Search results

1

Jaki ma być nasz stosunek do władzy?

100%

Stasiak S.

Verbum Vitae

|

2008

|

vol. 14

153-172

PL

Le Lettere Pastorali, come risulta gia dal titolo, contengono un certo numero delie istruzioni che riguardano la vita delle comunita ecclesiastiche a Efeso e sull'isola di Creta. Tra questi indizi troviamo anche quelli che riguardano il comportamento verso le autorita civili (l Tm 2,2; Tt 3,1). Queste devono essere rispettate ma sotto la condizione di compiere il loro dovere, cioe garantiscono la convivenza pacifica di tutti i cittadini. La chiesa primitiva fu consapevole del funzionamento delle istituzioni dello stato, tra questi la schiavitu (cf. Tt 2,9-10; 1 Tm 6, 1-2). In testi soprannominati non abbiamo trovato l'accentazione di quel fatto, ma soltanto le indicazioni per i cristiani che anche nello stato di schiavitu devono annunziare al mondoGesu Cristo. Un altro tema che riguarda il potere e il comportamento nel raduno dei cristiani. Per questa volta si tratta del potere d'insegnare.Dall'analisi di 1 Tm 2,11-14 risulta che ił comportamento della donna che ascolta, impara e poi parla, e "un atteggiamento tipico" del discepolo. Invece il comportamento del uomo che insegna e guida la comunita, e ''un atteggiamento tipico" del maestro. Tutto questo ha un collegamento stretto con Unico Sovrano( cf. 1 Tm 6, 15-16) e con il Suo regno (2 Tm 4,2.18) che raggiungera la pienezza la fine dei tempi.

2

Służba strażników Stalagu VIII B Lamsdorf w czasie II wojny światowej. Regulaminy i realia

81%

Klimczak E.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

|

2018

|

issue 101

175-189

EN

The guard service at Lamsdorf and other Wehrmacht POW camps was governed by regulations which set out in details the scope of duties and rules of conduct. However, the manner in which they fulfilled their duties often deviated from the guidelines contained in the regulations issued by their superiors. The monotony of service, the desire to gain scarce goods, or even striving to improve their material situation encouraged the soldiers to violate the rules to which they were subjected. The guards’ problems with the law and regulations are quite an important issue, because they are related, among others, with their attitude towards and treatment of prisoners-of-war.

PL

Służbę strażników w obozie Lamsdorf oraz innych obozach jenieckich Wehrmachtu normowały regulaminy, szczegółowo określające zakres obowiązków i zasady zachowania. Jednakże sposób, w jaki wywiązywali się ze swych powinności, niejednokrotnie odbiegał od wytycznych zawartych w rozporządzeniach wydawanych przez zwierzchników. Monotonia służby, chęć zdobycia deficytowych towarów czy wręcz dążenie do poprawy sytuacji materialnej skłaniały żołnierzy do łamania praw, którym podlegali. Problemy strażników z prawem i regulaminami są tematem dosyć istotnym, bo przekładały się m.in. na stosunek do jeńców i ich traktowanie.

3

From the January Uprising of 1863 to Regaining Independence in 1918 – a Synthesis of Polish History in the Blue uniform [Błękitny mundur] by Donata Dominik-Stawicka

81%

Olszewska M. J. O.

|

2019

|

vol. 25

|

issue 2

29-46

PL

Powieść Donaty Dominik-Stawickiej pt. Błękitny mundur traktuje o drodze Polaków do odzyskania niepodległości, począwszy od powstania styczniowego w roku 1863 do listopada roku 1918. Na tę drogę ku wolności złożyła się walka zbrojna Polaków z różnych zaborów, tym tragiczniejsza, że w czasie I wojny światowej, walcząc na różnych frontach, pod obcym dowództwem, musieli oni stanąć przeciw sobie. Tytułowy błękitny mundur jest nawiązaniem do biografii jednego z bohaterów powieści – żołnierza Błękitnej Armii generała Józefa Hallera. Mundur ten, obok szarego munduru żołnierzy Józefa Piłsudskiego, to symbol marzeń o polskim wojsku i wolnej ojczyźnie. Błękitny mundur jest sagą rodzinną opartą na relacjach przodków, fotografiach i innych pamiątkach. Historia rodzinna na zasadzie pars pro toto staje się historią o narodzie walczącym o przetrwanie, własną tożsamość i godność. Wartością nadrzędną okazuje się pamięć przeszłości o charakterze indywidualnym, jak i zbiorowym przekazywana z pokolenia na pokolenia. Komunikacja międzypokoleniowa buduje ciągłość historyczną, kulturową i tożsamość wspólnoty. Relacja międzygeneracyjna ma charakter etyczny, a pamięć przeszłości jest tożsama z dumą. Autorka swą narrację o rodzinie i narodzie wpisuje w ramy dyskursu postpamięciowego. Historia dzięki świadectwom naszych przodków staje się ważnym źródłem tożsamości.

