Search results

1

Zur Struktur der Katzenrassennamen

100%

Guz M.

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

|

2014

|

vol. LX (60)

81-91

PL

Przedmiotem artykułu są nazwy ras kotów. Celem artykułu była odpowiedź na pytanie, jakie typy strukturalne można wyróżnić w badanym materiale. Materiał badawczy pochodzi z publikacji Ursuli Wink i Felixa Ketscha pt.: Das praktische Katzenbuch. Nazwy ras kotów podzielono na dwie podstawowe grupy: nazwy bez przecinka i nazwy z przecinkiem. Każda z tych grup zawiera podgrupy o różnej liczebności i randze. Najliczniej reprezentowane są typy strukturalne: przymiotnik + rzeczownik oraz rzeczownik złożony.

EN

The subject of the article are names of cat breeds. The aim of the study was to answer the question: What structural types could be distinguished in the studied material? Breed names mentioned in the publication by Ursula Wink and Felix Ketsch entitled: Das praktische Katzenbuch were analysed. The studied material was divided into two basic groups: names without a comma and names including a coma. Each group consists of sub-groups of varied volume and rank. The following two structural types are particularly numerous: adjective + noun and a compound noun.

2

Latin and Greek in Contemporary Names of Human Medicines on the Polish Market

94%

Grzelak-Krzymianowska A.

Roczniki Humanistyczne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 3

23-36

EN

The aim of the article is to show that Latin and Greek derived words are still effectively used in Polish pharmaceutical terminology. The study focuses on the trade names of medicinal products and the forms in which these terms appear in the above mentioned nomenclature. The author defines some noticeable and characteristic paradigms of the presence of Latin and Greek forms that occur in specific groups of medicines identified in the article, points to some visible trends in the use of non-classical languages and emphasizes the importance of Latin and Greek in the ever-growing Polish pharmaceutical market.

PL

Łacina i greka w świecie współczesnego nazewnictwa farmaceutycznego w Polsce Celem artykułu jest ukazanie, że słowa pochodzące z łaciny i greki są nadal efektywnie wykorzystywane w polskiej terminologii farmaceutycznej na przykładzie nazw handlowych leków oraz form, w jakich owe terminy pojawiają się w interesującym autora nazewnictwie. Autor pracy definiuje pewne zauważalne i charakterystyczne paradygmaty pojawiania się form łacińskich i greckich, które występują w konkretnych wyodrębnionych w artykule grupach leków, wskazuje na pewne widoczne tendencje w zastosowaniu języków innych niż klasyczne oraz podkreśla, jak ogromne znaczenie ma łacina i greka w ciągle rozwijającym się polskim przemyśle farmaceutycznym.

3

Ностальгические названия водок

84%

Stelmach H.

Annales Neophilologiarum

|

2015

|

issue 9

199-206

RU

Статья посвящена названиям водок польских, русских и производимых в странах, которые вышли из состава СССР во время его распада. Анализируются названия, созданные в духе ностальгии по ПНР и СССР.

EN

The article is devoted to the brand names of Polish and Russian vodkas and also to those produced in the former Soviet republics. The purpose is to show which names dating from the socialist times are still in use and why, as well as to describe the phenomena of socialist reality which, in the spirit of nostalgia for the PRL and the USSR, were the inspiration for the brand names of vodka produced today.

PL

Artykuł został poświęcony nazwom wódek polskich, rosyjskich oraz wysokoprocentowych alkoholi produkowanych w byłych republikach ZSRR. Celem było pokazanie, jakie nazwy z czasów socjalistycznych przetrwały i dlaczego używane są one nadal oraz jakie zjawiska socjalistycznej rzeczywistości były inspiracją dla nazw wódek obecnie produkowanych w duchu nostalgii za czasami PRL i ZSRR.

4

O mocy sprawczej słów. Przypadek placu i sal bez nazwy

84%

Wójtowicz A.

Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki

|

2022

|

vol. 31

|

issue 1

133-156

EN

The author addresses the problem of naming the space associated with the Staszic Palace in Warsaw. She argues that along with its name, the square in front of the palace lost its both administrative and social distinctiveness and advocates for its restoration. Her analysis of the naming system, complemented by an investigation of archival sources and a reflection upon the history and cultural significance of selected parts of the palace, reveals a gap in the current naming conventions, which cover only urban areas. The article outlines an original proposal of naming typology for enclosed public places, developed in the course of the work on the selection of names for two auditoria of the Staszic Palace, which remained unnamed until 2020. Furthering the arguments that led to naming the auditoria under the author’s recommendations, she explores the connection between the placename and the meanings inscribed in the imaginary space. The theoretical background of the article has been provided by works of Edward Soja, Michel Foucault and Henri Lefebvre as well as the categories of collective memory of space (Hayden White and Frank Ankersmit) and affective heterotopy, defined by the author in her monograph on the Staszic Palace.

5

Tradycja i nowoczesność w językowym kreowaniu przestrzeni turystycznej na przykładzie gminy tatrzańskiej

84%

Grochola-Szczepanek H.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

|

2017

|

issue 12

95-103

EN

The article describes ways of naming of the tourist infrastructure created in the XXI century in the Tatra commune. The material basis are own research on the Tatra commune, as well as information from websites and the brochures of tourist facilities and studies of the literature dedicated to the issue of tourism. Creating an attractive environment for tourists in the country gives rise to a new genius loci. Elements of traditional culture are used as tourist products. An important material of the tourist offer is dialect. The new situation on the rural area effects on the formation and development of the tourism sociolect.

6

Ideograficzny słownik gwar języka bułgarskiego– koncepcja i struktura

84%

Radeva V.

Gwary Dziś

|

2015

|

vol. 7

19-28

PL

In its structure and conception the ideographic dialectal dictionary of the Bulgarian language differs considerably from all interpretative dialectal dictionaries published so far. The words offered in it make it possible to present from another aspect a complete picture of the lexical wealth and the denotative resources of the Bulgarian dialects. The choice of different motivational features in the formation of derivatives created in the various dialects to denote the same entity is related to the ethnocultural specificity of the native speakers (or users) of Bulgarian. The completion and publication of the first volume (A–D) are preceded by the make-up of the vocabulary of the whole dictionary, which gives an idea of its structure and character. The collected material, which is yet to be structured into dictionary entries, is arranged according to the semantically corresponding literary designations presented alphabetically. While collecting and processing the material, an endeavour was made to encompass diachronically the whole territory of the Bulgarian language, making use not only of Bulgarian published sources. This is the first generalizing lexicographical work which includes data from all the dialects representing the lexical system both from the Bulgarian language region and from the Bulgarian diaspora. The ideographic dictionary will make it possible to use the collected and lexicographically processed material for academic purposes by making it accessible to Bulgarian and foreign linguists in studying the history of the Bulgarian language and the tendencies in its development. It will contribute as well to the scientific explanation of the peculiarities which not only connect but also differentiate the Bulgarian language from the other Slavic and Balkan languages.

7

Zaburzenia semantyczne i pragmatyczne – problemy terminologii

67%

Hrycyna E.

