Instrument hat also eine besondere Bedeutung als Denkmal des Martyriums und der Heimatlosigkeit des polnischen Volkes, das einen besonderen Schutz verlangt

PL

-

18

Guillaume-Gabriel Nivers (ok. 1632–1714) – ostatni z „przedklasyków” czy pierwszy z klasyków?

51%

Ferfoglia S.

Tarnowskie Studia Teologiczne

|

2014

|

vol. 33

|

issue 2

EN

In the French music the period 1665–1703 is the time of great changes, when the style known generally as classical organ music of the so-called Grand Siècle took its shape. Among the numerous composers active during that period was Guillaume-Gabriel Nivers, organist of Saint-Sulpice – one of the most eminent Parisian churches. His career developed in connection with the church, the convent of Benedictine nuns as well as the school for noble young ladies in Saint-Cyr-l’École. That is why Nivers composed only church music. His works, collected in three organ books and in the Thièry manuscript (ascribed to him), are representative of French music composed in the 17th–18th cent. It was the tradition associated with alternatim technique, with alternating sections in organ verses and chant. The thee organ books by Nivers constitute a large opus which includes numerous genres characteristic for the period; Nivers worked on all of them systematically, which led to their development, especially in liturgical music.On the one hand, Nivers was „pre-classical”, which can be seen in his use of Gregorian cantus firmus (Mass, Hymns, Sequences), from which his contemporaries would largely depart, as well as in the „modal thinking”, especially in the works included in the Premier and Troisième Livre d’Orgue. On the other hand, his oeuvre opened the door to welcome the new period, which can be seen primarily in the „new style” – melodious, based on meticulously chosen registers, varied according to the character of a particular piece and its place in liturgy.

19

Muzyka podczas papieskich pielgrzymek w archidiecezji krakowskiej (1979–2006)

