Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  national mythology
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Bitva u Gökdepe v turkmenském historickém diskurzu

100%
Horák S.
Slovanský přehled: historická revue pro dějiny střední, východní a jihovýchodní Evropy (Slavonic Review: Review for Central, Eastern and Southeastern European history)
|
2014
|
vol. 100
|
issue 2
371-388
EN
This article treats the evolution of interpretation of the battle of Geok Tepe within Turkmen historiography. The main emphasis is placed upon the post-Soviet period, when the battle was directly incorporated into the cults of personality of two men who became presidents.
2
Publication available in full text mode
Content available

ROLA WYBITNYCH JEDNOSTEK I MITÓW PAŃSTWOTWÓRCZYCH W PROCESIE LEGITYMIZACJI WŁADZY W PAŃSTWACH AFRYKI PRZEDKOLONIALNEJ

100%
Smoleń R.
Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW
|
2017
|
issue 1
105-125
EN
The aim of the following article is to present the role of the individuals or so called great men as well as the origin myths (founding myths) in legitimizing the power in sub-Saharian African states in the pre-colonial times. In the beginning, the notion of legitimization of power in sociology and political science as well as the discrepancies over the character of this phenomenon (Weber, Easton, Beetham) will be presented. Then, the causes and conditions for the formation of the states in pre-colonial Africa, particularly in the light of political anthropology, will be described. Next, the selected methods of legitimizing the power in these states will be analyzed. At the end, the role of the individuals or ‘great men’ in the formation of the states in pre-colonial Africa will be discussed. In this context the founding myths of two different countries — centralized state of Benin and one of the Hausa city-states — in which the personage of ‘great man’ plays a crucial role, will be presented.
3
Publication available in full text mode
Content available

The starting point of Bulgaria in national mythology

100%
Aretov N.
Slavia Meridionalis
|
2014
|
vol. 14
EN
The starting point of Bulgaria in national mythologyThis paper examines the dynamics of ideas on the beginnings of Bulgaria, such as were developed by early nationalism in the 18th and 19th centuries. Surveys show that there were different theses which competed tacitly. It is immediately noticeable that the figure of the Founder was imposed with difficulty and relatively late – in fact not until the 20th century. Paisius of Hilendar and the other authors of early histories presented Bulgarians in the context of Biblical history, and thus the beginning of Bulgarian time was associated with Noah and his sons. This idea was not openly attacked by successive generations, but they alternatively associated Bulgarian time and Bulgaria with the medieval kingdom, and especially with the baptism and deeds of Saints Cyril and Methodius. Among pre-Christian rulers, Khan emerges as significant, presented as Law-Maker and great Warrior, but not as Founder.It is typical for the nationalism of any ideological (and not only ideological) structure to strive for extension – in this case to seek its starting point at an ever earlier date. This proces can also be observed in the structures of Bulgarian nationalism: in the second half of the 20th and early 21st centuries there was a clear focus on the time before the Founder Khan Asparukh (7th century), and scholars and journalists still take pleasure in finding older Bulgarian states. However, before the founding of the Principality of Bulgaria (1878), the opposite was true. (Some) representatives of the revolutionary movement in fact rejected the medieval period and preferred to focus on more recent periods, if not on their time itself and even on the immediate future. More or less unexpectedly, this idea was re-vitalised in the late 20th century with the catch-phrase “the most Bulgarian time” associated with the 1870s. Początek czasu bułgarskiego w mitologii narodowejArtykuł poświęcony jest dynamice funkcjonowania wyobrażeń na temat początków Bułgarii, budowanych w okresie wczesnego nacjonalizmu bułgarskiego (XVIII-XIX wiek). Badania ujawniają obecność różnych, skrycie ze sobą konkurujących tez. Od razu przy tym widać, że figura Założyciela utwierdziła się z trudnością i względnie późno, de facto – w XX wieku. Paisij Chilendarski i inni autorzy wczesnych historiografii umieszczają Bułgarów w kontekście historii biblijnej i w efekcie początek czasu bułgarskiego odsyła do synów Noego. Kolejne pokolenia jawnie nie podważają tej idei, ale początek czasu bułgarskiego wiążą z państwowością, a zwłaszcza z chrztem oraz dziełem Cyryla i Metodego. Spośród władców pogańskich na pierwszy plan wysuwa się chan Krum, który przedstawiany jest jako twórca prawa oraz wielki wojownik, ale nie wprost jako założyciel.Charakterystyczne dla każdego nacjonalizmu, każdej struktury ideologicznej (ale nie tylko), jest to, że się rozszerza, w naszym przypadku – szuka swoich początków coraz bardziej wstecz w czasie. Proces ten można zaobserwować i w konstrukcjach nacjonalizmu bułgarskiego, ale z o wiele późniejszego okresu. W drugiej połowie XX wieku i na początku XXI wieku widać wyraźny zwrot ku czasom sprzed rządów założyciela chana Asparucha (VII w.), tj. kiedy powstawały inne bułgarskie organizmy państwowe (zob. Р. Даскалов, Чудният свят на прабългарите, София 2011). Natomiast przed wyzwoleniem (1878) i powstaniem Księstwa Bułgarii można zaobserwować tendencję przeciwną. Przedstawiciele ruchu rewolucyjnego, a przynajmniej część z nich, odrzuca okres średniowiecza i kieruje swą uwagę ku innym początkom, o wiele bliższym w czasie, nawet pokrywającym się czasem aktualnym lub wręcz odnoszącym się do niedalekiej przyszłości. Wyobrażenie to – mniej lub bardziej nieoczekiwa­nie – zostało zreaktualizowane przez często powtarzającą pod koniec XX wieku frazę „czas najbardziej bułgarski” (E. Karanfiłow), odsyłającą do lat 70. XIX wieku.
4

