Search results

1

Semantyka nocy w pieśniach religijnych

100%

Maziarz M.

Prace Językoznawcze

|

2018

|

issue XX/3

171-196

PL

Przedmiotem artykułu jest semantyczny obraz nocy w pieśniach religijnych, zawartych w Śpiewniku kościelnym ks. Jana Siedleckiego. Artykuł ten mieści się w nurcie badań nad tekstem artystycznym, ale tekstem o specjalnym charakterze, gdyż pieśni religijne w znacznym stopniu odwołują się do konwencji obrazowania znanej z polszczyzny ogólnej. Konwencja ta w znaczeniu metaforycznym ujmuje noc jako coś złego i zagrażającego człowiekowi, co ma też potwierdzenie w analizowanym materiale. Tekstowe konotacje ujawnione w pieśniach zostały jednak skonfrontowane nie tylko z faktami językowymi, ale także z konceptualizacją nocy w Piśmie Świętym, co pozwoliło w zrekonstruowanym tu obrazie dostrzec silną motywację semantyczną ze strony polszczyzny ogólnej, a także wpływów kulturowych. W obrazie tym negatywne konotacje nocy zostały ukonkretnione jako ‘grzech’ i ‘cierpienie’, ale pojawiły się też pozytywne komponenty znaczeniowe tego leksemu, takie jak: ‘czas działania Boga’, ‘czas modlitwy’. Konotacje tekstowe pozwoliły więc dopełnić strukturę semantyczną słowa noc i odsłoniły jego pojęciową ambiwalencję, która w skonwencjonalizowanych formach językowych jest słabo dostrzegalna. Przeprowadzona w artykule analiza wykazała również, że składniki konotacyjne, zarówno te utrwalone, jak i potencjalnie istniejące w języku, odgrywają istotną rolę w całościowej strukturze semantycznej słowa.

EN

This article concentrates on the semantics of the lexeme night attested in the religious songs collected in Śpiewnik kościelny by Father Jan Siedlecki. The paper falls within the scope of research on artistic texts; however, it is special in the sense that religious songs include elements of imagery typical of general Polish. Conventionally, in the metaphorical sense, the night denotes something evil and threatening to a man. This meaning is also confirmed in the material studied in our analysis. However, the textual connotations revealed in the songs were confronted not only with the language facts but also with the conceptualization of the night in the Holy Bible. The meaning of the lexeme night, which is reconstructed in this way, shows both a robust semantic motivation by general Polish and also influences on the cultural level. Thus the negative connotations of the night are made specific as “sin” and “suffering”, and there are also positive meaning components of this lexeme, for instance, “time of God’s action” or “time of prayer”. The textual connotations allow to enrich the semantic structure of the word, then, unveiling its conceptual ambivalence which is hardly discernible in the conventional language use. The analysis also demonstrated that connotational components, both ones in actual use and ones potentially present in language, play a significant role in the overall semantic structure of a word.

2

Pozytywne implikacje myśli Fryderyka Nietzschego dla chrześcijaństwa post mortem Dei. Próba analizy

100%

Laskowska E.

Logos i Ethos

|

2019

|

vol. 50

|

issue 2

PL

Artykuł bada, czy Nietzsche, niewątpliwie przeciwny chrześcijaństwu, które widział, jest także daleki od sedna chrześcijaństwa i wiary ewangelicznej. Czy jego koncepcje mogą być wskazówką dla człowieka próbującego znaleźć ślady Boga w czasie post mortem Dei? Przy próbie odpowiedzi na powyższe pytania pomocna będzie analiza dzieł Nietzschego.Na zakończenie artykuł wykaże, że burzliwe, niespokojne, otwarte, odważne i wciąż łamiące zwykłe myślenie Nietzschego, które nie boi się nocy, może stać się rodzajem szlaku w poszukiwaniu Boga, którego nie można uchwycić w siatkę pojęć. Może ono także stanowić strumień oczyszczający chrześcijaństwo i kierujący je z powrotem ku źródłom ewangelicznym. Może również pomóc chrześcijanom zastanowić się nad własną wiarą.

EN

The article examines whether Nietzsche – who was against the Christianity he saw – is just as far from the heart of Christianity and the Gospel faith? And whether his concepts can be helpful for a man seeking God’s footsteps in post mortem Dei time? Analysis the works of Nietzsche will be helpful when trying to answer the these questions.In conclusion the article will show that restless, open, courageous and still breaking the usual patterns Nietzsche’s thinking which is not afraid of the night, it may become a trail in search of the God, which can not be grasped in the concepts. And it can be a stream purifying Christianity, directing it back to the Gospel sources. And Nietzsche’s thoughts can be helpful for Christians too, to they reflect on their faith.

3

Mistyczna osobowość ukryta w sieci metafor w utworach Karola Wojtyły

61%

Włoczewska A.

Studia Gdańskie

|

2012

|

issue 30

15-35

PL

Spośród tekstów beletrystycznych Karola Wojtyły zachowały się dwadzieścia dwa utwory. Można je podzielić tematycznie na trzy okresy: chrześcijańsko-słowiański (1938–1940), mistyczny (1944–1952 oraz 2002), personalistyczny i zaangażowany (1952–1978). W drugim z nich, mistycznym, ujawnia się specy-czna sieć metafor obsesyjnych, powracają antynomiczne obrazy mroku i światła; nocy i blasku; ciszy i zgiełku; przestrzeni zamkniętej i otwartej; granicy i bezmiaru. Symbolizują one drogę człowieka ku Bogu, złożoną z trzech stopni: wyboru – oświecenia – wiary, które streszczają się w zmienionym nieco szyku cnót Boskich: wiary – miłości – nadziei. Widać je zwłaszcza w utworze Pieśń o Bogu ukrytym i w misteryjnym dramacie Brat naszego Boga. Taka metaforyka Wojtyły ukształtowała się pod wpływem metody medytacyjnej i poezji św. Jana od Krzyża, XVII-wiecznego mistyka hiszpańskiego. Analizy psychokrytyczna i intertekstualna pozwalają uchwycić siłę świętojanowego oddziaływania na pisma, estetykę, retorykę i techniki pisarskie przyszłego papieża.

EN

The collection of Wojtyla’s writings covers twenty-two titles. Taking into consideration their philosophical arguments and their themes, they are threefold. The first period is Slav and Christian (1938–1940); the second is mystical (1944–1952 and 2002) and the third one is personalistic and involved in social matters (1952–1978). In the writings of mystical period there is a speci-c metaphorical net that reveals Wojtyla’s hidden personality. Qe metaphors appearing frequently form antinomies: night and daylight, silence and noise, closed and open space. Qey express choice, love and faith and symbolise the man’s way to God. We can best appreciate them in two texts: Pieśń o Bogu ukrytym and Brat naszego Boga, both inspired by saint John of the Cross, the 17 century Spanish mystic. Qanks to intertextuality and Mauron’s analysis method, which is psychocritic, thwe can see that Saint John in>uenced strongly the thought, aesthetic and writing techniques of the Pope.

Refine search results

1 Logos i Ethos

1 Prace Językoznawcze

1 Studia Gdańskie

1 2019

1 2018

1 2012

1 Laskowska E.

1 Maziarz M.

1 Włoczewska A.

Semantyka nocy w pieśniach religijnych

Pozytywne implikacje myśli Fryderyka Nietzschego dla chrześcijaństwa post mortem Dei. Próba analizy

Mistyczna osobowość ukryta w sieci metafor w utworach Karola Wojtyły