45%

Tyrała R., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2016

|

vol. 14

EN

During all papal pilgrimages – of John Paul II and of Benedict XVI to the Cracow Archdiocese - people responsible for liturgical music of these events were invariably aware – as it is proved in this paper – that the role of music was to serve liturgy, to lead the prayers of God’s people congregated before the Pope. Therefore, they seemed to fulfill all the Church prescripts on sacred music specifying that by the union of voices, minds are more easily raised to heavenly things by the beauty of the sacred rites, and the whole celebration more clearly prefigures that heavenly liturgy which is enacted in the holy city of Jerusalem (MS 5). It is then significant to emphasise a great concern given to liturgical music during the mentioned events. Papal pilgrimages were an inspiration to create new compositions, some of them of immense and considerable value, e.g.: Beatus Vir by Henryk Mikołaj Górecki, Hymn uwielbienia [Hymn of Adoration]by Juliusz Łuciuk or Tu es Petrus by Henryk Jan Botor. Amongst the other - lesser, yet not less important compositions, were invocations to the Blessed and the Saints, composed mostly by Irena Pffeifer and Marian Machura, or the chants composed to the texts of Marek Skwarnicki. There were also new thoughts and ideas, e.g. of Piotr Pałka. The new compositions invariably enriched and ornamented papal liturgies, being even introduced into the canon of liturgical chants of the Church. It should be mentioned here that these compositions also complied with the prescriptions of the Church in this matter: Composers, filled with the Christian spirit, should feel that their vocation is to cultivate sacred music and increase its store of treasures.Let them produce compositions which have the qualities proper to genuine sacred music, not confining themselves to works which can be sung only by large choirs, but providing also for the needs of small choirs and for the active participation of the entire assembly of the faithful. (SC 121) Another conclusion which might be drawn from this paper is the utmost care with which choirs and orchestras were selected for the events. It should be noted that the choirs and orchestras invited to papal liturgies in Cracow and in the Cracow Archdiocese were always of highest standard, the choirs daily active in the parish churches of Cracow and the Archdiocese. Amongst them are: The Choir and Orchestra of the Cracow Philharmonic, the Choir of the Polish Radio of Cracow, choir Psalmodia of the John Paul II University in Cracow, the Organum academic choir, the Mariański Choir from the NMP Lourdes Parish Church in Cracow, Schola Cantorum Cracoviensis from the Collegiate Church of St.Ann, the Cathedral Choir and the Cecilian Choir, Dominanta Choir from the University of Economics, as well as many other music groups, also those already mentioned. The liturgies were accompanied by brass, symphonic and chamber orchestras, as well as by youth bands. Also here it seems appropriate to quote the relevant document with the fully complied precept: during the liturgy of the Holy Mass it is prescribed to perform the old and the new polyphonic music in Latin and in the Polish language, however, in such a manner so as not to exclude the faithful from participation in singing. The polyphonic music, especially this composed by the old masters, is regarded by the Church as inestimable treasure and cultural heritage (IEP 18). In the music setting for papal pilgrimages an equally vital element was the sound of pipe organ whose role was to make the celebrations of the holy rites more beautiful, grand and also fruitful. The organ players of the events in question were the most renowned Cracow organists: Michał Woźny, Marian Machura, Mieczysław Tuleja, Witold Zalewski, Wiesław Delimat, Krzysztof Michałek, Henryk Jan Botor, Jan Rybarski and many others. It could not be otherwise as the Vatican Constitution on Liturgy clearly specifies that: In the Latin Church the pipe organ is to be held in high esteem, for it is the traditional musical instrument which adds a wonderful splendor to the Church's ceremonies and powerfully lifts up man's mind to God and to higher things (SC 120). And although the pipe organs were only played in churches and at the Cracow Bishop Chapel, the masters of the organ also in the so called field conditions of papal pilgrimages used their master skills to glorify God and serve to the congregated faithful. Finally, the chants sung by the congregated people should be brought upon. These chants were first collected in song books available for pilgrimages. Each liturgy was arranged in such a way so that the faithful could participate, not remain mere listeners. The chants were adjusted to the order of the Mass Service, carefully selected from those well known to enable the congregated people to participate most actively in prayers. It was entailed by the post Vatican II way of thinking: One cannot find anything more religious and more joyful in sacred celebrations than a whole congregation expressing its faith and devotion in song. Therefore the active participation of the whole people, which is shown in singing, is to be carefully promoted as follows (MS 16). In the whole presentation of liturgical music during papal pilgrimages to the Cracow Archdiocese, a very important thing is to focus on a great care for quality, beauty and the prayer-like character of it. Perhaps it was noticed indeed by Pope Benedict XVI himself, when upon finishing the Mass Service on the Cracow Błonia Fields in 2006, he commented that liturgy was beautiful and liturgical music as well. Could there be any better words of esteem for those who had arranged it? It goes without saying that all people who prepared scholas, choirs, supervised and trained instrumental bands, orchestras, who played the organ, who conducted common singing, composed and wrote music notes during all papal pilgrimages deserve highest praise and particular gratefulness. Many years have passed since 1979, some of those people are no longer living, some are long retired, the others are still active in the matters of Church music of the Cracow Archdiocese. They all deserve recognition. This monograph is to commemorate all those people and their immense work. We thank God for them; may He be praised in all their music created for the benefit of papal pilgrimages in the Cracow Archdiocese. Let us finish with probably the most relevant citation from St. Luke: We are unworthy servants;we have only done what was our duty. (Luke 17:10).

