Search results

1

Tollpatschig interviewen oder interviewt werden – Kurzvideos im ukrainischen und deutschen Fernsehen

100%

Dyakiv K.

tekst i dyskurs - text und diskurs

|

2016

|

issue 9

161-182

PL

Krótkie wywiady telewizyjne stanowią ciekawy przedmiot badań nie tylko dla mediolingwistyki, ale także analizy konwersacyjnej, genologii lingwistycznej i pragmatyki, zwłaszcza jeśli chodzi o odstępstwa komunikacyjne. Niniejszy artykuł prezentuje klasyfikację odstępstw tudzież aberracji komunikacyjnych i językowych w wywiadach telewizyjnych z punktu widzenia nadawcy, procesu komunikacyjnego, wzajemnego porozumienia i adresata. Klasyfikacja obejmuje cechy wspólne aberracji i występujące pomiędzy nimi różnice w odniesieniu do krótkich wywiadów telewizyjnych w telewizji ukraińskiej i niemieckiej, przyczyniając się tym samym do wypracowania modelu aberracji i lepszego ujęcia kontrastywnego obydwu języków.

2

POLYSEMIC TERMS IN CHINESE,GERMAN, GREEK AND POLISH LEGAL LANGUAGE. A COMPARATIVE STUDY

81%

GORTYCH-MICHALAK K., GRZYBEK J.

Comparative Legilinguistics

|

2013

|

vol. 15

19-32

PL

Przedmiotem niniejszego artykułu jest zagadnienie wieloznaczności obecne w chińskim, niemieckim, greckim i polskim języku prawa w ujęciu porównawczym. Ponieważ zagadnienie polisemii jest w literaturze przedmiotu często omawiane wraz z zagadnieniem homonimii, autorki artykułu na wstępie przyjmują określoną definicję polisemii, opartą na kryterium etymologicznym. Pierwszym założeniem, jakie przyjmują autorki, jest fakt istnienia wieloznaczności określonych terminów - wyrazów i syntagm - wynikającej z ich jednoczesnej obecności w języku ogólnym orazw języku specjalistycznym, którym jest np. język prawa. W oparciu o istniejące badania nad językiem prawa w artykule zakłada się niejednorodny charakter tergo pojęcia, co potwierdzają różne klasyfikacje języka prawa dokonane przez legilingwistów. Autorki proponują, aby obok przyjętych klasyfikacji uwzględnić w badaniach porównawczych języka prawa również podział prawa na działy, np. prawo cywilne, prawo konstytucyjne etc. Przyjęcie takiego kryterium sprawia, iż zagadnienie polisemii terminów prawnych może być wyjaśnione w oparciu o znaczenie i funkcję tekstów prawnych i prawniczych, z jakich pochodzą dane terminy. Przeprowadzona analiza porównawcza wybranych terminów z różnych gałęzi prawa chińskiego, niemieckiego, greckiego i polskiego, wskazuje, że wieloznaczność terminów prawnych wynika przede wszystkim z obecności i używania tych samych terminów w różnych gałęziach prawa. Jednocześnie potwierdza to przyjętą na początku artykuł tezę, mówiącą że polisemia jest zjawiskiem obecnym również w ramach danego języka specjalistycznego. Taka konstatacja może być przydatna, jak wskazuje się na przykładach, dla użytkowników różnych narodowych języków prawa, jakimi są tłumacze, czy komparatyści prawa.

