W artykule zaprezentowano właściwości procedury operacjonalizacji i systemowej metody analizy pojęć wieloznacznych. Omówiono najważniejsze założenia opierające się na koncepcji czterech wymiarów, podane przez W.A. Ganziena (1984). Każdemu z czterech wymiarów systemowej metody przypisano właściwości wynikające z określenia wartości.
EN
The article presents the characteristics of operationalization procedures and the systemic method of ambiguous terms analysis. It discusses the key assumptions of the concept of four dimensions, as proposed by W.A. Ganzen (1984). Each of the four dimensions was assigned the properties arising from the determination of values.
Treść artykułu jest próbą refleksji dotyczącą współczesnych wyzwań stojących przed nauczycielem. W odpowiedź na pytanie: kim jest współczesny nauczyciel, wpisana została refleksja na temat tego zawodu.
EN
The article is an attempt at a reflection on contemporary challenges a teacher has to face. In response to the question: Who is the contemporary teacher, there has been inscribed a reflection on the profession.
A large number of people in a limited space, a wide range of activities are the factors that are the precursors of onerous and even harmful noise at school. The work of a teacher, which requires high and constant concentration, performed in conditions of exposure to noise, can lead to both distraction and annoyance, as well as to various types of ailments. In such a situation, it is necessary to take all kinds of activities to minimize the impact of noise on the teacher. The effectiveness of these activities largely depends on the awareness of the threat and its effects by the teachers themselves. However, are teachers aware of noise exposure at school and its effects? Is this awareness sufficient to take actions limiting and eliminating this threat in this occupational group? The work, based on the analysis of the results of the survey conducted among teachers of primary schools in Radom, attempts to answer the above questions in the context of the teacher’s work experience.
PL
Duża liczba ludzi w ograniczonej przestrzeni, szeroka gama realizowanych aktywności to czynniki, które są prekursorami uciążliwego, a nawet szkodliwego hałasu w szkole. Praca nauczyciela, która wymaga dużej i ciągłej koncentracji, wykonywana w warunkach narażenia na hałas może prowadzić zarówno do rozproszenia czy rozdrażnienia, jak również do różnego rodzaju dolegliwości. Dlatego niezbędne jest podjęcie wszelkiego rodzaju działań minimalizujących wpływ hałasu na pracę nauczyciela. Skuteczność tych działań w dużej mierze zależy od świadomości zagrożenia i jego skutków przez samych nauczycieli. Czy jednak nauczyciele są świadomi występowania narażenia na hałas w szkole i jego skutków? Czy świadomość ta jest wystarczająca do podejmowania działań ograniczających i eliminujących to zagrożenie w tej grupie zawodowej? W artykule podjęto próbę odpowiedzi na powyższe pytania na podstawie analizy wyników badań ankietowych przeprowadzonych wśród nauczycieli radomskich szkół podstawowych oraz w kontekście stażu pracy nauczyciela.
This article focuses on the phenomenon of teachers leaving (drop out) the profession. In the theoretical part, phenomenon of teachers leaving the profession, the phenomenon of leaving the profession is defined, the factors determining it in previous international research and the theoretical framework of the research project is defined. Based on the assumptions of the qualitative paradigm, the project focused on answering the research question: What are teachers’ experiences related to their decision to leave the profession? The analysis and interpretation of the research material made it possible to determine the teachers’ well-being in the workplace, opportunities for support in the workplace and the determinants of leaving the teaching profession. The final section identifies areas of necessary change to retain/attract the best teachers to work in the school.
PL
W artykule skoncentrowano się na zjawisku odejścia (drop out) z zawodu przez nauczycieli. W części teoretycznej określono zjawisko odejścia z zawodu, czynniki je warunkujące w dotychczasowych badaniach międzynarodowych oraz określono teoretyczne ramy projektu badawczego. W projekcie bazującym na założeniach paradygmatu jakościowego skoncentrowano się na odpowiedzi na pytanie badawcze: Jakie są doświadczenia nauczycieli związane z ich decyzją o odejściu z zawodu? Analiza i interpretacja materiału badawczego umożliwiła określenie samopoczucia w miejscu pracy, możliwości uzyskania w nim wsparcia oraz czynniki warunkujące odejście z zawodu nauczyciela. W części końcowej wskazano obszary koniecznych zmian w celu zatrzymania/pozyskiwania najlepszych nauczycieli do pracy w szkole.
