Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 13

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  official language
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Współczesne teksty urzędowe a zasady prostej polszczyzny (na wybranych przykładach)

100%
Cieśla B.
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
|
2021
|
vol. 28
|
issue 1
23-44
EN
The aim of the article is to analyse forty-one official documents issued by three units of public administration: a voivodeship office, district office and district employment agency. The employees of the first of these have been striving for some time for a simplification and unification of documents, using the suggestions from linguists and sometimes resorting to their own intuition. In order to reach this goal, they have set up a set of rules that they believe make the text more intelligible to their addresses. The employees of the district office and the district employment agency have never made any significant changes to the way official documents are written and have more reservations about simplifying them. The documents discussed in the article will be evaluated in the context of plain Polish language advocated for by the members of the Plain Polish Workshop at the University of Wrocław. The main thesis of the text is the indication that modernising official documents in order to simplify and standardise them is a positive and needed action that benefits not only the addressee, but also the sender of the message.
2
Publication available in full text mode
Content available

Wo hat sich das Endwort versteckt? – Auf der Suche nach dem Unlösbaren in der deutschen Amtssprache

100%
Derecka M.
Linguistische Treffen in Wrocław
|
2022
|
issue 21
75-87
EN
Wars, catastrophes, pandemics, epidemics have always meant that man, instead of inventing problems for himself and complicating life, turned in his actions to the basic values of his earthly existence. These dramatic events and phenomena, which are inseparable from human history, seemed to “cleanse” the mind and bring thinking back on track with basic needs and fundamental, mostly positive feelings. The covid pandemic is such a turning point. However, the old concerns remain – including the question of political correctness in the use of language in German society. In this context, the article examines and analyses the guidelines for “Employees of the Berlin Administration on Diversity-Sensitive Language Use” published by the Berlin Senate in September 2020. The linguistically correct reorientation anchored in this document is intended to help the Berlin administration on its way to treating all citizens fairly. However, the German language seems to be a garden of traps in its grammatical structure. Critical voices are rising in society against the new regulations – not against the struggle for gender equality itself, but against the political proposals in language use, which seem to be getting closer and closer to the border of the absurd. In this context, this article attempts to present which difficulties and linguistic doubts arise from the new regulations on language use in Berlin’s authorities and offices. Old and new expressions are compared and the resulting problems of interpretation are discussed. Furthermore, various linguistic means of the form of expression to be corrected are discussed and examples are given. It will probably never be possible to find the final word that no longer hurts anyone and makes everyone in society equal. However, the struggle for social and societal equality must not be abandoned in these troubled times.
3
Content available remote

Frekwencja oraz funkcje przyimków złożonych i wtórnych w sprawozdaniach administracyjnych

100%
Wasilewska K.
LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa
|
2018
|
issue 25
273-291
EN
This paper examines the distribution and functions of compound and complex prepositions in Polish and EU administrative reports. The analysis is conducted in the corpus-based methodology using corpora of reports drafted by the Polish ministries and by the European Commission, and a large reference corpus – the National Corpus of Polish. The findings of the study show that in comparison to the reference corpus, reports demonstrate a strong tendency to use compound and complex prepositions. It is argued that frequent use of prepositions may be deemed a feature of the genre of administrative reports. Moreover, the study revealed that compound and complex prepositions serve mainly referential, causal, temporal, text deixis and measuring functions. This is in line with the main objective of administrative reports, i.e. communicating information to the public.
4
Publication available in full text mode
Content available

O INSTYTUCJI JĘZYKA POMOCNICZEGO W POSTĘPOWANIU ADMINISTRACYJNYM RAZ JESZCZE

100%
Firlus J., Fox N.
Polityka i Społeczeństwo
|
2017
|
issue 3(15)
63-80 (18)
EN
Over a decade of auxiliary language operating under the Polish legal systems has raised many doubts. This is to say procedural aspects and administrative standards in terms of good governance is not efficient. Hence the issues listed in paper become a background for the desirable directions of legislative changes. Furthermore lex lata plane was accompanied by reflections on the designed and modified model of adminis-trative proceedings.
5
Publication available in full text mode
Content available