EN

The novel of Donata Dominik-Stawicka entitled The Blue uniform [Błękitny mundur] treats about Poles’ way to regaining independence by Poland, starting from the January Uprising in 1863 to November 1918. The way to freedom consisted of the armed struggle of Poles from various partitions, the tragic that in time World War I, fighting on different fronts under foreign command, they had to stand against each other. The title blue uniform is a reference to the biography of one of the heroes of the novel – the soldier of the Blue Army of General Józef Haller. He is, next to the gray uniform of soldiers of Józef Piłsudski, a symbol of dreams about the Polish army and the free homeland. The Blue Uniform is a family saga based on the stories of ancestors, photographs and other souvenirs. Family history on the basis of pars pro toto becomes a story about a nation struggling for survival, its own identity and dignity. The memory of the past of an individual and collective character passed from one generation to the next turns out to be the superior value. Intergenerational communication builds historical, cultural and community identity. The intergenerational relationship is ethical and the memory of the past is the same as pride. The author writes her narrative about the family and the nation into the post-memory discourse. Thanks to the testimonies of our ancestors, history becomes an important source of identity.

4

Niegodziwa mamona – postawa wobec bogactwa według Nowego Testamentu

72%

Wronka S.

Ruch Biblijny i Liturgiczny

|

2010

|

vol. 63

|

issue 4

EN

The „mammon” means wealth, money, all the material riches and is always defined by Jesus negatively as „unrighteous”. So the expression „unrighteous mammon” seems to condemn and reject the wealth as totally contrary to God and to His kingdom. In reality this expression, as well as all the hyperbolical statements and sharp antitheses of the New Testament in this matter pay only attention to the danger of wealth, which can easily subdue the man, make him a slave, so that he isn’t able to use it wisely for his true good, to share it with the others and to set final hopes in God. For the material riches are gift of God, which one doesn’t need to fear, but should accept with gratitude, wisely increase, use for a worthy life in relation with the people and in unity with God, that is a supreme good of man and his ultimate fulfillment. The right attitude towards the wealth is called poverty, the example of which we have in the life of Jesus and His disciples. Their radical renouncement of riches was dictated by the wandering way of apostolate and the imminent eschatological perspective, but it didn’t hinder them from using the material riches provided by the others. Paul himself lived in a great measure by the work of his own hands. Yet the material values weren’t a goal for them, but a mean in the life lived for God and proclaiming His supreme value. Today both the manner of evangelization and the remote eschatological perspective require a solid material base also for these which devote themselves to the kingdom of God. In the daily life they can’t run much away from the environment where they make apostolate, but with their way of life they have always to bear witness to the absolute priority of God and to the destination of man and world to His glory.

5

Oblicza śmierci człowieka w myśli Sulpicjusza Sewera

72%

Pochwat J.

Vox Patrum

|

2017

|

vol. 67

509-522

EN

Sulpicius Severus (c. 360-420) was interested in various cases of human death. Although he do not deny that Christ is the one who alone can save man from death, he does not emphasize this truth either. He is mainly interested in wonders, extraordinary events linked mostly with St. Martin of Tours who was his friend. These miracles performed by Martin had their source in God’s power, but the way they are described places Martin in the centre and presents him as the main character. In this way, Sulpicius brings in a new style of writing, hagiographic literature where though God is the most important, the reader gets the impression that the central figure is a saint. Even though miracles happen by the power of God, one gets the impression that they are the result of the holy man’s efforts and merits. Sulpicius Severus considers death, caused by various ways and experienced for different reasons, is the greatest misfortune of man. He describes many examples related to the phenomenon of death. He talks about the death penalty. Although he mentions death as turning away from God, he does not mean eternal death, but rather its temporal consequences such as deprivation of freedom and falling into a state of slavery.