Logopedia

|

2019

|

vol. 48

|

issue 1

47-61

PL

Autorka dokonuje przeglądu terminologii związanej z zaburzeniami semantycznymi i pragmatycznymi. Wskazuje, że zaburzenia te stanowią wyzwanie diagnostyczne, zwłaszcza gdy przyczyny i mechanizmy zaburzeń nie są jeszcze w pełni rozpoznane, a opisy objawów nie są wystarczająco pogłębione. Wymienia inne przyczyny trudności w diagnozowaniu, do których zalicza: brak pełnej zgodności między potrzebami praktyki, zmieniającym się stanem wiedzy a obowiązującymi klasyfikacjami medycznymi; brak szczegółowych norm rozwojowych dla rozwoju semantycznego i pragmatycznego (dla każdego języka naturalnego); trudności w ocenie i diagnozie zjawisk dotyczących sfery psychicznej; trudności w różnicowaniu subtelnych form zaburzeń czy trudności z normą. Na podstawie literatury przedmiotu omawia rozumienie terminu „zaburzenie semantyczno-pragmatyczne” (SPD), jego historię oraz próby dookreślania relacji SPD z autyzmem, zespołem Aspergera i SLI. Przedstawia podejście ukierunkowane na jednostki nozologiczne i podejście deskryptywne, przekrojowe. Referuje zmiany w diagnozowaniu zaburzeń autystycznych oraz według DSM-V. Porusza problem nazywania zaburzeń mowy w rozmowach z rodzicami, w okresie prediagnostycznym i postdiagnostycznym, gdy zaburzenie, według kryteriów medycznych, zostało wykluczone.

EN

The article focuses on terminology related to semantic and pragmatic disorders. The author points out that semantic and pragmatic difficulties are a diagnostic challenge, especially when the causes and mechanisms are not yet fully identified and the descriptions of the symptoms are not sufficiently developed. She lists other reasons for difficulties in diagnosis, which include: lack of full compliance between the needs of the practice, changing knowledge and current medical classifications; lack of knowledge about semantic and pragmatic norms in child’s language development (for each natural language); difficulties in assessing and diagnosing mental disorders; difficulty in differentiating subtle forms of disorders with the norm. She discusses the understanding of the term “semantic-pragmatic disorder” (SPD) and attempts to specify its history and the relationship with autism, Asperger’s syndrome and SLI. The author presents an approach focused on nosological units and a descriptive approach. She refers to changes in the diagnosis of autism spectrum disorders and social communication disorders according to DSM-V. In the final part, the article raises a question of using the names of speech disorders in conversations with parents, in the prediagnostic and postdiagnostic period, when the disorder has been ruled out according to medical criteria.

8

Wyróżniki dawnego męskiego stroju bielsko-hajnowskiego zwerbalizowane w dwóch etnograficznych opracowaniach popularnonaukowych

67%

Węgorowska K.

Acta Albaruthenica

|

2023

|

issue 23

95-110

PL

Tradycyjny ubiór ludowy to istotny element kultury regionalnej i spuścizny narodowej. Dla rodzimego dziedzictwa materialnego ważne są te ludowe artefakty, które dokumentują pozytywnie nacechowane interakcje i interferencje kulturowe utrwalone również poprzez język i w języku. Do grupy takich tradycyjnych desygnatów należy z pewnością, godny uwagi także współcześnie, mało znany, archaiczny, skromny, ale elegancki, powstały pod wpływem białoruskim, jeden z najciekawszych męskich północnokresowych ubiorów – strój bielsko-hajnowski. Celem rozważań jest zatem próba lingwokulturologicznej rekonstrukcji dawnej męskiej odzieży noszonej we wsiach okolic Bielska Podlaskiego i Hajnówki, zwerbalizowanej w dwóch etnograficznych opracowaniach popularnonaukowych autorstwa Elżbiety Piskorz-Branekovej i Jarosława Górskiego. Na podstawie utrwalonych w nich „danych językowych” wkomponowanych w pełne językowych detali / językowych szczegółów opisy udało się odtworzyć specyfikę noszonego dawniej męskiego stroju bielsko-hajnowskiego współtworzonego przez: 1) różne nakrycia głowy, jak: kapelusze ze słomy, czapki maciejówki, czapki baranie; 2) różne typy spodni, jak: spodnie z samodziałów, spodnie o kroju miejskim, bryczesy; 3) różne okrycia wierzchnie, jak: płócienne koszule o kroju przyramkowym, burki, letniki, kożuchy, żupnice; 4) różne rodzaje obuwia, jak: łapcie, walanki, buty z cholewami, trzewiki; 5) owijające stopy onuce; 6) różne dodatki, jak: krajki, prostokątne paski skórzane; 7) haftowane ornamenty dekoracyjne.