Јазичната политика во Република Македонија – меѓу законската регулатива и практиката

88%
Груевска-Маџоска [Gruevska-Madžoska] С. S.
Slavia Meridionalis
|
2012
|
vol. 12
EN
Language policy in the Republic of Macedonia – between legislation and practice The question about the status of the Macedonian language manifests itself for the first time in the 19th century, but its resolution starts with the codification of the Macedonian lan­guage after World War II. The Macedonian language is then declared as an official language in the Macedonian republic and equal amongst the other languages in SFR Yugoslavia. However, the official language in SFR Yugoslavia (the language of international communication, mili­tary dealings, one of the core subjects in all elementary schools etc.) was the Serbo‑Croatian language. With the formation of an independent Republic of Macedonia, the Macedonian language became the only official language until the peace deal Ohrid Framework Agreement was signed, when the language of the largest ethnic minority – the Albanian language – gains the status of an official language. The issue of interest of this article is whether the Macedonian language has changed its status and to what extent, what are the terms of legislation for it and the real situation in which it is found in the Republic of Macedonia. Polityka językowa w Republice Macedonii – między ustawodawstwem a praktyką Artykuł poświęcony jest zagadnieniom związanym ze zmianą statusu języka macedoń­skiego, jego stanem prawnym i faktyczną sytuacją językową w Republice Macedonii.Kwestia statusu języka macedońskiego pojawiła się po raz pierwszy w XIX wieku, lecz jej właściwe rozwiązanie nastąpiło wraz z kodyfikacją języka literackiego po II wojnie świa­towej. Wówczas język macedoński został uznany za oficjalny w Socjalistycznej Republice Macedonii i równouprawniony z pozostałymi językami w SFR Jugosławii, przy czym języ­kiem oficjalnym federacyjnego państwa był serbskochorwacki/chorwackoserbski (jako język komunikacji międzynarodowej, język armii i przedmiot obowiązkowego nauczania w szkole podstawowej itd.).Z chwilą ukonstytuowania się Republiki Macedonii jako niezależnego państwa język ma­cedoński został jedynym językiem oficjalnym, sytuacja taka trwała aż do podpisania umowy w Ochrydzie (Ohridskiot ramoven dogovor), kiedy to także albański – jako język największej mniejszości etnicznej w kraju – zyskał status języka oficjalnego.
6
Publication available in full text mode
Content available

Standaryzacja po kurpiowsku

71%
Siatkowska E.
Polonica
|
2017
|
vol. 37
5-12
EN
Kurpie are an exogenous people. Their settlement dates back to the 14th up to the 18th century. The ethnonym comes from the Old Prussian name for the leather shoes they wore, which indicates their possible Old Prussian origin. Polish ethnic groups began accumulating in those areas in the Middle Ages. Kurpie developed an original folk culture (cf. dance, music, crafts) and their territory is among the most attractive areas in Europe for tourists to explore. Cultural activists have published spelling companions and a Polish- Kurpie dictionary; they publish local newspapers and works of literature - both original and translated into the dialect, modern as well as classic. The “Kurpie Mazovian literary dialect” is introduced as a subject in schools. The standardization of regional language in Kurpie is motivated by local patriotism.
7

Językowe aspekty zawierania umów, czyli o swobodzie kontraktowania w świetle teorii językoznawczych