6

Из истории еврейского национального движения в лагере военнопленных царской армии Фрайштадт, Австро-Венгрия (1916-1917 гг.)

72%

Срибняк И.

Studia Żydowskie. Almanach

|

2021

|

vol. 11

|

issue 11

35-42

EN

The article deals with the national and political activities of the captive Jews from the Russian army in Freistadt (Austria-Hungary) in 1916 – early 1918, the deployment of which was made possible by the assistance of the Ukrainian organization of this camp. The efforts of the members of the Jewish Educational Circle, founded in Freistadt, were to conduct a series of theatrical performances, concerts and various promotions of national educational content. From the outset, a Jewish organization in Freistadt made efforts to extend its influence to other prisoner-of-war camps as well as to Ukrainian lands. To this end, a Jewish circle was established in the camp of captive Ukrainian soldiers from the Imperial Army of Rastatt (Germany), and “Provincial Central Bureau of the Union of Jews in the Occupied Territories of Ukraine” was established in Freistadt. Jewish-Ukrainian political-national and cultural-educational interaction at the Freistadt camp has become a successful example of cross-ethnic understanding in the difficult conditions of camp everyday life between captive Jews and Ukrainians.

PL

Artykuł dotyczy narodowo-politycznej działalności jeńców żydowskich z armii rosyjskiej we Freistadt (Austria-Węgry) w latach 1916 – początek 1918, których rozmieszczenie było możliwe dzięki pomocy ukraińskiej organizacji tego obozu. Staraniem członków Żydowskiego Koła Oświatowego, założonego we Freistadt, było przeprowadzenie szeregu przedstawień teatralnych, koncertów oraz różnego rodzaju promocji ogólnopolskich treści edukacyjnych. Organizacja żydowska we Freistadt od początku starała się rozszerzyć swoje wpływy na inne obozy jenieckie, a także na ziemie ukraińskie. W tym celu w obozie dla jeńców ukraińskich żołnierzy Armii Cesarskiej Rastatt (Niemcy) utworzono koło żydowskie, a we Freistadt „Wojewódzkie Centralne Biuro Związku Żydów na Ziemiach Okupowanych Ukrainy”. Żydowsko-ukraińska polityczno-narodowa i kulturalno-edukacyjna interakcja w obozie we Freistadt stała się udanym przykładem porozumienia międzyetnicznego w trudnych warunkach obozowego życia codziennego między żydami i Ukraińcami w niewoli.

7

Społeczność Boża po powrocie z niewoli (Iz 56, 1-12)

72%

Stachowiak L.

The Biblical Annals

|

1987

|

vol. 34

|

issue 1

5-12

PL

Die Entführung in den dritten Teil des Buches Jesaja behandelt eine Reihe von Einzelproblemen des damaligen religiösen Lebens. Obwohl die Abfassungszeit des Kapitales nicht genauer bestimmt werden kann (möglicherweise handelt es sich um eine Redaktionsarbeit), können die hier behandelten Probleme geradezu als typisch gelten. Neben dem Sabbatgebot, das scheinbar eingeschärft wird, wird die Frage der Zugehörigkeit der sarisim (Eunuchen) zum Volk Jahwes behandelt. Beide scheinen auf eine spürbare Ausweitung der universalistischen Perspektive hinzuweisen, indem den Verschnittenen ein unverfängliches Erbe in Aussicht gestellt wird. Die Kritik an der führenden Schicht wird ebenfalls ausgedehnt; nicht nur der Mangel an Verantwortung, sondern auch allerlei Missstände (Trinkgelage) werden hier verurteilt. Die krassen Bilder lassen auf die Ausmasse und Häufigkeit der getadelten Missbräuche schliessen.

8

Uprowadzanie mieszkańców Rzeczypospolitej do niewoli przez Tatarów i Turków w oczach siedemnastowiecznych pamiętnikarzy

72%

Ryba R.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

|

2021

|

vol. 21

339-351

EN

In the 17th century, both the Turks and (much more often) the Tatars invaded Poland. According to historians, the Tatars in particular treated the Polish Republic as an area of economic exploitation. Its most severe form was the forced captivity of inhabitants of the south-eastern borderlands. This was documented by diarists and memorialists of Polish seicento, including Jan Florian Drobysz Tuszyński, Mikołaj Jemiołowski, Joachim Jerlicz, Samuel Maskiewicz, Zbigniew Ossoliński, and Kazimierz Sarnecki. They drew attention to the mass character of the Tatar-Turkish thraldom: not only soldiers but also many civilians were kidnapped by the Tatars, who benefited from human trafficking and thus made them captives. The authors of the diaries documented the circumstances of the attacks, including the time and routes taken by the looters. They drew attention to the state of the captives and reconstructed the human martyrdom.

