Search results

1

Transmittance and Extinction Coefficient of Sea and Well-Water in Mombasa County, Kenya

100%

Mogunde C., Mosiori C. O.

Path of Science

|

2018

|

vol. 4

|

issue 10

3001-3005

EN

Using a laser transmitter in the range of 200 nm to 1200 nm, transmittance and total extinction coefficients were determined for two different but close related optical media which are ocean water and shallow well water in Mombasa County, in Kenya. The results were interpreted using Lambert–Beer’s law as applied for very small ranges of concentrations. It was established that the total extinction coefficients for two forms of water showed linearity with values of total extinction coefficients found to be µt = 7.734 (g/ml)-1 mm-1 and µt = 127.6 mm-1 at a wavelength of 638 nm for ocean water and shallow well water respectively.

2

Occupational exposure to nanoparticles originating from welding – case studies from the Czech Republic

100%

Berger F., Bernatíková Š., Kocůrková L., Přichystalová R., Schreiberová L.

Medycyna Pracy

|

2021

|

vol. 72

|

issue 3

219-230

EN

BackgroundNanomaterials are virtually ubiquitous as they are created by both natural processes and human activities. The amount of occupational exposure to unintentionally released nanoparticles can, therefore, be substantial. The aim of the study was to determine the concentrations of incidental nanoparticles that workers can be exposed to during welding operations and to assess related health risks. The specific focus on welding operations was determined based on the fact that other case studies on the manufacturing industry confirm significant exposure to incidental nanoparticles during welding. In the Czech Republic, 92% of all industrial workers are employed in the manufacturing industry, where welding operations are amply represented.Material and MethodsThe particle number concentrations of particles in the size range of 20–1000 nm and particle mass concentrations of inhalable and PM1 fractions were determined via measurements carried out at 15-minute intervals for each welding operation by static sampling in close proximity to the worker. Measurements were obtained using the following instruments: NanoScan SMPS 3910, Optical Particle Sizer OPS 3330, P-TRAK 8525 and DustTrak DRX 8534. The assessed operations were manual arc welding and automatic welding.ResultsThe observed average particle number concentrations for electric arc welders ranged 84×103–176×103 #/cm3, for welding machine operators 96×103–147×103 #/cm3, and for a welding locksmith the obtained average concentration was 179×103 #/cm3. The determined average mass concentration of PM1 particles ranged 0.45–1.4 mg/m3.ConclusionsBased on the conducted measurements, it was confirmed that there is a significant number of incidental nanoparticles released during welding operations in the manufacturing industry as a part of production and processing of metal products. The recommended occupational exposure limits for nanoparticle number concentrations were exceeded approximately 4–8 times for all assessed welding operations. The use of local exhaust ventilation in conjunction with personal protective equipment, including FFP2 or FFP3 particle filters, for welding is, therefore, recommended. Med Pr. 2021;72(3):219–30

3

Biological effects of molybdenum compounds in nanosized forms under in vitro and in vivo conditions

100%

Sobańska Z., Zapór L., Szparaga M., Stępnik M.

International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health

|

2019

|

vol. 33

|

issue 1

1-19

EN

Nanoparticles of transition metal dichalcogenides, particularly of molybdenum (Mo), have gained a lot of focus due to their exceptional physicochemical properties and the growing number of technological applications. These nanoparticles are also considered as potential therapeutic tools, biosensors or drug carriers. It is crucial to thoroughly examine their biocompatibility and ensure safe usage. The aim of this review is to analyze the available data on the biological effects of different nanoforms of elemental Mo and its compounds. In the reviewed publications, different conditions were described, including different experimental models, examined nanoforms, and their used concentrations. Due to these differences, the results are rather difficult to compare. Various studies classify Mo related nanomaterials as very toxic, mildly toxic or non-toxic. Similarly, the mechanisms of toxicity proposed in some studies are different, including oxidative stress induction, physical membrane disruption or DNA damage. Quite promising, however, are the potential medical applications of MoS2 nanoparticles in therapy of cancer and Alzheimer’s disease. Further studies on biocompatibility of nanomaterials based on Mo compounds are warranted.

4

Are platinum nanoparticles safe to human health?

100%

Czubacka E., Czerczak S.

Medycyna Pracy

|

2019

|

vol. 70

|

issue 4

487-495

EN

Platinum nanoparticles (PtNPs) have been widely used not only in industry, but above all in medicine and diagnostics. However, there are disturbing reports related to the toxic effects of nanoplatinum, which is the main reason why the authors of this study have decided to review and analyze literature data related to its toxicity and impact on human health. While PtNPs may be absorbed by the respiratory and digestive tract, and can penetrate through the epidermis, there is no evidence concerning their absorption through the skin. Platinum nanoparticles accumulate mainly in the liver and spleen although they also reach other internal organs, such as lungs, kidneys or heart. Toxicokinetics of platinum nanoparticles depends strongly on the particle size. Only few studies regarding platinum nanoparticles toxicity have been conducted. Animals intratracheally exposed to platinum nanoparticles have demonstrated an increased level of proinflammatory cytokines in bronchoalveolar lavage which confirms inflammatory response in the lungs. Oral administration of PtNPs can cause inflammatory response and induce oxidative stress. Nanoplatinum has been found to induce hepatotoxicity and nephrotoxicity via the intravenous route. It can cause DNA damage and cellular apoptosis without significant cytotoxicity. There are no research studies on its carcinogenicity. Fetal or maternal toxicity has not been observed, but an increased mortality and a decreased growth of the offspring have been demonstrated. Platinum nanoparticles may permeate the skin barrier but there is no evidence for their absorption. Due to the insufficient number of tests that have been carried out to date, it is not possible to clearly determine the occupational exposure limit value; however, caution is recommended to employees exposed to their effects. Med Pr. 2019;70(4):487–95

5

Projekt badawczo‑rozwojowy NANODAK

100%

Rogoża E., Drzewiecka K.

