Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  onimy
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
The matter of the article are the surnames of the locals from St. Michal’s parish in Wroclaw. The aim is to classify the surnames and to grasp their frequency, showing the richness and diversity of the establishment basis. The biggest group is created by surnames originating from common names (42%), there are many coming from names and homonymous surnames (each 13%). Gathered data allows to confirm the thesis that the most popular Polish surname is Nowak.
PL
Artykuł przedstawia nieopublikowane dotychczas dzieła rękopiśmienne zgromadzone w Archiwum Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka, powstałe w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Teksty te stanowią cenny i interesujący materiał dla analiz językoznawczych, poszerzają bowiem zasób naszej wiedzy o nowszą warstwę słownictwa zawodowego z zakresu górnictwa solnego w Polsce, której brak we wcześniejszych opracowaniach tekstowych. Na akta międzywojenne składają się m.in. księgi rachunków solnych, księgi sprzedaży soli, księgi magazynowania soli, zestawienia tygodniowe itp., a także plan ruchu żupy solnej w Wieliczce z 1939 r., publikacja z 1932 r., która zachowała się jedynie w postaci maszynopisu, autorstwa Antoniego Müllera – byłego dyrektora kopalni wielickiej.
EN
The text is devoted to the oral poetry by Kaśka spod Łysicy – Katarzyna Zaborowska from Wilków, Świętokrzyskie Region. Linguistic-culturological reflection concerns the onyms (toponyms, microtoponyms, oronyms, antroponyms), appellatives and dialect and subdialect distinctive features. An insightful interpretation of these complementary elements permitted to determine the specific features of the idiolect of the forgotten poet.
PL
Tekst dotyczy poezji niepiśmiennej, pochodzącej z Wilkowa na Ziemi Świętokrzysko-Kieleckiej, Kaśki spod Łysicy – Katarzyny Zaborowskiej. Lingwistyczno-kulturologiczną refleksją objęte zostały utrwalone w poszczególnych lirykach, charakterystyczne dla tego obszaru, onimy (toponimy, mikrotoponimy, oronimy, antroponimy), apelatywy oraz wyróżniki gwarowo-dialektalne. Wnikliwa interpretacja owych uzupełniających się elementów umożliwiła ustalenie cech specyficznych dla idiolektu zapomnianej dziś, tworzącej w „gwarze macierzy” poetki.
EN
The aim of the article is to perform a comparative analysis of functions served by characters’ proper names in Jingo by Terry Pratchett and in the Polish translation of the book. The study was based on the theory of two acts; it showed which functions were served by the examined proper names, how many names served individual functions and which functions were preserved, which were changed, and which were lost. The data gained from the study will be further used to advance the research on means of translating onyms in novels so as to preserve the functions served by them in the original.
PL
Celem artykułu była analiza porównawcza funkcji nazw własnych postaci w powieści Terry’ego Pratchetta zatytułowanej Jingo oraz w jej polskim przekładzie. Badanie przeprowadzono w oparciu o teorię dwóch aktów. Studium pokazało, jakie funkcje pełnią analizowane onimy, jaka jest ich częstotliwość oraz które z nich zostały zachowane w tłumaczeniu, które zostały zmienione, a które utracone. Pozyskane informacje zostaną wykorzystane w badaniach nad metodami tłumaczenia, umożliwiającymi zachowanie wszystkich funkcji literackich onimów.
EN
The purpose of the article is to reveal the interconnection of the three close linguistic concepts: arealogy, stratigraphy and the oikonymic landscape. The tasks, due to the purpose, were as follows: 1) to describe the theoretical background of arealogy, stratigraphy, and the oikonymic landscape; 2) to analyze oikonyms (place names) of the 15th century ending in *-j- to illustrate theoretical points. The reference base for the analysis is the diachronic oikonymic material of Ukraine. In the article, the empirical and descriptive methods have been used, which means referring to the little-known oikonymic reference material - the historical-comparative method of onyms analysis. The stratigraphic method involves quantitative characteristics, space localization of geographical names, determining the chronology of oikonyms. By means of the cartographic method the areal of oikonyms of the 15th century ending in *-j- has been studied. So, arealogy, stratigraphy and the oikonymic landscape are connected by one concept – space, i.e. spreading of some phenomenon (in our research these are names of the 15th century ending in *-j-) visualized on the map-chart, which records spreading of the phenomenon (the areal of oikonyms (place names) of the 15th century ending in *-j-) in diachrony (or at some chronological stage – the 15th century (stratigraphy) on the territory of Ukraine; partial landscape, as names ending in *-j- are only a small part of the general oikonymic landscape). It is the map chart that confirms the areal of oikonyms at one of the chronological stages of stratigraphy within territorial boundaries of the oikonymic landscapes (see the map chart).   
PL
Celem artykułu jest ujawnienie powiązania trzech bliskich pojęć językowych: arealogii, stratygrafii i krajobrazu ojkonimicznego. Zadania, ze względu na ich cel, były następujące: 1) opisać teoretyczne podstawy arealogii, stratygrafii i krajobrazu ojkonimicznego; 2) dokonać analizy ojkonimów (nazw miejscowych) z XV wieku kończących się na *-j- w celu zilustrowania punktów teoretycznych. Podstawą analizy był diachroniczny materiał ojkonimiczny Ukrainy. W artykule wykorzystano metody empiryczne i opisowe, co oznaczało odwołanie się do mało znanego ojkonimicznego materiału odniesienia – zastosowano historyczną metodę porównawczą analizy rzeczowników właściwych. Metoda stratygraficzna objęła charakterystykę ilościową, lokalizację przestrzenną nazw geograficznych oraz określenie chronologii ojkonimów. Za pomocą metody kartograficznej zbadano grupę ojkonimów z XV wieku kończących się na *-j-. Tak więc arealogia, stratygrafia i pejzaż ojkonimiczny połączone są jedną koncepcją – przestrzenią, tj. rozprzestrzenianie się jakiegoś zjawiska (w naszych badaniach są to nazwy z XV w. kończące się na *-j-) jest wizualizowane na mapie topologicznej, która rejestruje rozprzestrzenianie się zjawiska (areał ojkonimów (nazw miejscowych) z XV wieku kończących się na *-j-) w diachronii (lub na pewnym etapie chronologicznym – XV wiek (stratygrafia) na terytorium Ukrainy; krajobraz częściowy, gdyż nazwy kończące się na *-j- to tylko niewielka część ogólnego krajobrazu ojkonimicznego). To właśnie mapa topologiczna potwierdza obszar ojkonimów (nazw miejscowych) na jednym z chronologicznych etapów stratygrafii w granicach terytorialnych krajobrazów ojkonimicznych (patrz mapa topologiczna). 
UK
SUMMARYOycomymic landscape is a complex linguistic-historical multicomponent system which we can analyze via stratigraphic method. It is based on the study of oyconymic phenomenon or process in chronological sequence. Geographical names are specific linguistic units which, in addition to lingual and temporal, have territorial parameters. Areas, identified as a result of mapping, become special onomastic text. Arealogy, stratigraphy and oyconymic landscape are connected by one concept – space, and chart respectively, which provides the visualization of the spreading of phenomenon (area) in diachrony (stratigraphy) on the determined territory (landscape). 
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.