Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help

  1. 1 Tematy i Konteksty

Years help

  1. 1 2015

Authors help

  1. 1 Busza A.

Results found: 1

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  nineteenth-century axiological crisis
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Conrad’s Lord Jim and Dostoevsky’s Crime and Punishment: Contrastive Axiologies

100%
Busza A.
Tematy i Konteksty
|
2015
|
issue 5(10)
311-320
PL
Kiedy pół wieku temu autor tego artykułu rozpoczynał studia nad twórczością Josepha Conrada, w literaturoznawstwie wciąż dominowały tezy Nowej Krytyki, która twierdziła, że właściwe badanie odnosi się tylko do samego tekstu, pomijając w zasadzie kontekst historyczny, osobę pisarza, a także horyzont oczekiwań czytelników. Autor jednak opowiadał się za mniej „czystym”, a bardziej kontekstualnym podejściem, szczególnie w przypadku pisarzy tak związanych z rzeczywistością historyczną, jak Conrad i – może nawet bardziej – Dostojewski. Znajdując uzasadnienie dla swojego podejścia w „logice pytań i odpowiedzi” angielskiego filozofa R. G. Collingwooda, autor twierdzi, że Zbrodnia i kara Dostojewskiego i Lord Jim Conrada przedstawiają różne odpowiedzi na dziewiętnastowieczny kryzys wartości, szczególnie w sferze etyki. Conradowskie postrzeganie ludzkiej natury jest zasadniczo ironiczne, a jego wizja potrzeb człowieka jest hierarchiczna. Ludzką powinnością moralną i miarą naszego człowieczeństwa jest dyscyplinowanie i sublimacja niższych instynktów i namiętności. Dostojewski natomiast podkreśla niebezpieczeństwa spaczonego racjonalizmu i umiejscawia dobroć w naturze i ludzkim sercu. Jest to jednak wizja paradoksalna, ponieważ znajduje on tam również okrucieństwo, chciwość, egoizm i ślepe namiętności. Człowiek Dostojewskiego jest więc – jak jego świat – rozdarty przez sprzeczności nie do pogodzenia, które mogą być tylko transcendowane.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.