Artykuł przedstawia istotę i zróżnicowanie finansowania świadczeń pielęgnacyjno-opiekuńczych w Polsce wraz ze szczegółową analizą finansowania na podstawie kontraktów z NFZ w województwach północno-zachodniej Polski. Struktura systemu finansowania opieki długoterminowej oraz struktura terytorialna województw determinują wysokość i poziom finansowania świadczeń w ramach NFZ. Szczególnie duży wpływ na wydatki na usługi opiekuńcze mają struktura demograficzna mieszkańców województw oraz polityka oddziałów regionalnych NFZ.
Since process of society aging became more and more recognized as unavoidable, the long term care turned to be a salient point of public policies. The article presents the achievements and connections of studies on aging society and disability policies as well as the discussion over the further needs of care. It covers the problem of carers’ benefits and services provision financing in the EU countries with special reference to territory of Poland.
W Polsce największe znaczenie w sprawowaniu długoterminowej opieki instytucjonalnej nad osobami starszymi mają domy pomocy społecznej (DPS). Przy przyjmowaniu do DPS występuje negatywne zjawisko selekcji ze względu na stan zdrowia. Badanie własne przeprowadzone wśród osób w wieku 60 lat i więcej przyjętych do Domu Pomocy Społecznej w Gdyni w latach 1980–2010 pokazało, że newralgicznym okresem w opiece nad osobami starszymi są pierwsze lata pobytu. Wykorzystując model logitowy, oszacowano prawdopodobieństwo zgonu pensjonariuszy w pierwszych 4 latach pobytu w DPS w zależności od płci, wieku przyjęcia oraz okresu przyjęcia. W celu oceny skali efektu selekcji uzyskaną ocenę prawdopodobieństwa zgonu pensjonariuszy DPS w Gdyni porównano z prawdopodobieństwem zgonu mieszkańców Polski w odpowiadających grupach płci, wieku i kohorty.
Głównym celem artykułu jest przedstawienie wybranych zagadnień związanych z prywatnym zabezpieczeniem na wypadek niesamodzielności w Polsce. Skupiono się na trzech podstawowych kwestiach: (1) na świadomości ryzyka związanego z niesamodzielnością i koniecznością korzystania z opieki długoterminowej, (2) na skłonności do indywidualnego zabezpieczania się przed tym ryzykiem oraz (3) na preferencjach co do metod tego zabezpieczenia. Informacje zostały zebrane za pomocą metody CATI. Próba badawcza objęła 1026 respondentów w wieku 40-69 lat. Główny wniosek płynący z badania jest taki, że większość respondentów deklaruje wysoką skłonność do zabezpieczania się na wypadek niesamodzielności, jednak ta wysoka skłonność najczęściej nie przekłada się na realne działania. Respondenci są bardzo zachowawczy, jeśli chodzi o preferowane sposoby zabezpieczania się na wypadek niesamodzielności. Za najlepszą metodę zabezpieczenia uchodzi, w pierwszej kolejności, gromadzenie gotówki, a następnie prywatne ubezpieczenie opiekuńcze.
The aim of these study is to determine the status of long-term care in Poland in the years 2010–2013, primarily on the basis of legal regulations and the statistics published by the Central Statistical Office. The article is theoretical in its nature, and its purpose is to identify the most important problems related to the organization of long-term care in Poland. The author omits wide financial aspect, focuses on other, equally important issues, among others: on the demographic situation, human resources and legal dependents. In addition to well-known problems associated with long-term care, such as an aging population, lack of adequate system to collect information on whether the low level of benefits, the author moves more specific issues, such as staffing, psychological and nursing care problems. Author presents information about long-term care in Sweden, where the care of dependents is considered the most advanced in Europe.
PL
Opracowanie ma na celu przybliżenie sytuacji opieki długoterminowej w Polsce w latach 2010–2013, przede wszystkim na podstawie regulacji prawnych oraz statystyk opublikowanych przez GUS. Celem artykułu jest wskazanie najważniejszych problemów związanych z organizacją opieki długoterminowej w Polsce. Autorka pomija szeroki aspekt finansowy, skupia się na pozostałych, równie ważnych kwestiach, m.in. na: sytuacji demograficznej, kadrowej oraz prawnej osób niesamodzielnych. Oprócz powszechnie znanych problemów związanych z opieką długoterminową, jak starzenie się społeczeństwa, brak odpowiedniego systemu gromadzenia informacji czy niski poziom świadczeń, Autorka porusza bardziej szczegółowe zagadnienia, jak problemy kadrowe, psychologiczne oraz związane z opieką pielęgniarską. Przedstawia zarys informacji na temat opieki długoterminowej w Szwecji, gdzie opieka nad niesamodzielnymi jest uznawana za najbardziej rozwiniętą w Europie.