63%
Labijak A.
Język Polski
|
2020
|
vol. 100
|
issue 1
68-77
PL
Proces osiągania konsensusu, kształtowanie treści umowy oraz późniejsza interpretacja poszczególnych postanowień – są elementami specyficznej sytuacji komunikacyjnej, której rezultatem jest umowa. Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, czy prawo wyznacza granice posługiwania się językiem w kontekście zobowiązań, a jeżeli tak, to jaki jest zakres jego użycia oraz w jaki sposób interpretowane są postanowienia umowne, szczególnie te, które budzą wątpliwości. Odpowiedź na to pytanie została udzielona na podstawie analizy obowiązujących regulacji prawnych i konsekwencji, które pociągają one za sobą. W ten sposób możliwe było określenie prawnie obowiązujących granic, w których możliwe jest skuteczne, językowe ukształtowanie umowy. Artykuł prowadzi do wniosku, że konieczne jest przeformułowanie dotychczasowych typologii dotyczących języka prawa, które traktują umowy wyłącznie jako gatunek tekstu specjalistycznego, ponieważ takie przyporządkowanie jest niezgodne z obowiązującą swobodą kształtowania stosunków zobowiązaniowych.
EN
The process of reaching consensus, shaping the content of the contract and subsequent interpretation of individual provisions are elements of a specific communication situation resulting in a contract. The aim of the article is to answer the following questions: does the law determine the limits of language use in the context of contract law and, if so, what is the scope of its use and what type of interpretation is applied to the contractual clauses, in particular those that give rise to interpretation doubts. The answer to this question was given on the basis of an analysis of the applicable legal regulations and the consequences that they entail. In this way, it was possible to define legally binding boundaries in which effective, linguistic shaping of the contract is possible. The article leads to the conclusion that it is necessary to reformulate the existing legal language typologies, which treat contracts only as a specialist text, because such assignment is inconsistent with the existing freedom of contracts.
8

O humorze w rozmowach urzędowych

63%
Rutkowski M.
Prace Językoznawcze
|
2014
|
issue 16/4
99-108
EN
Generally, the official discource as a specified instances of the institutional discourse are rather formal, stylistic as well as expressively neutral. In the paper are presented the attempts of humor provided into the official discourse. They are examined in the light of incongruity theory of humor by Veatch (1998). All the examples are taken from the original recorded and transcribed sources
9

Kodeks Napoleona w dziejach języka urzędowego w Polsce – rekonesans badawczy

63%
Wożniak E., Zarębski R.
Język Polski
|
2016
|
vol. 96
|
issue 1
45-58
PL
W artykule podjęto temat znaczenia Kodeksu Napoleona dla kształtowania się urzędowej odmiany języka w dobie nowopolskiej. Takie czynniki, jak: oderwanie od rodzimych tradycji prawnych, konieczność adaptacji obcych pojęć, systematyzacja przepisów prawa czy wymóg sporządzania dużej liczby dokumentów, wywołały istotne przeobrażenia w polskiej terminologii prawnej, w zakresie gatunków urzędowo-kancelaryjnych, a także w stylu wypowiedzi prawnej. Są to obszary badań w niewielkim stopniu obecne w dotychczasowym dyskursie historycznojęzykowym. Do ich naukowej analizy motywują opinie o roli Kodeksu Napoleona w procesie podtrzymywania kulturowej i narodowej tożsamości w okresie rozbiorów.
EN
The article addresses the issue of the meaning of the Napoleonic Code for the formation of the official institutional language in the period of New Polish. Factors such as separation from local legal traditions, the necessity to adapt foreign terminology, systematization of legal regulations and the requirement to produce a large number of documents all resulted in major transformations in the Polish legal terminology, in terms of official-institutional genres, and also in the style of legal texts. These are the areas of research so far neglected in the discourse of history of language. The academic research is prompted by the opinions about the role of the Napoleonic Code in the process of preservation of cultural and national identity in the period of the Partitions of Poland.
10
Publication available in full text mode
Content available

Constitutional Regulations of the Official Language in the European Union Countries

63%
Bidziński M.
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
|
2020
|
issue 6 (58)
489-496
EN
The regulations concerning the definition of the official language at the constitutional level have not been unified in the constitutions of European Union countries. The importance of a language, the level of its protection, and care for the language are immanently connected with the cultural awareness of a given nation, its historical conditions, national aspirations, and other factors allowing to distinguish it from other subjects. The number of languages used in individual regions of the EU depends on social migrations, the uniformity of nationalities, historical conditions, as well as the level and directions of patriotic aspirations in a given society. Therefore, the attempts to impose on the members of the EU the adoption of the unified solutions, which de facto imply - in the case of most of them - the need to amend the constitution, is a demand that now seems completely unfeasible.
PL
Regulacje dotyczące określenia języka urzędowego na poziomie konstytucyjnym nie zostały zunifikowane w ustawach zasadniczych państw Unii Europejskiej. Znaczenie języka, poziom jego ochrony oraz dbałość o język są immanentnie związane ze świadomością kulturową danego narodu, uwarunkowaniami historycznymi, dążeniami narodowościowymi i innymi czynnikami pozwalającymi na wyróżnienie się od innych podmiotów. Liczba używanych języków na poszczególnych obszarach UE jest zależna od migracji społecznych, jednolitości narodowościowej państwa, uwarunkowań historycznych, a także poziomu i kierunków dążeń patriotycznych w społeczeństwie. Wymuszenie zatem na członkach UE tożsamych rozwiązań, implikujących de facto w większości z nich konieczność zmiany ustawy zasadniczej jest obecnie zadaniem całkowicie niewykonalnym.
11