New Hungarian Mythology Animated

75%
Hubbes L. A.
Acta Universitatis Sapientiae, Philologica
|
2014
|
vol. 5
|
issue 2
223-240
EN
Hungarian civil religion in general, and various ethno-pagan spiritualities in special are deeply unsatisfied with the canonical version(s) of ancient national history. Screening history is an act of powerful pictorial mythologization of historical discourses and also a visual expression of national characterology. In recent years two animated films were released, telling the ancient history of Hungarians, but the stories they tell are very different. Not long after Marcell Jankovics’s Song of the Miraculous Hind1 (Ének a csodaszarvasról, 2002), a long fantasy animation based on ethnographic and historical data, another similar long animation: Heaven’s Sons (Az Ég fiai, 2010) started to circulate on YouTube and other various online Hungarian video-sharing channels. It seems as if the latter, an amateur digital compilation by Tibor Molnár, would have been made in response to the first film, to correct its “errors”, by retelling the key narratives. Built mainly on two recent mythopoetic works: the Arvisura and the Yotengrit (both of them holy scriptures for some Hungarian Ethno-Pagan movements), Molnár’s animation is an excellent summary of a multi-faceted new Hungarian mythology, comprising many alternative historical theses. My paper aims to present two competing images of the Nation on the basis of several parallel scenes, plots and symbolic representations from the two animations. A close comparative investigation of these elements with the help of the Kapitány couple’s mythanalytic method will show the essential differences between the two national self-conceptions expressed through the imaginary
5
Publication available in full text mode
Content available

Kwestia narodu bułgarskiego i ,,bułgarskiej duszy” w świetle ,,nauki” Petyra Dynowa o ewolucji, rasie i ludzkim postępie