W artykule podjęto tematykę dotyczącą wychowawczej roli szkoły i nauczyciela – ich niedomagania i problemy. Autorka podkreśla, że tak ważne wychowanie młodych pokoleń do wartościowego życia jest od lat lekceważone w „krótkowzrocznej” polityce oświatowej, nastawionej na urzędowość, testomanię i biurokrację w szkołach. Stąd mówi się o niemocy wychowawczej nauczyciela, który jest bezradny wobec zaniku autorytetu i negatywnych zachowań uczniów. Jego wpływ wychowawczy na dzieci i młodzież jest bowiem uwarunkowany czynnikami podmiotowymi i pozapodmiotowymi. Gros uczących skupia uwagę na edukacji pod egzamin zamiast na kształtowaniu postaw, wartości i cech osobowości uczniów, bo taką ma urzędową rolę. Niskie zaś kompetencje wychowawcze nauczyciela wynikają z: błędnej polityki reform, dysfunkcjonalnego systemu ich edukacji i trudności napotykanych w pracy.
EN
The article is about educational role of school and teacher, their failures and problems. Author stresses that so important education of the young generations for valuable life, has been underestimated for years by the “short-sighted” education policy, oriented toward officialdom, testomania and bureaucracy. Therefore the talk about teacher’s educational powerlessness, who is helpless against students’ negative behaviors and the vanishing of authority. The lecturer’s educational influence on children and teenagers is , in fact, conditioned by factors – subjective and non-subjective, which are discussed in the article. The majority of tutors focuses attention on education for exam instead of developing the basics, values and personality traits, because that is the official role. And teacher’s low educational competences are the result from: bad reforms policy, dysfunctional system of their education and difficulties encountered during the work.
Ostatnie dziesięciolecia charakteryzują się wielkim przyspieszeniem cywilizacyjnym. Nie wystarcza już tradycyjna zdolność adaptacyjna społeczeństwa do zamieniających się sytuacji społecznych, gospodarczych i technicznych. W artykule wykazuję, że trzeba podjąć zamierzone oddziaływania edukacyjne, skierowane szczególnie do ludzi dorosłych, którzy nie nadążają za zachodzącymi zmianami. Celem opracowania jest uświadomienie problemu globalizacji jako scalania rynków, kapitału, a także nowej idei i mechanizmów funkcjonowania współpracy z uwzględnieniem wielokulturowości. W tym kontekście ukazuję strategię rozwoju edukacji ze wskazaniem roli nauczyciela.
EN
The last decades are characterized by a great acceleration of civilization. A traditional adaptability of the society to constantly changing social, economic and technical situations, are not yet sufficient. In this article, I am showing that it is necessary to undertake planned educational influences, directed particularly to adult people who do not follow up with those changes. The aim of this elaboration is to enlighten the problem of globalization as a market’s merge, the chapter of the new idea and mechanisms of cooperation functioning taking into account the multiculturalism, at the same time. In this context the development strategy of the education and showing the role the teacher is presented.
The content of the article presents the results of research on the person-organization fit of teachers (N = 66), employed in two municipal high schools in one locality with the Areas of Worklife Survey by Ch. Maslach and M. Leiter in the Polish adaptation of A. Izwantowska and J.F. Terelak. The data from the measurement of the person-organization fit in six areas were interpreted as indicators of the overall experience of professional functioning and predictors of burnout or involvement, in accordance with the structural model of professional burnout. The independent variables were: gender, age, length of professional experience. An important factor in the person-organization fit was the age of the respondents and the work experience. The general level of professional functioning of the surveyed teachers is balanced between occupational burnout and involvement.
