Search results

1

Ojczyzna jako „fragment większej całości” Brunona Schulza

100%

Siewierski H.

Konteksty - Polska Sztuka Ludowa

|

2019

|

vol. 73

|

issue 1-2 (324-325)

194-196

PL

„Fragment większej całości" to przypis, jakim sam autor opatrzył zaraz na początku swoje opowiadanie „Ojczyzna”, drukowane w 59 numerze "Sygnałów" z roku 1938. Jakkolwiek nic nie wskazuje na to, by przypis ten miał odnosić się do samego pojęcia ojczyzny, jego możliwa dwuznaczność pozwala na rozumienie tytułowego pojęcia jako części większej i bardziej złożonej semantycznej całości. Słowo ojczyzna, którym bohater Schulzowski nie nazwie swej rodzinnej ziemi, autor z premedytacją odniesie do leżącego na jego antypodach miasta wygnania. Skoro właśnie w tym utworze buduje Schulz narrację, której już sam tytuł wskazuje na zamiar opowiedzenia o ojczyźnie, uczynienia jej, jak nigdzie indziej u niego tematem, to chociaż przy pierwszym czytaniu może dziwić i nie odpowiadać wyrobionym już wcześniej czytelniczym o niej wyobrażeniom, warto wsłuchać się z dobrą wiarą w to, co narrator i zarazem bohater ma do powiedzenia i zastanowić się jakiej “większej całości” częścią może być ojczyzna, w tym, jednym z ostatnich opowiadań Schulza.

EN

“Fragment of a larger whole” is a footnote, which Schulz placed at the very beginning of his story: Ojczyzna, published in the 59th issue of “Sygnały” (1938). Although nothing appears to indicate that this footnote was to refer to the very conceit of the motherland its possible ambiguity makes it possible to understand the titular concept as part of a larger and more complex whole. With total premeditation the author referred the word: “homeland”, which the Schulzian protagonist does not use to describe his native land, to the town of exile situated on this antipode. Since it was exactly in this work that Schulz constructed a narration whose very title indicates an intention to write about the motherland and to render the latter a prime theme, as has never been the case in his works, and although already its first reading might astonish and not correspond to the reader’s earlier moulded visions, it is worth listening in good faith to what the narrator and, simultaneously, the protagonist has to say and to ponder which “larger whole” could become the motherland in this story, one of Schulz’s last.

2

Święta miłości kochanej ojczyzny…? O kształtowaniu postawy patriotycznej na lekcjach języka polskiego – między tradycją a zmianą

100%

Kania A.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia

|

2014

|

vol. 5

|

issue 161

65-76

PL

W artykule zarysowano konteksty społeczne, polityczne i edukacyjne, w jakich odbywa się – wpisana w podstawę programową – edukacja patriotyczna na lekcjach języka polskiego. Przedstawione zostały wypowiedzi nauczycieli polonistów na temat rozumienia przez nich sposobów kształtowania postawy patriotycznej, a następnie wypowiedzi uczniów liceów, którzy zostali poproszeni o refleksję nad własnym poczuciem patriotyzmu i zainspirowani do opracowania scenariusza filmu prezentującego cudzoziemcom Polskę. Obserwacje wynikające ze zderzenia różnych punktów widzenia prowadzą do wniosku, że daje się zauważyć brak satysfakcjonujących efektów w kształceniu świadomości patriotycznej młodych ludzi. Na koniec przedstawiono propozycję wykorzystywania aktualnych wydarzeń i dawnych tekstów literackich w nakierowanym na ojczyznę kształceniu polonistycznym. Słowa kluczowe:

3

Czy ojczyzna socjalizmu potrzebuje etosu gospodarczego?

88%

Radwan M.

Sympozjum

|

2003

|

issue 1(10)

37-53

PL

Artykuł rozwija temat: Czy ojczyzna socjalizmu potrzebuje etosu gospodarczego?

4

Polskie inspiracje literaturoznawcze studiami postkolonialnymi. Impuls postzależnościowy

88%

Gosk H.

Przegląd Humanistyczny

|

2015

|

vol. 59(2 (449))

7-22

PL

The article presents the specificity of postdependency criticism as the one which better reflects Polish realities than postcolonial criticism. The concept of postdependency impuls is introduced, that is the stimulus appearing in the individual/collective consciousness when the position of the relationship between the dominant and subordinate subject changes. This stimulus animates narration of the end (oppression) and narration of the change which often holds the traces of discourses determined by bygone oppression, as proven by the contemporary Polish prose (works of M. Tulli, D. Masłowska, B. Umińska-Keff, I. Karpowicz, D. Bieńkowski and others) touching upon the subject of Others/Outsiders and comprehension of the concept “homeland”; this prose reveals the “secrets” of former subordinates and former dominators, sometimes it is nonheroic and modest/bashful. This has made postdependency narrative acquire postdependency, affective character.

