Search results

1

Próby zdefiniowania pojęć „administracja” i „prawo administracyjne” w piśmiennictwie prawno-administracyjnym przełomu XIX i XX w.

100%

Smyk G.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)

|

2019

|

vol. 66

|

issue 1

EN

Development of modern legal-administrative sciences in the 19th century entailed the necessity of specifying their research subject and defining the basic terms. Among the latter ones, defining the terms “administration” and “administrative law”, along with specifying their basic features and functions, became the central issue. Attempts to define the term “administration” and specifying its legal essence came across the greatest difficulties. In the subject literature, the twofold approach to this matter was dominating. On tried to define “administration” in terms of object – as individuals or teams of individuals performing administrative functions, bodies or other administrating units, or in terms of subject (functional) – associating the term “administration” with the activity of these individuals or their teams, bodies and administrating units or with the activity of the state and other entities of public authorities. Definitions in terms of subject associated the term “administration” with the team of individuals combined into a certain organizational entirety due to common goals, entrusted with some range of governing powers. In this approach, the starting point was a man acting within a framework of a specific organizational structure. Whereas under the subject definitions, references were made to various spheres of state activity, emphasising that administration is not only an implementation of acts but also a creative activity, being one of the forms of performing the state function, consisting in the direct, practical performance of state tasks.

PL

Rozwój nowożytnych nauk prawno-administracyjnych w XIX w. pociągnął za sobą konieczność określenia ich przedmiotu badawczego oraz zdefiniowania podstawowych pojęć. Wśród tych ostatnich centralnym zagadnieniem stało się zdefiniowanie pojęć „administracja” i „prawo administracyjne” wraz z określeniem ich podstawowych cech i funkcji. Największe trudności napotykały próby zdefiniowania pojęcia „administracja” i określenia jego istoty prawnej. W literaturze przedmiotu dominowało dwojakie podejście do tego zagadnienia. Administrację próbowano określać od strony podmiotowej – jako osoby lub zespoły osób wykonujące funkcje administracyjne, organy i inne jednostki administrujące, lub od strony przedmiotowej (funkcjonalnej) – wiążąc pojęcie administracji z aktywnością tych osób, ich zespołów, organów i jednostek administrujących lub też z działalnością państwa i innych podmiotów władzy publicznej. Definicje podmiotowe łączyły pojęcie administracji z zespołem ludzi powiązanym w pewną całość organizacyjną z uwagi na wspólne cele, wyposażonym w pewien zakres uprawnień władczych. W ujęciu tym punktem wyjścia był człowiek działający w ramach szczególnego układu organizacyjnego. W ramach definicji przedmiotowych nawiązywano natomiast do różnych sfer aktywności państwa, podkreślając, że administracja to nie tylko wykonywanie ustaw, ale także działalność twórcza, będąca jedną z form realizacji funkcji państwa, polegającą na bezpośrednim, praktycznym wykonywaniu zadań państwa.

2

Początki ewolucji podstawowych pojęć i definicji w europejskiej nauce administracji

100%

Smyk G.

Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego

|

2014

|

vol. 17

109-134

EN

The development of modern legal and administrative sciences in the 19th century incurred the need to define their research scope and basic notions. Among the latter, the central questions of the developing administrative science was the definition of the notion of “administration” itself and of “an administering body”, with emphasis on the fundamental features and functions, and consequently also the definition of the legal status of civil servants (providers of administration) and judicial control over its activity. Pioneering concepts in the area emerged in the latter half of the 19th century in French and German theory, yet they differed both as to the method and the goal of the research effort made in the field. Characteristic of the French theory were, traditional for the country, pursuits of the practical ordering of knowledge, and its later application as a foundation for theoretical constructs, while the German science took formulation of appropriate definitions and notions connected to the idea of the state of law for the starting point. This led to different approaches in defining the same notions in the realm of administrative science, approached by the French doctrine primarily from the side of the subject, while the German doctrine emphasised the objective and functional approach. Against this background, representatives of the contemporary Polish administrative sciences presented their own original concepts, which remained within the mainstream of development of the European administrative science.