Problemy Kryminalistyki

|

2022

|

issue 318

EN

The research and development project titled: ‘The detection of fingerprint traces with nanoparticles generated using high pressure technology’, also known as NANODAK, involved the development of a new generation of formulations for the detection of fingerprint traces: NANODAK 30, NANODAK 40 and NANODAK 1. Nanodetectors are safe for people and for the environment and are just as effective as dactyloscopic powder, which in practice has the form of argentorate. The new formulations do not demonstrate any negative ffects on other methods of fingerprinting or genetic testing. Nanodetectors, which represent a new generation of fingerprint detection methods, can be implemented in the target nvironment in order to improve the detecting potential of law enforcement authorities and improve the working conditions of forensic experts and technicians. The funding for this project was provided by the National Centre for Research and Development.

PL

W ramach realizacji projektu badawczo-rozwojowego pt.: „Ujawnianie śladów linii papilarnych nanocząsteczkami wytwarzanymi przy użyciu technologii wysokich ciśnień” o akronimie NANODAK opracowano nowej generacji preparaty do ujawniania śladów linii papilarnych: NANODAK 30, NANODAK 40 i NANODAK 1. Nanodetektory są bezpieczne dla ludzi i środowiska. Skuteczność nanodetektorów jest nie mniejsza niż stosowanego w praktyce proszku daktyloskopijnego argentoratu. Nowe preparaty nie mają negatywnego wpływu na inne metody wizualizacji śladów oraz na badania genetyczne. Nanodetektory, będące nowej generacji środkami do ujawniania śladów linii papilarnych, mogą zostać zaimplementowane w docelowym środowisku, zwiększając potencjał możliwości wykrywczych organów ścigania oraz podnosząc komfort pracy ekspertów i techników kryminalistyki. Projekt został zrealizowany dzięki finansowaniu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Słowa kluczowe: nanodetektory, nanocząsteczki, ślady linii papilarnych

6

The use of LA-ICP-MS as an auxiliary tool to assess the pulmonary toxicity of molybdenum(IV) sulfide (MoS2) nano- and microparticles

100%

Kuraś R., Stępnik M., Domeradzka-Gajda K., Janasik B.

International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health

|

2023

|

vol. 37

|

issue 1

18-33

EN

Objectives Laser ablation inductively coupled plasma mass spectrometry (LA-ICP-MS) has considerable applicative potential for both qualitative and quantitative analyses of elemental spatial distribution and concentration. It provides high resolutions at pg-level detection limits. These qualities make it very useful for analyzing biological samples. The present study responds to the growing demand for adequate analytical methods which would allow to assess the distribution of nanostructured molybdenum(IV) disulfide (MoS₂) in organs. It was also motivated by an apparent lack of literature on the biological effects of MoS₂ in living organisms. The study was aimed at using LA-ICP-MS for comparing micro- and nanosized MoS2 ditribution in selected rat tissue samples (lung, liver, brain and spleen tissues) after the intratracheal instillation (7 administrations) of MoS₂ nano- and microparticles vs. controls. Material and Methods The experimental study, approved by the Ethics Committee for Animal Experiments was performed using albino Wistar rats. This was performed at 2-week intervals at a dose of 5 mg/kg b.w., followed by an analysis after 90 days of exposure. The MoS₂ levels in control tissues were determined with the laser ablation system at optimized operating conditions. The parameter optimization process for the LA system was conducted using The National Institute of Standards and Technology (NIST) glass standard reference materials. Results Instrument parameters were optimized. The study found that molybdenum (Mo) levels in the lungs of microparticle-exposed rats were higher compared to nanoparticle-exposed rats. The opposite results were found for liver and spleen tissues. Brain Mo concentrations were below the detection limit. Conclusions The LA-ICP-MS technique may be used as an important tool for visualizing the distribution of Mo on the surface of soft samples through quantitative and qualitative elemental mapping.

7

Nanocząstki ditlenku tytanu – działanie biologiczne

84%

Świdwińska-Gajewska A. M., Czerczak S.

Medycyna Pracy

|

2014

|

vol. 65

|

issue 5

651-663

EN

Titanium dioxide occurs as particles of various sizes. Particles of up to 100 nm, corresponding to nanoparticles, and in the size range of 0.1–3 mm are the most frequently used. Titanium dioxide in a bulk form is not classified as dangerous substance, nevertheless nanoparticles may cause adverse health effects. Inhalation exposure to nano-TiO₂ causes pulmonary inflammation that may lead to fibrotic and proliferative changes in the lungs. Many studies confirm the genotoxic effect of TiO₂, especially in the form of nanoparticles, on mammal and human cells. In rats exposed to TiO₂-nanoparticles by inhalation the development of tumors has been observed. However, there is no evidence of additional lung cancer risk or mortality in workers exposed to TiO₂ dust. There are some studies demonstrating the adverse effect of TiO₂-nanoparticles on fetal development, as well as on reproduction of animals. TiO₂ nanoparticles find a still wider application and thus the risk of occupational exposure to this substance increases as well. Considering such alarming data on the biological activity of TiO₂ nanoparticles, more attention should be paid to occupational exposure and its health effects. Properties of the nanoparticles, due to their larger surface area and reactivity, differ significantly from the inhalable dust of TiO₂, for which the hygiene standards are mandatory in Poland. Med Pr 2014;65(5):651–663