5

The Moral Dimension of Patriotism

75%

Zadykowicz T.

Rocznik Teologii Katolickiej

|

2017

|

vol. 16

|

issue 1

EN

A complete description of patriotism must be multifaceted and include moral aspects. Specifically, a theological and moral approach to patriotism must first define the patriotic duty to love one’s homeland, the source of this love, and its concrete manifestations, and then morally assess (anti)patriotic attitudes. The source of patriotic duty is faith, hope, and the universal and ordered love that pertains to the Fourth Commandment. Patriotic duty is manifested in specific attitudes that demonstrate one’s affective disposition and practical service for the good of one’s homeland. Everything that opposes patriotism (i.e., its absence, distortion, or outright anti-patriotism) is a serious moral offense. The central character of love in Christian morality serves as the grounds for this evaluation.

PL

Pełny opis patriotyzmu domaga się wieloaspektowego spojrzenia, w którym nie może zabraknąć kwestii moralnych. Specyfiką teologicznomoralnego podejścia do miłości ojczyzny jest określenie zobowiązującego charakteru i źródeł tej postawy, jej konkretnych przejawów oraz ocena moralna postaw (anty)patriotycznych. Obowiązek patriotyzmu ma swoje źródło w wiarze, nadziei oraz powszechnej i zarazem uporządkowanej miłości, której dotyczy IV przykazanie Dekalogu. Praktyczna realizacja tej powinności dokonuje się poprzez szereg postaw szczegółowych, które wyrażają nastawienie uczuciowe oraz praktyczną służbę dobru ojczyzny. Wszystko zaś to, co się sprzeciwia patriotyzmowi (jego brak, wypaczenia czy postawy wprost antypatriotyczne) stanowi ciężkie wykroczenie moralne. Uzasadnieniem dla takiej kwalifikacji jest centralny charakter miłości w moralności chrześcijańskiej.

6

Za Ojczyznę i Kościół - ks. Józef Bardel

75%

Kudelka J.

Folia Historica Cracoviensia

|

2004

|

vol. 10

EN

The article presents the profile of Rev. Józef Bardel.

PL

Artykuł omawia postać księdza Józefa Bardela

7

O „duchowej ojczyźnie” Marcela Reicha-Ranickiego

75%

Szczęśniak D.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

|

2022

|

vol. 22

129-142

EN

The aim of this paper is to present a profile of literary critic Marcel Reich-Ranicki (1920-2013), who lived on the borderland of three cultures: Polish, Jewish, and German. The paper attempts to reconstruct the main phases of Reich-Ranicki’s life in Poland, including an analysis of the critic’s interests and opinions about Polish literature, as well as his concept of a ‘spiritual homeland’. The status of M. Reich is studied in relation to the category of the alien commonly encountered in the discourse of the humanities. Reich’s strangeness is presented in three dimensions: space, culture and mentality. The paper also proves that it was the trauma of the Holocaust that had exerted the major impact on Reich-Ranicki’s personal memories and accounts.

8

Istota wychowania patriotycznego

75%

Kolmann P., Foldyna L.

Studia Administracji i Bezpieczeństwa

|

2018

|

issue 4

13-19

PL

Wychowanie patriotyczne nie jest zadaniem łatwym, pomimo zdobywanego przez wieki doświadczenia w jego realizacji. Stanowi ono wysiłek jednostek, grup społecznych, narodu zorganizowanego w państwo. Trudno nie zauważyć przy tym, że w dzisiejszych czasach wiele państw przeznacza potężne środki finansowe stricte na ten cel. Wychowanie patriotyczne jest silnie związane z wychowaniem obywatelskim i obronnym – należy więc uznać je za jedną z licznych determinant bezpieczeństwa. Odgrywa ono prymarną rolę w rozwoju narodu, a potrzeba jego prowadzenia nie słabnie od wieków.

EN

Patriotic education is not an easy task, despite the of experience in this field,that has been acquired over centuries. It is an effort of individuals, social groups, the nation that have organized within the state. It is hard not to notice that nowadays many countries spendhuge sums of money for this purpose. Patriotic education is strongly related to civil education and national defense education –that is why it must be considered as one of many determinants of safety. It “plays the first fiddle” in the nation’s development and the need for its implementation is still relevant, important.

