Search results

1

Osobowościowe uwarunkowania poczucia własnej godności osób w okresie późnej dorosłości

100%

Brudek P., Steuden S.

Family Forum

|

2018

|

vol. 8

25-40

EN

The aim of research. The results of the research carried out by the Author were presented in this article. People (N=315) in late adulthood (60–75 years old) took part in the research. Its primary goal was to identify the personal predictors of sense of self-dignity. Methods. Two psychological methods were applied in the discussed project, such as: (1) Questionnaire of Sense of Self-Dignity (QSSD-3); (2) NEO-Five Factor Inventory. Results. The analyzes revealed that among the distinguished psychological variables, the role of the predictor of sense of self-dignity in late adulthood is fulfilled by the Agreeableness, Conscientiousness and Extraversion. Conclusions. The findings obtained in the research may be a significant back-up for psychologists and social workers while defining ways of aid efforts taken towards elderly people having problems with the overall and adequate sense of self-dignity assessment.

PL

Cel badań. W artykule zaprezentowano wyniki zrealizowanych przez Autora badań, którymi objęto 315 osób w okresie późnej dorosłości (60–75 lat). Ich głównych celem była identyfikacja osobowościowych predyktorów poczucia własnej godności. Metody. W omawianym projekcie badawczym zastosowano dwie metody psychologiczne takie jak: (1) Kwestionariusz Poczucia Własnej Godności (KPWG-3); (2) Inwentarz Osobowości NEO-FFI. Wyniki. Przeprowadzone analizy ujawniły, że spośród wyróżnionych zmiennych psychologicznych rolę predyktora poczucia godności w okresie późnej dorosłości pełnią Ugodowość, Sumienność oraz Ekstrawertyczność. Wnioski. Otrzymane wyniki mogą stanowić wartościową pomoc dla psychologów czy pracowników socjalnych w zakresie określenia kierunków oddziaływań pomocowych względem osób starszych, których poczucie godności może być zagrożone wskutek ujawniających się wraz z wiekiem negatywnych zmian rozwojowych.

2

The threats to the individual in their family and personal life in the information society according to the 50+ age generation

75%

Stachowiak B.

Rocznik Andragogiczny

|

2015

|

vol. 22

181-196

EN

Nowadays, in Poland 6 generations of people co-exist. It is the generation Y that occupies the greatest amount of analysis in the context of the information society development, the generation Y constituting presently 21% of the inhabitants of Poland. The other generations are much less frequently mentioned; for instance, generation X and baby boomers are considered to a lesser degree despite the fact that they have the bigger share in the Polish society than the generation Y. It is worth noting that it is the job market in terms of which the description of how the respective generations function is provided. What is missing though are the considerations pertaining to, for instance, the opinions on information safety or the threats related to computer crime or the changes in the manner the family functions. This paper is an attempt to present the opinions of 50+ age group in the context of the dangers emanating from the information society development and from the extensive use of ICT in one’s personal and family life.