PL

Ditlenek tytanu (TiO₂) może występować w postaci cząstek o różnej wielkości. Najczęściej wykorzystywane są cząstki o rozmiarze do 100 nm odpowiadające wielkością nanocząstkom oraz cząstki o wielkości z przedziału 0,1–3 mm. Ditlenek tytanu nie jest klasyfikowany jako substancja szkodliwa w postaci większych cząstek, jednak nanocząstki TiO₂ mogą wywołać wiele negatywnych efektów zdrowotnych. Narażenie inhalacyjne na nano-TiO₂ wywołuje stan zapalny, mogący prowadzić do zmian zwłóknieniowych i proliferacyjnych w płucach. Istnieje wiele prac na temat genotoksycznego działania TiO₂ na komórki ssaków i ludzi, szczególnie w przypadku nanocząstek. U szczurów narażanych inhalacyjnie na nanocząstki TiO₂ zaobserwowano powstawanie nowotworów. Nie ma jednak dowodów na wzrost dodatkowego ryzyka wystąpienia raka płuca lub zgonu związanego z tą chorobą u osób zawodowo narażonych na pył TiO₂. Istnieją badania potwierdzające negatywny wpływ nanocząstek TiO₂ na rozwój płodu i funkcje układu rozrodczego u zwierząt. Nanocząstki TiO2 znajdują coraz szersze zastosowanie i tym samym zwiększa się ryzyko narażenia na nanocząstki ditlenku tytanu w środowisku pracy. Wobec tak niepokojących danych dotyczących biologicznego działania nanocząstek TiO₂ należy zwrócić większą uwagę na narażenie i jego skutki dla zdrowia pracowników. Właściwości nanocząstek, ze względu na większą powierzchnię i reaktywność, różnią się istotnie od frakcji wdychalnej, dla której obowiązują obecnie normatywy higieniczne w Polsce. Med. Pr. 2014;65(5):651–663

8

Nanomateriały – propozycje dopuszczalnych poziomów narażenia na świecie a normatywy higieniczne w Polsce

84%

Świdwińska-Gajewska A. M., Czerczak S.

Medycyna Pracy

|

2013

|

vol. 64

|

issue 6

829-845

EN

Currently, there are no legally binding workplace exposure limits for substances in the form of nanoobjects. There are different approaches to risk assessment and determination of occupational exposure limits. The purpose of this article is to compare exposure levels in the work environment proposed by international organizations and world experts, as well as the assumptions and methods used for their estimation. This paper presents the proposals of the National Institute for Public Health and the Environment in the Netherlands (RIVM), the New Energy and Industrial Technology Development Organization in Japan (NEDO) and the National Institute for Occupational Safety and Health in the USA (NIOSH). The authors also discuss the reports on the levels for carbon nanotubes (Baytubes® and Nanocyl) proposed by Pauluhn and Luizi, the derived no-effect levels (DNEL) complying with the REACH Regulation, proposed by experts under the 7th Framework Programme of the European Commission, coordinated by Professor Vicki Stone (ENRHES), and alternative estimation levels for poorly soluble particles by Pauluhn. The issue was also raised whether the method of determining maximum admissible concentrations in the work environment, currently used in Poland, is adequate for nanoobjects. Moreover, the introduction of nanoreference values, as proposed by RIVM, the definition of a new fraction for particles of 1-100 nm, taking into account the surface area and activity of the particles, and an adequate estimation of uncertainty factors seem to be worth considering. Other important, if not key issues are the appropriate measurement (numerical concentration, surface concentration, particle size distribution), as well as the methodology and equipment accessibility to all employers responsible for a reliable risk assessment of exposure to nanoparticles in the work environment. Med Pr 2013;64(6):829–845

PL

Obecnie nie ma prawnie obowiązujących normatywów dla substancji w postaci nanoobiektów w środowisku pracy. Istnieją różne podejścia do szacowania ryzyka i wyznaczania dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego. Celem niniejszego opracowania jest zestawienie dopuszczalnych poziomów narażenia w środowisku pracy zaproponowanych przez międzynarodowe organizacje i światowych ekspertów oraz podstaw i sposobów ich szacowania. W artykule przedstawiono propozycje ekspertów Krajowego Instytutu Zdrowia Publicznego i Środowiska w Holandii (RIVM), Organizacji Rozwoju Nowych Energii i Technologii Przemysłowych w Japonii (NEDO), Narodowego Instytutu Bezpieczeństwa i Higieny Pracy w USA (National Institute for Occupational Safety and Health - NIOSH), opracowania dotyczące poziomów dla nanorurek węglowych (Baytubes® i Nanocyl) Pauluhna i Luizi oraz Pochodne Poziomy Niepowodujące Zmian (derived no-effect levels - DNEL) zgodne z rozporządzeniem REACH, zaproponowane przez zespół ekspertów w ramach 7. Programu Ramowego Komisji Europejskiej pod kierunkiem prof. Vicki Stone (Engineered Nanoparticles: Review Health and Environmental Safety - ENRHES), i alternatywne szacowanie poziomów DNEL dla cząstek słabo rozpuszczalnych według Pauluhna. Biorąc pod uwagę obecnie obowiązujący sposób wyznaczania najwyższych dopuszczalnych stężeń w środowisku pracy w Polsce, można rozważyć, czy jest on adekwatny dla nanoobiektów. Być może warto przychylić się do wprowadzenia wartości odniesienia, podobnych do zaproponowanych przez RIVM, lub zdefiniowania nowej frakcji dla cząstek o wymiarach z zakresu 1-100 nm, uwzględniającej powierzchnię i aktywność cząstek, oraz wypracowania odmiennego sposobu szacowania współczynników modyfikacyjnych. Ważny, jeśli nie kluczowy pozostaje problem właściwej miary (stężenie liczbowe, powierzchniowe, liczbowy rozkład wymiarowy cząstek), a także metod i aparatury, która byłaby dostępna dla wszystkich pracodawców, żeby mogli odpowiedzialnie kontrolować ryzyko związane z narażeniem na nanomateriały w środowisku pracy. Med. Pr. 2013;64(6):829–845

9

Potencjalne narażenie na nanocząstki srebra podczas rozpylania preparatu do czyszczenia klimatyzacji

84%

Jankowska E., Łukaszewska J.