The study aims at presenting the main form of long-term care protection in Poland using the existing legal regulations and statistics available for the years 2009–2012. The author assumed that the number of annuitant decreases, in the analised group men taken into consideration, the demand for financial care is varied locally and depends on age – increases along with it. Analyzes based mainly on data from the Central Statistical Office confirmed the validity of its author assumptions and drew additional conclusions about the long-term care, among other things, the diversification of the local amount of the benefit and increase the amount of benefit over the years.
PL
Opracowanie ma na celu zaprezentowanie głównych form zabezpieczenia opieki długoterminowej w Polsce przy wykorzystaniu obowiązujących regulacji prawnych oraz dostępnych statystyk za lata 2009–2012. Na podstawie analiz opartych głównie na danych z GUS autorka potwierdziła, że zgodnie z oczekiwaniami liczba rentobiorców maleje, w badanej grupie przeważają mężczyźni, zapotrzebowanie na opiekę finansową jest zróżnicowane lokalnie oraz zależy od wieku– wzrasta wraz z nim. Wyciągnęła także dodatkowe wnioski odnośnie do zakresu opieki długoterminowej, między innymi dotyczące zróżnicowania lokalnego wysokości świadczenia oraz wzrostu wysokości świadczenia na przestrzeni lat.
Presented article analyzes the Commission staff working document on long-term care. The role if this document is to show that the social investment should not just be spending on young people but also for the elderly. The article presents demographics, describes conditions that have infl uence on independent and self-governing live and also gives examples of long-term care in various countries of European Union.
PL
Artykuł koncentruje się na najnowszych pracach Komisji Europejskiej w zakresie opieki długoterminowej.
Konsekwencją procesu starzenia się ludności jest wzrost liczby osób niesamodzielnych, co powoduje eskalację wydatków ponoszonych na opiekę długoterminową. W tej sytuacji konieczne jest poszukiwanie nowych źródeł finansowania tej opieki. Jednym z potencjal-nych rozwiązań jest wykorzystanie prywatnego ubezpieczenia opiekuńczego. Ten produkt uchodzi jednak za niszowy, a jego popularność jest z reguły niewielka. Aby zwiększyć zakres korzystania z prywatnej ochrony ubezpieczeniowej, niezbędna jest odpowiednia polityka państwa. Celem artykułu jest przedstawienie potencjalnych działań, jakie instytucje publiczne mogą podejmować w ramach tzw. polityki ubezpieczeniowej. Te działania zostały pogrupowane w trzy obszary: (1) regulacje, (2) popyt i (3) podaż. Skupiono się z jednej strony na problemach rynku ubezpieczenia opiekuńczego, z drugiej zaś na możliwych sposobach przeciwdziałania tym problemom.
EN
The consequences of population ageing are an increase in the number of dependents and increase expenditures on long-term care. One of the major challenges for public autho- rity is to find new sources of financing long-term care services. One potential solution is to introduce long-term care insurance. Unfortunately this product is widely regarded as a niche, and the scope of its use is relatively small. To change this situation an appropriate public policy is necessary. The aim of the article is to present the potential actions that public bodies may take in the framework of the so-called insurance policy. These activi- ties are grouped in regard to three areas: (1) regulatory, (2) demand and (3) supply. The article presents the problems of the long-term care insurance market, and possible ways to counteract them.
Public long-term care insurance currently operates in five countries: Germany, Japan, Netherlands, Luxembourg and South Korea. The model of fi nancing long-term care services is relatively uniform in those countries, but some technical solutions of the system are different, in some aspects even essentially. The aim of the article is to present the institutional construction of the long-term care, with particular emphasis on similarities and differences that occur in those five countries.
Starzenie się społeczeństw i coraz liczniejsze potrzeby zdrowotne populacji w wieku podeszłym były powodem rozwoju form stacjonarnej opieki długoterminowej. W pracy przedstawiono amerykański system zintegrowanych form opieki (doraźnej w nagłych przypadkach i stałej w zaburzeniach przewlekłych) wraz ze wskazaniem struktur w ramach których funkcjonują osoby w wieku podeszłym w USA.