9

Wizja ojczyzny i patriotyzmu w listach pasterskich biskupów chełmińskich okresu międzywojennego

75%

Wojtasiak M.

Studia Pelplińskie

|

2014

|

vol. 47

325-338

PL

Zasadniczy cel powyższego artykułu to ukazanie relacji międzyludzkich, wyznawanych wartości oraz wynikających z nich postaw łączących mieszkańców Pomorza z odrodzoną po czasach zaborów ojczyzną. Materiał źródłowy artykułu stanowią listy pasterskie biskupów chełmińskich okresu międzywojennego, którymi byli biskup Augusty Rosentreter (1898-1926) oraz biskup Stanisław Wojciech Okoniewski (1926-1944). W świetle przeanalizowanych listów pasterskich, kwestie odnoszące się do ojczyzny i patriotyzmu zostały ujęte w artykule wokół czterech zasadniczych wątków: definicji ojczyzny (jej wartości), miłości do ojczyzny i jej zewnętrznych przejawów (patriotyzm), współpracy państwa z Kościołem dla dobra obywateli oraz miłości bliźniego i wynikającej z niej troski o dobro wspólne. Charakterystycznym rysem obserwacji hierarchów Kościoła jest podkreślenie znaczenia ludzkiej pracy, odpowiedzialności za tworzenie ojczyzny (także tej politycznej) z dostrzeżeniem Bożej opatrzności w realizowanym dziele.

10

Patriotyzm w ujęciu Jacka Woronieckiego: podpowiedzi dla współczesnej pedagogiki

71%

Boużyk M.

|

2017

|

vol. 7

|

issue 2

197-208

EN

The article deals with the issue of patriotism as a part of the system of values. The analysis is based on the philosophy of Jacek Woroniecki (1878-1949) and argues that his ideas can still be a good point of reference for educators in their search for the theoretical foundations of education for patriotism. The discovery of the essence of patriotism can be especially useful in diagnosing the sense of educational activities for patriotism confronted with the ideas of globalisation and the process of European integration. Woroniecki defined patriotism as a moral skill belonging to one of the four cardinal virtues, i.e. justice. He highlighted its strong emotional components and also emphasized that, like any virtue, patriotism is built on the inner freedom of man, and, at the same time, protects this freedom. The ability to manifest patriotism indicates personal maturity: while discovering culture, which binds social relations, man becomes ready to serve his country. The article consists of two parts. Part 1 presents the problem of the importance of education of patriotic feelings; Part 2 shows the love of the motherland as a moral virtue.

PL

W artykule została podjęta kwestia patriotyzmu jako elementu w systemie wartości. Analizę oparto o przemyślenia filozoficzne Jacka Woronieckiego (1878–1949), pokazując, że mogą być nadal dobrym punktem odniesienia dla pedagogów w poszukiwaniach podstaw teoretycznych wychowania do patriotyzmu. Odkrycie istoty patriotyzmu może być pomocne przede wszystkim w rozpoznawaniu sensu działań wychowawczych w konfrontacji z ideami globalizmu czy z procesami integracyjnymi, które dokonują się w Europie. Za Woronieckim określa się patriotyzm jako sprawność moralną, należącą do jednej z czterech cnót kardynalnych, tj. do sprawiedliwości. Wskazuje się na jego mocne komponenty emocjonalne, a zarazem podkreśla, że, jak każda cnota, buduje się na wewnętrznej wolności człowieka, służąc zarazem jej ochronie. Zdolność przejawiania postaw patriotycznych świadczy o dojrzałości osobowej: człowiek odkrywając spoiwo relacji społecznych, jakim jest kultura, staje się gotowy do służby na rzecz ojczyzny. Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej części zostanie przedstawiony problem wagi wychowania uczuć patriotycznych, w drugiej – kwestia miłości ojczyzny jako cnoty moralnej.

11

From the January Uprising of 1863 to Regaining Independence in 1918 – a Synthesis of Polish History in the Blue uniform [Błękitny mundur] by Donata Dominik-Stawicka

71%

Olszewska M. J. O.