PL

Współcześnie w Polsce funkcjonuje obok siebie, ale i żyje wspólnie ze sobą sześć pokoleń. Najwięcej miejsca w analizach w kontekście rozwoju społeczeństwa informacyjnego zajmuje pokolenie Y, które stanowi obecnie 21% mieszkańców Polski. Znacznie rzadziej wspomina się o innych generacjach, np. o pokoleniu X czy też baby boomer’s, mimo że mają większy udział ilościowy w społeczeństwie polskim niż „igreki”. Główną płaszczyzną opisu funkcjonowania pokoleń w dostępnej literaturze jest rynek pracy. Brakuje natomiast rozważań dotyczących np. poglądów na temat bezpieczeństwa informacyjnego czy też zagrożeń związanych z przestępczością komputerową lub zmian w funkcjonowaniu rodziny. W skład generacji 50+ wchodzą: pokolenie baby boomer’s oraz osoby urodzone przed lub w czasie drugiej wojny światowej. Ramy chronologiczne tej grupy można określić następująco: urodzeni do 1964 roku. Z pewnością generacja 50+ to cyfrowi imigranci, gdyż zdobywali doświadczenia w świecie rzeczywistym. Jednak przynależność do grupy cyfrowych imigrantów nie musi zawsze prowadzić do cyfrowego wykluczenia. To proces skomplikowany i jego przebieg jest uzależniony od wielu czynników. Należą do nich m.in.: płeć, wiek, poziom wykształcenia. Obraz pokolenia 50+ w kontekście cyfrowych umiejętności i kompetencji nie jest jednorodny, szczegółów dostarczają badania Eurostatu, CBOS-u czy też Diagnozy społecznej. Prezentowane w artykule wyniki badań zostały przeprowadzone w 2015 r., głównym celem prowadzonych badań było zdiagnozowanie poglądów osób w wieku 16–74 lata na temat zagrożeń w społeczeństwie informacyjnym. W trakcie badań zebrano 2298 ankiet, z czego do dalszego opracowania zakwalifikowano 2111. Zagrożenia te rozpatrywano na pięciu płaszczyznach: życia osobistego i rodzinnego, pracy zawodowej, ochrony zdrowia, edukacji i wiedzy, bezpieczeństwa wewnętrznego. Respondenci określali poziom zagrożenia odczuwanego przez siebie oraz dla społeczeństwa. Ankietowani w obszarze zagrożeń życia osobistego mieli do wyboru jedenaście możliwości i mogli wybrać do trzech zagrożeń. W grupie ankietowanych 50+ najczęściej respondenci wskazywali nowe typy uzależnień, na drugim miejscu ulokowano osłabienie więzi międzyludzkich, a na trzecim osłabienie więzi rodzinnych i zanik rodzin wielopokoleniowych. Wśród ankietowanych 11,6% nie miało zdania. Szczegółowa analiza statystyczna pozyskanych danych w grupie 50+ wykazała, że czynnikami wpływającymi na poglądy respondentów są: płeć, stan zatrudnienia, częstotliwość korzystania z sieci, a także ocena własnych umiejętności. Problem zagrożeń jednostki wynikających z rozwoju społeczeństwa informacyjnego w opisywanych badaniach ujęto także z perspektywy ilościowej. Respondenci określali poziom zagrożenia jednostki w określonym obszarze w skali od 0 do 5. Wyznaczali je z dwóch perspektyw: w stosunku do innych osób oraz w stosunku do siebie, jego wartości wynosiły odpowiednio 2,90 oraz 2,63, co wskazuje na wartości średnie. Znaczący jest fakt, że blisko 40% w grupie 50+ zadeklarowało zetknięcie się z problematyką zagrożeń jednostki w społeczeństwie informacyjnym. Badania wykazały także, że większość respondentów jest przekonana o tym, iż potrzebne są inicjatywy mające na celu uświadomieniu jednostkom zagrożeń wynikających z rozwoju społeczeństwa informacyjnego. Ankiety pokazały, że respondenci z grupy 50+ odczuwają zagrożenia dla jednostki wynikające z rozwoju społeczeństwa informacyjnego, wrażliwość na te kwestie jest nieco silniejsza u kobiet. One częściej postrzegają ją przez pryzmat relacji międzyludzkich. Mężczyźni raczej patrzą na ten problem poprzez optykę technologiczną.

3

Perspektywa czasowa a przekaz doświadczenia życiowego w okresie starości

75%

Dryll E., Tokarska U., Cierpka A.

Psychologia Wychowawcza

|

2017

|

vol. 54(12)