EN
The continued aging of societies with more and more health needs has made necessary the development of more stationary long-term care in the advanced age. An American system of integrated forms of the care was presented at work (temporary in emergencies and the constant in lengthy disorders), together with emphasis in which people are functional at this advanced age in the USA.
The problems of the long term caring date from the beginnings of the 21st century. One of them is to provide a 24-hour caring under appropriate conditions to all the people in need. The article presents the rules of the functioning of welfare houses in Poland, paying special attention to their financing. The author analyses an average cost of maintenance as well as the cost paid by communities in relation to subsidizing the stays in stationary 24-hour facilities.
XX
Problemy opieki długoterminowej są problemami początków XXI wieku. Jednym z nich jest zapewnienie całodobowej opieki w odpowiednich warunkach wszystkim potrzebującym niesamodzielnym. W artykule przedstawiono zasady funkcjonowania domów pomocy społecznej w Polsce, w szczególności pod kątem ich finansowania. Przeanalizowano średni koszt utrzymania mieszkańców w domach pomocy społecznej województwa łódzkiego oraz koszty, jakie ponoszą gminy w związku z dofinansowaniem pobytów w placówkach stacjonarnych w całej Polsce. Przybliżono problemy związane z finansowaniem placówek całodobowego pobytu.
The Czech Republic is the notable exception in Central and Eastern Europe, being the only country in the region to implement comprehensive Long-Term Care reform. The aim of this article is to critically evaluate the outcome of this reform concerning developments of community care services. Also, the article describes the system of dependency level and argues that such system is not a panacea for problems with implementation of Long-Term Care reform. The empirical analysis is mainly based on Czech sources.
PL
Republika Czeska jest pierwszym państwem w Europie Środkowo-Wschodniej, które wprowadziło kompleksową zmianę w zakresie usług społecznych, mających wspierać osoby niesamodzielne. Celem artykułu jest krytyczna analiza zmian i efektów czeskiej reformy, głównie z punktu widzenia jej niezrealizowanych zamierzeń, jakim był rozwój sektora usług opieki środowiskowej. W artykule stwierdzono, że opracowanie spójnego systemu oceny niesamodzielności to warunek konieczny, ale niewystarczający realizacji założonych wcześniej celów w zakresie polityki społecznej względem niesamodzielności. Artykuł opiera się przede wszystkim na podsumowaniu badań czeskich autorów oraz analizie danych pochodzących z czeskiej statystyki publicznej.
In 1995, social long-term care insurance was introduced in Germany. Since that time it has been changed many times in response to changing social and demographic conditions. Part of the system that has undergone fundamental modification was the eligibility criteria. The aim of the article is to present the idea of that reform, its determinants and consequences. In addition, the assessment of the reform was done in terms of social (compliance with social expectations), organizational (achieving the objectives) and financial (budget stability) effectiveness.
PL
W 1995 r. w Niemczech wprowadzono społeczne ubezpieczenie pielęgnacyjne. Od tego czasu było ono wielokrotnie reformowane w reakcji na zmianę warunków otoczenia społecznego, demograficznego i gospodarczego. Jednym z elementów, który został poddany zasadniczej modyfikacji, był system orzecznictwa o niesamodzielności (zmiany przeprowadzone w latach 2013–2017). Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie idei tej reformy, jej przesłanek i konsekwencji. Ponadto dokonana została ocena reformy pod względem społecznym (zgodność z oczekiwaniami społecznymi), organizacyjnym (skuteczność realizacji celów) i finansowym (utrzymanie stabilności budżetowej).
W artykule autor opisuje rozwiązania w dziedzinie opieki długoterminowej w państwach Unii Europejskiej. Dokonuje analizy różnych definicji opieki długoterminowej w poszczególnych krajach. Omawia rozwiązania organizacyjne, finansowanie oraz zakres przedmiotowy i podmiotowy poszczególnych świadczeń.
EN
In this article author describes long term-care in european countries. Article begins by examination of different definitions of LTC in EU members. Then author analyzes organization, funding, scope and various categories of benefits.
The article aims to establish the essence of the right to care benefits from the point of view of the development of benefits related to the need for long-term care, and taking into account the category of social risk. The essence of the article boils down to the statement that the care benefit is accociated with the risk of inability to perform work due to the need to provide care to a dependent person. Formally we have protection against the risk that affects a family member of a dependent, and not herself.