|

2019

|

vol. 25

|

issue 2

29-46

PL

Powieść Donaty Dominik-Stawickiej pt. Błękitny mundur traktuje o drodze Polaków do odzyskania niepodległości, począwszy od powstania styczniowego w roku 1863 do listopada roku 1918. Na tę drogę ku wolności złożyła się walka zbrojna Polaków z różnych zaborów, tym tragiczniejsza, że w czasie I wojny światowej, walcząc na różnych frontach, pod obcym dowództwem, musieli oni stanąć przeciw sobie. Tytułowy błękitny mundur jest nawiązaniem do biografii jednego z bohaterów powieści – żołnierza Błękitnej Armii generała Józefa Hallera. Mundur ten, obok szarego munduru żołnierzy Józefa Piłsudskiego, to symbol marzeń o polskim wojsku i wolnej ojczyźnie. Błękitny mundur jest sagą rodzinną opartą na relacjach przodków, fotografiach i innych pamiątkach. Historia rodzinna na zasadzie pars pro toto staje się historią o narodzie walczącym o przetrwanie, własną tożsamość i godność. Wartością nadrzędną okazuje się pamięć przeszłości o charakterze indywidualnym, jak i zbiorowym przekazywana z pokolenia na pokolenia. Komunikacja międzypokoleniowa buduje ciągłość historyczną, kulturową i tożsamość wspólnoty. Relacja międzygeneracyjna ma charakter etyczny, a pamięć przeszłości jest tożsama z dumą. Autorka swą narrację o rodzinie i narodzie wpisuje w ramy dyskursu postpamięciowego. Historia dzięki świadectwom naszych przodków staje się ważnym źródłem tożsamości.

EN

The novel of Donata Dominik-Stawicka entitled The Blue uniform [Błękitny mundur] treats about Poles’ way to regaining independence by Poland, starting from the January Uprising in 1863 to November 1918. The way to freedom consisted of the armed struggle of Poles from various partitions, the tragic that in time World War I, fighting on different fronts under foreign command, they had to stand against each other. The title blue uniform is a reference to the biography of one of the heroes of the novel – the soldier of the Blue Army of General Józef Haller. He is, next to the gray uniform of soldiers of Józef Piłsudski, a symbol of dreams about the Polish army and the free homeland. The Blue Uniform is a family saga based on the stories of ancestors, photographs and other souvenirs. Family history on the basis of pars pro toto becomes a story about a nation struggling for survival, its own identity and dignity. The memory of the past of an individual and collective character passed from one generation to the next turns out to be the superior value. Intergenerational communication builds historical, cultural and community identity. The intergenerational relationship is ethical and the memory of the past is the same as pride. The author writes her narrative about the family and the nation into the post-memory discourse. Thanks to the testimonies of our ancestors, history becomes an important source of identity.

12

The essence of true HOMELAND. The ways of understanding the value of the HOMELAND by young Poles from Poland and Ukraine having Polish citizenship or formal adherence to the Polish nation

63%

Hopej M.

Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities

|

2017

|

issue 7

279–304

EN

The article shows the conceptualization of concept Homeland – results of the survey conducted on a group of young Poles living in Lvov, Mościska (Mostyska), Wrocław and Legnica. The aim of this research is comparison of the understanding of Homeland by Poles living in different countries. The article consists of two parts: the first presents a description of the research method used by a team of linguists working under Prof. Jerzy Bartmiński’s leadership, which I used working on the second part, compiling the respondents’ answers.

PL

Artykuł prezentuje konceptualizację pojęcia 8OQTVT?V stanowiącą opracowanie wyników badań ankietowych przeprowadzonych na grupie Polaków mieszkających we Lwowie, Mościskach, Wrocławiu i Legnicy, mających na celu zestawienie sposobów rozumienia 8OQTVT?V przez Polaków funkcjonujących w różnych państwach. Tekst składa się z dwóch części: w pierwszej został przedstawiony opis metody zastosowanej w badaniu wartości przez zespół lubelskich lingwistów, pracujących pod kierownictwem prof. Jerzego Bartmińskiego, którą posłużyłam się przy opracowaniu części drugiej, zestawiającej odpowiedzi respondentów.

13

Lithuanians in the United States at the turn of the 19th and 20th centuries

63%

Szlaużys P.