PL

Podczas wszystkich pielgrzymek papieży – Jana Pawła II i Benedykta XVI – w archidiecezji krakowskiej przygotowującym muzykę liturgiczną towarzyszyła zawsze świadomość – jak można było się przekonać z niniejszego artykułu – iż ma ona służyć pięknu liturgii i prowadzić serdeczną modlitwę ludu wiernego zebranego pod przewodnictwem papieża. Było to naturalnie zgodne z dokumentami Kościoła na temat muzyki kościelnej, które podkreślają, że „dzięki zjednoczeniu w śpiewie pogłębia się jedność serc, okazałość świętych obrzędów ułatwia wznoszenie myśli ku niebu, a całość odprawianych obrzędów jest obrazem i zapowiedzią tego, co dokonuje się w świętym mieście Jeruzalem” (MS 5). Nie bez znaczenia więc jest podkreślenie tego, jak bardzo troska ta była żywo obecna. Powstawały nowe kompozycje. Niejednokrotnie wielkie i wspaniałe jak Beatus Vir Henryka Mikołaja Góreckiego, Hymn uwielbienia Juliusza Łuciuka, Tu es Petrus Henryka Jana Botora. Na papieskie celebry tworzono też kompozycje mniejsze, ale równie ważne, takie jak na przykład inwokacje do błogosławionych i świętych, najczęściej komponowane przez Irenę Pffeifer i Mariana Machurę, ale także pieśni do tekstów Marka Skwarnickiego. Nie brakło też nowej myśli muzycznej reprezentowanej przez Piotra Pałkę. Kompozycje nowe zawsze ubogacały i ozdabiały liturgie papieskie i – co więcej – w ten sposób często wchodziły do kanonu śpiewów liturgicznych Kościoła. I znów, odwołując się do słów dokumentów Kościoła, można śmiało powiedzieć, iż zrealizowały się w tym wypadku owe zalecania: "niechaj przejęci duchem chrześcijańskim muzycy wiedzą, że są powołani do pielęgnowania muzyki sakralnej i powiększania jej skarbca. Niech tworzą melodie, które posiadałby cechy prawdziwej muzyki kościelnej i nadawałby się nie tylko dla większych zespołów śpiewaczych, lecz także dla mniejszych chórów i przyczyniałyby się do czynnego uczestnictwa całego zgromadzenia wiernych" (KL 121).Kolejnym ważnym wnioskiem z niniejszego opracowania jest szczególnie widoczna dbałość o właściwie miejsce dla śpiewu chóru i orkiestry. Nie bez znaczenia jest fakt, iż do papieskich liturgii w Krakowie i archidiecezji zapraszane były zawsze zespoły wielkiej klasy i chóry na co dzień działające w kościołach parafialnych Krakowa i archidiecezji. Trzeba więc tutaj wszystkie te zespoły raz jeszcze przywołać. A były to: Chór i Orkiestra Filharmonii Krakowskiej, Chór Polskiego Radia w Krakowie, Capella Cracovienis z madrygalistami, Chór i Orkiestra Akademii Muzycznej w Krakowie, Chór Psalmodia Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, Chór Akademicki „Organum”, Chór Mariański z parafii NMP z Lourdes w Krakowie, Schola Cantorum Cracoviensis z kolegiaty św. Anny, chór katedralny i Chór Cecyliański, Chór Dominanta Uniwersytetu Ekonomicznego i wiele innych zespołów, których nazwy już wcześniej zostały w tym opracowaniu przywołane. Liturgie odbywały się z obecnością orkiestr dętych, symfonicznych, kameralnych i zespołów młodzieżowych. Wydaje się, że i tutaj należy przypomnieć dokument potwierdzający słuszność takiego kształtu muzycznych pielgrzymek. Prawodawca kościelny przypomina bowiem:"podczas liturgii mszy świętej zaleca się wykonywanie polifonii dawnej i nowszej w języku łacińskim i polskim, tak jednak, by nie wyłączać wiernych całkowicie z udziału w śpiewie. Muzykę wielogłosową, szczególnie dawnych mistrzów, Kościół zawsze uważał za nieoceniony skarbiec i dobro kultury" (IEP 18).Istotny był także podczas papieskich liturgii w archidiecezji krakowskiej dźwięk organów, który zawsze miał na celu sprawić, by celebracja świętych obrzędów była piękna, dostojna i owocna zarazem. Organistami podczas tych uroczystych chwil życia Kościoła w Krakowie byli najwybitniejsi mistrzowie tego królewskiego instrumentu: Michał Woźny, Marian Machura, Mieczysław Tuleja, Witold Zalewski, Wiesław Delimat, Krzysztof Michałek, Henryk Jan Botor, Jan Rybarski, a także wielu innych. Nie mogło też być inaczej skoro konstytucja o liturgii określa jednoznacznie, że „w Kościele łacińskim należy mieć w wielkim poszanowaniu organy piszczałkowe jako tradycyjny instrument muzyczny, którego brzmienie ceremoniom kościelnym dodaje majestatu, a umysły wiernych porywa do Boga i spraw niebieskich” (KL 120). I choć organy piszczałkowe wykorzystano podczas pielgrzymek tylko w kościołach oraz w kaplicy biskupa krakowskiego, to jednak wprawna ręka mistrza za każdym razem – także w polowych warunkach, w których odbywały się liturgie papieskie – muzyką organową oddawała chwałę Bogu i służyła modlitwie wiernych.Jeszcze słowo warto dodać w związku z przywoływanymi śpiewami wiernych podczas papieskich celebracji. Wcześniej wszystkie te pieśni były drukowane w śpiewnikach dostępnych dla uczestników celebracji papieskich. Każda liturgia była tak przygotowana, by wierni nie czuli się jedynie słuchaczami. Pieśni i części stałe liturgii były dostosowane do formularza mszalnego. Wybierano jednocześnie pieśni najbardziej znane, by w ten sposób wierni czynnie i pełny sposób uczestniczyli w liturgii. Takie przygotowanie muzyki liturgicznej wynikało z soborowego myślenia, że „nie ma nic podnioślejszego i milszego w nabożeństwach liturgicznych nad zgromadzenie wiernych, które wspólnie w pieśni wyraża swoją wiarę i pobożność” (MS 16).W całym więc przedstawieniu muzyki liturgicznej podczas pielgrzymek papieskich w archidiecezji krakowskiej bardzo wyraźnie dostrzec można wielką troskę o jakość, piękno i modlitewny jej charakter. To być może dlatego papież Benedykt XVI po zakończonej liturgii na krakowskich Błoniach w 2006 roku miał powiedzieć „ta liturgia była piękna, bo piękna była muzyka podczas niej”. Czyż mogą być większe słowa uznania dla tych, którzy przygotowywali jej kształt?Jest więc pewne, że wszystkim, którzy prowadzili schole i chóry, ćwiczyli zespoły instrumentalne, orkiestry, grali na organach, prowadzili wspólny śpiew, komponowali i pisali nuty dla zespołów muzycznych papieskich pielgrzymek, należy się wielka wdzięczność. Od 1979 roku minęło wiele lat, niektórych ludzi, którzy tworzyli muzykę, już nie ma wśród żyjących, inni są na zasłużonej emeryturze, pozostali jeszcze dbają o sprawę muzyki archidiecezji krakowskiej. Im wszystkim należą się wielka wdzięczność i uznanie. To wspomnienie ma być takim właśnie przypomnieniem tych osób i ich wielkiej pracy. Bogu niech będą dzięki za wszystko i niech będzie On uwielbiony w tym, czego muzycy archidiecezji krakowskiej dokonali podczas papieskich pielgrzymek. I pewnie słuszne będzie przypomnienie na koniec, że „sługami nieużytecznymi jesteśmy, wykonaliśmy tylko to, co powinniśmy wykonać” (Łk 17, 10).

