Search results

1

A Contribution to the Question of Marcin Siennik’s Nationality

100%

Bela Z.

Odrodzenie i Reformacja w Polsce

|

2016

|

vol. 60

PL

The aim of the article is to supplement the knowledge of the German origin of Marcin Siennik by, among many other things, the information concerning his Protestant denomination, which influenced the way in which some fragments of the originally Italian The Secrets of the Reverend Maister Alexis of Piemont (Venice, 1555) were translated into Polish, and at the same time to present the views and doings of Sebastian Śleszkowski, the publisher of the second edition of the Polish translation of The Secrets (Kraków, 1620).

2

Kulturowe znaczenie biżuterii hellenistycznej ozdobionej węzłem Heraklesa

84%

Bednarczuk A.

In Gremium. Studia nad Historią, Kulturą i Polityką

|

2017

|

vol. 11

23-35

PL

W artykule zostało omówione kulturowe znaczenie hellenistycznej biżuterii ozdobionej węzłem, który był zwany węzłem Heraklesa. Autor artykułu polemizuje z koncepcją autorstwa Michaela Pfrommera, który znaczenie węzła Heraklesa w okresie hellenistycznym wiązał ze sferą macedońskiej polityki. Krytyce została poddana także koncepcja autorstwa Hedwig Kenner, która źródeł popularności węzła w sztuce greckiej upatrywała w swoiście rozumianej sferze religijnej oraz „wewnętrznej naturze bóstwa”. Przeanalizowana została również uwaga Berty Segall, która upatrywała w biżuterii z węzłem Heraklesa manifestacji udziału w misteriach Wielkiej Bogini. Autor artykułu traktuje węzeł Heraklesa jako polisemantyczny znak, który pojawił się w Grecji na długo przed okresem hellenistycznym. Interpretacja danych lingwistycznych pozwoliła przypuszczać, że pierwotne działania prawne i rytualne, w zakres których wchodziły wszelkiego rodzaju pakty oraz umowy, były utrwalane rytualnie węzłami. Węzeł Heraklesa początkowo był między innymi znakiem sojuszy, które zawierali pomiędzy sobą wojownicy. Następnie, zwaloryzowany semantycznie, jako węzeł o dużej mocy, zaczął uchodzić za szczególnie skuteczny amulet. Wreszcie, w okresie hellenistycznym, począł być postrzegany jako manifestacja tajemnicy misteriów, co nie wykluczało jego obocznego funkcjonowania jako amuletu. W odróżnieniu od ukrytych pod sukniami amuletów w kształcie węzła, które nosiły hetery, był on jednak w biżuterii elementem wyeksponowanym, a widoczność symbolu jest podstawowym warunkiem powstania refleksji nad jego znaczeniem. Interpretacja kulturowego znaczenia biżuterii ozdobionej węzłem Heraklesa prowadzi zatem do wniosku, że wyeksponowany w wyrobach złotniczych węzeł miał w okresie hellenistycznym znaczenie symboliczne. Umieszczony na osi diademów, wieńców, czy innego rodzaju biżuterii, odwoływał się on do skojarzeń z misteriami, których istotę najpełniej symbolizował.