EN

The main issue of the paper is the phenomenon of polysemy, which is present in the Chinese, German, Greek and Polish legal languages. The phenomenon is seen as the criterion of comparative studies between the specified legal languages. As polysemy is often discussed together with homonymy, the authors have decided to define polysemy in the introduction of the text, on the basis of etymology and being contrary to homonymy. The first assumption is an existence of the polysemy of certain terms (words and syntagmas), which relies on simultaneous existence of the term both in general (lay) language and in language for special purposes. The LSP may be the legal language, for example. Based on the existing research of legal language, the authors assume polysemy does not have a homogenous character as a term and moreover this is confirmed by various legilinguistic classifications. There are typologies of legal language based on the criterion of source text, but the authors also propose the consideration of a classification performed on the basis of various fields of law i.e. civil law, constitutional law, criminal law together with confirmation of classification. This criterion may be very useful when explaining the polysemy of legal terms as it originates not only from different types of legal texts, but primarily comes from legal fields. The performed comparative analysis of selected legal terms of different Chinese, German, Greek and Polish legal fields indicates that the multiplicity of meanings of the same term (word/syntagma) comes from the presence of this term in different legal fields. Simultaneously, the primarily assumed statement of the existence of polysemy in the frame of a certain language for special purposes, i.e. legal language, is confirmed. This assumption may be a valuable aspect of further research of national legal languages and may be useful for the users of legal language such as legal translators or legal comparatists.

3

Dolnoserbske mjenja | Niedersorbische Namen – serwis internetowy poświęcony dolnołużyckim nazwom własnym

72%

Szczepańska J.

Onomastica

|

2022

|

vol. 66

329-340

EN

In 2020, a decision was made at the Sorbian Institute to upgrade the dolnoserbski.de | niedersorbisch.de website with an additional section dedicated to the study of proper names in the Lower Sorbian language. Based on the former studies conducted at the Institute, the new section organises the onomastic material in a highly convenient, hypertextual form. Bearing in mind the multicultural context of the project, the Institute had to address several issues concerning, for example, the functional relationship between the Sorbian and German variants of a proper name, spelling standardisation (e.g. surnames), the lack of compatible word-formation processes, or a multilingual user interface. Additionally, the Institute intends to upgrade the resources of the section with exonyms and other types of onyms. However, due to the geopolitical conditions in Lusatia and the complicated nature of the relationship between the Lower Sorbian language with German and the Upper Sorbian language, this is a highly challenging task. Name research in the Lower Sorbian text corpus is also planned.

PL

W roku 2020 chociebuski oddział Instytutu Łużyckiego rozszerzył poświęcony językowi dolnołużyckiemu portal dolnoserbski.de | niedersorbisch.de o serwis gromadzący informacje na temat dolnołużyckich nazw własnych. Korzysta on z wyników wcześniejszych projektów Instytutu, wprowadza także nowe opracowanie i udostępnienie w wygodnej hipertekstowej formie materiału onomastycznego zebranego ze starych i nowych źródeł. Istotnym aspektem projektu (a także sorabistyki w ogóle) jest wielokulturowy kontekst i związane z nim wyzwania. Problematyka ta obejmuje tak różne zagadnienia, jak np. funkcjonalna relacja pomiędzy łużyckim a niemieckim wariantem nazwy, normalizacja pisowni nazw własnych (szczególnie nazwisk), nieprzekładalność pewnych kategorii słowotwórczych, niezgodność systemów opisu na poziomie ontologicznym, wreszcie wielojęzyczna konstrukcja interfejsu użytkownika. Instytut ma zamiar rozszerzyć serwis o egzonimy i inne typy onimów, przy czym należy dodatkowo wziąć pod uwagę wyjątkowe uwarunkowania geopolityczne Łużyc oraz skomplikowane związki j. dolnołużyckiego nie tylko z j. niemieckim ale także z siostrzanym górnołużyckim. Planowane są także badania onomastyczne w dolnołużyckim korpusie tekstowym.

4

Metafory konceptualne w niemieckich związkach frazeologicznych odnoszących się do ludzkich procesów poznawczych

72%

Iwaniak K.

Językoznawstwo

|

2021

|

vol. 15

199-210

EN

The aim of the paper is to elaborate on conceptual metaphors as a fundamental scheme of human cognition and conceptualization of abstract thinking. The article describes the way they are created and how they exist in the everyday language. Attention has been predominantly directed to phraseological units that often are used to capture the metaphors and express the underlying concepts in the language. The analysis included phrasological units referring to the sphere of human mind.