PL

Rozwój nowożytnych nauk prawno-administracyjnych w XIX w. pociągnął za sobą konieczność określenia ich przedmiotu badawczego oraz zdefiniowania podstawowych pojęć. Wśród tych ostatnich centralnymi zagadnieniami formującej się nauki administracji stało się zdefiniowanie pojęcia „administracja” i „organ administracyjny”, wraz z wyeksponowaniem ich podstawowych cech i funkcji, a w konsekwencji także określenie statusu prawnego urzędników administracji i sądowej kontroli jej działalności. Pionierskie koncepcje w tej dziedzinie pojawiły się w drugiej połowie XIX stulecia w nauce francuskiej i niemieckiej, różniąc się między sobą zarówno metodą, jak i celem podejmowanych na tym polu wysiłków badawczych. Naukę francuską charakteryzowało – tradycyjne w tym kraju – dążenie do praktycznego usystematyzowania wiedzy, a następnie tworzenia na jej podstawie konstrukcji teoretycznych, zaś nauka niemiecka za punkt wyjścia stawiała sobie sformułowanie odpowiednich definicji i pojęć w powiązaniu z ideą państwa prawnego. Prowadziło to do odmiennego podejścia w definiowaniu tych samych pojęć z zakresu nauki administracji, ujmowanych przez doktrynę francuską przede wszystkim od strony podmiotowej, gdy doktryna niemiecka akcentowała w tym względzie podejście przedmiotowe i funkcjonalne. Na tym tle przedstawiciele polskich nauk administracyjnych tej doby prezentowali własne oryginalne koncepcje, pozostające w głównym nurcie rozwoju europejskiej nauki administracji.

3

Nauka administracji jako subdyscyplina łącząca nauki prawne i nauki o zarządzaniu

100%

Wrzosek S.

Studia Prawnicze KUL

|

2021

|

issue 3

197-212

EN

Analysis of issues related to the organization and function of public administration requires an interdisciplinary approach. In this respect, the study of administration should be a platform combining legal sciences with management sciences, treated as a sub-discipline of legal sciences. It is related to the genesis of the study of administration. There is a synthesis of issues related to the management of an organization with the issues of legal determinants of the administration process. The basic subject of interest in the study of administration is the auxiliary apparatus of the public authorities, i.e., the office. In the study of administration, the decision-making process taking place in the office is examined from the perspective of the implementation of the mission of administration.

PL

Analiza zagadnień związanych z organizacją i funkcjonowaniem administracji publicznej wymaga ujęcia interdyscyplinarnego. Platformą łączącą nauki prawne z naukami o zarządzaniu powinna być w tym zakresie nauka administracji traktowana jako subdyscyplina nauk prawnych. Wiąże się to z genezą nauki administracji. Następuje w niej synteza zagadnień dotyczących kierowania organizacją z zagadnieniami prawnych uwarunkowań procesu administrowania. Podstawowym przedmiotem zainteresowania nauki administracji jest aparat pomocniczy organu administracji publicznej, czyli urząd. W nauce administracji zachodzący w urzędzie proces decyzyjny jest badany z punktu widzenia realizacji przez administrację określonej przez prawo misji.

4

Administracja publiczna jako zjawisko prawne

80%

Wrzosek S.