EN

The article discussed the cultural importance of Hellenistic jewelry decorated with node, which was known as the knot of Heracles. The article speaks to the concept by Michael Pfrommera, meaning that a node of Heracles in the Hellenistic period was associated with the sphere of the Macedonian politics. Critique has been subjected to the concept by Hedwig Kenner, which sources popularity node in Greek art saw in specifically understood the religious sphere and the „inner nature of deity”. Consideration has also been attention Berta Segall, who saw in jewelry with a knot of Herakles manifestation participate in the mysteries of the Great Goddess. The article treats the knot of Herakles as sign with polysemantic character, that appeared in Greece long before the Hellenistic period. Interpretation of linguistic data allow to suppose that the original legal action and ritual, the scope of which included all kinds of pacts and agreements, were fixed ritually nodes. Heracles knot was initially among others sign alliances, which conclude among themselves warriors. Then, valorised semantically as a node in a high-power, he began to appear to be especially effective amulet. Finally, in the Hellenistic period, he began to be seen as a manifestation of the mystery of mysteries, which does not preclude the collateral function as an amulet. Unlike the hidden charms in the shape of dresses node, which bore hetaera, he was a prominent element of the jewelry, and the visibility of the symbol is a basic precondition for a reflection on its meaning. Interpretation of the cultural importance of jewelry decorated with a knot of Heracles therefore leads to the conclusion that the goldsmith node in the Hellenistic period had a symbolic meaning. Placed on the axis of diadems, wreaths, or any other kind of jewelry, he appealed to the associations with the mysteries, which symbolized the essence fullest.

3

CATHARSIS IN PHAEDO AND REPUBLIC OF PLATO

67%

Pawłowski K.

Studia Humanistyczne AGH

|

2019

|

vol. 18

|

issue 3

67-74

PL

Oczyszczenie (katharsis) to motyw typowo misteryjny (orfi cki). W misteriach orfi ckich oczyszczenia przybierały dwojaką formę. Pierwsze miały charakter ciągły i realizowały się w tzw. „życiu orfi ckim” (które jest jakby pierwsza formą „życia fi lozofi cznego”). Drugie spełniały się poprzez misteryjne wtajemniczenia, których istotę stanowiło duchowe doświadczenie boskości (nadprzyrodzoności). Motyw oczyszczeń w obu tych formułach odnajdujemy w dialogach Platona. Pierwsza przyjmuje formę tzw. „życia fi lozofi cznego”, które praktycznie realizuje ideał melete thanatu. Druga spełnia się poprzez dążenie do prawdy, a w punkcie kulminacyjnym przyjmuje postać duchowego doświadczenia prawdy absolutnej, którą okazuje się Bóg. Doświadczenie Prawdy absolutnej jest tu równoważne z misteryjnym wtajemniczeniem w boskość. Filozofi a w swym dążeniu do prawdy przybiera na poziomie duchowym formę filozofi cznych wtajemniczeń. Tym samym wszelkie dążenie do prawdy w formule platońskiej to niejako wejście w oczyszczające (i zarazem przyciągające) pole Prawdy absolutnej.

EN

The article takes up the topic of mystical motif of catharsis present in Plato’s dialogues Phaedo and Republic as well as their links with the mysticism of the Ancient Greek mysteries. The philosophical catharsis is a result of touching the divine, transcendent Truth.

4

Przyczynek do sprawy narodowości Marcina Siennika

67%

Bela Z.

Odrodzenie i Reformacja w Polsce

|

2016

|

vol. 60

EN

Marcin Siennik (ca. 1540 – ca. 1580) is mostly known for elaborating Herbarz [“Herbary”] (a popular medical encyclopaedia) and translating the famous Secrets of the Reverend Maister Alexis of Piedmont into Polish.Most historians (Kośmiński, Estreicher, Karpluk, etc.) are certain of Siennik’s German descent, pointing to the fact that the page of Herbarz containing the index of German names was signed by him with his original name: Merten Heüwrecher, which was then translated into Polish as Marcin Siennik. There are also other arguments in support of this thesis (which is what constitutes the contribution mentioned in the title of the paper), for example the way in which he translated the title of Alexis of Piedmont’s book (not secrets, as it is called in the original Italian version and the Latin base for the translation, but mysteries, which points to the influence of the German tradition), a number of words appearing in the text (e.g. Italian potione [beverage] is rendered in Siennik’s version as trunek [drink], which proves similar to the German etymon Trunk or Trank), as well as phrases such as “And having put it into hot ashes for four miserere...” (in Siennik’s translation: “put it into ashes and then take it out...”), which serve as a manifestation of his reluctance to follow the Catholic custom of counting time with the Word of God.In this context, the least valuable is the opinion of Śleszkowski, the “author” of the second edition of the Polish version of The Secrets of the Reverend Maister Alexis of Piedmont, who wrote the following in the preface: “First and foremost I did not confide in the translation by Marcin Siennik when it came to the Polish language, as he is so inept in it that I have never read anything written in Polish quite so ineptly, which shows that he was either a foreigner or brought up in foreign lands in his youth...” – he focused not so much on Siennik’s descent (on which he may have had some information), but primarily on pursuing his own ambition, appropriating the authorship of the Polish translation of The Secrets in order for his “translation,” copied almost verbatim from Siennik’s version, to be considered better and definitive. He was also motivated by “patriotic” premises, which for him meant xenophobia, extreme anti-Semitism, and other products of the Counter-Reformation crusade.