Medycyna Pracy

|

2013

|

vol. 64

|

issue 1

57-67

EN

Background: Unique properties of engineered nanomaterials (ENMs) and products made of them have contributed to a rapid progress in the production and application of ENMs in different branches of industry and in factories with different production scale. Bearing in mind that nano-objects (nanoplates, nanofibres, nanoparticles), emitted during ENM production and application, can cause many diseases, even those not yet recognized, extensive studies have been carried all over the world to assess the extent of exposure to nano-objects at workstations and related health effects in workers employed in ENM manufacture and application processes. Material and Methods: The study of potential exposure to silver nanoparticles contained in the preparation for airconditioning cleaning (Nano Silver from Amtra Sp. z o.o.) involved the determination of concentrations and size distribution of particles, using different devices, allowing for tracing changes in a wide range of dimensions, from nano-size (10 nm) to micrometrsize (10 µm), of the particles which are usually inhaled by humans. Results and Conclusions: The results of the study shows that even during a short-term spraying of Nano Silver preparation (for 10 s) at the distance of 52 cm from the place of preparation spraying - particles of 10 nm-10 µm can be emitted into in the air. During a three-fold preparation spraying in similar conditions differences in concentration increase were observed, but in each case the particles remained in the air for a relatively long time. Med Pr 2013;64(1):57–67

PL

Wstęp: Unikalne właściwości celowo zaprojektowanych nanomateriałów (engineered nanomaterials - ENM) i wytwarzanych z nich produktów zdeterminowały dynamiczny rozwój w obszarze wytwarzania i stosowania ENM w różnych gałęziach przemysłu i w zakładach pracy o różnej skali produkcji. Ponieważ nanoobiekty (nanopłytki, nanowłókna, nanocząstki) emitowane podczas wytwarzania i stosowania ENM mogą być przyczyną wielu chorób, także jeszcze nierozpoznanych, na całym świecie prowadzone są prace badawcze z zakresu oceny narażenia wynikającego z emisji nanoobiektów na stanowiskach pracy oraz zagrożeń zdrowotnych dla osób zatrudnionych w procesach wytwarzania i stosowania ENM. Materiał i metody: Badanie potencjalnego narażenia na nanocząstki srebra zawarte w preparacie do czyszczenia klimatyzacji (Nano Silver z Amtra Sp. z o.o.) prowadzono poprzez określanie stężeń i rozkładu wymiarowego cząstek z użyciem różnych przyrządów umożliwiających śledzenie zmian w szerokim zakresie wymiarów cząstek - od nanometrowych (10 nm) do mikrometrowych (10 µm), czyli cząstek, które są z reguły wdychane przez człowieka. Wyniki i wnioski: Z analizy danych wynika, że nawet podczas krótkotrwałego rozpylania preparatu Nano Silver (przez 10 s) w powietrzu - w odległości 52 cm od miejsca rozpylania preparatu - mogą być obecne cząstki o wielkości 10 nm-10 µm. Podczas 3-krotnego rozpylenia preparatu w podobnych warunkach stwierdzono różny wzrost stężeń, przy czym w każdym z przypadków cząstki przez dłuższy czas utrzymywały się w powietrzu. Med. Pr. 2013;64(1):57–67

10

Nanocząstki ditlenku tytanu – dopuszczalne poziomy narażenia zawodowego

84%

Świdwińska-Gajewska A. M., Czerczak S.

Medycyna Pracy

|

2014

|

vol. 65

|

issue 3

407-418

EN

Titanium dioxide (TiO₂) is produced in Poland as a high production volume chemical (HPVC). It is used mainly as a pigment for paints and coatings, plastics, paper, and also as additives to food and pharmaceuticals. Titanium dioxide nanoparticles are increasingly applied in cosmetics, textiles and plastics as the ultraviolet light blocker. This contributes to a growing occupational exposure to TiO₂ nanoparticles. Nanoparticles are potentially responsible for the most adverse effects of titanium dioxide. Due to the absence of separate fraction of nanoobjects and appropriate measurement methods the maximum admissible concentrations (MAC) for particles < 100 nm and nano-TiO₂ cannot be established. In the world there are 2 proposals of occupational exposure levels for titanium dioxide nanoparticles: 0.3 mg/m³, proposed by the National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH), and 0.6 mg/m³, proposed by experts of the New Energy and Industrial Technology Development Organization (NEDO). The authors of this article, based on the available data and existing methods for hygiene standards binding in Poland, concluded that the MAC value of 0.3 mg/m³ for nanoparticles TiO₂ in the workplace air can be accepted. Med Pr 2014;65(3):407–418

PL

Ditlenek tytanu (TiO₂) jest produkowany w Polsce jako substancja wielkotonażowa. Wykorzystywany jest przede wszystkim jako pigment do farb i lakierów, tworzyw sztucznych oraz papieru, ale także jako dodatek do żywności i farmaceutyków. Coraz szersze zastosowanie znajdują nanocząstki TiO₂ – głównie w kosmetykach, tkaninach i tworzywach sztucznych – jako bloker promieniowania ultrafioletowego. Zwiększa się tym samym ryzyko narażenia pracowników na nanocząstki ditlenku tytanu w środowisku pracy. Ze względu na brak odpowiednich metod pomiarowych oraz wyodrębnionej frakcji nanoobiektów, dla których mogą być opracowywane normatywy higieniczne, nie ustalono najwyższych dopuszczalnych stężeń w powietrzu środowiska pracy dla cząstek < 100 nm, które w głównej mierze są odpowiedzialne za potencjalnie szkodliwe działanie ditlenku tytanu. Eksperci Narodowego Instytutu Bezpieczeństwa i Higieny Pracy (National Institute for Occupational Safety and Health – NIOSH) zaproponowali dopuszczalny poziom narażenia dla nanocząstek ditlenku tytanu w wysokości 0,3 mg/m³, a eksperci Organizacji Rozwoju Nowych Energii i Technologii Przemysłowych (New Energy and Industrial Technology Development Organization – NEDO) – 0,6 mg/m³. Autorzy niniejszego opracowania na podstawie dostępnych danych i w oparciu o obowiązujące metody wyznaczania wartości normatywów higienicznych w Polsce oszacowali, że wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) w powietrzu środowiska pracy dla nanocząstek TiO₂ może wynosić 0,3 mg/m³. Med. Pr. 2014;65(3):407–418

11

Nanosrebro – szkodliwe skutki działania biologicznego

67%

Świdwińska-Gajewska A. M., Czerczak S.

Medycyna Pracy

|

2014

|

vol. 65

|

issue 6

831-845

EN

Nanosilver, also identified as colloidal silver, has been known and used for ages to combat diseases or prolong food freshness. It usually occurs in the form of a suspension consisting of particles of size < 100 nm. Due to its specific properties, silver nanoparticles are used in many technologies to produce medical devices, textiles, conductive materials or photovoltaic cells. The growing popularity of nanosilver applications increases the number of people occupationally exposed to this substance. Potential exposure routes for silver nanoparticles are through dermal, oral and inhalation pathways. Silver nanoparticles may be absorbed through the lungs, intestine, and through the skin into circulation and thus may reach such organs as the liver, kidney, spleen, brain, heart and testes. Nanosilver may cause mild eyes and skin irritations. It can also act as a mild skin allergen. Inhalation of silver nanoparticles mainly affects the lungs and liver. It has been demonstrated that silver nanoparticles may be genotoxic to mammalian cells. There are some alarming reports on the adverse effects of silver nanoparticles on reproduction of experimental animals. Exposure to silver nanoparticles may exert a neurotoxic effect and affect cognitive functions, causing the impairment of short-term and working memory. Maximum admissible concentration (MAC) for the inhalable fraction of silver of 0.05 mg/m³ is currently binding in Poland. In light of toxicological studies of silver nanoparticles it seems reasonable to update the hygiene standards for silver with nanoparticles as a separate fraction. Med Pr 2014;65(6):831–845

PL

Nanosrebro, zwane także srebrem koloidalnym, od wieków było znane i stosowane do zwalczania chorób i przedłużania trwałości produktów spożywczych. Najczęściej występuje w postaci zawiesiny, składającej się z cząstek wielkości < 100 nm. Dzięki swoim specyficznym właściwościom nanocząstki srebra są wykorzystywane w wielu technologiach do tworzenia wyrobów medycznych, tekstyliów, materiałów przewodzących czy ogniw fotowoltaicznych. Wzrastająca popularność zastosowania nanosrebra przyczynia się do zwiększenia liczby osób pracujących w narażeniu na tę substancję. Potencjalnymi drogami narażenia jest droga inhalacyjna, pokarmowa i dermalna. Nanocząstki srebra mogą być wchłaniane przez płuca, jelita, a także przez skórę do krwiobiegu i w ten sposób docierać do narządów wewnętrznych (wątroby, nerek, śledziony, mózgu, serca i jąder). Nanosrebro może wywoływać lekkie podrażnienie oczu i skóry, może także działać jak łagodny alergen na skórę. W narażeniu inhalacyjnym nanocząstki srebra działają głównie na płuca i wątrobę. Wykazano, że nanocząstki srebra mogą działać genotoksycznie na komórki ssaków. Istnieją niepokojące doniesienia na temat szkodliwego działania nanocząstek srebra na rozrodczość zwierząt eksperymentalnych. Narażenie na nanocząstki srebra może działać neurotoksycznie i wpływać na funkcje poznawcze, wywołując zaburzenia pamięci krótkotrwałej i pamięci roboczej. Obowiązujacy obecnie w Polsce normatyw higieniczny dla frakcji wdychalnej srebra (najwyższe dopuszczalne stężenie) wynosi 0,05 mg/m³. W świetle wyników badań toksykologicznych nad działaniem biologicznym nanocząstek srebra uzasadniona wydaje się potrzeba zaktualizowania normatywów higienicznych dla srebra z wyodrębnieniem frakcji nanocząstek. Med. Pr. 2014;65(6):831–845

12

Nanosrebro – dopuszczalne poziomy narażenia zawodowego

67%

Świdwińska-Gajewska A. M., Czerczak S.

Medycyna Pracy

|

2015

|

vol. 66

|

issue 3

429-442

EN

Historically, nanosilver has been known as colloidal silver composed of particles with a size below 100 nm. Silver nanoparticles are used in many technologies, creating a wide range of products. Due to antibacterial properties nanosilver is used, among others, in medical devices (wound dressings), textiles (sport clothes, socks), plastics and building materials (paints). Colloidal silver is considered by many as an ideal agent in the fight against pathogenic microorganisms, unlike antibiotics, without side effects. However, in light of toxicological research, nanosilver is not inert to the body. The inhalation of silver nanoparticles have an adverse effect mainly on the liver and lung of rats. The oxidative stress caused by reactive oxygen species is responsible for the toxicity of nanoparticles, contributing to cytotoxic and genotoxic effects. The activity of the readily oxidized nanosilver surface underlies the molecular mechanism of toxicity. This leads to the release of silver ions, a known harmful agent. Occupational exposure to silver nanoparticles may occur in the process of its manufacture, formulation and also usage during spraying, in particular. In Poland, as well as in other countries of the world, there is no separate hygiene standards applicable to nanomaterials. The present study attempts to estimate the value of MAC-TWA (maximum admissible concentration – the time-weighted average) for silver – a nano-objects fraction, which amounted to 0.01 mg/m³. The authors are of the opinion that the current value of the MAC-TWA for silver metallic – inhalable fraction (0.05 mg/m³) does not provide sufficient protection against the harmful effects of silver in the form of nano-objects. Med Pr 2015;66(3):429–442