PL

Artykuł porusza zagadnienie metafor konceptualnych jako podstawowego narzędzia ludzkiego poznania i konceptualizacji pojęć abstrakcyjnych. Opisuje sposób ich tworzenia oraz funkcjonowania w języku potocznym. Tekst zwraca uwagę na rolę związków frazeologicznych jako językowych sposobów realizacji metafor poznawczych. Analizie poddano wybrane związki frazeologiczne odnoszące się do sfery ludzkiego umysłu.

5

Engel [anioł] w Biblii oraz niemieckich frazeologizmach

72%

Bielewicz-Dubiec A.

Język. Religia. Tożsamość

|

2020

|

issue 1/2(21/22)

7-16

EN

This work presents the image of angels in the Bible. The second part of the paper is based on the analysis of German-language phraseologies with the keyword Engel. The source material of the analysis are German phraseologies, to which Polish phraseologies have been assigned.

6

"Hölle" w niemieckich frazeologizmach

72%

Bielewicz-Dubiec A.

Język. Religia. Tożsamość

|

2019

|

issue 2(20)2019

7-14

PL

Niniejsza praca przedstawia niemieckojęzyczne frazeologizmy z słowem kluczowym Hölle. Materiałem źródłowym dokonanej analizy są niemieckie frazeologizmy, do których przypisane zostały polskie frazeologizmy. Frazeologizmy zostały podzielone na trzy grupy w zależności od typu ekwiwalencji. Wyniki konfrontacji nie tylko przyczyniają się do głębszego zrozumienia badanego języka, ale także do rozwiązywania praktycznych zagadnień z zakresu nauczania języków obcych, tłumaczenia pisemnego i ustnego.

EN

This paper presents phraseologisms with the key word Hölle. The source material of the analysis is German phraseologisms, to which Polish phraseologisms have been assigned. Phraseologisms were divided into three groups depending on the type of equivalence. The results of the confrontation not only contribute to a deeper understanding of the studied language, but also to solving practical issues in the field of foreign language teaching, translation and interpretation.

7

O TWORZENIU TERMINÓW PRAWNYCH NA PRZYKŁADZIE TERMINOLOGII POLSKIEGO I NIEMIECKIEGO PRAWA HANDLOWEGO

71%

SIEWERT K.

Comparative Legilinguistics

|

2010

|

vol. 3

79-90

EN

Since the 1970s legal language as a language for special purposes has been a subject of growing interest among researchers. In the early period of scientific study specialised vocabulary was considered to be the essential element of a language for special purposes. Therefore, the firststudies of legal language focused mainly on terminology. However, despite intensive research into the problems of terminology, forming terms in legal language remains an open area of scientific study. The article is an attempt at presenting different means that can be used in legal language to meet the demand for new terms, as well as showing the extent to which particular means are used in forming the terminology of Polish and German trade law. In this aspect the author also presents difficulties connected with understanding and proper usage of terms which an ordinary citizen can encounter when trying to comprehend complicated legal texts.

PL

Od lat siedemdziesiątych ubiegłego stulecia język prawa jako język specjalistyczny cieszy się coraz większym zainteresowaniem badaczy. W początkowym okresie refleksji naukowej nad językami specjalistycznymi za konstytutywny element języka specjalistycznego uważano słownictwo fachowe. Z tego względu pierwsze prace badawcze z zakresu języka prawa poświęcone były przede wszystkim terminologii. Jednak mimo prowadzenia intensywnych badań w zakresie problemów terminologicznych tworzenie terminów w języku prawa pozostaje nadal otwartym obszarem eksploracji naukowej. Referat jest próbą przedstawienia różnorodnych środków, z jakich może korzystać język prawny, aby zaspokoić zapotrzebowanie na nowe terminy, oraz w jakim stopniu poszczególne środki są wykorzystywane w tworzeniu terminologii polskiego i niemieckiego prawa handlowego. W tym aspekcie autorka wskaże również na trudności związane z rozumieniem i właściwym stosowaniem terminów, na które może napotkać zwykły obywatel, próbujący zorientować się w skomplikowanej materii prawnej.