75%
Ciesielska I.
Adeptus
|
2016
|
issue 7
EN
The issue of the Bulgarian nation and “Bulgarian soul” in the light of Peter Deunov’s teachings of evolution, race and human progressThe aim of this article is to reflect on the categories of the Bulgarian nation as well as the “Bulgarian soul” in the teachings of Peter Deunov. These categories are presented in the context of such notions as evolution, race and human progress. The paper also attempts to denote the transfer of certain Western ideas and the nature of their reception in Bulgaria. Two collections of homilies by Beinsa Douno have been subjected to thorough analysis – The Bulgarian soul (Българската душа) and Bulgarians (Българите). These texts constitute a synthesis of dispersed ideas and views that were espoused by Deunov over different periods of time, and which pertain to the issues in question.The concepts of the Bulgarian nation and “Bulgarian soul” that appear in Beinsa Douno’s teachings may be interpreted as an attempt to create an original hermetic national mythology. Its embedment in a scientific context (reference to such notions as race, evolution and human progress) was supposed to render it – according to Deunov’s intention – undeniable truth rooted in empiricism. Kwestia narodu bułgarskiego i ,,bułgarskiej duszy” w świetle ,,nauki” Petyra Dynowa o ewolucji, rasie i ludzkim postępieCelem niniejszego artykułu jest refleksja nad kategorią narodu bułgarskiego i ,,bułgarskiej duszy” w ,,nauce” Petyra Dynowa. Kategorie te zostaną przedstawione w perspektywie takich pojęć jak ewolucja, rasa i postęp. Tekst jest jednocześnie próbą wskazania na przepływ niektórych zachodnich idei oraz specyfikę ich bułgarskiej recepcji. Analizie zostały poddane dwa zbiory homilii Beinsa Duno – Bułgarska dusza (Българската душа) oraz Bułgarzy (Българите). Teksty te stanowią syntezę rozproszonych i wygłaszanych w różnym okresie poglądów Dynowa na interesujące mnie kwestie. Pojawiające się w ,,nauce” Beinsa Duno koncepcje narodu bułgarskiego i ,,bułgarskiej duszy” można interpretować jako próbę stworzenia oryginalnej hermetycznej mitologii narodowej. Mitologia ta, dzięki osadzeniu jej w kontekście naukowym (odwołania do takich kategorii jak rasa, ewolucja i postęp), miała stać się – zgodnie z zamysłem Dynowa – niepodważalną, zakorzenioną w empirii prawdą.
6
Publication available in full text mode
Content available

Kwestia narodu bułgarskiego i ,,bułgarskiej duszy” w świetle ,,nauki” Petyra Dynowa o ewolucji, rasie i ludzkim postępie

75%
Ciesielska I.
Adeptus
|
2016
|
issue 7
1-20
EN
The aim of this article is to reflect on the categories of the Bulgarian nation as well as the “Bulgarian soul” in the teachings of Peter Deunov. These categories are presented in the context of such notions as evolution, race and human progress. The paper also attempts to denote the transfer of certain Western ideas and the nature of their reception in Bulgaria. Two collections of homilies by Beinsa Douno have been subjected to thorough analysis – The Bulgarian soul (Българската душа) and Bulgarians (Българите). These texts constitute a synthesis of dispersed ideas and views that were espoused by Deunov over different periods of time, and which pertain to the issues in question. The concepts of the Bulgarian nation and “Bulgarian soul” that appear in Beinsa Douno’s teachings may be interpreted as an attempt to create an original hermetic national mythology. Its embedment in a scientific context (reference to such notions as race, evolution and human progress) was supposed to render it – according to Deunov’s intention – undeniable truth rooted in empiricism.
PL
Celem niniejszego artykułu jest refleksja nad kategorią narodu bułgarskiego i ,,bułgarskiej duszy” w ,,nauce” Petyra Dynowa. Kategorie te zostaną przedstawione w perspektywie takich pojęć jak ewolucja, rasa i postęp. Tekst jest jednocześnie próbą wskazania na przepływ niektórych zachodnich idei oraz specyfikę ich bułgarskiej recepcji. Analizie zostały poddane dwa zbiory homilii Beinsa Duno – Bułgarska dusza (Българската душа) oraz Bułgarzy (Българите). Teksty te stanowią syntezę rozproszonych i wygłaszanych w różnym okresie poglądów Dynowa na interesujące mnie kwestie. Pojawiające się w ,,nauce” Beinsa Duno koncepcje narodu bułgarskiego i ,,bułgarskiej duszy” można interpretować jako próbę stworzenia oryginalnej hermetycznej mitologii narodowej. Mitologia ta, dzięki osadzeniu jej w kontekście naukowym (odwołania do takich kategorii jak rasa, ewolucja i postęp), miała stać się – zgodnie z zamysłem Dynowa – niepodważalną, zakorzenioną w empirii prawdą.
7
Publication available in full text mode
Content available

Magiczny cmentarz Słowacja. Powieść Dušana Mitany „Mój rodzinny cmentarz”