PL
Artykuł zmierza do ustalenia istoty prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z punktu widzenia rozwoju świadczeń związanych z potrzebą długoterminowej pomocy, opieki i pielęgnacji oraz z uwzględnieniem kategorii ryzyka socjalnego. Zasadnicza teza artykułu sprowadza się do stwierdzenia, że świadczenie pielęgnacyjne związane jest z ryzykiem niemożności świadczenia pracy z powodu konieczności sprawowania opieki i pielęgnacji względem osoby zależnej. Formalnie zatem mamy do czynienia z ochroną na wypadek ryzyka, które dotyka członka rodziny osoby zależnej, a nie jej samej (ryzyka niesamodzielności).
Wstęp: obserwując nasilające się od drugiej połowy XX wieku zmiany demograficzne można skonstatować, iż wydłuża się przeciętne trwanie życia przy jednoczesnym spadku poziomu dzietności. Zmienia się także udział społeczeństwa według ekonomicznych grup wiekowych oraz rośnie zapotrzebowanie na świadczenia opiekuńcze, w tym na opiekę długoterminową. Wśród różnych konsekwencji tych zmian uwagę przyciągają rosnące koszty finansowe, które ponoszą zarówno obywatele, jak i państwo, a zwłaszcza system ochrony zdrowia wymagający coraz większych nakładów na leczenie starzejącego się społeczeństwa. Cel pracy: sprawdzenie czy rozbieżność wydatków na opiekę długoterminową w oddziałach wojewódzkich NFZ odzwierciedla przynajmniej częściowo różnice w strukturze wiekowej populacji poszczególnych regionów Polski. Materiał i metoda: do wykonania analizy posłużyły dane z Raportów i Sprawozdań NFZ oraz z Roczników Demograficznych. Analiza statystyczna ma charakter pełny. Wyniki: wydatki oddziałów wojewódzkich Narodowego Funduszu Zdrowia na opiekę długoterminową w wydatkach całkowitych na świadczenia zdrowotne nie są zależne od struktury wiekowej populacji w poszczególnych regionach Polski. Najwyższe udziały wydatków na opiekę długoterminową odnotowuje się w województwach: śląskim, małopolskim i podkarpackim, w których udział osób starszych w populacji nie należał do najwyższych na tle kraju. W województwach, w których zanotowano największy udział osób w wieku poprodukcyjnym (łódzkie, świętokrzyskie), udział w wydatkach na opiekę długoterminową był niemal najniższy w kraju. Wnioski: wydatki w obszarze opieki długoterminowej w większości oddziałów NFZ nie były skorelowane z poziomem i zmianami odsetka osób w wieku powyżej 65. roku życia w poszczególnych regionach Polski
EN
Introduction: When we monitor demographic changes, which have been intensifying since the second half of the twentieth century, it can be ascertained that the average lifespan has been extending in the presence of simultaneous decrease in the fertility level. The share of society per economic age group has been changing as well and the demand for caring benefits, including the long term care, has been rising. Growing financial costs, which are born both by citizens and the country, attract attention among various consequences of the changes. Especially the health protection system requiring bigger and bigger expenditures on the ageing society treatment. Aim: To investigate whether the discrepancy of expenses on the long term care in provincial branches of the National Health Fund (NHF) at least partially reflects differences in age structures of population of particular regions of Poland. Materials and methods: In order to perform the analysis the data from reports of NHF as well as Demographic Yearbooks were used. The statistical analysis is of a complete type. Results: In the total expenditures, the expenses of regional branch offices of the National Health Fund on the long term care are not dependent on the age structure of the population in particular regions of Poland. The largest shares of the long term care expenses are noted in Slaskie, Malopolskie, and Podkarpackie provinces, in which the share of elderly people in the population did not belong to the highest against the country. In Lodzkie and Swietokrzyskie provinces, where the largest share of people in the post-working age was noted, the share in the long term care expenses was nearly the smallest in the country. Conclusions: the expenses in the scope of the long term care in the majority of the regional branch offices of NHF in particular regions of Poland were not correlated by a level and changes of the percentage of the people above 65.