41-62

PL

W artykule zaprezentowano wyniki badania związków perspektywy czasowej i przesłania mądrościowego adresowanego do młodego pokolenia przez osoby w okresie późnej dorosłości. Uczestnicy badania formułowali swój przekaz w postaci krótkiej pisemnej narracji – „Listu do wnuka”. „Listy” napisane przez 119 osób powyżej 60. roku życia analizowano jakościowo zarówno pod względem treści, jak i formy, z zastosowaniem kategorii wykorzystywanych we wcześniejszych badaniach (Dryll, Tokarska, Cierpka, 2016). Do diagnozy perspektywy temporalnej zastosowano Kwestionariusz ZTPI autorstwa Philipa G. Zimbardo i Johna Boyda w adaptacji Anety Przepiórki, Małgorzaty Sobol-Kwapińskiej i Tomasza Jankowskiego (2016). Stwierdzono liczne zależności pomiędzy cechami przekazu a skalami badającymi perspektywy temporalne. Wyniki układają się w charakterystyczny wzór, w którym jednak na pierwszy plan, zamiast samej koncentracji na czasie (przeszłym, teraźniejszym, przyszłym) wysuwa się ustosunkowanie do zdarzeń (pozytywne bądź negatywne) niezależnie od tego, kiedy one nastąpiły. Uzyskane wyniki nie potwierdzają koncepcji zrównoważonej perspektywy temporalnej. Można to tłumaczyć zarówno różnicami kulturowymi, jak i właściwościami rozwojowymi badanej grupy osób.

4

Aktywność w Sieci i uzależnienie od Internetu u osób w okresie późnej dorosłości – przegląd badań

75%

Wójciak A.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Psychologica

|

2020

|

vol. 13

123-138

EN

The Internet is a medium that provides its users with many benefits. It enables the establishment and maintenance of social contacts, provides entertainment, and is a source of comprehensive information. In addition, the network plays an increasingly important role in education, work, and trade. However, when listing the advantages of the Internet, one cannot overlook the fact that its use can pose various risks. One of them is the risk of becoming addicted. The aim of this article is drawing attention to certain aspects related with the use of the Internet by people in late adulthood. In connection with this, an attempt will be made to outline patterns of Internet use by seniors, as well as selected studies on the phenomenon of dependence on this medium in a specific group of people will be shown.

PL

Internet to medium, które użytkownikom dostarcza wielu korzyści. Umożliwia on nawiązywanie i podtrzymywanie kontaktów społecznych, zapewnia rozrywkę i jest źródłem wszechstronnych informacji. Ponadto Sieć pełni coraz istotniejszą rolę w edukacji, pracy zawodowej czy w handlu. Wymieniając przykładowe zalety Internetu nie można pominąć jednak faktu, że jego użytkowanie może nieść za sobą różnego rodzaju zagrożenia. Jednym z nich jest ryzyko uzależnienia. Celem niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi na pewne aspekty związane z korzystaniem z Internetu przez osoby w okresie późnej dorosłości. W związku z tym podjęto próbę nakreślenia wzorców korzystania z Internetu przez seniorów, zaprezentowano wybrane wyniki badań nad zjawiskiem uzależnienia od tego medium w wyróżnionej grupie osób.

5

EWOLUCJA TEORII WYCHOWANIA W ASPEKCIE POSTAW WOBEC REKREACJI RUCHOWEJ W PRZEKROJU MIĘDZYPOKOLENIOWYM – WYZWANIE CZY KONIECZNOŚĆ

63%

Kalecińska J.

Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula

|

2019

|

issue 3(61)

73-84

PL

Raczej powszechna jest opinia, specjalistów realizujących w praktyce oddziaływania wychowawcze w stosunku do dorosłych i odnoszące się do promowania zdrowego trybu życia w formie rekreacji fizycznej i umysłowej, że pomimo atrakcyjności infrastruktury rekreacyjnej, o którą wzbogaciły się w ostatnich 10 latach ośrodki miejskie i pozamiejskie nie towarzyszą im skuteczne systemy motywowania do ich wykorzystania. Jedną z wielu przyczyn tego jest fakt, że zmiany w tym systemie nie nadążają za ewolucją procesów, jakich jesteśmy świadkami w postawach społecznych, które kształtowane są pod wpływem wzrostu znaczenia mediów (internet, komputer, telewizja, radio), adresowanych do podstawowych grup społecznych (przede wszystkim rodziny). Badania wstępne, których wybrane wyniki zostały przedstawione, wskazują na konieczność zmian w podejściu oferentów rekreacji zarówno w wymiarze formalnym i proceduralnym. W treści artykułu proponuję zmianę tego podejścia, potwierdzoną opiniami badanych osób. Wyniki badań wskazują na zasadność i celowość zmian w systemie motywującym osoby starsze (po 46 roku życia) do rekreacji zarówno w wymiarze formalnym, jak i poza formalnym.