Białostockie Teki Historyczne

|

2017

|

vol. Białostockie Teki Historyczne, 2017, tom 15

EN

At the turn of the 19th and 20th centuries, the United States was one of the most popular destinations for emigrants from the Lithuanian territories in the Russian Empire. They emigrated because they had no economic, social, or political perspectives in their homeland, which was part of the Russian Empire and the German Reich until 1918, when Lithuania proclaimed to be independent. The Lithuanians living in the Russian Empire were subjected to persecution as they were forbidden to speak their mother tongue or learn about their native history or culture. Moreover, they could not afford to buy land and were left landless and jobless mainly because of the unfavorable Russian policy to russify and economically exploit the areas controlled by the Tsar. In the pre-World War I period, the United States was a favourable country for Lithuanian emigrants because they could enjoy economic, social, and political freedom in that country. They could earn enough money to support their families left behind in their homeland, which often followed their relatives or friends living in the new land. It was much easier for them to find a job in the United States, where the Industrial Revolution created a massive demand for new workers. Lithuanian Americans lived next to other ethnic communities, which could unrestrictedly speak their native language, profess their own religion, learn about their history, establish their own political organisations, as well as issue their own newspapers or books. Such freedom encouraged American Lithuanians to integrate within their own community and to take advantage of opportunities they had never had in their homeland. As the United States was such an attractive place for the newcomers, the number of Lithuanians leaving the Russian Empire increased sharply. This was possible mainly because new railway lines were built in the Russian Empire, including the Lithuanian areas. Such routes led to ports in Germany, from where the emigrants sailed to the United States. Before World War I, hundreds of thousands of Lithuanian emigrants arrived in the United States to start their new lives. It must be said that Lithuanian Americans were successful as an ethnic community in the United States. They were strongly integrated. They cultivated their cultural values and sent money to their families in the United States and their relatives living in the Russian Empire. Lithuanian Americans established their own political organisations, which lobbied the US government as well as other political and economic organisations to support an independent Lithuania, contributed to the establishment of a Lithuanian mission in Washington D.C. and recognition of Lithuania by the US government as an independent state on 28 July 1922. The economic and social perspectives in the United Stated encouraged most Lithuanian emigrants to stay in the United States permanently, even when Lithuania became independent in 1918, and its inhabitants were no longer persecuted because of their ethnic origin.

PL

Na przełomie XIX i XX stulecia Stany Zjednoczone były jednym z najbardziej popularnych kierunków emigracyjnych dla ludności z terytoriów litewskich w Imperium Rosyjskim. Emigracja z tych terenów była popularna w tamtym czasie, ponieważ osoby emigrujące nie miały perspektyw gospodarczych, społecznych ani politycznych na swojej ziemi ojczystej, kontrolowanej przez Imperium Rosyjskie i Rzeszę Niemiecką do 1918 r., kiedy Litwa ogłosiła niepodległość. Litwini żyjący w Imperium Rosyjskim byli poddawani prześladowaniom, ponieważ zabraniano im porozumiewania się w języku ojczystym, uczenia się ojczystej historii lub kultury, oraz nie było ich stać na zakup ziemi i wielu z nich skazanych było na bezrobocie, głównie ze względu na niekorzystną politykę rosyjską polegającą na rusyfikacji i czerpaniu korzyści gospodarczych na terenach kontrolowanych przez cara. Przed I wojną światową, Stany Zjednoczone były bardzo popularnym krajem dla emigrantów litewskich, ponieważ w tym kraju mogli korzystać z wolności gospodarczej, społecznej i politycznej. Mogli zarobić wystarczająco pieniędzy dla swoich rodzin pozostawionych w ojczyźnie, którzy często podążali za ich krewnymi lub przyjaciółmi żyjącymi w nowym i dalekim kraju. Łatwiej było im znaleźć pracę w Stanach Zjednoczonych, gdzie rewolucja przemysłowa stworzyła ogromny popyt na nowych pracowników. Litwini amerykańscy mieszkali obok innych wspólnot etnicznych, które mogły bez ograniczeń porozumiewać się we własnym języku, wyznawać własną religię, poznawać własną historię, tworzyć własne organizacje polityczne, a także wydawać własne gazety lub książki. Taki rodzaj wolności zachęcał Litwinów amerykańskich do integracji we własnej społeczności i korzystania z możliwości niespotkanych w ich ojczyźnie. W związku z tym, że Stany Zjednoczone były tak atrakcyjnym krajem dla nowo przybyłych emigrantów, liczba Litwinów opuszczających rosyjskie imperium gwałtownie rosła. Było to możliwe głównie dlatego, że powstały nowe linie kolejowe w Imperium Rosyjskim, w tym na terenach litewskich, które prowadziły do portów w Niemczech, skąd emigranci płynęli do Stanów Zjednoczonych. Do wybuchu I wojny światowej setki tysięcy litewskich emigrantów przybyło do Stanów Zjednoczonych, aby rozpocząć nowe życie. Można stwierdzić, że Litwini amerykańscy odnieśli sukces jako społeczność etniczna w Stanach Zjednoczonych. Byli silnie zintegrowani. Pielęgnowali ojczystą kulturę i przekazywali zarobione pieniądze dla swoich rodzin w Stanach Zjednoczonych i krewnych żyjących w Imperium Rosyjskim. Litwini amerykańscy założyli również własne organizacje polityczne, które lobbowały rząd USA oraz inne organizacje polityczne i gospodarcze w celu wsparcia niezależnej Litwy, co w późniejszym okresie przyczyniło się do ustanowienia litewskiego przedstawicielstwa w Waszyngtonie i w końcu uznania Litwy przez rząd Stanów Zjednoczonych, jako niezależnego państwa 28 lipca 1922 r. Perspektywy ekonomiczne i społeczne w Zjednoczonym Stanowisku sprawiły, że większość emigrantów litewskich zdecydowały się na stały pobyt w Stanach Zjednoczonych, nawet gdy Litwa stała się niezależna w 1918 r., a jej mieszkańcy nie byli już prześladowani z powodu ich etnicznego pochodzenia.