9

Ewakuacja Koleją Transsyberyjską 5. Dywizji Strzelców Polskich. Walki odwrotowe (1919–1920) i kapitulacja dywizji

71%

Radziwiłłowicz D.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

|

2017

|

issue 99

195-227

EN

Over the last months of 1919, the condition of the White Army commanded by Admiral Alexander Kolchak was gradually deteriorating. The Bolshevik armies successively conquered the most important towns and industrial zones situated along the most important railway lines, including the Trans-Siberian Railway. It was decided to evacuate the allied troops supporting the White Army and consisting of various international contingents commanded by Maurice Janin, a French general, eastwards to Vladivostok by Trans-Siberian train, but it was definitely too late for that. In October 1919, it was decided to evacuate the troops of the Polish 5th Siberian Rifle Division. The decision was made when the morale of the troops of Kolchak hit rock bottom and the army started retreating along the only possible route – the Trans-Siberian railroad. By order of General Janin, commander-in-chief of the allied troops, the Polish division was supposed to be the rearguard of those troops. Due to chaos at the Trans-Siberian railway, the Polish troops often had to take trains needed for the evacuation by force. The commanders and the soldiers managed to adapt railway carriages (dubbed „Teplushka”) to winter conditions. The carriages were occupied by the soldiers, their families and other civilians, which adversely affected the military capabilities of the Polish troops. The evacuation took place in the harsh Siberian winter in temperatures of minus 30°C. From the end of November 1919 to the beginning of January 1920, over almost a thousand kilometres, the troops, gathered in 57 carriages, advanced along the destroyed Trans-Siberian railroad through civil-war zones, among hostile inhabitants of Siberia during a raging typhus epidemic. There were also three improvised armoured trains dubbed „Warszawa”, „ Kraków”, and „ Poznań”. During the evacuation, the carriages of the 5th Polish Siberian Rifle Division were occupied by a total of over fifteen thousand people. The capitulation of the said division at Klukviennaia station was undoubtedly a surprise, not only for the commanders. The actions of the commanders of the Czechoslovak Corps who blocked the railroad when the 5th Soviet Army and the Bolshevik partisans were attacking the Polish trains was considered to be intentional and aimed at destroying the Polish troops.

PL

W ostatnich miesiącach 1919 r. sytuacja wojsk „białej Rosji” dowodzonych przez adm. Aleksandra Kołczaka na Syberii ulegała stopniowemu pogorszeniu. Armie bolszewickie sukcesywnie zajmowały najważniejsze miasta i ośrodki przemysłowe usytuowane wzdłuż najważniejszych linii kolejowych, w tym Kolei Transsyberyjskiej. Wspierające „białe” armie wojska sprzymierzone składające się z różnych międzynarodowych kontyngentów dowodzone przez francuskiego gen. Maurice Janina postanowiono ewakuować na wschód w kierunku Władywostoku Koleją Transsyberyjską. Ewakuację rozpoczęto zdecydowanie za późno. W październiku 1919 r. podjęto decyzję o ewakuacji oddziałów 5. Dywizji Strzelców Polskich (5. DSP). Zrobiono to w sytuacji, gdy wojska Kołczaka po licznych klęskach uległy demoralizacji i w panice rozpoczęły odwrót po jedynej drodze, jaką była magistrala transsyberyjska. Polska dywizja, z rozkazu głównodowodzącego wojskami sprzymierzonych gen. Janina, otrzymała zadanie pełnienia straży tylnej tych wojsk. Z powodu dezorganizacji panującej na syberyjskiej kolei tabor kolejowy niezbędny do ewakuacji oddziały polskie zdobywały niejednokrotnie za pomocą siły. Dzięki staraniom dowódców i żołnierzy wagony przystosowano do warunków zimowych (tzw. ciepłuszki). Wraz z żołnierzami w eszelonach znalazły się ich rodziny oraz inne osoby cywilne, co ujemnie wpływało na wartość bojową polskich oddziałów. Ewakuacja odbywała się w warunkach surowej syberyjskiej zimy przy temperaturach dochodzących do minus 30 stopni Celsjusza. Od końca listopada 1919 r. do początku stycznia 1920 r. na przestrzeni blisko tysiąca kilometrów oddziały zgrupowane w 57 eszelonach posuwały się zdewastowaną transsyberyjską linią kolejową przez obszary ogarnięte wojną domową, wśród wrogo nastawionych mieszkańców Syberii w czasie szalejącej epidemii tyfusu. W zgrupowaniu znalazły się również improwizowane trzy pociągi pancerne „Warszawa”, „Kraków” i „Poznań”. W wagonach 5. DSP w momencie ewakuacji (na początku grudnia) znalazło się razem ponad 15 tysięcy osób. Kapitulacja 5. DSP pod stacją Klukwiennaja była niewątpliwie zaskoczeniem nie tylko dla dowódców. Zachowanie blokujących tory dowódców Korpusu Czechosłowackiego w sytuacji, gdy oddziały sowieckiej 5. Armii i bolszewickiej partyzantki napierały na rozciągnięte polskie eszelony, uznano za celowe działanie, mające doprowadzić do likwidacji polskiej dywizji.