EN

The opinion of specialists, practically achieving educational impacts regarding adults and referring to promoting healthy lifestyle in form of physical and mental recreation, is rather common, that despite the attractiveness of recreational infrastructure, which has been enriched in the last 10 years, urban and non-urban centers are not accompanied by efficient motivation systems for their use. One of many reasons for that is the fact that the changes in this system don’t keep up to evolutional processes which we witness in social attitudes, which are shaped by increased role of medias (internet, computer, television, radio) addressed to basic social groups (especially families) Preliminary studies, which chosen results were presented, point to the need for changes in the approach of recreation offerors in both formal and procedural terms. In the article, I propose a change to this approach, confirmed by the opinions of the people examined. The results of the research indicate the appropriateness and purposefulness of changes in the system that motivates late adults (above 46 years old) to recreation in both formal and non-formal form.

6

Wybrane podmiotowe i kontekstualne uwarunkowania satysfakcji z życia w okresie późnej dorosłości. Badania porównawcze

63%

Liberska H.

Rocznik Andragogiczny

|

2016

|

vol. 23

217-231

EN

Late adulthood is generally perceived as the time of loss. Results of many studies have pointed to the barriers and difficulties in realization of development potential in this period of life. Deep conviction about the irreversibility of the negative changes in mental structures taking place with time in many people results in difficulties in adaptation to this period of life and low level of satisfaction with life. The dynamic changes in the social and economic context in Poland over the recent decades have prompted interest in the stability of subjective and contextual conditions of the sense of satisfaction with life in the period of late adulthood. The paper presents results of comparative studies that were performed in two years 2010 and 2016. The results indicate that the elderly believe to be able to tackle the problems of old age and have satisfaction with life, although they increasingly often realize all kinds of threats for themselves, for their families, the country and the world. The negative phenomena they perceive have however no influence on their adaptation to tasks of the late adulthood or on the level of satisfaction with life. The results have revealed a particular role of optimism as a factor alleviating the potentially negative effects of the threats they perceive such as disorganization of behavior and declining level of satisfaction with life.

PL

Okres późnej dorosłości jest postrzegany wielu współczesnych jako „czas strat”. Wyniki wielu badań wskazują na bariery i utrudnienia w realizowaniu potencjału rozwojowego, który jest w strefie najbliższego rozwoju w tym okresie życia. Przekonanie o nieodwołalności negatywnych zmianach w strukturach psychologicznych zachodzących z wiekiem może skutkować w przypadku wielu osób trudnościami w adaptacji do tego okresu życia i niskim poziomem satysfakcji z życia. W związku z dynamicznymi zmianami kontekstu społeczno-ekonomicznego w ostatnich latach w Polsce podjęto problem stałości podmiotowych i kontekstualnych uwarunkowań satysfakcji z życia w okresie późnej dorosłości. W artykule przedstawiono wyniki badań porównawczych, które zostały przeprowadzone w dwóch momentach czasu: w 2010 i 2016 roku. Ich rezultaty wskazują, że ludzie w okresie późnej dorosłości przejawiają przekonanie o radzeniu sobie z zadaniami starości i czerpią satysfakcję ze swego życia chociaż coraz częściej spostrzegają różne zagrożenia dla siebie, swych bliskich, kraju i świata. Negatywne zjawiska przez nich spostrzegane nie mają jednak wpływu na ich adaptację do zadań późnej dorosłości ani na satysfakcję. Rozpoznano szczególną rolę optymizmu jako czynnika ograniczającego potencjalne negatywne skutki percypowanych zagrożeń w postaci dezorganizacji zachowania i obniżania się poziomu satysfakcji z życia ludzi w okresie późnej dorosłości.

7

Czy seniorzy są wykluczeni cyfrowo? Analiza potrzeb osób starszych w zakresie wsparcia informacyjnego

63%

Jasiński A. M., Bąkowska A. M.