Studia Prawnicze KUL

|

2022

|

issue 1

305-316

EN

The aim of the article is to present the position of public administration in the structure of the modern state and the science of administration among other scientific disciplines. The research subject of the article is public administration presented – in accordance with the assumptions of the science of administration – as an organization that constitutes a particular system. Administration understood in this way is deemed as a legal phenomenon. The essence of administration, regardless of the changes taking place in the state, is based on the principle of legality. This means that its structure and forms of action are strictly regulated by the law. The system of public administration is impacted by various elements of the external environment. Moreover, the internal environment of the administration is also very diverse. The article implies that public administration, despite being an object of interest of various scientific disciplines, is primarily an object of research within the law. The first basic conclusion drawn from the article is to indicate that, due to administration’s connection to the law and the requirement to use only those forms of action that are prescribed by the law, the primary discipline within which we shall analyze the rules of the functioning of administration is the law. On this basis, a second conclusion is presented that the science of administration should be regarded as a subdiscipline of the law. In addition, administration is a scientific subdiscipline that, using achievements in the field of extralegal scientific disciplines, will analyze the effectiveness and expediency of the administration's action, however based on the boundaries set by law.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie pozycji administracji publicznej w strukturze współczesnego państwa i nauki administracji wśród innych dyscyplin naukowych. Przedmiotem badawczym artykułu jest administracja publiczna ukazana – zgodnie z założeniami nauki administracji – jako organizacja będąca rodzajem systemu. Tak rozumiana administracja jest potraktowana jako zjawisko prawne. Istota administracji, niezależnie od przemian zachodzących w państwie, opiera się bowiem na zasadzie legalności. Oznacza to, że jej struktura i formy działania są ściśle związane przepisami prawa. Na ten system administracji publicznej oddziałują różnorodne elementy jej otoczenia zewnętrznego. Otoczenie wewnętrzne administracji jest także bardzo zróżnicowane. W artykule zostało wskazane, że administracja publiczna, pomimo iż jest obiektem zainteresowania różnorodnych dyscyplin naukowych, jest przede wszystkim obiektem zainteresowania badawczego w ramach dziedziny nauk prawnych. Pierwszym podstawowym wnioskiem wyciągniętym z rozważań zawartych w artykule jest wskazanie, że ze względu na związanie administracji prawem i możliwość stosowania tylko tych form działania, które określa prawo, podstawową dyscypliną, w ramach której należy analizować zagadnienia funkcjonowania administracji, jest dyscyplina „nauki prawne”. Na tej podstawie wysnuty jest drugi wniosek, że naukę administracji należy traktować jako subdyscyplinę nauk prawnych. Jest to subdyscyplina naukowa, która wykorzystując osiągnięcia z zakresu pozaprawnych dyscyplin naukowych, będzie analizowała skuteczność i celowość działania administracji, ale w oparciu o granice wyznaczone przez prawo.

5

Droga Jerzego Panejki do katedry prawa administracyjnego i nauki administracji na Wydziale Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie

80%

Żukowski P. M.

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

|

2016

|

vol. 2

43-75

PL

After graduating and getting his PhD in Lwów Jerzy Panejko received tenure at the Department of Administrative Law and Administrative Science at the Jagiellonian University. Then, he became a professor at the Stefan Batory University in Vilnius. He was one of most famous and distinctive specialists of his time. His papers are still valid. Unfortunately he is quite forgotten nowadays. Tere is no doubt that the reason for it lies in his attitude to the Germans during the Second World War, as he was a collaborator. After 1945 he lived in Munich and was a partner of the Ukrainian University.

Refine search results

2 Studia Prawnicze KUL

1 Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)

1 Res Gestae. Czasopismo Historyczne

1 Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego

1 2022

1 2021

1 2019

1 2016

1 2014

2 Smyk G.

2 Wrzosek S.

1 Żukowski P. M.

Próby zdefiniowania pojęć „administracja” i „prawo administracyjne” w piśmiennictwie prawno-administracyjnym przełomu XIX i XX w.

Początki ewolucji podstawowych pojęć i definicji w europejskiej nauce administracji

Nauka administracji jako subdyscyplina łącząca nauki prawne i nauki o zarządzaniu

Administracja publiczna jako zjawisko prawne

Droga Jerzego Panejki do katedry prawa administracyjnego i nauki administracji na Wydziale Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie