Search results

1

Między świętością a szaleństwem. O podróży Antonina Artauda do Sierra Tarahumara, czyli do ziemi „zmartwychwstania” teatru

100%

Świątek A.

Laboratorium Kultury

|

2012

|

vol. 1

82-90

PL

Co to znaczy podróżować? Czym jest wyprawa, bycie w drodze? Skąd nieokiełznana potrzeba opuszczenia własnego lądu? Artykuł zajmuje się dwoma podróżami rozumianymi jako wehikuł w Inny, a tym samym pożądany obszar kulturowy. Lévi-Strauss obiera kurs Brazylia, Antonin Artaud Meksyk. Obaj Francuzi opuszczają swą macierzystą ziemię – Europę, by podjąć wyzwanie osadzenia własnego „ja” w nowej konfiguracji świata. Konsekwencją tej decyzji będą zwielokrotnione znaki zapytania inicjujące kolejną podróż, która raz rozpoczęta nigdy się nie kończy. Tekst Między świętością a szaleństwem rekonstruuje drogę Artauda do rdzenia własnego bytu i próbuje dowieść, że siła oddziaływania wizji autora Sobowtóra i jego teatru tkwi w jego przesłaniu, które zaprasza do samotnej wędrówki w głąb siebie. Jego idea przestanie być utopią, gdy człowiek poszukujący własnej istoty, nie bierny bezosobowy widz, zderzy swój impuls wewnętrzny z ofiarowanym impulsem zewnętrznym. Lévi-Strauss odkrywa za to swoje „fizycznie i moralnie udręczone przez zmęczenie, głód, niewygody” „ja”, by powrócić do swego matecznika i powiedzieć nam u kresu swej drogi, że „człowiek nie jest bardziej sam we wszechświecie, niż jednostka jest sama w grupie, a społeczeństwo – samo wśród innych społeczeństw”.

EN

What does it mean to ravel? What is an expedition, being on your way? Where does the wild need to leave one’s land come from? The article deals with two travels understood as a vehicle that may take you to the Other, and at the same time desired cultural field. Lévi-Strauss goes to Brazil and Antonin Artaud to Mexico. Both Frenchmen leave their homeland – Europe in order to take a challenge of finding their new “I” in a new configuration of the world. Multiplied question marks triggering new travels, that when once started – never end, are the consequence of that decision. Between sanctity and madness reconstruct Artaud’s way to the core of his own existence and tries to prove that the power of influence of the Theatre and Its Double author’s vision lays in its message that invites for the lonely travel inside oneself. Its concept will stop resembling a utopia when a man looking for its being, not a passive and impersonal observer, collides their inner impulse with an offered outer impulse. Lévi-Strauss discovers his “physically and morally buffeted by exhaustion, hunger and a sense of discomfort” “I”. He comes back to his lair and tells us that “a man is not more alone in the universe than an individual in a group or a society between other societies”.

2

Zobaczyć niewidoczne – (nie)jawne zło narracji. Obłęd w świecie, czy świat w obłędzie?

80%

Brożyna M.

Amor Fati

|

2015

|

issue 4

77-92

EN

The aim of this article is to confront the category of the naked evil, based on the literary example of the Ukrainian trilogy (Wyspa ocalenia, Zasypie wszystko zawieje…, Zmierzch świata) by the polish author Włodzimierz Odojewski, with the category of the invisible evil. The latter is taken as the mediation of today`s world, mainly perceived in the optics of the media, manipulating the information and distorting the objectivity, causing it to form a distorted image, which is hard to evaluate. This takes away the possibility to emerge one, true picture of the world. Evil in this meaning leads us to question the human and his perception, which in both cases is exposed to destruction, bordering with the insanity. Literary view of the world and human in the works of Odojewski is like a dark, rapid river, which is impossible to control. It depicts the trembling, individual psychology, which is lost in the wartime cataclysm. The omnipresent evil is portrayed by Odojewski by the stream of consciousness. Juxtaposition of the visible and unseen evil is the tool of reflection on the world. It gives the pretext to analyze today`s perception of the reality. The characters in the prose reacts with the insanity to the wartime realm. Their sensual reception is adapted to their life – the warzone. This situation creates the space of afterthought on the way in which we organize our world nowadays. We perceive more and more information about another bloody conflicts. However, the medium has changed. Our senses are also mediated – but now, by the mass media and other devices. How does today`s man copy with this double mediation? Does it bring us closer to the insanity, as seen in the Ukrainian trilogy?