Rozprawy Społeczne

|

2021

|

vol. 15

|

issue 1

48-59

EN

Abstract The aim of research was to analyse the digital exclusion, describe the forms of information support for seniors and diagnose the needs of older people in terms of access to information using digital technologies. Material and methods Literature review, questionnaire method. Results In the study group digital exclusion was observed. Digital exclusion is a type of social exclusion and can lead to lower well-being among seniors. Most often, seniors look for the necessary information among people from immediate surroundings. The most needed information relates to healthcare services. The most effective form of obtaining information is direct contact. In senior's opinion the most serious obstacle in obtaining the necessary information are inappropriate channels and forms of information transfer by institutions. Conclusions There are many forms of information support for seniors. Described solutions are more effective if implemented at the state level. Reducing the digital exclusion of seniors should be one of the priorities of social policy.

PL

Streszczenie Prezentowane badania miały na celu analizę problemu wykluczenia cyfrowego, wskazanie form wsparcia informacyjnego seniorów oraz diagnozę potrzeb osób starszych w zakresie dostępu do informacji przy użyciu technologii cyfrowych. Materiał i metody Przegląd literatury oraz badania kwestionariuszowe. Wyniki W grupie osób w wieku powyżej 65 lat występuje problem wykluczenia cyfrowego. Wykluczenie cyfrowe jest rodzajem wykluczenia społecznego i może prowadzić do niższego subiektywnego dobrostanu w grupie osób starszych. Najczęściej seniorzy poszukują potrzebnych informacji wśród osób z najbliższego otoczenia. Najbardziej potrzebne informacje dotyczą usług w zakresie ochrony zdrowia. Najskuteczniejszą formą pozyskiwania informacji jest kontakt bezpośredni. Za najpoważniejszą przeszkodę, w pozyskaniu potrzebnych informacji, seniorzy uważają nieodpowiednie kanały i formy przekazu informacji przez instytucje. Wnioski Dostępnych jest wiele form wsparcia informacyjnego seniorów, których skuteczność jest wyższa, jeśli są wdrożone na poziomie państwa. Zmniejszenie wykluczenia cyfrowego seniorów powinno być jednym z priorytetów polityki społecznej.

8

Mądrość a preferencja wyboru aktywności zaradczej u osób w późnej dorosłości

63%

Falewicz A.

Studia Paradyskie

|

2021

|

issue 31

319-337

PL

Przedmiotem niniejszego artykułu było ukazanie roli mądrości w wyjaśnianiu stosowania strategii radzenia sobie z codziennymi stresującymi wydarzeniami życiowymi u osób w późnej dorosłości. Zgodnie z badaniami Ardelt, mądrość, rozumiana jako złożenie komponentu poznawczego, refleksyjnego i emocjonalnego, może być zasobem uzdalniającym osoby dorosłe do proaktywnego radzenia sobie.Badaniu poddano grupę 86 osób w późnej dorosłości. Posłużono się następującymi metodami badawczymi: Trzywymiarową Skalą Mądrości Życiowej (Three-Dimensional Wisdom Scale: 3D-WS) autorstwa Ardelt, w adaptacji Steuden, Brudka i Izdebskiego, oraz Kwestionariuszem Reakcji na Codzienne Wydarzenia (The Proactive Coping Inventory – Polish Adaptation: PCI) Sęk, Pasikowskiego, Tauberta, Greenglass i Schwarzera.Wyniki przeprowadzonego badania potwierdzają wyjaśniającą rolę mądrości dla preferencji podejmowanych strategii zaradczych w późnej dorosłości. Mądrość w wymiarze afektywnym okazała się predyktorem proaktywnego, refleksyjnego i prewencyjnego radzenia sobie oraz strategicznego planowania. Wymiar afektywny wyjaśniał zmienność stosowania strategii poszukiwania wsparcia instrumentalnego i emocjonalnego

EN

The purpose of this article was to demonstrate the role of wisdom in explaining the preference of coping strategies to deal with daily stressful life events in late adulthood. According to Ardelt's research, wisdom, understood as a composite of cognitive, relfective, and afective (compassionate) components, may be a resource that empowers adults to cope proactively. A group of 86 individuals in late adulthood was studied. The following research methods were used: Three-Dimensional Wisdom Scale (3D-WS) by Ardelt, adapted by Steuden, Brudek and Izdebski and The Proactive Coping Inventory (Polish Adaptation: PCI) by Sęk, Pasikowski, Taubert, Greenglass and Schwarzer. The results of the study confirm the explanatory role of wisdom for the preference of coping strategies in late adulthood. Wisdom in the afective dimension proved to be a predictor of proactive, reflective, and preventive coping and strategic planning. The afective dimension explained variability in the use of instrumental and emotional sup port-seeking strategies.