14

Примирение непримиримого в личности и культуре. Владислав Ходасевич и Марина Цветаева

63%

Jewdokimowa J.

Slavica Wratislaviensia

|

2015

|

vol. 160

75 - 84

EN

The author raises the question of the correlation of Russian and Polish poetry component in two large Russian poets — Vladislav Hodasevich and Marina Tsvetaeva. They both have Polish origin, recognize and value it. At the same time, they write poems in the language of the country where they were born and live. Thus, in the cultural sphere homeland may just be the land and house. The issue is even more visible if the poet does not just refer to people but to God. The position of these poets can serve as a model: it helps to remove the contradictions that seem irreconcilable motivated by politics and history.

15

Moralne powinności wobec narodu. Refleksje na podstawie dokumentu Konferencji Episkopatu Polski „Chrześcijański kształt patriotyzmu”

63%

Łużyński W.

Studia Gdańskie

|

2018

|

issue 43

203-214

PL

Patriotyzm jest godziwą miłością do własnego narodu, a kultura narodowa jest środowiskiem osobowego rozwoju człowieka. Zatem wymogiem sprawiedliwości wobec wspólnoty, która nas ukształtowała, jest trwanie w narodzie oraz solidarność i miłość do niego. Istotnym obowiązkiem każdego człowieka jest wychowanie patriotyczne. Ważną rolę w tym procesie odgrywa roztropna polityka historyczna. Do środowisk wychowania patriotycznego należą: rodzina, szkoła, ludzie kultury, harcerstwo, organizacje pozarządowe i samorządowe, a także grupy związane z wydarzeniami sportowymi oraz rekonstrukcjami historycznymi. Z postawą patriotyzmu łączą się wymogi uniwersalizmu: otwarcie i szacunek wobec osób należących do innych tradycji, kultur, wspólnot posługujących się innym językiem.

EN

Patriotism is a just love of one’s own nation, and national culture is an environment for personal human growth. Thus the requirement of justice towards this community which has shaped us is to be a part of the nation, showing solidarity and love towards one’s own country. An important duty of every human being is patriotic education and a wise historical policy plays a significant role in this process. Family, school, artists, scouting, non-governmental and local government organizations, sports events and historical re-enactments are elements of patriotic formation for young people. A patriotic attitude should be combined with the requirements of universalism, such as openness and respect for people who belong to other traditions and cultures and to communities that use a different language.

16

Turbulence around patriotism: philosophical perspective

63%

Boużyk M. M.

Seminare. Poszukiwania naukowe

|

2018

|

vol. 39

|

issue 4

91-104

EN

The aim of the article is to determine the place of patriotism among other universal values and a philosophical reflection on its current formula. The analysis is based on the classical philosophy of Aristotle, Thomas Aquinas, J. Maritain, E. Gilson, J. Woroniecki, J. M. I. Bocheński, M. A. Krąpiec and John Paul II. The article consists of two parts. Part 1 poses several questions concerning patriotism in the light of ongoing cultural transformations. Part 2 deals with patriotism as a virtue according to classical ethics to propose answers to these questions.

PL

Celem artykułu jest określenie miejsca patriotyzmu wśród innych wartości uniwersalnych oraz refleksja filozoficzna nad jego aktualną formułą. Analizę prowadzi się w oparciu o filozofię klasyczną (Arystotelesa, Tomasza z Akwinu, J. Maritaina, E. Gilsona, J. Woronieckiego, J. M. I. Bocheńskiego, M. A. Krąpca, Jana Pawła II). Artykuł składa się z dwóch części. W części 1 zostaje postawionych kilka pytań na temat patriotyzmu w związku z trwającymi przemianami kulturowymi. W części 2, aby zaproponować odpowiedzi na te pytania, rozważa się patriotyzm jako cnotę w nawiązaniu do klasycznej etyki.