BE

Традыцыйны народны ўбор – важны элемент рэгіянальнай культуры і нацыянальнай спадчыны. Для роднай матэрыяльнай спадчыны важныя народныя артэфакты, якія дакументуюць станоўча адзначаныя культурныя ўзаемадзеянні і інтэрферэнцыю, зафіксаваныя таксама праз мову і ў мове. Да групы такіх традыцыйных абазначэнняў, безумоўна, належыць і сучасны, малавядомы, архаічны, сціплы, але элегантны, створаны пад беларускім уплывам, адзін з самых цікавых мужчынскіх строяў паўночнага памежжа – бельска-гайнаўскі. Такім чынам, мэтай разгляду з'яўляецца спроба лінгвакультуралагічнай рэканструкцыі старога мужчынскага адзення, якое насілі ў вёсках наваколляў Бельска-Падляскага і Гайнаўкі, вербалізаванай у двух этнаграфічных навукова-папулярных даследаваннях: Эльжбеты Піскаж-Бранековай і Яраслава Гурскага. На аснове замацаваных у іх "моўных дадзеных", уключаных у поўныя лінгвістычных дэталяў апісанні, удалося ўзнавіць спецыфіку бельска-гайнаўскага мужчынскага строя, які насілі раней: 1) розныя галаўныя ўборы, такія, як капелюшы з саломы, шапкі-мацееўкі, баранавыя шапкі; 2) розныя тыпы штаноў, як даматканыя штаны, штаны гарадскога крою, брыджы; 3) розныя верхнія апранахі, як палатняныя кашулі з аблямоўкай, буркі, летнікі, кажухі, жупніцы; 4) розныя тыпы абутку, як лапці, валёнкі, боты з халявамі, чаравікі; 5) анучы для абкручвання ног; 6) розныя аксэсуары, як пругі, прамавугольныя скураныя рамяні; 7) вышытыя дэкаратыўныя арнаменты.

EN

Traditional folk clothing is an important element of regional culture and national heritage, but folk items of dress that document positively charged cultural interactions and interferences perpetuated also through, and in, language are crucial for native material heritage. There is no denying that the archaic, Belarusian-influenced attention-worthy – even in modern times – modest, yet elegant Bielsko-Hajnowski national dress belongs to the group of items of such traditional significance. Thus, the purpose of this article is an attempt at a linguocultural reconstruction of old men's clothing worn in villages near Bielsko Podlaskie and Hajnówka, verbalized in two ethnographic popular studies by Elżbieta Piskorz-Branekova and Jarosław Górski. On the basis of the "linguistic data" that was recorded in them and incorporated into descriptions packed with linguistic details, it was possible to reconstruct the specifics of the formerly worn men's costume of Bielsko-Hajnówka consisting of: 1) different headwear, such as straw hats, Maciejówka caps, and sheepskin caps; 2) different types of trousers including ones made of homespun materials, urban cut trousers, and breeches; 3) different outer garments such as cloth shirts with a border cut, burqas, and sheepskins 4) various types of footwear, inlcuding summer footwear made of jute, valances, shoes with uppers, and slippers; 5) foot-wrapping puttees; 6) various accessories such as selvedges, and rectangular leather belts; and 7) embroidered decorative ornaments.

Refine search results

1 Acta Albaruthenica

1 Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki

1 Annales Neophilologiarum

1 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

1 Gwary Dziś

1 Logopedia

1 Roczniki Humanistyczne

1 Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

1 2023

1 2022

2 2020

1 2017

2 2015

1 2014

1 Grochola-Szczepanek H.

1 Grzelak-Krzymianowska A.

1 Guz M.

1 Hrycyna E.

1 Radeva V.

1 Stelmach H.

1 Wójtowicz A.

1 Węgorowska K.