9

Pomiar zachowań zdrowotnych w okresie późnej dorosłości – Kwestionariusz Zachowań Zdrowotnych dla Seniorów

63%

Zadworna-Cieślak M.

Roczniki Psychologiczne

|

2017

|

vol. 20

|

issue 3

661-699

PL

Zachodzące procesy demograficzne skłaniają do analiz stylu życia i jego uwarunkowań wśród osób w wieku późnej dorosłości. W sferze aktywności zdrowotnej seniorów istnieje potrzeba wnikliwej diagnozy – zarówno dla celów opisu, wyjaśniania, jak i przede wszystkim tworzenia programów modyfikacji i promocji zdrowia. W artykule dokonano analizy specyfiki zachowań zdrowotnych osób w wieku senioralnym. Zaprezentowano podstawy teoretyczne i opis Kwestionariusza Zachowań Zdrowotnych dla Seniorów. Narzędzie służy do pomiaru zachowań zdrowotnych osób starszych (od 60 roku życia). Eksploracyjna i konfirmacyjna analiza czynnikowa ujawniła 5-czynnikową strukturę kwestionariusza. Składa się on z 24 pozycji i pozwala na obliczenie ogólnego wskaźnika zachowań zdrowotnych oraz kategorii zachowań, takich jak pozytywne nastawienie do życia, zachowania związane ze zdrowiem fizycznym, dbałość o kondycję umysłową, zachowania związane z profilaktyką i leczeniem oraz zachowania ekologiczne. Im wyższy wynik, tym wyższy poziom zachowań korzystnych dla zdrowia. Ogółem w badaniach mających na celu ustalenie właściwości psychometrycznych Kwestionariusza Zachowań Zdrowotnych dla Seniorów (KZZ-S) uczestniczyły 522 osoby o zróżnicowanej aktywności i sytuacji życiowej. Narzędzie uzyskało satysfakcjonujące właściwości psychometryczne (α Cronbacha = 0,87 dla całego testu, zaś dla podskal od 0,63 do 0,79; stabilność bezwzględna, ustalona za pomocą testu-retestu, wynosiła 0,88). Uzyskane dane pozwalają uznać Kwestionariusz Zachowań Zdrowotnych dla Seniorów za rzetelne i trafne narzędzie pomiaru.

EN

The current demographic processes invite an analysis of the lifestyle of people in late adulthood and its determinants. A thorough diagnosis of senior health is also needed, not only for the purposes of description and explanation, but also – above all – for the creation of health programs. The present study analyses the specificity of health behavior of people of senior age. It describes the Health-Related Behavior Questionnaire for Seniors (KZZ-S), a tool used to measure the health behaviors of seniors (i.e., people aged 60 and above), and presents its theoretical basis. The questionnaire has a five-factor structure, as revealed by exploratory and confirmatory factor analysis. It consists of 24 items and allows the calculation of the overall rate of such health behaviors and behavioral categories as positive attitude to life, behavior related to physical health, attention to mental condition, behavior associated with prevention and treatment, and environmental behavior. A higher score indicates a higher level of behavior beneficial to health. In total, the participants in the study were 522 people diverse in terms of activity and life situation, and the aim was to determine the psychometric properties of the KZZ-S. The KZZ-S is a reliable and valid measure with satisfactory psychometric properties (Cronbach’s α was .87 for the whole test and ranged from .63 to .79 for its subscales; absolute stability determined by test-retest was .88).

10

Cognitive involution and adaptive processes in late adulthood

63%

Matyjasek A.