O (nie)przydatności źródeł leksykograficznych w badaniach XIX-wiecznej terminologii prawnej

63%
Woźniak E., Zarębski R.
Język Polski
|
2018
|
vol. 98
|
issue 4
59-69
PL
W artykule podjęto problematykę związaną z wykorzystaniem źródeł leksykograficznych w badaniach XIX-wiecznej terminologii prawnej. Autorzy postawili sobie za cel zbadanie, czy autorzy XIX-wiecznych słowników ekscerpowali akty prawne z czasów Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego (co oznaczałoby, że ówczesna leksykografia dokumentowała zachodzące wówczas zmiany w zakresie semantyki terminów czy ich frekwencji), oraz ocenę przydatności słowników jako źródła informacji o dawnej leksyce prawnej. Przeprowadzona analiza wykazała, że dawne słowniki ze względu na często kompilacyjny charakter nie są w pełni miarodajnym źródłem w opisie niestabilnej niegdyś terminologii prawnej, wobec czego jej badania muszą się także odwoływać do konkretnych tekstów – w tym także tych, które dokumentują przejawy dawnej świadomości językowo-prawnej.
EN
The article deals with the use of lexicographical sources in the research of the 19th century legal terminology. The aim of the study is to find out whether the authors of 19th century dictionaries used legal documents from the times of the Duchy of Warsaw and Kingdom of Poland. If so, it would mean that the old lexicography documented undergoing changes of the semantics of terms and frequency of their use. Another aim was to assess the usefulness of dictionaries as the source of information on old legal lexis. The authors demonstrate that the old dictionaries are not a fully reliable source in the description of the then unstable legal terminology because of their compilation nature; therefore, researchers have to refer to specific texts, including those ones.
12
Publication available in full text mode
Content available

Stan języka ukraińskiego po odzyskaniu przez Ukrainę niepodległości w sierpniu 1991 roku

51%
Zinkiewicz-Tomanek B.
Półrocznik Językoznawczy Tertium
|
2016
|
vol. 1
|
issue 1&2
EN
The article discusses changes in Ukrainian after Ukraine had regained independence. Prior to 1991, the Soviet authorities – apart from various prohibitions known from the time of Russian tsars – had created a system of interfering in internal laws of language, prohibiting certain words, syntactic constructions or orthographic rules, and propagating others, closer to Russian, which had a virtually dominating position in nearly all fields. This led to an abnormal linguistic situation, the unconscious fusing of Ukrainian and Russian, both at the level of phonetics and morphology as well as syntactic norms and collocations. That is why, after 1991 – apart from changes in the lexical system, associated with developments in science, technology and political and economic transformations – we can observe the tendency to depart from Russified forms, which violate the norms of Ukrainian literary language, and to return to old native linguistic traditions.
PL
W artykule przedstawiono zmiany w języku ukraińskim po odzyskaniu przez Ukrainę niepodległości. Przed 1991 rokiem władza radziecka – prócz znanych z czasów Rosji carskiej różnego rodzaju zakazów ‒ stworzyła system ingerencji w wewnętrzne prawa językowe, zabraniając jednych wyrazów, konstrukcji syntaktycznych czy zasad ortograficznych, a propagując inne, bliższe językowi rosyjskiemu, który de facto posiadał pozycję dominującą w każdej prawie dziedzinie. Doprowadziło to do nienormalnej sytuacji językowej, nieświadomego mieszania języka ukraińskiego i rosyjskiego, do „rozchwiania” norm języka ukraińskiego zarówno fonetycznych, jak i morfologicznych, a także norm syntaktycznych oraz łączliwości leksykalnej. Dlatego też po 1991 roku ‒ prócz zmian w systemie leksykalnym, związanych z rozwojem nauki, techniki oraz przekształceniami politycznymi i ekonomicznymi ‒ obserwujemy dążenie do odejścia od form zrusyfikowanych, naruszających normy ukraińskiego języka literackiego i powrót do starych rodzimych tradycji językowych.
13
Publication available in full text mode
Content available