10

Cyprian Norwid’s thoughts on independence

71%

Toruń W.

|

2019

|

vol. 24

|

issue 1

9-22

PL

Prezentowany szkic Cypriana Norwida myśli o niepodległości uwzględnia tylko wypowiedzi Cypriana Norwida po 1864 r., po upadku powstania styczniowego. Jako punkt wyjścia rozważań przyjęto najważniejszy dla poruszanej problematyki tekst z 1869 r. rozprawki epistolarnej Walka-polska, skierowanej do Agatona Gillera. Podstawowa teza rozprawki, iż Polacy „umieją bić się”, ale „nie umieją walczyć”, jest jednym z głównych założeń krytycznego poglądu Norwida na temat polskich dróg do niepodległości. Poza rozprawką Walka-polska, powyższy szkic przypomina jeszcze inne teksty Norwida, ważne dla problematyki niepodległości. Chodzi o [Odezwę w sprawie udziału Polaków w wojnie francusko-pruskiej] z 1870 r. oraz Odpowiedź Cypriana Kamila N. niektórym obywatelom o stanie rzeczy narodowej zapytującym z okresu wojny rosyjsko-tureckiej z 1877 r. Wymienione dyskursywne teksty dopełnia wiersz Norwida Co robić?, w którym pada zasadnicze dla problematyki niepodległości pytanie: „Co począć w rozebranym kraju?”. Zamieszczone w szkicu rozważania zamykają uwagi Norwida na temat znaczenia duchowej niepodległości, której waga niekiedy mogła być istotniejsza niż niepodległość rozumiana tylko politycznie.

EN

The presented sketch on Norwid’s thoughts on independence takes into account only the statements of Cyprian Norwid after 1864, following the fall of the January Uprising. As a starting point for discussion, the crucial 1869 text for the discussed issues was used: the epistolary essay Walka-polska, addressed to Agaton Giller. The main thesis of this essay is that Poles “know how to do battle” but “they cannot fight” and it is one of the main objectives of Norwid’s critical view on the Polish road to independence. Besides this essay, the above sketch brings back other texts by Norwid, important for the issues of independence. It discusses Odezwa w sprawie udziału Polaków w wojnie francusko-pruskiej [The call on the participation of Poles in the Franco- Prussian War] of 1870 and Odpowiedź Cypriana Kamila N. niektórym obywatelom o stanie rzeczy narodowej zapytującym [Cyprian Kamil N.’s answer to some citizens asking about the state of national affairs] from the period of Russo-Turkish War in 1877. These discursive texts are completed by a verse from Norwid’s poem Co robić? where the crucial question on the issue of independence is asked: “What to do in the dismembered country.” Norwid’s comments on the meaning of spiritual independence, the importance of which could sometimes be more important than independence understood only politically close the considerations included in this sketch.

11

Праблема наратара ў аповесці “Белая Дама” Аляксея Карпюка

58%

Сaкoвіч A.