Logopedia Silesiana

|

2021

|

vol. 10

|

issue 1

PL

Zmiany o charakterze inwolucyjnym są normatywnym skutkiem starzenia się organizmu. Przejawiają się przekształceniami w budowie tkanek i narządów. Zachodząca wraz z wiekiem reorganizacja ogólnoustrojowa przekłada się na funkcje (zmianę aktywności hormonalnej i ilości neurotransmiterów) i strukturę (stopniowy ubytek masy mózgowia) ośrodkowego układu nerwowego. Wykładnikami zmian neurobiologicznych jednostki są jej możliwości kognitywne, które współcześnie rozpatruje się jako wskaźnik potencjału i plastyczności mózgu. Jako teoretyczną podstawę opisu przyjęto model selektywnej optymalizacji i kompensacji oraz koncepcję regulacyjno-adaptacyjną, zgodnie z którymi zmiany zachodzące w okresie senioralnym wynikają z naturalnych przeobrażeń i można je uznać za miarę możliwości przystosowawczych jednostki. Artykuł stanowi propozycję spojrzenia na okres późnej dorosłości z perspektywy posiadanych zasobów, co w wymiarze praktycznym implikuje do prowadzenia działań edukacyjnych i usprawniających, podnoszących jakość życia seniorów.

EN

Involution changes are normative consequences of ageing of the organism. They are observed through transformations in the structure of tissues and organs. As age increases, the systemic reorganisation affects the functions (changes in hormonal activity and the number of neurotransmitters) and the structure (gradual brain shrinking) of the central nervous system (CNS). Neurobiological changes are visible in one’s cognitive capabilities, which are nowadays seen as the index of a brain’s potential and plasticity. As a theoretical basis, the model of selective optimisation with compensation and the adaptive-regulatory theory are used. According to them, changes in the elderly age result from natural processes and can be considered as the measures of individual adaptive capability. Taking into consideration the resources possessed in the late adulthood, this article presents a particular point of view on such a topic. Practically speaking, it implies the need to conduct educational and rationalising actions that will improve the living standard of elderly people.

11

„Marzenia na emeryturze”? Aktywność marzenio-twórcza osób w drugiej połowie życia

63%

Popielarz-Mróz W.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Psychologica

|

2020

|

vol. 13

195-210

EN

The aim of this article is to present the dream-making activity of people in the second half of life based on the analysis of the results obtained from 10 people aged 60+ included in the research (five women and five men). The research material was obtained with the help of a full narrative autobiographical interview, selected cards included in the narrative (auto)biographical game In eighty stories around life by Urszula Tokarska and the original Unfinished Sentences Test. The collected data was subjected to multifaceted quantitative and qualitative analyses, which allowed to distinguish five main categories of the comparative classification of dreams. This article focuses on characterizing current dreams of seniors and describing their attitude to their own dreams. The results obtained allowed to formulate a stadial model of dream development and to distinguish a new category of dream called a generational dream. The conclusions of the research project reveal potential application possibilities in the field of both psychology and narrative gerontology, supporting the development of an adult and optimizing intergenerational communication, as well as creating the instruments of learning the people and inventing the psychological health impact programs.

PL

Celem niniejszego artykułu jest prezentacja aktywności marzenio-twórczej podejmowanej przez osoby w okresie późnej dorosłości w oparciu o wyniki badań własnych, w których uczestniczyło 10 osób (5 kobiet i 5 mężczyzn) w wieku powyżej 60 r.ż. Materiał badawczy pozyskany został przy pomocy pełnego narracyjnego wywiadu autobiograficznego, wybranych kart wchodzących w skład narracyjnej gry (auto)biograficznej W osiemdziesiąt historii dookoła życia Urszuli Tokarskiej oraz autorskiego Testu Zdań Niedokończonych. Analiza materiału pozwoliła na dokonanie charakterystyki aktualnych marzeń seniorów oraz opisanie relacji, w jakiej pozostają do własnych marzeń. Uzyskane wyniki umożliwiły sformułowanie stadialnego modelu rozwoju marzenia oraz wyróżnienie nowej kategorii marzenia nazwanego marzeniem generacyjnym. Wnioski płynące ze zrealizowanego projektu badawczego odsłaniają potencjalne możliwości aplikacyjne zarówno w obszarze psychologii wspomagania rozwoju człowieka dorosłego, jak i optymalizacji komunikacji międzypokoleniowej oraz doskonalenia narzędzi umożliwiających poznanie człowieka oraz podejmowanie oddziaływań psychologicznych w obszarze gerontologii narracyjnej.