PL
Treść artykułu przedstawia wyniki badań dopasowania organizacyjnego nauczycieli (N = 66) zatrudnionych w dwu gminnych szkołach średnich w jednej miejscowości Kwestionariuszem Obszary Życia Zawodowego Ch. Maslach i M. Leitera w polskiej adaptacji A. Izwantowskiej i J.F. Terelaka. Dane z pomiaru dopasowania organizacyjnego w sześciu obszarach zostały zinterpretowane jako wskaźniki całościowego doświadczenia funkcjonowania zawodowego oraz predyktory wypalenia zawodowego bądź zaangażowania zgodnie ze strukturalnym modelem wypalenia zawodowego. Zmiennymi niezależnymi były: płeć, wiek, długość stażu zawodowego. Istotnym czynnikiem dopasowania organizacyjnego okazały się wiek badanych i staż pracy. Ogólny poziom funkcjonowania zawodowego badanych nauczycieli ma charakter zrównoważony między wypaleniem zawodowym a zaangażowaniem.
Wartościowanie edukacyjnych osiągnięć uczniów od zawsze stanowiło przedmiot często toczonych dyskusji, a ocena szkolna w zależności od swojej postaci i systemu, na podstawie którego była konstruowana, pozostawała obiektem albo pedagogicznej apoteozy, albo ogólnie przyjętej, powszechnej i wnikliwej krytyki. Na przestrzeni ostatnich lat szkoła jako instytucjonalna placówka realizująca proces kształcenia poddana została głębokiej transformacji, obejmującej jeśli nie całą, to przynajmniej znaczną część praktyki jej funkcjonowania. W obliczu wspomnianych zmian i przeobrażeń uzasadniona wydaje się refleksja nad procesem oceniania uczniów realizowanym w praktyce edukacyjnej szkoły, w szczególności w kontekście postulatów, jakie pod adresem dydaktycznego pomiaru osiągnięć kierują współczesne nauki o wychowaniu.
EN
The evaluation of students’ educational achievements has always been a subject of discussion, while the school grade, depending on the character and the system basis of which it was constructed, remains a subject of apotheosis or thorough criticism. In recent years the school, as an institutional institution realizing the educational process, has undergone a profound transformation, including if not all, then at least a significant part of the practice of its functioning. In the face of these changes and transformations it seems to be warranted to reflect on the process of assessing pupils realized in educational school practice, particular in the context of demands which contemporary educational sciences direct at the educational measurement.
W niniejszym tekście autorka skupia się na cechach e-podręcznika oraz na różnicach między dostępnymi na rynku produktami, nazywanymi łącznie e-podręcznikami. Na tej podstawie charakteryzuje współczesny e-podręcznik jako przydatny i skuteczny materiał dydaktyczny. Główna część artykułu została poświęcona analizie wybranych elementów i cech e-podręcznika pod kątem jego zalet i wad. W niniejszej analizie za punkt wyjścia przyjęto ocenę niniejszych zalet i wad z punktu widzenia nauczycieli jako potencjalnych użytkowników tego środka dydaktycznego. W tym kontekście podjęto następujące wątki: rodzaj e-podręcznika, atrakcyjny sposób przekazywania treści dydaktycznych, edycja e-podręcznika, możliwość pracy w środowisku wirtualnym, tworzenie indywidualnych materiałów dydaktycznych, wykorzystanie e-podręcznika w kontekście dostępnego sprzętu informatycznego. Stwierdzono, iż ocena zalet i wad e-podręcznika zależy m.in. od poziomu zaawansowania technologicznego nauczycieli oraz wskazano na braki w kształceniu nauczycieli w zakresie wykorzystania nowych technologii w procesie nauczania–uczenia się.
EN
In this article the author focuses on features of e-textbook and on differences between products available on the market, called e-textbooks altogether. On this base a contemporary e-textbook is describing as useful and effective teaching materials. The main part of the article was devoted to analysis of chosen elements and features of the e-textbook as well as its advantages and disadvantages. In the present analysis the teachers point of view is crucial. In this context the following motifs were taken: type of the e-textbook, attractive way of convey educational contents, edition of the e-textbook, work in virtual environment, creating individual teaching materials, using the e-textbook in the context of the available computer equipment. In the author’s opinion evaluation of advantages and disadvantages of an e-textbook depended among others on the level of the technological progress of teachers. Simultaneously the author shows the gaps in the teacher education in the context of the using of new technologies in teaching and learning process.