Białorutenistyka Białostocka

|

2014

|

vol. 6

RU

Анна Саковiч - Беласток

PL

Artykuł poświęcony jest analizie zagadnienia narratora w powieści „Biała Dama” Alaksieja Karpiuka, zawierającej elementy powieści detektywistycznej i historycznej. Wydarzenia związane z wyjaśnianiem tajemnicy tytułowej Białej Damy zostały przedstawione przez pierwszego narratora. Natomiast drugi narrator (Katarzyna Wałkowicz), osoba żyjąca w drugiej połowie XVII wieku, ukazuje historię swego losu pełnego wielu przygód i doświadczeń.

EN

In the article the problem of narrator in Aleksey Karpiuk’s novel “Biala Dama” is discussed. The novel involves detective and historical elements. The first narrator presents the events revealing the mystery of the heroine. The second narrator (Katarzyna Wałkowicz), who lived in the second part of the 17th century, describes her life which was full of adventures and experience.

12

Zło magii w pastoralnych wskazaniach Ojców Kościoła

58%

Wygralak P.

Vox Patrum

|

2013

|

vol. 59

303-316

EN

The article took up the problem of evil in magic in the teaching of the Church Fathers. The ancient priests were convinced that magic was the work of the devil himself. Even the pagan world believed that every mage must have had his own demon, who was the source of their strength. Thus a mage remains at a constant relationship with the devil on whom he is dependent. It can be even said that magic leads inevitably to the worship of the devil. Those who practice magic or seek advice from fortune-tellers and astrologers, put themselves at the devil’s disposal, since they make their life decisions dependent on the results of divination or star system. The most serious form of enslavement is demonic possession. Few of the Church Fathers links possession with magic practice, whereas all agree that magic seriously weakens confidence in Divine Providence and leads to a spiritual split, which results in simultaneous participation in the Christian practices and the use of magic services.

13

Дискурс свободы в прозе Тарасa Шевченко

58%

Potsyurko O.

Studia Warmińskie

|

2015

|

issue 52

107-117

PL

W artykule omówiono wizję wolności, jaka wyłania się z opowiadań, pamiętników i listów Tarasa Szewczenki. Na podstawie przeprowadzonych badań autor dochodzi do wniosku, że idea wolności jawi się jako kluczowa w twórczości T. Szewczenki. Autor dowodzi także, że pojęcie wolności w spuściźnie T. Szewczenki jest skorelowane z ideą godności człowieka oraz jest nierozerwalnie powiązane z tradycją chrześcijańską. T. Szewczenko, zdaniem autora, zwłaszcza tragiczne losy wędrownych liryków (Kobziarzy) postrzegał jako przykład ludzkich zmagań o wolność.

EN

This article features the idea of freedom in the interpretation of stories, diaries and letters according of Shevchenko. His position proved that all the characters in their own kobzar choose freedom of expression, struggling for “sacred right” to freedom, justice and happiness. He proved that the concept of freedom of the writer, as a manifestation of the absolute dignity and the free activity of self–expression correlates with the notion of human goodness, love, and mercy, which derived from his Christian faith. The tragic fate of kobzar is an example embodiment of the eternal ideals of freedom.

DE

Der Artikel bespricht die Merkmale der Idee von Freiheit durch die Interpretation der Geschichten, Tagebücher und Briefe von Shevchenko. Seine Position beweist, dass alle Werke zur Meinungsfreiheit drängen und für heilige Freiheitsrechte, Gerechtigkeit und Glück kämpfen. Der Verfasser beweist, dass der Begriff der Freiheit als eine Manifestation der absoluten Würde und der freien Tätigkeit der Selbstdarstellung mit dem Begriff der menschlichen Güte, Liebe und Barmherzigkeit korreliert und seine Quelle in seinem christlichen Glauben hat. Das tragische Schicksal von Kobzar ist ein Beispiel der ewigen Ideale der Freiheit.

14

„Prometeusz wasz polski”. O doświadczeniu wolności i niewoli w pismach Waleriana Łukasińskiego

58%

Ziołowicz A.