20

Międzyuczelniany Instytut Muzyki Kościelnej w Krakowie. Dziesięć lat działalności (2008–2018)

45%

Zając A., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2018

|

vol. 16

EN

The article presents various forms of the activity performed by the Intercollegiate Institute of Church Music in Cracow over the span of 10 years (2008–2018) with regard to scientific-and-didactic and to artistic aspects. The scientific-and-didactic performance is mainly the result of the activities regulated with a teaching curriculum, of scientific conferences and symposia, the outcome of the journal “Pro Musica Sacra”, devoted to church music, as well as of the activity of the Student Research Club, BA and MA theses be the effect of scientific seminars, and of post-graduate studies of liturgical monody. The artistic activity of the institute is best manifested through concerts, master courses and music workshops, through diploma organ recitals and liturgical diploma performances, CD recordings and music-related publications. The author of the article emphasizes that the major educational aim of all the educational, artistic and formative activities of the institute is to prepare competent and professional musicians who will undertake the jobs at various pastoral institutions of the church. And it is them on whom the music of the liturgical rituals shall represent a required standard, dignity and a desired form. The article concludes with the account of a tremendously important event for the history of the Institute, namely conferring upon the pope emeritus Benedict XVI the honoris causa doctorate by the John Paul II University and the Music Academy in Cracow in 2015.Keywords Intercollegiate Institute of Church Music in Cracow, John Paul II University, Music Academy, pope emeritus Benedict XVI, Mons. Robert Tyrała, Witold Zalewski, church music, pipe organ, BA and MA seminars, concerts, organ recitals, scientific conferences, Student Research Club, master courses, music workshops, journal “Pro Musica Sacra”