Stress is a term analyzed from different perspectives in terms of its influence on job effectiveness. We put not enough attention to the way of its interaction with teachers’ environment. Meanwhile it is necessary because a school changes and it has to be understandable for people who direct this institution. It is essential if it is a place which educates next generations. The article, which bases on experience and scientific achievement of the author in this domain, refers her conclusions and research material about stress to a very important but still not emphasized theme- internal communication in a school. It shows that interactions between this communication and theories concerning stress in order to reduce it and eliminate pedagogues’ burnout are necessary to reveal.
PL
Stres jest analizowany z wielu perspektyw w związku z jego wpływem na efektywność pracy. Zbyt mało uwagi poświęca się stresowi w środowisku nauczycielskim. Tymczasem jest to bardzo ważne, przede wszystkim dla kadry zarządzającej szkołą – miejscem, w którym zmiany postępują bardzo szybko. To kluczowe zagadnienie – także w związku z tym, że szkoła jest miejscem kształtowania kolejnych pokoleń. Artykuł odnosi się do zainteresowań i doświadczenia autorki, prezentuje wnioski na temat stresu zależnego od wewnętrznej komunikacji w szkole. To jeszcze dość rzadko podejmowane zagadnienie. Ukazano, że niezwykle istotne jest zwrócenie uwagi na to, iż niewłaściwa komunikacja może w istotny sposób wpływać zarówno na stres, jak i wypalenie zawodowe nauczycieli.
Verbal communication is the basis of each school system. Both teaching and learning, understood as processes, are characterized by ongoing exchange of information. In his paper the author draws attention to the influence of communication processes on several areas of pedagogical activity, particularly on the didactic, educational and social area. The question raised and solutions suggested in the article are aimed at encouraging the reader to undertake further analysis over the role and meaning of verbal communication in educational practice executed by contemporary schools.
PL
Komunikacja językowa stanowi podstawę każdego systemu szkolnictwa. Zarówno nauczanie, jak i uczenie się, rozumiane jako procesy, charakteryzuje bowiem nieustanna wymiana informacji. W artykule autor zwraca uwagę na oddziaływanie procesów komunikacyjnych w wielu wymiarach pedagogicznego działania, w szczególności zaś w wymiarze dydaktycznym, wychowawczym oraz społecznym. Podjęta problematyka oraz proponowane w artykule rozwiązania mają za zadanie zachęcić czytelnika do głębszego namysłu nad rolą i znaczeniem komunikacji językowej w praktyce edukacyjnej, jaką realizuje współczesna szkoła.
In the article, attention was drawn to the explanation of the concept of skills that the teacher obtains regardless of academic and practical preparation for the profession. Selected conditions for the formation of soft and hard skills teachers used in everyday work were discussed. The distinguished features have become the basis for conducting research in a group of teachers completing higher education. The material obtained was developed in qualitative and quantitative terms. All the theoretical and research implications have been summarized.
PL
W artykule zwrócono uwagę na objaśnienia pojęcia umiejętności, które nauczyciel zdobywa niezależnie od akademickiego i praktycznego przygotowania do zawodu. Omówiono wybrane warunki tworzenia się nauczycielskich umiejętności, miękkich i twardych, wykorzystywanych w codziennej pracy. Wyróżnione właściwości stały się podstawą do przeprowadzenia badań w grupie nauczycieli uzupełniających wyższe wykształcenie. Otrzymano interesujący materiał, który opracowano pod względem jakościowym i ilościowym. Całość teoretycznych i badawczych implikacji podsumowano.
Stress, related to a work place, is gradually becoming a common scientific theme among specialists from different domains. It is quite important because that problem can be explained taking into consideration different perspectives. Basing on the effects of research, many sources, causes and symptoms of stress in different professions can be defined. Teachers, as an occupational group, are significantly exposed to stress because they have to work on system assumptions (which are not always a logical whole) and meet expectations of a leading authority and pupils. In the context of this complicated situation, the research on teachers’ stress, in terms of the theory of Hobfoll’s resources, is crucial.
