Search results

1

Autorytaryzm prawicowy a orientacja na dominację społeczną: współczesne ujęcia autorytaryzmu w perspektywie psychologicznej

100%

Pohl A.

Horyzonty Polityki

|

2012

|

vol. 3

|

issue 5

203-227

PL

Artykuł dotyczy współczesnych koncepcji i badań nad zjawiskiem autorytaryzmu związanych z koncepcją autorytaryzmu prawicowego oraz orientacji na dominację społeczną. Przedstawione zostają tym samym główne założenia Boba Altemeyera dotyczące definicji i genezy autorytaryzmu prawicowego oraz podstawowe tezy teorii dominacji społecznej, a także znaczenie jednego z jej najważniejszych konstruktów: orientacji na dominację społeczną. Artykuł wskazuje także na podobieństwa i różnice pomiędzy tymi koncepcjami oraz na ich związki ze zjawiskiem uprzedzeń.

2

Przekonania o świecie społecznym a pogląd na prawo do posiadania broni palnej w Polsce

63%

Seń M., Zielińska A.

Ogrody Nauk i Sztuk

|

2019

|

issue 9

75-94

PL

Cel badań. Celem prezentowanych badań było ustalenie, jakie przekonania o świecie społecznym współwystępują z określonym poglądem na prawo do posiadania broni palnej w Polsce – mniej lub bardziej permisywnym (liberalnym). Metodologia. Grupę badawczą stanowiło 109 osób (74 kobiety i 35 mężczyzn) rekrutowanych metodą kuli śnieżnej. Badanie przeprowadzone było w formie internetowej; polegało na wypełnieniu Kwestionariusza Przekonań Społecznych i odpowiedzi na pytania o pogląd na prawo do posiadania broni palnej w Polsce oraz o dotychczasowe doświadczenia z bronią palną. Wyniki badań. Pięć z sześciu stawianych hipotez nie znalazło potwierdzenia w uzyskanych wynikach. Ustalono jednak, że wraz ze wzrostem poziomu orientacji na dominację społeczną (SDO) opinie na temat prawa do posiadania broni palnej stawały się średnio bardziej liberalne. Wykryto, że mężczyźni w porównaniu do kobiet charakteryzują się bardziej przyzwalającymi poglądami na temat prawa do broni palnej. Podobnie badani będący w relacjach z osobami, którym przyznano prawo dostępu do broni, wyrażają bardziej permisywne przekonania w omawianej sprawie. Mieszkańcy dużych miast przejawiają bardziej liberalne przekonania kulturowe i ekonomiczne, a także słabszy poziom prawicowego autorytaryzmu niż osoby zamieszkujące mniejsze miejscowości i wsie. Spośród pozycji wchodzących w skład skali SDO wyodrębniono dwa wymiary: Antyegalitaryzmu oraz Dominacji (Opresyjności). Wnioski. Badanie wpisuje się w istotny społecznie dyskurs dotyczący posiadania broni palnej; dostarcza wiedzy o motywach sięgania ludzi po taką broń oraz tłumaczy, jak zmieniają się ich pobudki pod wpływem dostępu do niej. Znaczącym ograniczeniem badania jest sposób, w jaki sprawdzano opinię na temat prawa do posiadania broni (zadawano wyłącznie jedno pytanie). W kolejnych pracach warto zastosować bardziej rozbudowane narzędzie.

EN

Purpose of research. The aim of the research is to determine which beliefs about the social world co-exist with a given view on the right to possess a firearm in Poland – more or less permissive (liberal). Methodology. The research group consisted of 109 people (74 women and 35 men) recruited by the snowball sampling method. The study was conducted by Internet; it consisted in completing the Social Conviction Questionnaire and answering questions about opinions on the right to possess firearms in Poland and on previous experiences with firearms. Results. Most of the results obtained are not consistent with predictions. However, it was found that as the level of social dominance orientation (SDO) increased, opinions on the right to possess firearms were on average more permissive. It has been detected that compared to women men have more permissive views about the right to firearms. Similarly, participants who have a relatrionship with people who have been granted the right of access to firearms express more permissive beliefs on the matter. Inhabitants of large cities exhibit more liberal cultural and economic beliefs, as well as weaker levels of right-wing authoritarianism than people living in smaller towns and villages. Among the items included in the SDO scale, two dimensions have been distinguished: Anti-Egalitarianism and Dominance (Opressiveness). Conclusions. The research is a part of an important ongoing study on firearms; provides knowledge about the motives of people reaching for such weapons and explains how they change under the influence of access to them. A significant limitation of the study is the way in which opinions on the right to firearms were checked (only one question was asked). In subsequent studies on similar beliefs, a broader perspective is worth considering.