PRZEKŁAD NIEMIECKOJĘZYCZNYCH DOKUMENTÓW SAMOCHODOWYCH W ŚWIETLE KONCEPCJI PLURICENTRYZMU JĘZYKOWEGO

45%
KUBACKI A. D.
Comparative Legilinguistics
|
2017
|
vol. 31
115-145
EN
The author analyses the translation of vehicle registration documents issued in Germany, Austria and Switzerland in the light of linguistic pluricentrism. German-language vehicle registration documents, belonging to the genre of official documents, are examined from the point of view of their function, linguistic structure and translation problems which may appear while translating them into Polish. The translation of LSP texts in the context of pluricentrism of the German language has rarely been the subject of scientific analyses. In the theoretical part of the article, the author generally characterizes linguistic pluricentrism and Polish contrastive studies in that respect. In the practical part of the article, he discusses vehicle registration documents as a specific type of official documents, shortly describes them functionally and linguistically and considers translation problems connected with these documents from the perspective of linguistic pluricentrism. Finally, he indicates mistakes in the translation of Austrian vehicle registration documents made by a sworn translator of German.
DE
Zum Thema des Aufsatzes hat der Autor die Übersetzung der Kfz-Dokumente aus Deutschland, Österreich und der Schweiz im Lichte des plurizentrischen Konzepts gemacht. Die deutschsprachigen Kfz-Dokumente wurden aus genologischer Sicht auf ihre Funktion, Sprachstruktur und bei deren Übersetzung ins Polnische zu erscheinenden Translationsprobleme hin analysiert. Die Fachübersetzung aus plurizentrischer Perspektive war bisher nur selten Gegenstand wissenschaftlicher Überlegungen. Im theoretischen Teil des Artikels wurden die Erscheinung der Plurizentrik im Allgemeinen wie auch die dazu in Polen geführten kontrastiven Untersuchungen charakterisiert. Im praktischen Teil des Artikels wurden die Kfz-Dokumente zuerst als Eigenart der Amtssprache besprochen und dann einer kurzen sprachlichen und funktionalen Charakteristik unterzogen. Anschließend wurde auf die Übersetzungsprobleme derartiger Dokumente aus plurizentrischer Sicht hingewiesen. Darüber hinaus wurden einige Fehler in der Übersetzung österreichischer Kfz-Dokumente genannt, die von einem staatlich vereidigten Übersetzer für Deutsch begangen worden sind.
PL
Tematem niniejszego artykułu jest przekład dokumentów samochodowych z Niemiec, Austrii i Szwajcarii w świetle koncepcji pluricentryzmu językowego. Niemieckojęzyczne dokumenty samochodowe, będące z genologicznego punktu widzenia dokumentami urzędowymi, poddano analizie pod kątem ich funkcji, struktury językowej oraz problemów translacyjnych, jakie mogą pojawić się przy ich tłumaczeniu na język polski. Przekład specjalistyczny w kontekście pluricentryzmu niemczyzny rzadko był dotychczas przedmiotem rozważań naukowych. W teoretycznej części artykułu scharakteryzowano ogólnie zjawisko pluricentryzmu językowego oraz prowadzone w tym zakresie badania kontrastywne w Polsce. W praktycznej części artykułu omówiono dokumenty samochodowe jako specyficzny rodzaj dokumentów urzędowych, dokonano ich krótkiej charakterystyki funkcjonalnej i językowej, a następnie wskazano na problemy przekładu tego typu dokumentów z perspektywy pluricentryzmu językowego. Ponadto wskazano na błędy w tłumaczeniu austriackich dokumentów samochodowych popełnione przez tłumacza przysięgłego języka niemieckiego.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.