17

Wolność a wspólnota w myśli Józefa Tischnera

63%

Przybyło S.

Studia Socialia Cracoviensia

|

2014

|

issue 1(10)

71-83

EN

The aim of this article is to present Joseph Tischner’s notion about community and its relationship with freedom. In his opinion, which differs substantially from the views of liberal thinkers, no one can be truly free in solitude – this value is realized only through the social contacts. Community life requires that its members know how to compromise and engage in dialogue with other people. Then, it is possible responsible care for the common good. Example of a community, which had special significance for Tischner, was primarily a homeland and a religious community.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie refleksji Józefa Tischnera na temat wspólnoty i jej związku z wolnością. W jego opinii, różniącej się od poglądów myślicieli liberalnych, nikt nie może być prawdziwie wolny w samotności – wartość ta realizuje się wyłącznie poprzez kontakty społeczne. Życie we wspólnocie wymaga, aby jej członkowie byli zdolni do zawierania kompromisów i prowadzenia dialogu z innymi ludźmi. Wówczas możliwa jest należyta troska o dobro wspólne. Przykładem wspólnoty, mającej dla Tischnera szczególne znaczenie, były przede wszystkim ojczyzna i wspólnota religijna.

18

The Notion of the "Native Land" in Synesius of Cyrene

63%

Dzielska M.

Vox Patrum

|

1988

|

vol. 14

423-427

PL

BRAK

19

„Obejmuję spojrzeniem duszy całą Ojczyznę umiłowaną” – ojczyzna jako wartość w homiliach Jana Pawła II

63%

Rybka M., Wrześniewska-Pietrzak M.

Poznańskie Spotkania Językoznawcze

|

2018

|

issue 35-36

93-116

EN

Homeland is a multi-faceted, multi-level, abstract and concrete concept that includes space, places, home, people, their welfare and families. The homeland also also stands for a value. John Paul II spoke and wrote about homeland many times. The texts of his homilies and speeches given during his subsequent pilgrimages to Poland, published in a collection Pilgrimages to the Homeland 1979–1983–1987–1991–1995–1997–1999–2002. Speeches, homilies, Krakow 2006 are analyzed in this article. Antropocentrism is what draw special attention to Karol Wojtyła’s understanding of homeland. It is a concept that requires openness to other people, commitment, patriotism and responsibility. In the papal texts, the relationship between the fatherland and people in a specific geographical, social, historical, cultural, axiological and symbolic space assumes familial dependencies. Most often, the homeland is presented as a loving mother whom he loves, respects and to whom he is grateful. In John Paul II’s text, the homeland is primarily represented by people, compatriots whoare parts of a community despite their differences. Their homeland allows them to feel solidarity, enjoy the same origin, the same identity and the same emotions, attachment. They live according to certain ethical principles and values, co-creating a non-monolithic culture. They also share a sense of uniqueness of their country’s history and responsibility for its future. The homeland is also a great, spiritual and timeless value, transcendent, combining the sanctum and the sacrum. According to John Paul II, the homeland consists of only positive values, for which being Polish and God are absolutes.

PL

Ojczyzna to pojęcie wielowymiarowe, wielopoziomowe, abstrakcyjne i konkretne, które obejmuje przestrzeń, miejsca, dom, ludzi, ich dobro, rodzinę. Ojczyzna jest również wartością. O ojczyźnie wielokrotnie mówił i pisał Jan Paweł II. Analizie pod tym kątem poddane zostały teksty jego homilii i przemówień wygłoszonych przez podczas kolejnych pielgrzymek do kraju, które wydane zostały w zbiorze Pielgrzymki do Ojczyzny 1979–1983–1987–1991–1995–1997–1999–2002. Przemówienia, homilie, Kraków 2006. W sposobie pojmowania ojczyzny przez Karola Wojtyłę szczególną uwagę zwraca wyraźny antropocentryzm. Ojczyzna to wartość wymagająca zaangażowanej postawy, patriotyzmu i odpowiedzialności. Relacja ojczyzna – osoby związane z tą określoną przestrzenią geograficzno-społeczno-historyczno-kulturowo-aksjologiczno-symboliczną w papieskich tekstach zyskuje ramy zależności rodzinnych. Najczęściej konceptualizowana jest ona jako kochająca matka, wobec której odczuwa się miłość, szacunek i wdzięczność. Ojczyzna w tekstach Jana Pawła II to przede wszystkim ludzie, rodacy, których właśnie ona łączy we wspólnotę mimo dzielących ich różnic. Ojczyzna to także wielka ponadczasowa wartość duchowa, transcendentna, łącząca sanctum z sacrum.