3

Psychologiczne uwarunkowania postaw studentów ekonomii wobec redystrybucji

63%

Klebaniuk J.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2016

|

vol. 47

247-259

PL

Badania kwestionariuszowe studentów ekonomii (N=286) przeprowadzone w czerwcu 2015 roku miały na celu odpowiedź na pytanie o przyczyny różnic w postawach wobec powszechnego dostępu do opieki zdrowotnej i do wyższej edukacji, a także – do polityki podatkowej, która służy wyrównywaniu poziomu życia różnych grup społecznych. Podjęta tematyka wydaje się istotna w kontekście preferencji politycznych przyszłych wyborców i poparcia dla określonych rozwiązań systemowych, zwłaszcza że z badanej grupy w przyszłości mogą wyłonić się osoby stanowiące źródło opinii i tworzące konkretne rozwiązania. Analiza regresji wykazała, że stosunek do redystrybucji zależy w umiarkowanym stopniu od orientacji na dominację społeczną [SDO, Sidanius i Pratto, 1999], czyli postawy wobec nierówności międzygrupowych oraz doświadczanej winy egzystencjalnej [EG, Hoffman, 1976] wynikającej z przeświadczenia, że jest się niesłusznie uprzywilejowanym. Subiektywny statusu społeczno- -ekonomiczny jedynie w niewielkim stopniu pozwalał przewidywać stosunek do redystrybucji. Inaczej niż w badaniach amerykańskich [Wakslak i in., 2007] nieistotne okazało się oburzenie moralne – negatywne emocje w odpowiedzi na niesprawiedliwe traktowanie innych przez osoby trzecie [Montada i in., 1986]. Jeśli chodzi o poszczególne obszary redystrybucji, to w przypadku polityki podatkowej układ zależności był podobny, przy czym stosunkowo największą rolę odgrywało EG, w przypadku obszaru edukacji wyższej – subiektywny status nie odgrywał rolę, zaś w przypadku ochrony zdrowia – jedynym istotnym predykatorem była SDO. W żadnym z badanych obszarów postawa wo-bec redystrybucji nie zależała ani od doświadczanego oburzenia moralnego, ani od takich zmien-nych, jak ogólne zadowolenie z życia czy poczucie wpływu na własne życie.

EN

The aim of the economics students’ survey (N=286) in June 2015 was to answer the question about the causes of differences in attitudes towards the universal access to medical care, university education, and towards tax policy serving to equalize the living standards of various social groups. The issues seem important as far as political preferences of future voters and their support for certain systemic solutions are concerned, especially as from the studied group future opinion-leaders and decision-makers may emerge at some point in the future. Regression analysis showed that the attitude towards redistribution depends moderately on the Social Dominance Orientation (SDO, Sidanius &Pratto, 1999), i.e. the attitude towards intergroup inequality and on the existential guilt (EG, Hoffman, 1976) resulting from regarding one’s own position as unjustly privileged. Subjective socioeconomic status predicted attitude towards redistribution only to a small degree. Contrary to Wakslak’s et al. (2007) findings moral outrage – negative emotions in response to unfair treatment of the others by a third party (Montada et al., 1986) turned out to be insignificant. As for the particular fields of redistribution, in case of fiscal policy the relations between variables were similar, though EG played relatively most important role, in case of university education subjective status proved insignificant, and in case of health care SDO was the only significant predictor. Neither moral outrage, nor variables such as general life satisfaction or personal influence on their own life, predicted the attitude towards redistribution.

Refine search results

1 Horyzonty Polityki

1 Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

1 Ogrody Nauk i Sztuk

1 2019

1 2016

1 2012

1 Klebaniuk J.

1 Pohl A.

1 Seń M.

1 Zielińska A.

Autorytaryzm prawicowy a orientacja na dominację społeczną: współczesne ujęcia autorytaryzmu w perspektywie psychologicznej

Przekonania o świecie społecznym a pogląd na prawo do posiadania broni palnej w Polsce

Psychologiczne uwarunkowania postaw studentów ekonomii wobec redystrybucji