The issue of combining work and eldercare is currently a priority for social policy. This problem is gaining importance, mainly is due to changes in the demographic structure. The increase in the share of oldest old people causes, in one hand, increase in demand for care services, and on the other hand the need for professional activation of different groups, including women, who are natural caregivers for the elderly. In this situation it is necessary to create solutions that allow effective combining work and care responsibilities.The purpose of this article is to present the main issues related to working people caring for elderly family members, as well as actions taken to reduce these problems.
PL
Godzenie pracy zawodowej z opieką nad osobą starszą to obecnie jedno z priorytetowych wyzwań dla polityki społecznej. Problem ten systematycznie przybiera na znaczeniu, głównie ze względu na zmiany zachodzące w strukturze demograficznej. Wzrost udziału ludzi starych w ogólnej liczbie ludności powoduje, z jednej strony – wzrost zapotrzebowania na usługi opiekuńcze, a z drugiej – konieczność aktywizacji zawodowej różnych grup, w tym również kobiet, które są naturalnymi dostarczycielkami tych usług. Konsekwencją tego jest konieczność tworzenia nowych rozwiązań, które umożliwią skuteczne łączenie obowiązków zawodowych z rodzinnymi.Artykuł ma charakter poglądowy. Jego celem jest przedstawienie głównych zagadnień związanych z problemami zawodowymi osób opiekujących się starszymi członkami rodziny. Omówione zostały także działania podejmowane na rzecz ograniczenia tych problemów.
W tekście przedstawiono potencjalne konsekwencje wynikające z uwzględnienia postanowień Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych w opiece długoterminowej, w tym także ze zmiany paradygmatu niepełnosprawności z medycznego na oparty na prawach człowieka. Podejście takie oznaczałoby wzmocnienie działań na rzecz deinstytucjonalizacji i defamiliaryzacji pomocy na rzecz zindywidualizowanego wsparcia w miejscu zamieszkania, opartego w większym stopniu na usługach asystencji osobistej. Jednocześnie dotychczasowe rozwiązania instytucjonalne oraz rozdzielność polityki na rzecz osób starszych i osób z niepełnosprawnościami w Polsce sprawiają, że zmiany takie wydają się w najbliższym czasie mało realne. Wśród przyczyn są także przyzwyczajenia i oczekiwania osób starszych oraz potencjalny opór istniejących instytucji i bezsilność środowiska osób z niepełnosprawnościami.
EN
This text presents the potential consequences resulting from the implementation of the Convention on the Rights of Persons with Disabilities in long-term care, including the change of the paradigm of disability from medical one to human rights-based. Such an approach would mean strengthening the activities for the deinstitutionalisation and defamiliarization of assistance towards personalized support in the place of residence, based more on personal assistance services. At the same time, the existing institutional solutions and the separation of policies for the elderly and people with disabilities in Poland make these changes seem unlikely in the near future. One of the reasons is also the habits and expectations of older people and the potential resistance of existing institutions and the weakness of the environment of people with disabilities.
Artykuł przestawia w sposób porównawczy wybrane elementy systemu opieki długoter-minowej realizowanej w Finlandii i Hiszpanii . Prezentuje powiązania między niektó-rymi cechami modeli polityki społecznej (np. familizacja, decentralizacja, uniwersalizm, komodyfikacja) a elementami systemów LTC. Do tych elementów zaliczono organizację i finansowanie oraz rodzaje wsparcia usługowego i materialnego dla osób zależnych i ich opiekunów. Procesy starzenia się społeczeństw Finlandii i Hiszpanii powodują rozwijanie systemów opieki długoterminowej. Systemy te z jednej strony różnią się od siebie, na co wpływa realizowany w poszczególnych państwach model polityki społecznej, z drugiej zaś przejawiają cechy wspólne, określone zasadami social service mix state (np. mieszane finansowanie systemu, wielosektorowość usługodawców, indywidualizacja usług).
EN
The article is of a comparative nature. It discusses some elements of long-term care systems implemented in Finland and Spain. It presents the relationship between certain characteristics of social policy models (ex. familization, decentralization, universality, commodification) and such elements of LTC systems as organization, financing, types of service and material support for dependent persons and their caregivers. The basic thesis is: the aging of population in Finland and Spain will foster development of long term care systems. On the one hand, these systems are different, which results from different social policies implemented in these countries. On the other hand, they have similar characte- ristics, defined by the rules of the social service mix state (ex. a mixed funding system, multi-sectoral service providers, individualization of services).
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.