Search results

1

The Ancient Sarmatians and the „Sarmatism” in Modern Eastern Europe (the Slovak Case)

100%

Dimitrov D. Y.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

|

2020

|

vol. 20

347-354

RU

Artykuł koncentruje się na rozwoju sarmatyzmu na ziemiach słowackich w okresie pomiędzy XVI a XIX wiekiem. W tym samym czasie ruch sarmacki rozwijał się w Polsce i na ziemiach słowackich, które znalazły sie w granicach cesarstwa Habsburgów. Sarmatyzm był związany ze szczególnym zainteresowaniem starożytnością w epoce baroku, z narodzinami slawizmu i panslawizmu, a także z początkami ruchu odrodzenia narodowego. Ponadto był używany jako historyczny argument na udowodnienie chwalebnej przeszłości Słowian, w szczególności Słowaków, przez obie grupy inteligencji okresu baroku na ziemiach słowackich: protestantów i katolików.

EN

Artykuł koncentruje się na rozwoju sarmatyzmu na ziemiach słowackich w okresie pomiędzy XVI a XIX wiekiem. W tym samym czasie ruch sarmacki rozwijał się w Polsce i na ziemiach słowackich, które znalazły sie w granicach cesarstwa Habsburgów. Sarmatyzm był związany ze szczególnym zainteresowaniem starożytnością w epoce baroku, z narodzinami slawizmu i panslawizmu, a także z początkami ruchu odrodzenia narodowego. Ponadto był używany jako historyczny argument na udowodnienie chwalebnej przeszłości Słowian, w szczególności Słowaków, przez obie grupy inteligencji okresu baroku na ziemiach słowackich: protestantów i katolików.

2

„Idea imperialna” i misje cywilizacyjne

82%

Fillafer F. L.

Historyka Studia Metodologiczne

|

2012

|

vol. 42

3

Zwizualizowany imperializm i narodowa identyfikacja. Kilka przykładów kościelnego malarstwa w Gruzji od 1801 do 1918 roku

77%

Khosroshvili T.

|

2019

|

vol. 18

|

issue 2

247-261

EN

In different periods, Christian wall paintings have visualised various attitudes towards programmes, images and iconographies that were closely linked with the religious identities of communities. Following the emergence of nationalism in Georgia in the mid-19th century, wall paintings of this period also began to respond to national identity. The chronological limits of this article are determined by crucial events in the history of the country, such as the conquest of East Georgia by the Russian Empire in 1801 and the proclamation of the independence of the Democratic Republic of Georgia in 1918. Between these two events, a number of church paintings was created throughout Georgia. Some of them fully intended to promote the Russian imperial identity and served to consolidate the power of the Empire over the conquered country. While others, reflected the ideas and aspirations of Georgian nationalism. They are very different from the medieval examples displaying a growing interest in national saints and the events of Christian Georgian history. This paper is focused on the most significant examples.

PL

W różnych okresach chrześcijańskie malarstwo naścienne wizualizowało różnoraki stosunek do programów, obrazów, ikonografii i było blisko połączone z religijną identyfikacją społeczeństwa. Pod wpływem rozwoju nacjonalizmu w Gruzji w połowie XIX w. malarstwo naścienne również zaczęło odpowiadać potrzebom identyfikacji narodowej. Ramy czasowe artykułu zakreślają najważniejsze wydarzenia z historii tego kraju, takie jak podbój Wschodniej Gruzji przez Imperium Rosyjskie w 1801 r. i proklamowanie niepodległości przez Demokratyczną Republikę Gruzji w 1918 r. Pomiędzy tymi dwoma wydarzeniami w Gruzji powstało wiele malowideł sakralnych. Niektóre z nich miały na celu promowanie poczucia przynależności do Rosji i służyły konsolidacji władzy imperium nad podbitym krajem. Inne odzwierciedlały idee i aspiracje gruzińskiego nacjonalizmu. Różniły się one od średniowiecznych realizacji, ukazując wzrastające zainteresowanie narodowymi świętymi i wydarzeniami z historii gruzińskiego chrześcijaństwa. W artykule omówiono najbardziej znaczące ich przykłady.

4

Bulharský sen o rozkoši aneb dotyky obrozenecké smyslnosti

69%

Kouba M.

Slavica Wratislaviensia

|

2015

|

vol. 161

399 - 407

EN

This article attempts to crystallize the image of women in the context of modernization of society at the time of the Bulgarian National Revival. Women, their beauty and erotic impulses are, at the beginning of the national movement, associated with the conventions of apatriarchal society, which is based on amedieval worldview. Approach to eroticism, pleasure and the ideal of female/male attractiveness during the “long” 19th century was gradually changing. This article therefore aims to interpret the outlined themes in several planes of Bulgarian National-Revival-discourse. It points out two fundamental female models in the literature of the Bulgarian National Revival: on the one hand, the image of Mother Bulgaria (“Mati Bolgaria”), on the other hand — princess Rayna (“Rayna knyaginya”). Their semiotic interpretations emphasize the dialogue with fine art. The paper in this sense observes the images of women in the paintings of Georgi Danchov and Nikolay Pavlovich.