PL

Nanosrebro historycznie było określane mianem srebra koloidalnego i składa się z cząstek w rozmiarze poniżej 100 nm. Nanocząstki srebra są wykorzystywane w wielu technologiach do tworzenia szerokiego zakresu produktów. Dzięki właściwościom antybakteryjnym znajdują zastosowanie m.in. w wyrobach medycznych (środki opatrunkowe), tekstyliach (odzież dla sportowców, skarpety), tworzywach sztucznych czy materiałach budowlanych (farby). Srebro koloidalne przez wielu uważane jest za idealny środek w walce z drobnoustrojami chorobotwórczymi, który w przeciwieństwie do antybiotyków nie wywołuje skutków ubocznych. Wyniki badań toksykologicznych pokazują jednak, że nanosrebro nie jest obojętne dla organizmu. W narażeniu inhalacyjnym nanocząstki srebra działają szkodliwie głównie na wątrobę i płuca u szczurów. Za toksyczność nanocząstek w dużej mierze odpowiedzialny jest stres oksydacyjny wywołany przez reaktywne formy tlenu, co przyczynia się do cyto- i genotoksycznego działania nanosrebra. U podłoża molekularnego mechanizmu toksyczności nanosrebra leży aktywność powierzchni nanocząstek, która łatwo ulega utlenieniu. Prowadzi to do uwalniania jonów srebra o znanym działaniu toksycznym. Narażenie zawodowe na srebro nanocząstkowe może występować w procesach jego wytwarzania, formulacji, a także stosowania, szczególnie podczas rozpylania. W Polsce, podobnie jak na świecie, nie obowiązują osobne normatywy higieniczne dla nanomateriałów. W niniejszym opracowaniu podjęto próbę oszacowania wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) dla srebra – frakcji nanoobiektów, która wyniosła: 0,01 mg/m³. Autorzy stoją na stanowisku, że obecnie obowiązująca wartość NDS dla frakcji wdychalnej srebra metalicznego (0,05 mg/m³) nie zapewnia wystarczającej ochrony przed szkodliwym działaniem srebra w postaci nanoobiektów. Med. Pr. 2015;66(3):429–442

13

Nanopestycydy – jasna czy ciemna strona mocy?

67%

Matysiak M., Kruszewski M., Kapka-Skrzypczak L.

Medycyna Pracy

|

2017

|

vol. 68

|

issue 3

423-432

EN

Nanotechnology has been used in many branches of industry, including agriculture, where nanomaterials are used as carriers of chemical plant protection compounds, as well as active ingredients. Meanwhile, the effects of nanopesticides exposure on the human body are unknown. Due to their occupation, farmers should be particularly monitored. This paper summarizes the use of nanoparticles in agriculture, the route of potential exposure for agricultural workers and the current state of knowledge of nanopesticides toxicity to mammalian cells. The authors also discuss techniques for detecting nanoparticles in the workplace, as well as biomarkers and effects of exposure. The results of this review indicate that the use of nanotechnology in agriculture can bring measurable benefits by reducing the amount of chemicals used for plant protection. However, there is no research available to determine whether or not the use of pesticide nanoformulations increases the harmful effects of pesticides. Moreover, the results of research on cell lines and in animal models suggest that nanoparticles used as active substance are toxic to mammalian cells. Interestingly, there is also a complete lack of epidemiological studies on this subject. In the nearest future the effects of exposure to nanopesticides may require a particular attention paid by scientists and medical doctors who, treat agricultural workers and their families. Med Pr 2017;68(3):423–432

PL

Nanotechnologia znalazła zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu, m.in. w rolnictwie, gdzie nanomateriały służą jako nośniki chemicznych środków ochrony roślin, a także jako substancje aktywne pestycydów. Nieznane są jednak skutki ekspozycji człowieka na działanie nanopestycydów. Grupą, której ze względu na wykonywany zawód powinno się poświęcić szczególną uwagę, są rolnicy. W niniejszej pracy podsumowano kierunki wykorzystania nanocząstek w rolnictwie, drogi narażenia pracowników rolnych na ich działanie oraz aktualny stan wiedzy na temat toksyczności nanomateriałów wobec komórek ssaków. Przedstawiono także techniki detekcji nanocząstek w środowisku pracy oraz biomarkery służące ocenie narażenia i skutków ekspozycji. Wyniki przeglądu wskazują, że użycie zdobyczy nanotechnologii w rolnictwie może przynieść wymierne korzyści w postaci zmniejszenia ilości stosowanych chemicznych środków ochrony. W literaturze nie ma jednak badań określających, czy stosowanie nanocząstek jako nośników nie zwiększa efektów szkodliwego działania pestycydów na ludzki organizm. Ponadto wyniki badań na liniach komórkowych oraz modelach zwierzęcych świadczą, że nanocząstki stosowane jako substancje aktywne mogą być toksyczne dla komórek ssaków. Zauważalny jest jednocześnie zupełny brak badań epidemiologicznych dotyczących tego zagadnienia. Wydaje się, że w najbliższym czasie skutki ekspozycji na nanopestycydy mogą wymagać szczególnej uwagi nie tylko środowiska naukowego, ale także lekarzy opiekujących się pracownikami rolnymi i ich rodzinami. Med. Pr. 2017;68(3):423–432

14

Nanozłoto – działanie biologiczne i dopuszczalne poziomy narażenia zawodowego

67%

Świdwińska-Gajewska A. M., Czerczak S.

Medycyna Pracy

|

2017

|

vol. 68

|

issue 4

545-556

EN

Nanogold has different properties and biological activity compared to metallic gold. It can be applied in many fields, such as medicine, laboratory diagnostics and electronics. Studies on laboratory animals show that nanogold can be absorbed by inhalation and ingestion. It can penetrate deep into the epidermis and dermis, but there is no evidence that it is absorbed through the skin. Gold nanoobjects accumulate mainly in the liver and spleen, but they can also reach other internal organs. Nanogold can cross the blood–brain and blood–placenta barriers. Toxicokinetics of nanogold depends on the particle size, shape and surface charge. In animals exposure to gold nanoparticles via inhalation induces slight changes in the lungs. Exposure to nanogold by the oral route does not cause adverse health effects in rodents. In animals after injection of gold nanoobjects changes in the liver and lungs were observed. Nanogold induced genotoxic effects in cells, but not in animals. No adverse effects on the fetus or reproduction were found. There are no carcinogenicity studies on gold nanoparticles. The mechanism of toxicity may be related to the interaction of gold nanoobjects with proteins and DNA, and it leads to the induction of oxidative stress and genetic material damage. The impact of nanostructures on human health has not yet been fully understood. The person, who works with nanomaterials should exercise extreme caution and apply existing recommendations on the evaluation of nanoobjects exposure. The risk assessment should be the basis for taking appropriate measures to limit potential exposure to nanometals, including nanogold. Med Pr 2017;68(4):545–556