63%
Roberts D. K.
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
|
2012
|
issue 2(5)
271-281
EN
Dušan Mitana’s book My Home Cemetery (Môj rodný cintorín, 2000) is centred on banal scenes from everyday life that could happen in any Slovak village in the 1960s, such as family relations, village gossips, political and theological disputes in pubs and at home, building homes, working in a local cooperative, supporting a local football team, etc. However, the narration denies any similarity with Realism. Instead, the story is bizarre, hyperbolized, and grotesque; very much along the tradition of Magic Realism. Mitana’s writing is Postmodern; he uses different languages, genres, approaches and quotations in his book. Cemetery in Mitana’s story is both space and place; it is both pars and totum; it is one (real/fictional) cemetery and entire Slovakia. Even though this cemetery is situated on the outskirts of the village, it is the centre (navel); its eccentric location is a song of human disrespect towards eternity. Besides being the centre, the cemetery is also a middle world where reality meets fi ction, banal meets high, fl esh meets spirit, Christianity meets paganism, banal everyday routines mix with dreams, visions and prophecies, and those who are alive coexist happily with those who are dead. It is also a nodal point between past and (Messianic) future, since it is the home place of the writer himself, and this writer is a Slovak writer. Whereas the writer has a mission to revive the dead by weaving stories about them, his nation’s mission is to spread the Slovak word in the world. In this way, Mitana’s book also mocks manifestations of Slovak nationalism in the 1990s, which was still partially using concepts and rhetoric of Romantic Messianism.
8
Publication available in full text mode
Content available

Milczące cmentarze Pragi

63%
Sosnowska D.
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
|
2012
|
issue 2(5)
127-143
EN
The article discusses the semiotics of Prague cemeteries as well as their role in Czech culture against the backdrop of the cultural role of cemeteries in Central Europe. Prague cemeteries are silent as their presence in the memory and life of Czechs is much less noticeable than one would have assumed it should be as resulting from the 19th century patriotic concepts which accompanied the establishment of national cemetery, the magnifi cence of funeral ceremonies of the time and the signifi cance of necropolises cultural heritage. The Czech way of commemorating the dead personages of cultural merit is naming after them public institutions rather than visiting the graveyard and perceiving thecemetery as an institution of memorialising national history. The refl ection on the cultural role of Prague cemeteries is more often present in Czech literary works than in scientific studies on Czech culture. This peculiar indifference is characteritic of Czech mentality, even though the determining factors to create Prague cemetery did not distinguish Czechs from the nations of Central Europe – national revival and national mythology together with the change in perceiving the cemetery in the urban organism.
9
Publication available in full text mode
Content available

Kresy, bezkresy, bezkresowisko

51%
Krakowiak M.
|
2020
|
vol. XVII (2020)
|
issue 3: Dwór w Rzeczypospolitej i państwach ościennych, pod red. Artura Goszczyńskiego i A. Selina
287-303
PL
W artykule analizowana jest kwestia wieloznaczności pojęcia „kresy” w języku i kulturze polskiej. Tytułowe „kresy” oznaczają zarówno obszar geograficzny (nie do końca dookreślony i zmienny z powodów historycznych, co powoduje dodatkowe komplikacje znaczeniowe), jak i obszar emocji: budowania mitologii kresowej, odczuwania nostalgii, sentymentów oraz resentymentów. Równie niejednoznaczne, jak w przypadku „kresów”, jest rozumienie pojęcia „literatura kresowa”. W artykule przybliżono reprezentatywny wybór zróżnicowanych przykładów tekstów, które można zaliczać do takiej grupy. Ostatnia część tekstu dotyczy problemów i sporów metodologicznych, na które wskazują badacze zagadnienia „kresów” w kulturze polskiej.
EN
The article analysis the problem of ambiguous term „borderland” in Polish language and culture. The “borderland” in the title means both geographic territory (not precisely defined and variable due to historical reasons what additionally complicates the meaning) and the land of emotions: building mythology, creating nostalgic feelings and sentiments. Different meaning also concerns the term “borderland literature”. The article presents representative examples of various texts, belonging to this group. The last part of the article refers to the problems and methodological polemics, pointed by explorers of “borderland” subject in Polish literature.
RU
В статье анализируется проблема неоднозначности термина «окраины - кресы» в польском языке и культуре. Титульные «окраины» означают как географическую область (не полностью определенную и изменяемую по историческим причинам, что вызывает дополнительные семантические сложности), так и область эмоций: построение пограничной мифологии, чувство ностальгии, сантиментов и негодования. Понятие «кресовая литература» столь же неоднозначно, как и в случае слова «кресы». В статье представлена репрезентативная подборка различных примеров текстов, которые могут быть включены в эту группу. Последняя часть текста посвящена методологическим проблемам и спорам, обозначенным исследователями проблемы «кресов» в польской культуре.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.