5

Шляхі фарміравання нацыянальнай ідэі ў беларускай літаратуры ХІХ стагоддзя

55%

Васілюк І.

Białorutenistyka Białostocka

|

2014

|

vol. 6

RU

Iаанна Васiлюк - Беласток

PL

Artykuł jest poświęcony kształtowaniu się idei narodowej w okresie formowania nowej literatury białoruskiej (XIX w.). Konsolidacja etniczno-kulturalna ludu białoruskiego, kształtowanie się zrębów nacji białoruskiej, charakteryzujące się powrotem do historycznych korzeni narodowych, kultury i języka ojczystego przebiegało w trudnych warunkach społecznych i politycznych. Przywrócenie pamięci historycznej i duchowej spuścizny narodu białoruskiego było wyraźnym impulsem dla pisarzy, a ich twórczość z kolei kształtowała ideę narodową, świadome dążenie do „stania się narodem”. Poszerzone o dotychczas jakby „niczyje” teksty badania literaturoznawcze otwierały nowe możliwości wyznaczania kierunku kształtowania się idei narodowej.

EN

The article is devoted to the forming process of national idea in Belarusian literature (20th century). Ethnic-cultural consolidation of Belarusian people, shaping of Belarusian nation proceeded in rough conditions. The restoration of historical memory and spiritual heritage of the Belarusian nation was a clear impulse to writers whose literary works shaped national idea, conscious striving for becoming a nation. Literary studies extended by so called nobody’s texts opened new possibilities to set new directions in the field of national idea.

6

Między indywidualnym a kolektywnym. Poetyka chorwackiego romantycznego podróżopisarstwa na przykładzie tekstów Antuna Nemčicia Gostovinskiego i Stanka Vraza

55%

Pieniążek-Marković K.

Forum Poetyki

|

2018

|

issue 11-12

36-47

EN

Using the travel accounts of specific figures of Croatian romanticism, this article analyzes the relationship between travel writing and personal writing (travel journals, correspondence) and the ideologies of unification and revival that were widespread in Croatia at the time. This article demonstrates the formal and ideological subordination of the actual journeys (travel) and their published accounts (travel writing) to the overarching objective of creating a new Croatian nation, language, and literature. Nineteenth-century Slavophilia shaped the perspectives authors brought to the lands they traveled, compelling them to take on the role of ethnographer and advocate for all aspects that seem Slavic, Croatian, or at all related to folk heritage. Metatextual passages in these texts speak directly to the given text’s function and poetics, demonstrating the notion that this genre was understood in cognitive and utilitarian terms.

PL

Na przykładzie relacji podróżniczych wybranych przedstawicieli chorwackiego romantyzmu w artykule analizowane są zależności między podróżopisarstwem i intymistyką (dziennik podróży, listy z podróży) a dominującymi w tym czasie w Chorwacji ideami wspólnotowymi oraz odrodzeniowymi. Artykuł pokazuje formalne i ideowe podporządkowanie samych wypraw (podróży) oraz publikowanych opisów (podróżopisarstwa) nadrzędnym celom kreacji nowego chorwackiego narodu, nowego języka, nowej literatury. Dziewiętnastowieczne słowianofilstwo zdominowało perspektywę oglądu odwiedzanych terytoriów, spowodowało wejście podróżnika w rolę etnografa i apologety wszystkiego, co słowiańskie, chorwackie, ludowe. Metatekstualne fragmenty dzieł poświęcone zagadnieniom poetyki i funkcji danego tekstu dokumentują postrzeganie gatunku w kategoriach poznawczych, pośredniczących, utylitarnych.

7

Świadomość narodowo- historyczna oraz kwestia tożsamości społeczeństwa białoruskiego

55%

Baziur G.

Przegląd Geopolityczny

|

2020

|

vol. 32

83/108

PL

Artykuł zawiera wyniki badań nad świadomością narodową społeczeństwa Białorusi i jej rolą w samoidentyfikacji narodowej Białorusinów. Ocenę stopnia świadomości narodowej autor przedstawił w kontekście polityki historycznej, a zwłaszcza istotnego dylematu (konieczności wyboru) między Zachodem, reprezentowanym przez Polskę i Litwę, a Wschodem, który jest utożsamiany z Rosją? Odrodzenie narodowe Białorusinów ukazane zostało w związku z fiaskiem polityki rusyfikacyjnej władz, realizowanej w latach 1995-2014 – od referendum w sprawie przywrócenia symboliki z czasów Białoruskiej SRR i równości języka rosyjskiego, do aneksji ukraińskiego Krymu i rozpoczęcia wojny hybrydowej w Donbasie. Wspomniane wydarzenia wpłynęły na zmianę postrzegania Rosji przez władze i patriotycznie świadomą część społeczeństwa. Uważana uprzednio za państwo sojusznicze, Rosja stała się w świadomości Białorusinów mocarstwem perspektywicznie zagrażającym niepodległości Białorusi. Jest to widoczne zwłaszcza w obliczu powtarzających się nacisków Rosji na pogłębienie integracji obu państw.