PL
Stres związany z oddziaływaniem miejsca pracy to coraz częściej temat badań i dociekań specjalistów z różnych dziedzin. Jest to bardzo ważne, bowiem pozwala na ujęcie tego tematu z wielu perspektyw. Analizując wyniki tych badań, można określić rozmaite źródła, przyczyny i objawy stresu w różnych zawodach. Nauczyciele są grupą zawodową szczególnie narażoną na stres, bowiem ich zadaniem jest realizowanie założeń systemowych (nie zawsze tworzących logiczną całość) oraz spełnianie oczekiwań zarówno organu prowadzącego, jak i wychowanków. W kontekście tej skomplikowanej sytuacji istotne jest zbadanie nauczycielskiego stresu w związku z teorią zasobów Hobfolla.
Pojawienie się pandemii COVID-19 w Polsce było katalizatorem nagłych zmian edukacyjnych, związanych z koniecznością wprowadzenia nauczania zdalnego. Celem artykułu było ukazanie, jakie obszary okazały się kluczowe dla funkcjonowania nauczyciela i ucznia w ramach edukacji online. Omówiono wymiary dotyczące kompetencji cyfrowych, relacji interpersonalnych oraz pozytywnych i negatywnych skutków kształcenia na odległość. Zidentyfikowano główne trudności, z jakimi musieli mierzyć się nauczyciele i uczniowie. Przedstawiono postulaty nauczycieli dotyczące organizacji nauki zdalnej w przyszłości. Wnioski z przedstawionych badań skłaniają do refleksji, iż pozytywnym aspektem edukacji zdalnej był wzrost kompetencji cyfrowych jej uczestników, jednak zaobserwowano więcej jej negatywnych skutków, które dotyczyły m.in. obniżenia jakości edukacji, dobrostanu psychologicznego, fizycznego i społecznego.
EN
The emergence of the COVID-19 pandemic in Poland was a catalyst for sudden educational changes related to the need to introduce distance learning. The aim of the article was to show which areas proved to be crucial for teacher and student functioning within online education. Dimensions relating to digital competence, interpersonal relationships and the positive and negative effects of distance education were discussed. The main difficulties faced by teachers and students were identified. Teachers’ demands for the organisation of distance learning in the future are presented. The research lead to the reflection that a positive aspect of remote education was the increase in digital competences of its participants. However, it was also observed that distance learning introduced a decrease in the quality of education, psychological, physical and social well-being.
Man is improved through work. Work is an important value in the life of every human being – in the life of a young person – a candidate for an employee, an adult – an employee, and in retirement age – a retired person. At each stage of professional development, it should be both the goal and the effect of upbringing. How do teachers perceive their work? What aspects of work are most important to you? The article attempts to answer these questions and presents teachers' statements about work as a value in human life.
PL
Poprzez pracę człowiek doskonali się. Praca jest bardzo ważną wartością w życiu każdego człowieka – w życiu człowieka młodego – kandydata na pracownika, dorosłego – pracownika oraz w wieku emerytalnym – człowieka na emeryturze. Na każdym etapie rozwoju powinna być ona zarówno celem, jak i efektem wychowania. Jak postrzegają pracę jako wartość kandydaci na nauczycieli, nauczyciele i emerytowani nauczyciele? Jakie aspekty pracy są dla nich najważniejsze? W prezentowanym artykule będę starała się odpowiedzieć na te pytania, a także zaprezentowane zostaną wypowiedzi tych trzech grup zawodowych na temat pracy jako wartości w życiu człowieka.
Edukacja informatyczna i medialna we współczesnej szkole już stała się faktem, ale nie każ-dy nauczyciel jest równie zainteresowany wykorzystaniem jej w swojej pracy. Sposób i poziom wykorzystania najnowszych osiągnięć technologii w edukacji wskazuje na różne postawy nauczy-cieli wobec ich pracy.
EN
The informatics and media education in modern school already has become a fact, but not every teacher is equally interested in using it in their work. The way and level of using the newest achievements of technology in education indicates different attitudes of teachers towards their job.