3

Le jeu du même et de l’autre : Le Horla de Guy de Maupassant, un récit « dédoublé » en deux versions

71%

Kaczmarek A.

Roczniki Humanistyczne

|

2015

|

vol. 63

|

issue 5: Neofilologia

129-142

FR

Deux versions du Horla de Guy de Maupassant, considéré comme le chef-d’œuvre du genre, ne cessent d’éveiller des controverses parmi les critiques ; les uns les traitent comme deux versions du même récit dont la seconde est censée « corriger » et compléter la première, tandis que les autres y voient deux histoires indépendantes. L’article soutient la thèse que les deux versions constituent comme deux volets complémentaires du même récit dont le premier est raconté par un homme lucide, quoiqu’enfermé, de son propre gré, dans un asile de fous ; le second volet est l’histoire dramatique et émotionnelle d’une personne en proie à des troubles mentaux de plus en plus forts, provoqués par la peur de l’invisible, l’innommable, l’inconnu. Considéré dans une telle perspective, le texte de Maupassant serait un récit autoscopique, constituant son propre reflet ; les lignes narratives divergentes et une fin différente correspondraient aux deux côtés de la personnalité du narrateur : le rationnel et l’irrationnel. Les sources de ce dualisme sont autant la biographie de l’écrivain (qui sombre peu à peu dans la folie) que la fascination particulière de l’époque pour les maladies et les troubles mentaux.

EN

The Horla, written twice, is considered as a masterpiece of a short horror story. Its two versions are still objects of critics’ arguments : some of them see in the second text an amplified and revised version of the first one, whereas others consider the two texts as two separate stories. The paper tries to consider the two Horlas as two complementary parts of the same story ; the first is told by a completely ‘normal’ person who has asked to live in a lunatic asylum, and the second, full of striking, strong emotions, is given by someone who gives up more and more to mental troubles caused by his fear of the unknown, the unnamed, the invisible. Considered in this way, the texts of the two versions of The Horla become one “autoscopic” story, which means that it is its own reflect; two narrative lines and two different endings deal with two sides, one rational ant the other irrational, of the narrator’s personality. This dualism comes as well from the writer’s biography (his gradual insanity) as from his time’s fascination of mental illnesses and anomalies.

PL

Dwie wersje opowiadania Guy de Maupassanta Horla, uważanego za arcydzieło gatunku, nie przestają wzbudzać kontrowersji wśród krytyków, spierających się, czy są to dwie wersje tego samego tekstu, z których druga ma za zadanie „poprawić” i uzupełnić pierwszą, czy też mamy do czynienia z odrębnymi historiami. Artykuł stawia tezę, że obie wersje stanowią uzupełniające się odsłony tego samego opowiadania, z których pierwszą opowiada osoba znajdująca się w pełni władz umysłowych, choć zamknięta – na własne życzenie – w szpitalu psychiatrycznym, natomiast druga stanowi pełną dramatyzmu i silnych emocji opowieść kogoś poddającego się coraz silniejszym zaburzeniom psychicznym, wywołanym przez strach przed nieznanym, nienazwanym, niewidzialnym. Widziany w ten sposób tekst obu opowiadań staje się tekstem autoskopicznym, stanowiącym swoje własne odbicie, a różna linia narracyjna i różne zakończenie odpowiadają dwu stronom – racjonalnej i nieracjonalnej – osobowości narratora. Źródłem tego dualizmu jest zarówno biografia pisarza (stopniowe popadanie w obłęd), jak i szczególna fascynacja epoki chorobami i anomaliami psychicznymi.

Refine search results

1 Amor Fati

1 Laboratorium Kultury

1 Roczniki Humanistyczne

2 2015

1 2012

1 Brożyna M.

1 Kaczmarek A.

1 Świątek A.

Między świętością a szaleństwem. O podróży Antonina Artauda do Sierra Tarahumara, czyli do ziemi „zmartwychwstania” teatru

Zobaczyć niewidoczne – (nie)jawne zło narracji. Obłęd w świecie, czy świat w obłędzie?

Le jeu du même et de l’autre : Le Horla de Guy de Maupassant, un récit « dédoublé » en deux versions