EN

The article contains the results of research on the national consciousness of Belarusian society and its role in the national self-identification of Belarusians. The author assessed the degree of national awareness in the context of historical policy, and in particular the important dilemma (necessity of choice) between the West, represented by Poland and Lithuania, and the East, which is identified with Russia. The national revival of Belarusians was shown in connection with the fiasco of the Russification policy of the authorities, implemented in 1995-2014 - from the referendum on the restoration of the symbols of the Belarusian SSR and the equality of the Russian language, to the annexation of the Ukrainian Crimea and the start of the hybrid war in the Donbass. These events changed the perception of Russia by the authorities and the patriotic conscious part of society. Previously considered an ally, Russia became a power in the minds of Belarusians that threatens Belarus's independence in future. This is especially evident in the face of Russia's repeated pressure to deepen the integration of both countries.

8

Literatura polska na łamach „Naszej Niwy” (1906–1915). Aspekt konceptualny i funkcjonalny

42%

Kohler G.-B.

Studia Białorutenistyczne

|

2016

|

vol. 10

EN

In relation to the question of by what means the Belarusian newspaper „Naša niva“ conceptualizes Belarusian national space, and, simultaneously, Belarusian national literature the article discusses the profiling and function of Polish literature and writers within the newspaper. An analysis of the corpus of translations and of the selection and evaluation of authors and literary phenomena reveals strategies of dissimilation (getting visible) and, more important, of appropriation of literary resources (gaining dignity). Discursive strategies of ikonifying and hybridizing discern representatives of Polish literature as either Polish ‘proper’ („close but alien“), or as Polish ‘improper’ (actually Belarusian). Thus, the presentation of Polish literature is part of „Naša niva“’s general strategy to conceptualize and establish a Belarusian literary tradition.

PL

W artykule poddano analizie funkcjonowanie literatury i pisarzy polskich na łamach białoruskiej „Naszej Niwy” w kontekście pytania, za pomocą jakich środków gazeta konceptualizuje białoruską przestrzeń narodową oraz białoruską literaturę narodową. Analiza korpusu przekładów, dokonywanych wyboru i ocen polskich autorów oraz przedstawianych na łamach pisma fenomenów literackich ujawnia zjawiska dysymilacji i – co istotne – przyswojenia polskiego dyskursu literackiego (przejęcie wartości). Dyskursywne strategii ikonizacji oraz hybrydyzacji określają przedstawicieli literatury polskiej jako „prawdziwych” („bliskich lecz obcych”) albo jako „nieprawdziwych” (w istocie białoruskich). Taka prezentacja literatury polskiej jawi się jako charakterystyczna dla „Naszej Niwy” strategia konceptualizacji i porządkowania białoruskiej tradycji literackiej.

RU

В статье рассматривается презентация и функция польской литературы и польских писателей в белорусской газете „Наша нива” в связи со следующей проблемой: с помощью каких средств эта газета создает концепцию белорусского национального пространства и, одновременно, белорусскую национальную литературу. Анализ корпуса переводов, отбор и оценка польских авторов и литературных феноменов выявляет акты диссимиляции и, что более важно, присвоения литературных ресурсов (приобретение достоинства). Дискурсивные стратегии иконофикации и гибридизации определяют представителей польской литературы или как „настоящих” („близких, но чужих”), или как „ненастоящих” польских (то есть, на самом деле, белорусских). Таким образом, презентация польской литературы – это часть общей „нашенивской” стратегии концептуализации и конструирования белорусской литературной традиции.

Refine search results

1 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

1 Białorutenistyka Białostocka

1 Forum Poetyki

1 Historyka Studia Metodologiczne

1 Przegląd Geopolityczny

1 Przegląd Nauk Historycznych

1 Slavica Wratislaviensia

1 Studia Białorutenistyczne

2 2020

1 2019

1 2018

1 2016

1 2015

1 2014

1 2012

1 Baziur G.

1 Dimitrov D. Y.

1 Fillafer F. L.

1 Khosroshvili T.

1 Kohler G.-B.

1 Kouba M.

1 Pieniążek-Marković K.

1 Васілюк І.