PL

Nanozłoto różni się właściwościami i działaniem biologicznym od złota metalicznego. Może ono znaleźć zastosowanie w wielu dziedzinach, takich jak medycyna, diagnostyka laboratoryjna czy elektronika. Z badań przeprowadzonych na zwierzętach laboratoryjnych wynika, że nanozłoto może się wchłaniać drogą oddechową i pokarmową. Może penetrować w głąb naskórka i skóry właściwej, ale nie ma dowodów, że wchłania się przez skórę. Nanoobiekty złota kumulują się głównie w wątrobie i śledzionie, ale mogą docierać do innych narządów wewnętrznych. Nanozłoto może pokonywać bariery krew–mózg i krew–łożysko. Toksykokinetyka nanozłota zależy od wielkości cząstek, kształtu oraz ładunku powierzchniowego. U zwierząt narażanych drogą inhalacyjną nanocząstki złota wywoływały niewielkie zmiany w płucach. Podawane drogą pokarmową nie powodowały negatywnych skutków zdrowotnych u gryzoni. U zwierząt, którym wstrzykiwano dootrzewnowo nanoobiekty złota, obserwowano zmiany w wątrobie i płucach. Wykazano genotoksyczność nanozłota w badaniach in vitro na komórkach, ale nie potwierdzono takiego działania u zwierząt. Nie zaobserwowano szkodliwego wpływu nanoobiektów na płód czy rozrodczość. Nie ma badań dotyczących działania rakotwórczego nanocząstek złota. Mechanizm działania toksycznego nanozłota może być związany z jego oddziaływaniem z białkami i DNA, co w efekcie prowadzi do indukowania stresu oksydacyjnego lub uszkodzeń materiału genetycznego. Wpływ nanostruktur na zdrowie człowieka nie jest jeszcze w pełni wyjaśniony. Osoby pracujące z nanomateriałami powinny zachować szczególną ostrożność i stosować istniejące zalecenia przy ocenie narażenia zawodowego na nanoobiekty. Przeprowadzona ocena ryzyka powinna stanowić podstawę do podejmowania odpowiednich działań ograniczających potencjalne narażenie na nanometale, w tym również nanozłoto. Med. Pr. 2017;68(4):545–556

15

Nowy sektor pracowniczy – przegląd danych o nanoprodukcji i działalności badawczo-rozwojowej w dziedzinie nanotechnologii w Polsce

67%

Popławska M., Mikołajczyk U., Bujak-Pietrek S.

Medycyna Pracy

|

2015

|

vol. 66

|

issue 4

575-582

EN

Nanotechnology is currently one of the fastest developing areas of science, focusing on the design, manufacture and use of nanomaterials. The term “nanomaterial” means any product made of nanometer-size (1–100 nm) structures. Due to the small size and unique properties of the applied nanomaterials there is a growing interest in their aplication in various fields of industry and science. In Poland, there are very few companies that carry on nanotechnology activities. Research institutes, universities and research units of the Polish Academy of Sciences predominate in these activities. Med Pr 2015;66(4):575–582

PL

Nanotechnologia to obecnie jedna z najprężniej rozwijających się dziedzin nauki, dotycząca projektowania, wytwarzania i wykorzystania nanomateriałów. Przez pojęcie ‘nanomateriał’ rozumie się produkt zbudowany ze struktur o wymiarach nanometrowych (1–100 nm). Ze względu na niewielkie wymiary oraz unikatowe właściwości zastosowanie nanomateriałów budzi coraz większe zainteresowanie w różnych dziedzinach przemysłu i nauki. W Polsce istnieje niewiele przedsiębiorstw zajmujących się działalnością nanotechnologiczną. Dominują w tym obszarze głównie jednostki naukowe (m.in. instytuty badawcze, uczelnie wyższe czy jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk). Med. Pr. 2015;66(4):575–582

16

Prawna ochrona zdrowia pracownika w środowisku pracy z nanocząstkami. Uwagi na temat zasadności wprowadzenia europejskich regulacji prawnych

67%

Jarota M.

Medycyna Pracy

|

2019

|

vol. 70

|

issue 5

633-647

EN

The aim of this publication is to analyze legal regulations related to occupational health and safety in the context of the development of nanomaterials technology. The author reflects on the possibility of introducing legal structures at the European Union level to facilitate protecting employee health in the work environment related to nanoparticles. Employers, in the scope of their duties, should take the necessary measures to ensure the safety and health of employees, including the prevention of threats related to the performance of official duties, information and training, as well as providing the necessary organizational framework and resources. Different organizations or research institutes are working on researching the numerical occupational exposure limits for nanoparticles, but the right direction to protect workers’ health from exposure to nanoparticles is still at an early stage of diagnosis. It seems important to study the extent to which current methods and tools for risk assessment are up to date, and the elements that should be adapted to the characteristics of nanoparticles. The paper attempts to answer the question of whether the current legal protection of employees, in the context of risks and threats posed by nanotechnology, is sufficient. Med Pr. 2019;70(5):633–47

PL

Celem publikacji jest analiza regulacji prawnych odnoszących się do bezpieczeństwa i higieny pracy w kontekście rozwoju technologii w zakresie nanomateriałów. Autor podejmuje refleksję na temat możliwości wprowadzenia na poziomie Unii Europejskiej konstrukcji prawnych umożliwiających zabezpieczenie zdrowia pracownika w środowisku pracy związanym z nanocząstkami. Pracodawca w zakresie swoich obowiązków powinien przedsięwziąć niezbędne środki do zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników, włącznie z zapobieganiem zagrożeniom związanym z wykonywaniem czynności służbowych, informowaniem oraz szkoleniem, jak również zapewnieniem niezbędnych ram organizacyjnych i środków. Różne organizacje i instytuty badawcze zajmują się określeniem liczbowych limitów narażenia zawodowego na nanocząstki, jednak właściwy kierunek ochrony zdrowia pracowników przed ekspozycją na nie jest jeszcze na wczesnym etapie rozpoznania. Istotne wydaje się zbadanie, w jakim stopniu obecnie stosowane metody i narzędzia oceny ryzyka są aktualne, a w jakich obszarach należy je dostosować do charakterystycznych cech nanocząstek. W artykule próbowano odpowiedzieć na pytanie, czy obecna ochrona prawna pracownika w kontekście ryzyka i zagrożeń, jakie niesie ze sobą nanotechnologia, jest wystarczająca. Med. Pr. 2019;70(5):633–647

17

Fulereny – charakterystyka substancji, działanie biologiczne i dopuszczalne poziomy narażenia zawodowego

67%

Świdwińska-Gajewska A. M., Czerczak S.