Artykuł wpisuje się w tematykę aksjologii edukacyjnej, pedagogiki szkoły i polityki oświaty. Autorka zwraca uwagę na indywidualny i społeczny sens edukacji i jej uwarunkowania. Szczególną uwagę przypisuje postawom ucznia i nauczyciela, którzy muszą mieć do siebie zaufanie i poczucie sprawstwa, by edukacja była wartościowa i skuteczna. Badania empiryczne prowadzone w ostatnich latach w szkołach głównie na terenie województwa podkarpackiego ujawniają bowiem niepokojące zjawisko oddalania się szkolnych podmiotów (osamotnienia w swoich dążeniach i problemach) i małego zaufania do siebie. Należy szukać dróg prowadzących do klimatu szkoły opartego na szczerości, zaufaniu i odpowiedzialności jej podmiotów, by edukacja stała się katalizatorem lepszego jutra i wyższej jakości życia.
EN
The article talks about educational axiology, school pedagogy and education policy. The author pays attention to individual and social sense of education and its conditions. Particular attention is given to students’ and teachers’ attitudes, who must have trust towards each other and a feeling of perpetration in order for education to be valuable and effective. Empirical research conducted in recent years in schools mainly in the area of Carpathian Voivodeship reveals disturbing phenomenon of receding of school subjects (isolation in own aspirations and problems) and little self-trust. One should seek ways that lead to school environment which is based on sincerity, trust and responsibility of its subjects for education, for it to become a catalyst for a better tomorrow and a higher quality of life.
Artykuł jest refleksją o poszukiwaniu autorytetu w wychowaniu. Autorka szuka odpowiedzi na pytania: Czy autorytet stracił na znaczeniu? Czym jest on w istocie? W budowaniu autorytetu istotną rolę odgrywa proces wychowania, zwłaszcza wychowanie moralne. W tym procesie istotną funkcję spełniają rodzina i szkoła – rodzice, nauczyciele, wychowawcy, którzy inspirują młodego człowieka w kierunku wyzwalania własnej aktywności, czemu sprzyja wzorowanie się na wartościowych autorytetach. W tekście przytoczone są wyniki badań własnych, których celem było poszukiwanie odpowiedzi na pytania: Czy badani w dzieciństwie poszukiwali autorytetów? Czy rodzice i nauczyciele byli dla nich autorytetem?
EN
The article is a reflection on the search for authority in education. In the article we look for the answers to the following questions: Does the authority lost its importance? What is it in fact? In the building of the authority – education process plays a significant role, especially moral education. Here an important role is played by the family and school – teachers, parents, educators – they do inspire young men to release their activity, where they could imitate the valuable authorities. In this article I have quoted the results of my research aimed at the search for answers to the question: Did the respondents in their childhood look for the authorities? Did they have the authorities in their parents and teachers?
Tekst artykułu nawiązuje do początków tworzenia nauczycielskiej profesji, jej konstytuowania się i rozwoju w danych warunkach. Zwrócono w nim uwagę na źródła powstania najstarszego zawodu, przyczyniającego się do rozkwitu starożytnej cywilizacji. Zainteresowanie współczesnych swymi korzeniami łączy się z odnalezieniem wskazówek przeciwdziałających rutynie i monotonii w codziennych nauczycielskich czynnościach. Być może dawne maksymy pozwolą zrozumieć zewnętrzne transformacje oraz umożliwią wkroczenie nauczającemu na ścieżkę zmian swej mentalności i obranego stylu pracy. Przeprowadzone teoretyczne dywagacje oddają istotę poruszanych obecnie wybranych problemów nauczycielskiego zawodu, wynikającego z modelu i koncepcji pedagogicznego myślenia, oddziałującego na proces kształcenia młodych i ich przygotowanie do projektowania i budowania swojej cywilizacji.
EN
The article refers to the beginnings of the creation of the teaching profession, formation and development thereof in the given conditions. Attention has been paid to the sources of the emergence of the oldest profession, contributing to the prosperity of the ancient civilization. The interest of the contemporaries in their roots is connected with finding guidelines counteracting the routine and monotony of the every-day teaching actions. Maybe the old maxims will allow the teacher to understand the external transformations and step on the path of changing his/her mentality and the once-chosen working style. The theoretical divagations conducted here reflect the essence of the currently raised problems of the teaching profession resulting from the model and conception of pedagogical thinking, influencing the process of educating the youth and their preparation to design and build their civilization.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.