PL

W artykule autor przedstawia różnorodne formy działalności naukowo-dydaktycznej i artystycznej Międzyuczelnianego Instytutu Muzyki Kościelnej w Krakowie na przestrzeni dziesięciu lat (2008–2018). Działalność naukowo-dydaktyczna to zadania określone programem nauczania, a także organizowanie konferencji i sesji naukowych, wydawanie czasopisma poświęconego muzyce kościelnej „Pro Musica Sacra”, praca Koła Naukowego Studentów, prace licencjackie i magisterskie pisane w trakcie seminariów naukowych oraz prowadzenie studiów podyplomowych z monodii liturgicznej. Działalność artystyczna Instytutu znajduje swój wyraz w organizowanych koncertach, kursach mistrzowskich i warsztatach muzycznych, w dyplomowych recitalach organowych i dyplomach z gry liturgicznej, nagraniach płytowych i wydanych materiałach muzycznych. Autor podkreśla, że zasadniczym celem wszelkich poczynań – edukacyjnych, artystycznych i formacyjnych Instytutu – jest wykształcenie kompetentnych, profesjonalnych muzyków, którzy w przyszłości podejmą pracę w kościelnych ośrodkach duszpasterskich. Od nich bowiem zależeć będą odpowiedni poziom, godność i właściwy kształt muzyki w obrzędach liturgicznych Kościoła. Zwieńczeniem artykułu jest opis ważnego i wyjątkowego w historii Instytutu wydarzenia, jakim było nadanie w 2015 roku papieżowi seniorowi Benedyktowi XVI doktoratu honoris causa przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II i Akademię Muzyczną w Krakowie.

Refine search results

Zur therapeutischen Dimension des musikalischen Gestaltens in der Liturgie

Od redakcji

Realizacja postulatów reformy cecyliańskiej na ziemi kłodzkiej

Muzyka kościelna w archidiecezji krakowskiej w latach 1997–2017

Odnowa kultury muzycznej Kościoła lubelskiego w czasach posługi biskupiej Stefana Wyszyńskiego

Ksiądz Michał Winiarz SDB (1911–1988), proboszcz parafii w Skrzatuszu i kustosz sanktuarium w latach 1965–1972. Życie i twórczość

Poglądy Stefana kardynała Wyszyńskiego na rolę muzyki w Kościele

Ksiądz Eugeniusz Gruberski (1870–1923) – reformator muzyki kościelnej w diecezji płockiej

Znaczenie muzyki kościelnej w historii Kościoła

Instrumental Music Repertoire of the Piarist Ensemble from Podolínec

Odnowa śpiewu i muzyki kościelnej – aktualność przesłania św. Piusa X w Inter sollicitudines pastoralis officii z 22 listopada 1903 roku

Muzyka liturgiczna w przeżyciu Misterium Paschalnego

Benedykt XVI doktorem honoris causa Akademii Muzycznej i Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie

Działalność muzyczna ojców bernardynów w sanktuarium Matki Bożej Budosławskiej na Białorusi

Repertuar liturgiczny w kościele pw. św. Jana Chrzciciela w Jodłowie na podstawie parafialnego inwentarza muzycznego z 1939 r.

Katalog kancjonałów staniąteckich i pieśni

Historia budowy organów w kościele polskim w Budapeszcie

Guillaume-Gabriel Nivers (ok. 1632–1714) – ostatni z „przedklasyków” czy pierwszy z klasyków?

Muzyka podczas papieskich pielgrzymek w archidiecezji krakowskiej (1979–2006)

Międzyuczelniany Instytut Muzyki Kościelnej w Krakowie. Dziesięć lat działalności (2008–2018)