Medycyna Pracy

|

2016

|

vol. 67

|

issue 3

397-410

EN

Fullerenes are molecules composed of an even number of carbon atoms of a spherical or an ellipsoidal, closed spatial structure. The most common fullerene is the C60 molecule with a spherical structure – a truncated icosahedron, compared to a football. Fullerenes are widely used in the diagnostics and medicine, but also in the electronics and energy industry. Occupational exposure to fullerene may occur during its production. The occupational concentrations of fullerenes reached 0.12–1.2 μ/m³ for nanoparticles fraction (< 100 nm), which may evidence low exposure levels. However, fullerene mostly agglomerates into larger particles. Absorption of fullerene by oral and respiratory routes is low, and it is not absorbed by skin. After intravenous administration, fullerene accumulates mainly in the liver but also in the spleen and the kidneys. In animal experiments there was no irritation or skin sensitization caused by fullerene, and only mild irritation to the eyes. Fullerene induced transient inflammation in the lungs in inhalation studies in rodents. Oral exposure does not lead to major adverse effects. Fullerene was not mutagenic, genotoxic or carcinogenic in experimental research. However, fullerene may cause harmful effects on the mice fetus when administered intraperitoneally or intravenously. Pristine C60 fullerene is characterized by poor absorption and low toxicity, and it does not pose a risk in the occupational environment. The authors of this study are of the opinion that there is no ground for estimating the maximum allowable concentration (NDS) of pristine fullerene C60. Fullerene derivatives, due to different characteristics, require separate analysis in terms of occupational risk assessment. Med Pr 2016;67(3):397–410

PL

Fulereny są cząsteczkami złożonymi z parzystej liczby atomów węgla o sferycznej, kulistej lub elipsoidalnej, zamkniętej strukturze przestrzennej. Najbardziej popularnym fulerenem jest cząsteczka C60 o kulistej budowie – ściętego dwudziestościanu foremnego, przypominającego piłkę nożną. Fulereny znajdują szerokie zastosowanie przede wszystkim w diagnostyce i medycynie, ale również w przemyśle elektronicznym i energetycznym. Narażenie zawodowe na fuleren może wystąpić głównie przy jego produkcji. Stężenia w środowisku pracy fulerenów, opisane w literaturze, wynosiły 0,12–1,2 μ/m³ dla frakcji nanocząstek (< 100 nm), co może świadczyć o niewielkim narażeniu. Fuleren jednak w dużej części aglomeruje do większych cząstek. Wchłanianie fulerenu drogą pokarmową i oddechową jest niewielkie oraz nie jest on absorbowany przez skórę. Po podaniu dożylnym fuleren może kumulować się w wątrobie oraz w mniejszym stopniu w śledzionie lub nerkach. Nie obserwowano działania fulerenu drażniącego ani uczulającego na skórę w badaniach na zwierzętach, jedynie słabe działanie drażniące na oczy. W badaniach inhalacyjnych na gryzoniach fuleren wywoływał przejściowe zmiany zapalne w płucach. Narażenie drogą pokarmową nie wywoływało większych negatywnych skutków. Fuleren nie wykazywał działania mutagennego ani genotoksycznego w badaniach eksperymentalnych. Nie ma opublikowanych danych dotyczących rakotwórczego działania nanocząstek fulerenu u ludzi i zwierząt. Istnieją natomiast doniesienia o możliwym szkodliwym wpływie fulerenu na płód u myszy po podaniu dootrzewnowym lub dożylnym. Fuleren w czystej postaci charakteryzuje się słabym wchłanianiem i niską toksycznością oraz nie stanowi zagrożenia w środowisku pracy. Autorzy niniejszej pracy stoją na stanowisku, że nie ma podstaw do wyznaczenia najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) fulerenu C60 w niezmodyfikowanej formie. Pochodne fulerenów, z uwagi na odmienne właściwości, wymagają osobnej analizy pod względem szacowania ryzyka zawodowego. Med. Pr. 2016;67(3):397–410

Refine search results

Transmittance and Extinction Coefficient of Sea and Well-Water in Mombasa County, Kenya

Occupational exposure to nanoparticles originating from welding – case studies from the Czech Republic

Biological effects of molybdenum compounds in nanosized forms under in vitro and in vivo conditions

Are platinum nanoparticles safe to human health?

Projekt badawczo‑rozwojowy NANODAK

The use of LA-ICP-MS as an auxiliary tool to assess the pulmonary toxicity of molybdenum(IV) sulfide (MoS2) nano- and microparticles

Nanocząstki ditlenku tytanu – działanie biologiczne

Nanomateriały – propozycje dopuszczalnych poziomów narażenia na świecie a normatywy higieniczne w Polsce

Potencjalne narażenie na nanocząstki srebra podczas rozpylania preparatu do czyszczenia klimatyzacji

Nanocząstki ditlenku tytanu – dopuszczalne poziomy narażenia zawodowego

Nanosrebro – szkodliwe skutki działania biologicznego

Nanosrebro – dopuszczalne poziomy narażenia zawodowego

Nanopestycydy – jasna czy ciemna strona mocy?

Nanozłoto – działanie biologiczne i dopuszczalne poziomy narażenia zawodowego

Nowy sektor pracowniczy – przegląd danych o nanoprodukcji i działalności badawczo-rozwojowej w dziedzinie nanotechnologii w Polsce

Prawna ochrona zdrowia pracownika w środowisku pracy z nanocząstkami. Uwagi na temat zasadności wprowadzenia europejskich regulacji prawnych

Fulereny – charakterystyka substancji, działanie biologiczne i dopuszczalne poziomy narażenia zawodowego