Tematy i Konteksty

|

2023

|

vol. 18

|

issue 13

54-68

EN

The article contains an interpretation of Walerian Łukasiński’s writings, which were written during his imprisonment in Schlisselburg. At the centre of these considerations is the author’s key experience of freedom and slavery. This issue is considered in the context of Łukasiński’s biography, nineteenth-century prison literaturę (Silvio Pellico), and also through the prism of the then history of the Polish community (Napoleonic Times, Congress of Vienna, Polish Kingdom, November Uprising, January Uprising, Polish-Russian relations). An important point of reference is the understanding of freedom in the 19th century, especially in two aspects: political freedom (national independence, social freedom, civil freedom, personal freedom) and non-political, internal freedom (primarily Christian spiritual freedom). In the light of the analyses presented, the hero of the article turns out to be a character with Promethean features.

PL

Artykuł zawiera interpretację pism Waleriana Łukasińskiego, które powstały podczas jego pobytu w więzieniu w Szlisselburgu. W centrum rozważań znajduje sie kluczowe dla autora doświadczenie wolności i niewoli. Jest ono rozpatrywane w kontekście biografii Łukasińskiego, dziewiętnastowiecznej literatury więziennej (Silvio Pellico), a także przez pryzmat ówczesnych losów polskiej zbiorowości i sposobów ich rozumienia (czasy napoleońskie, Kongres Wiedeński, funkcjonowanie Królestwa Polskiego, powstanie listopadowe, powstanie styczniowe, stosunki polsko-rosyjskie). Ważnym punktem odniesienia jest postrzeganie wolności w wieku XIX, zwłaszcza w dwóch aspektach: wolności politycznej (niepodległość narodowa, wolność społeczna, wolność obywatelska, wolność osobista) i wolności pozapolitycznej, wewnetrznej (przede wszystkim chrześcijańska wolność duchowa). W świetle przedstawionych analiz bohater artykułu okazuje się postacią o cechach prometejskich.

15

Writing at the Emperor’s Behest: A Remark on Theodore Daphnopates’ Correspondence to Bulgarian Tsar Symeon I the Great (893–927)

58%

Hristov Y. M.

Przegląd Nauk Historycznych

|

2023

|

vol. 22

|

issue 1

233-250

PL

Listy wysokiego dygnitarza bizantyńskiego Teodora Dafnopata, wysłane do bułgarskiego cara Symeona (893–927; zm. 27 V 927) w imieniu cesarza bizantyńskiego Romana I Lekapena (920–944; zm. 29 VI 948), są dobrze znane. Zostały napisane w końcowej fazie długiej wojny bizantyńsko-bułgarskiej w latach 913–927. Korespondencja Daphnopatesa wywołała i prawdopodobnie nadal będzie inspirować poważną działalność badawczą. Trudno się temu dziwić biorąc pod uwagę fakt, że listy dotyczyły niektórych aspektów bizantyńskiej ideologii i koncepcji politycznych, a także roszczeń bułgarskich z początku X w. Niniejszy artykuł koncentruje się na informacjach dotyczących bizantyńskiej ludności cywilnej i jej losów pod presją nacierających wojsk wroga. Zwrócono uwagę na ich schwytanie i porwanie. Główny nacisk kładziony jest na często pomijane lub jawnie zaniedbywane informacje, które Daphnopathes przekazuje w kwestii zniewolenia, handlu niewolnikami oraz wysiłków władz bizantyńskich, by sprowadzić przynajmniej część poddanych z powrotem do Cesarstwa poprzez znaną praktykę wymiany jeńców wojennych.

EN

The letters written by Theodore Daphnopates, a high Byzantine dignitary, and sent to Bulgarian Tsar Symeon (r. 893–927; d. May 27, 927) on behalf of the Byzantine Emperor Romanos I Lekapenos (r. 920–944; d. June 29, 948) in the ﬁnal phase of the prolonged Byzantine-Bulgarian war of 913–927, are well known. Daphnopates’ correspondence has encouraged, and will probably continue to encourage, research activity due to its focus on both the aspects of Byzantine political ideology and concepts, and on the Bulgarian claims in the early 10th century. This text focuses on information concerning Byzantine civilians and their fate under the pressure of advancing enemy troops. Attention is paid to their capture and abduction. The main focus of this article is on the often overlooked or overtly neglected statements that Daphnopathes offers on enslavement, slave trafﬁcking, and the efforts of the Byzantine authorities to bring at least some of their subjects back to the Empire through the familiar practice of exchanging prisoners of war.

