Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  ortography
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Kajet ucznia Mickiewicza w świetle wileńskiej Grammatyki języka polskiego przez Maxymiliana Jakubowicza napisanej do użytku szkół przeznaczonej

100%
Mędelska J.
Język Polski
|
2013
|
issue 2
77-85
PL
W artykule przedstawiono analizę zapisów ortograficznych w pochodzącym z roku szkolnego 1821/1822 kowieńskim zeszycie ucznia Adama Mickiewicza oraz w uwagach poczynionych przez jego wielkiego nauczyciela, a także w innych rękopisach poety. Zbadano stosowanie liter i, y, j oraz grafemu x, podwajanie liter spółgłoskowych, zetymologizowaną pisownię bezokoliczników (np. bydź, kłaźdź), operowanie kropką nad z, używanie wielkich liter oraz pisownię łączną i rozdzielną, czyli najistotniejsze, kontrowersyjne i nie do końca uregulowane kwestie polskiej ortografii pierwszej ćwierci XIX w. Obserwacje te porównano ze stanem ortografii w wydanym w tym samym okresie wileńskim podręczniku Maksymiliana Jakubowicza, autora także pochodzącego z kresów północno-wschodnich. Analiza wykazała, że pisownia ucznia szkoły kowieńskiej była bardzo zbliżona do pisowni jego nauczyciela i odznaczała się pewnym chaosem w stosowaniu zasad, dość bezładnym ścieraniem się tradycji z nowoczesnością, czyli cechami charakterystycznymi dla ówczesnej inteligencji północnokresowej. Na tym tle gramatyk M. Jakubowicz, zmagający się z tymi samymi problemami, wyróżnia się większą świadomością językową i wynikającą z tego konsekwencją zapisów ortograficznych.
EN
The article presents an analysis of spelling in a Kaunas notebook from the school year 1821/1822 which belonged to Mickiewicz’s student as well as in notes made by the student’s great teacher and in other manuscripts written by the poet. The study concentrated on punctuation, the usage of letters i, y, j and grapheme x, doubling of consonants, etymologized spelling of infinitives (for example bydź, kłaźdź), using a dot over z, the usage of capital letters as well as writing words together or separately. All of the above are the most important, controversial and not entirely regulated problems of the Polish orthography of the first quarter of the 19th century. These observations were compared with punctuation and spelling presented in a Vilnian textbook, issued in the same period as the above book, which was written by Maksymilian Jakubowicz, an author who also came from Northeastern Borderlands. The analysis showed that spelling used by the student who attended a Kaunas school was similar to the spelling of his teacher-poet and that it was characterised by certain chaos in the usage of rules as well as incoherent clashing of tradition and modernity, i.e. characteristics typical of the Northern Borderlands intellectuals of that time. Compared with the above M. Jakubowicz, a grammarian who encountered the same problems, stands out as the one who had better language awareness and, as a consequence, consistency of spelling.
2

Wielką czy małą literą? Przymiotnik pochodny od osobowej nazwy własnej jako komponent frazeologizmu

100%
Bąba S.
Język Polski
|
2012
|
vol. 92
|
issue 1
70–71
EN
The author examines the spelling of adjectives which form a part of set phrases and are derived from personal proper nouns. He considers two groups which can be distinguished among adjectives of this kind: possessive pronouns which answer the question "whose"? (capitalized) and qualitative adjectives which answer the question "what…like"? (not capitalized).
3
Content available remote

Слово о русском диктанте

84%
Kopac T.
Studia Rossica Gedanensia
|
2014
|
issue 1
559-560
PL
Artykuł zawiera relację na temat międzynarodowego konkursu pod hasłem "Dyktando z języka rosyjskiego" odbywającego się od 2007 roku w Instytucie Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Gdańskiego. Autorką tego projektu jest prof. Marcelina Grabska.
4
Publication available in full text mode
Content available

(Dzień) Wszystkich Świętych – współczesny uzus ortograficzny w świetle normy

84%
Badyda E.
Język - Szkoła - Religia
|
2022
|
vol. 17
9-21
EN
The article attempts to diagnose the contemporary spelling usus in relation to the Polish name of holiday Wszystkich Świętych. Data from the texts of newspapers, magazines, mass media, main information portals, websites of public administration units, state institutions, educational institutions, scientific publications, Catholic websites, as well as corpus and questionnaire data are presented. They testify to the fact that the contemporary usage of the spelling of the name is unstable, which may indicate the birth of alternative names for the holiday.
PL
W artykule podjęta jest próba zdiagnozowania współczesnego ususu ortograficznego w zakresie pisowni nazwy święta Wszystkich Świętych w języku polskim. Przestawione zostały dane pochodzące z tekstów gazet, czasopism, środków masowego przekazu, głównych portali informacyjnych, internetowych stron jednostek administracji publicznej, instytucji państwowych, instytucji edukacyjnych, wydawnictw naukowych, z internetowych stron katolickich, a także dane korpusowe oraz ankietowe. Świadczą one o tym, że współczesny uzus w zakresie pisowni nazwy święta jest rozchwiany, co może świadczyć o rodzeniu się alternatywnych nazw święta Wszystkich Świętych.
5

Dynamika zmian fleksyjnych i ortograficznych między reformami 1830–1918

67%
Derwojedowa M., Kieraś W., Bilińska J., Kwiecień M.
Język Polski
|
2016
|
vol. 96
|
issue 1
24-35
PL
W artykule omawiana jest dynamika wybranych zmian fleksyjnych i ortograficznych w latach 1830–1918, zbadanych na materiale mikrokorpusu powstałego w ramach grantu „Automatyczna analiza fleksyjna tekstów polskich z lat 1830–1918 z uwzględnieniem zmian w odmianie i pisowni", realizowanego ze wsparciem Narodowego Centrum Nauki (DEC-2012/07/B/HS2/00570). Przykładowe procesy zostały wybrane z listy najważniejszych zmian fleksyjnych i ortograficznych podanej w opracowaniu I. Bajerowej. Musiały być one możliwe do zweryfikowania na stosunkowo niewielkim (1 milion segmentów) materiale. Uzyskane wyniki zostały porównane z ustaleniami I. Bajerowej i uzupełnione o obliczenia bardziej szczegółowe (np. dotyczące podwojonego „ss", poszczególnych liczebników, zaimków dzierżawczych).
EN
In the paper the dynamics of changes in inflection and ortography is discussed. The time span is limited to the period 1830–1918. The data come from the tiny (1M tokens) corpus compiled as part of the National Research Centre funded grant „Automatic analysis of Polish texts from the period 1830–1918 with regard to the inflection and spelling” (DEC-2012/07/B/HS2/00570). Language processes suitable for verification were selected from Bajerowa’s lists. The results were reviewed with Bajerowa’s findings and then elaborated with more detailed statistical data.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.