20

Plany życiowe mieszkańców pogranicza polsko-czeskiego na tle porównawczym

63%

Śliwa S.

Edukacja Międzykulturowa

|

2023

|

vol. 21

|

issue 2

117-132

PL

Artykuł dotyczy części badań realizowanych wśród uczniów i studentów z pogranicza polsko-czeskiego (powiat prudnicki, nyski i opolski po polskiej stronie i kraj morawsko-czeski po stronie czeskiej) w ramach projektu z euroregionu Pradziad. Celem teoretycznym projektu było poznanie stylu i jakości życia mieszkańców pogranicza czesko-polskiego, ich planów życiowych i tożsamości, na obszarze działalności euroregionu Pradziad, a także wiedzy młodych mieszkańców pogranicza o życiu i problemach sąsiadów z zagranicy. Celem praktycznym projektu było uzmysłowienie roli jakości życia dla funkcjonowania społeczeństwa poprzez popularyzację zagadnienia (konferencja, publikacje) oraz możliwości wzbogacania wiedzy młodych mieszkańców. W artykule zaprezentowana jest tylko część badań, która dotyczy opinii respondentów na temat planów życiowych w kontekście pogranicza polsko-czeskiego. Analiza ta dotyczyła jednego z pytań szczegółowych badań: Jakie są plany życiowe uczniów i studentów z pogranicza polsko-czeskiego? Wyniki badań przedstawiają deklaracje związane z planami pozostania w ojczyźnie, postrzeganiem swojego miejsca zamieszkania czy też dostrzeżeniem różnych walorów własnych miejscowości i krajów. W analizie danych zastosowano metody statystyczne związane z testowaniem statystycznej istotności różnic między zmiennymi testem Chi-kwadrat (x2).

EN

The article concerns a part of the research carried out among learners and university students from the Polish-Czech border area (Prudnik, Nysa and Opole counties on the Polish side and Moravian-Czech district on the Czech side) within the Pradziad Euroregion Project. The theoretical aim of the project was to get to know the lifestyle and quality of life of the inhabitants of the Czech-Polish border area, their life plans and identity, as regards the activities of the Pradziad Euroregion, as well as the knowledge of young borderland inhabitants about the life and problems of their neighbours from abroad. The practical aim of the project was to raise awareness of the role of quality of life for the functioning of the society by popularising the issue (conferences, publications) and the possibility of enriching the knowledge of these young inhabitants. This article presents only the part of the research that deals with respondents’ opinions on life plans in the context of the Polish-Czech borderland. The analysis was focused on one of the specific questions of the research: What are the life plans of pupils and university students from the Polish-Czech borderland? The research results refer to the declarations related to plans to stay in the homeland, perceptions of the respondents’ place of residence, or perceptions of the different qualities of their own towns and countries. In the data analysis, statistical methods related to testing the statistical significance of differences between variables with the Chi-square test (x2) were applied.

Refine search results

Ojczyzna jako „fragment większej całości” Brunona Schulza

Święta miłości kochanej ojczyzny…? O kształtowaniu postawy patriotycznej na lekcjach języka polskiego – między tradycją a zmianą

Czy ojczyzna socjalizmu potrzebuje etosu gospodarczego?

Polskie inspiracje literaturoznawcze studiami postkolonialnymi. Impuls postzależnościowy

The Moral Dimension of Patriotism

Za Ojczyznę i Kościół - ks. Józef Bardel

O „duchowej ojczyźnie” Marcela Reicha-Ranickiego

Istota wychowania patriotycznego

Wizja ojczyzny i patriotyzmu w listach pasterskich biskupów chełmińskich okresu międzywojennego

Patriotyzm w ujęciu Jacka Woronieckiego: podpowiedzi dla współczesnej pedagogiki

From the January Uprising of 1863 to Regaining Independence in 1918 – a Synthesis of Polish History in the Blue uniform [Błękitny mundur] by Donata Dominik-Stawicka

The essence of true HOMELAND. The ways of understanding the value of the HOMELAND by young Poles from Poland and Ukraine having Polish citizenship or formal adherence to the Polish nation

Lithuanians in the United States at the turn of the 19th and 20th centuries

Примирение непримиримого в личности и культуре. Владислав Ходасевич и Марина Цветаева

Moralne powinności wobec narodu. Refleksje na podstawie dokumentu Konferencji Episkopatu Polski „Chrześcijański kształt patriotyzmu”