16

Rosja jako imperium „Formy” w pismach Cypriana Norwida

51%

Karamucka-Marcinkiewicz M.

Studia Norwidiana

|

2019

|

vol. 37

5-15

PL

Celem artykułu jest analiza historiozoficznych refleksji Norwida na temat Rosji, w których kluczową rolę odgrywa metaforyka oparta na zależności między ,,formą” a ,,treścią”, przekładająca się na popularny też w pismach poety motyw relacji ,,słowo” – ,,litera” czy duch – ciało. Carska, zaborcza Rosja jawi się w analizowanych fragmentach, przede wszystkim z poematu Niewola, jako imperium ,,formy”, co ma w tym wypadku oznaczać dominację formalizmu i szeroko pojętego zniewolenia nad duchową treścią. Rosja w oczach Norwida, podobnie jak imperialny Rzym, stanowiła wyraźną opozycję do ducha wolności, narodu czy człowieczeństwa. Prezentowana wizja poeta wpisuje się w nurty popularne w dziewiętnastowiecznym piśmiennictwie.

EN

The aim of the article is to analyse Norwid’s historiosophical reflections on Russia, in which the key role is played by metaphors based on the relationship between the “form” and the “content”. This metaphoricity is reflected in the popular motif in the poet’s works, which considered the relationships of the “word” – the “letter” and the “spirit” – the “body”. In the analysed fragments, mainly from the poem Niewola, tsarist, imperialist Russia appears as an empire of the “form”, which in this case is supposed to mean the dominance of formalism and broadly understood enslavement over the spiritual content. In Norwid’s eyes, Russia, similarly to imperial Rome, stands in a clear opposition to the spirit of freedom, nation or humanity. The poet’s vision reflects the popular trends in the 19th-century literature.

17

Russia an empire of the “form” in Cyprian Norwid’s writings

51%

Karamucka-Marcinkiewicz M.

Studia Norwidiana

|

2019

|

vol. 37 English Version

5-16

EN

The aim of the article is to analyse Norwid’s historiosophical reflections on Russia, in which the key role is played by metaphors based on the relationship between the “form” and the “content”. This metaphoricity is reflected in the popular motif in the poet’s works, which considered the relationships of the “word” – the “letter” and the “spirit” – the “body”. In the analysed fragments, mainly from the poem Niewola, tsarist, imperialist Russia appears as an empire of the “form”, which in this case is supposed to mean the dominance of formalism and broadly understood enslavement over the spiritual content. In Norwid’s eyes, Russia, similarly to imperial Rome, stands in a clear opposition to the spirit of freedom, nation or humanity. The poet’s vision reflects the popular trends in the 19th-century literature.

Refine search results

Jaki ma być nasz stosunek do władzy?

Służba strażników Stalagu VIII B Lamsdorf w czasie II wojny światowej. Regulaminy i realia

From the January Uprising of 1863 to Regaining Independence in 1918 – a Synthesis of Polish History in the Blue uniform [Błękitny mundur] by Donata Dominik-Stawicka

Niegodziwa mamona – postawa wobec bogactwa według Nowego Testamentu

Oblicza śmierci człowieka w myśli Sulpicjusza Sewera

Из истории еврейского национального движения в лагере военнопленных царской армии Фрайштадт, Австро-Венгрия (1916-1917 гг.)

Społeczność Boża po powrocie z niewoli (Iz 56, 1-12)

Uprowadzanie mieszkańców Rzeczypospolitej do niewoli przez Tatarów i Turków w oczach siedemnastowiecznych pamiętnikarzy

Ewakuacja Koleją Transsyberyjską 5. Dywizji Strzelców Polskich. Walki odwrotowe (1919–1920) i kapitulacja dywizji

Cyprian Norwid’s thoughts on independence

Праблема наратара ў аповесці “Белая Дама” Аляксея Карпюка

Zło magii w pastoralnych wskazaniach Ojców Kościoła

Дискурс свободы в прозе Тарасa Шевченко

„Prometeusz wasz polski”. O doświadczeniu wolności i niewoli w pismach Waleriana Łukasińskiego

Writing at the Emperor’s Behest: A Remark on Theodore Daphnopates’ Correspondence to Bulgarian Tsar Symeon I the Great (893–927)

Rosja jako imperium „Formy” w pismach Cypriana Norwida

Russia an empire of the “form” in Cyprian Norwid’s writings