8

PLURICENTRYZM W NIEMIECKIM JĘZYKU STANDARDOWYM I SPECJALISTYCZNYM

71%

KUBACKI A. D.

Comparative Legilinguistics

|

2014

|

vol. 17

163-182

EN

In this article, the author analyses pluricentrism/polycentrism in the German standardlanguage and the German LSP. Until the eighties of the 20th century, the German language wastreated as a monocentric language and the variant used in Germany was perceived as the model andnormative variant. This had a direct impact on the method of teaching German as a foreignlanguage (also in Poland). In the process of teaching, teachers referred only to social, political andeconomic situation in Germany. Even during German language university courses the variants ofthe German language used in other German-speaking countries, such as Austria, Switzerland,Luxembourg and Liechtenstein, were rarely discussed and the German language used in EasternBelgium and Southern Tyrol in Italy was never mentioned. The differences between the variants ofthe German language can be seen at every level of the language: phonetic, morphological,syntactic, lexical and even pragmatic one. What is interesting, they can be found not only in thestandard language (Gesamtsprache), but also in LSP (Fachsprache). In the article, the author showsthese differences with regard to both the standard language and LSP. Moreover, he analyses theirconsequences for German language teaching and the process of translation.

PL

W niniejszym artykule poddano analizie zjawisko pluricentryzmu/policentryzmu w niemieckim języku standardowym i specjalistycznym. Do końca lat 80. XX wieku język niemiecki traktowano jeszcze jako język monocentryczny, a odmianę używaną na obszarze Niemiec uważano za wzorcową i jedynie normotwórczą. Miało to bezpośredni wpływ na sposób nauczania języka niemieckiego jako języka obcego, m.in. w Polsce, gdyż w procesie dydaktycznym odnoszono się jedynie do realiów społeczno-politycznych i gospodarczych Niemiec. Nawet na studiach germanistycznych rzadko omawiano odmiany języka niemieckiego używane w pozostałych krajach niemieckojęzycznych, jak Austria, Szwajcaria, Luksemburg i Liechtenstein. W ogóle natomiast nie mówiono na nich o niemczyźnie używanej w Belgii Wschodniej i Tyrolu Południowym we Włoszech. Różnice w odmianach języka niemieckiego uwidaczniają się na każdej płaszczyźnie języka: fonetycznej, morfologicznej, składniowej, leksykalnej, a nawet pragmatycznej. Co ciekawe, dotyczą one nie tylko języka standardowego (Gesamtsprache), lecz także języka specjalistycznego (Fachsprache). Przedmiotem niniejszego artykułu jest wskazanie na te różnice w odniesieniu zarówno do języka standardowego, jak i specjalistycznego, a także na wynikające z nich implikacje dydaktyczne dla glottodydaktyki i translatoryki.

9

Wirkung phonetischer Parameter des Deutschen auf nichtdeutsche Muttersprachler*innen

58%

Skoczek R.

Neofilolog

|

2021

|

issue 57/1

25-41

EN

This paper tries to answer the question which phonetic parameters are particularly responsible for the sound of German. In particular, the accent-rhythmic structures are discussed. In doing so, we reflect on which factors also shape attitudes and perception of German

10

Proza Jerzego Andrzejewskiego a kultura niemiecka

58%

Supady G.