PL

Celem artykułu jest wzbogacenie wiedzy o niemieckich korzeniach Marcina Siennika poprzez, między innymi, opis jego protestanckich wierzeń, które wpłynęły na sposób, w jaki na polski przetłumaczone zostały fragmenty Sekretów Aleksego z Piemontu, w oryginale napisanych po włosku. Artykuł prezentuje też poglądy i poczynania Sebastiana Śleszkowskiego, wydawcy drugiego wydania polskiego tłumaczenia Sekretów (Kraków, 1620).The aim of the article is to supplement the knowledge of the German origin of Marcin Siennik by, among many other things, the information concerning his Protestant denomination, which influenced the way in which some fragments of the originally Italian The Secrects of the Reverend Maister Alexis of Piemont (Venice, 1555) were translated into Polish, and at the same time to present the views and doings of Sebastian Śleszkowski, the publisher of the second edition of the Polish translation of The Secrets (Kraków, 1620).

5

The idea of philosophical initiation and purification in Gorgias, Phaedo, Phaedrus and Symphosium of Plato

51%

Pawłowski K.

Studia Philosophiae Christianae

|

2016

|

vol. 52

|

issue 1

77-97

EN

The paper explores Plato’s idea of philosophical initiation and purification in Gorgias (in the context of people’s moral condition and ethical ideals they believe), and in some other dialogues of Plato (Phaedo, Phaedrus, and Symposium), in which Socrates refers to acts of initiation and purification, probably ones similar to the initiation into Greek mysteries. The essence and culmination of such initiation was marked by spiritual experience of the divinity of human soul. Similar subject matter may be found in some Socratic dialogues.

PL

Artykuł przedstawia platoński motyw wtajemniczeń i oczyszczeń w Gorgiaszu (w kontekście dyskusji na temat moralnej kondycji ludzi i wyznawanych przez nich ideałów etycznych) oraz w innych dialogach (Fedonie, Fajdrosie, Uczcie), w których Sokrates powołuje się na wtajemniczenia, podobne prawdopodobnie do tych, które były udziałem wtajemniczanych w misteria greckie, których kulminacją było egzystencjalne przeżycie tajemnicy boskości ludzkiej duszy. Podobne nastroje odnajdujemy w dialogach Platona.

Refine search results

2 Odrodzenie i Reformacja w Polsce

1 In Gremium. Studia nad Historią, Kulturą i Polityką

1 Studia Humanistyczne AGH

1 Studia Philosophiae Christianae

1 2019

1 2017

3 2016

2 Bela Z.

2 Pawłowski K.

1 Bednarczuk A.

A Contribution to the Question of Marcin Siennik’s Nationality

Kulturowe znaczenie biżuterii hellenistycznej ozdobionej węzłem Heraklesa

CATHARSIS IN PHAEDO AND REPUBLIC OF PLATO

Przyczynek do sprawy narodowości Marcina Siennika

The idea of philosophical initiation and purification in Gorgias, Phaedo, Phaedrus and Symphosium of Plato