Prace Literaturoznawcze

|

2014

|

issue 2

261-277

EN

German history and culture is a common motif in the literary work of the Polish writer Jerzy Andrzejewski (1909-1983). For example, the crimes of the Nazis during the World War II constitute the background of Andrzejewski`s story Wielki Tydzień (Holy Week), which tells about the uprising in the Warsaw Ghetto in 1943. German artists, musicians, and authors play an important role in Andrzejewski's diaries, Z dnia na dzień (From Day to Day) and Gra z cieniem (Playing with a Shadow). In his diaries, Andrzejewski mentions several authors by name as well as titles of his favorite works. He draws on the content and emotional meaning of the classical German philosophy, literature and music. During his entire life, Andrzejewski read the works of the eminent German novelist Thomas Mann with great interest. Mann is also the main protagonist of Andrzejewski's short novel Już prawie nic (Almost nothing). For Andrzejewski and other Polish authors Mann is one of the most influential German prose writers of the 20th century.

11

Rozumowanie dedukcyjne w procesie uczenia się języka niemieckiego jako drugiego języka obcego na przykładzie podsystemu gramatycznego

58%

Bawej I.

Neofilolog

|

2022

|

issue 58/1

85-98

EN

The role of the first foreign language in second foreign language learning is an interesting research question. The main purpose of the research was to relate if and how the learners make deductions about German grammar based on English language skills. Therefore, this study presents the results of a survey conducted among students of Applied Linguistics who learn German after English. Participants were interviewed to state their opinion about the usefulness of English in learning German structures. The results of this inquiry allow the conclusions that learners use and transfer the previously acquired knowledge and information from what they have in first foreign language in order to understand, learn or form structures in the second foreign language. They compare both languages, look for similarities in the creation of the construction and the application of the structures or constructions, conclude by analogies between English and German in grammatical subsystem. In this way they deduce that English makes possible and facilitates to memorize grammatical forms while learning German, e.g. passive voice, articles, tenses, irregular verbs, comparative and superlative adjectives.

12

Germanizmy w języku białoruskim mające polskie ekwiwalenty: ich liczebność w ujęciu diachronicznym i charakterystyka jakościowa

58%

Hentschel G.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

|

2017

|

issue 12

120-129

EN

In Belarusian, different types of German loans are found. However, most of them did not come directly from German, but were passed on to Belarusian by other languages such as Polish, or later in history, Russian. In many cases, the path is unclear, especially with German loans found in all three Slavic languages mentioned. Apart from this, some of the (alleged) Germanisms are already loans in German itself, and hence could have taken different ways into Belarusian. This paper criticises older studies which comment on quantitative aspects of German loans in Belarusian, neglecting the “etymological” heterogeneity of the elements. Instead, an (approximate) quantitative analysis of German loans in Belarusian is offered, concentrating on those elements with Germanic etymology most probably mediated by Polish, the undoubtedly largest subset of Germanisms in Belarusian.

Refine search results

Tollpatschig interviewen oder interviewt werden – Kurzvideos im ukrainischen und deutschen Fernsehen

POLYSEMIC TERMS IN CHINESE,GERMAN, GREEK AND POLISH LEGAL LANGUAGE. A COMPARATIVE STUDY

Dolnoserbske mjenja | Niedersorbische Namen – serwis internetowy poświęcony dolnołużyckim nazwom własnym

Metafory konceptualne w niemieckich związkach frazeologicznych odnoszących się do ludzkich procesów poznawczych

Engel [anioł] w Biblii oraz niemieckich frazeologizmach

"Hölle" w niemieckich frazeologizmach

O TWORZENIU TERMINÓW PRAWNYCH NA PRZYKŁADZIE TERMINOLOGII POLSKIEGO I NIEMIECKIEGO PRAWA HANDLOWEGO

PLURICENTRYZM W NIEMIECKIM JĘZYKU STANDARDOWYM I SPECJALISTYCZNYM

Wirkung phonetischer Parameter des Deutschen auf nichtdeutsche Muttersprachler*innen

Proza Jerzego Andrzejewskiego a kultura niemiecka

Rozumowanie dedukcyjne w procesie uczenia się języka niemieckiego jako drugiego języka obcego na przykładzie podsystemu gramatycznego

Germanizmy w języku białoruskim mające polskie ekwiwalenty: ich liczebność w ujęciu diachronicznym i charakterystyka jakościowa