12

Jakość życia w okresie późnej dorosłości

63%

Lubrańska A., Małgorzata W.

Edukacja Dorosłych

|

2015

|

issue 1(72)

145-160

PL

W artykule podjęto problem jakości życia w okresie późnej dorosłości. W badaniu uczestniczyły 74 osoby, emeryci, w wieku 58-83 lata (średnia=69,22), 20 mężczyzn i 54 kobiety. Jako narzędzia badawcze wykorzystano: Skalę Satysfakcji z Życia, Drabinę Cantrila, Kwestionariusz Preferencji Zawodowych Job-6, ankietę własną. Wykonane analizy statystyczne dowiodły istotnego zróżnicowania jakości życia wśród osób o różnym stopniu zbieżności z dawnym środowiskiem pracy i różnej ocenie minionego życia zawodowego. W świetle prezentowanych badań, płeć nie różnicuje jakości życia badanych osób.

EN

The article deals with the issue of life quality in late adulthood. There were examined 74 retired person, aged 58–83 (mean = 69.22), 20 men and 54 wo- men. The folowing research tools were used: Satisfaction with Life Scale (SWLS), Cantril’s Ladder, Occupational Preferences Questionnaire Job-6, and a survey made by the author. The statistical analyses that were performed proved a significant dif- ferentiation in life quality among persons with different levels of convergence with their previous work environment. Sex and economical status do not influence diffe- rentiation in the arca of life quality of the study participants.

13

Zachowania prozdrowotne i poczucie koherencji osób późnej dorosłości objętych wsparciem społecznym instytucji edukacyjnej w obszarze kultury fizycznej

51%

Bartoszewicz R., Gandziarski K., Lewandowska M., Szymańska K.

Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu

|

2014

|

vol. 47

108-116

EN

Background. The study is an attempt to determine the consequences of attending a university of the third age at a college of physical education, seen as a form of social support for healthy behaviors and the state of coherence of the elderly. Material and methods. The study involved 30 students of the University of the Third Age at the University School of Physical Education in Wroclaw and the control group of 30 people who do not use any form of structural social support. The average age of the respondents in the groups was approximately 65 and 67 years, respectively. The study was conducted in late 2013 or early 2014 using a health behavior questionnaire of our own design and Aaron Antonovsky’s SOC 29 questionnaire to assess the sense of coherence. Results and conclusions. It was found that the results of the survey carried out in both groups indicate that structural social support of an educational institution of physical culture differentiates positively the health behaviors and sense of coherence of respondents in late adulthood.

14

Terapia zajęciowa w usprawnianiu osób starszych

51%

Sienkiewicz-Wilowska J.

Edukacja

|

2013

|

issue 3(123)

106–116

PL

W artykule omówiono różnice w definiowaniu terapii zajęciowej w Polsce i za granicą oraz związane z tym odmienne sposoby jej prowadzenia. W szczególności uwzględniono terapię zajęciową stosowaną w usprawnianiu osób starszych. W Polsce do terapii zajęciowej zalicza się przede wszystkim arteterapię, elementy ergoterapii i socjoterapii. Nierzadko łączy się ją też z usprawnianiem zawodowym. Poza Polską uwzględnia się także interwencje w środowisku osoby poddawanej terapii w celu wspierania jej dobrostanu i umożliwienia codziennej aktywności w jak najpełniejszym zakresie. Terapia zajęciowa prowadzona w Polsce wymaga lepszego dostosowania do standardów wypracowanych przez międzynarodowe stowarzyszenia terapii zajęciowej (WFOT, COTEC).

EN

The article describes occupational therapy applied to the elderly and presents differences in the definition of occupational therapy in Poland and elsewhere, related to various methods of therapy. In Poland, occupational therapy is mainly art therapy and components of occupational and social therapy. Often it is combined with improvement of work skills. Outside Poland, occupational therapy also includesintervention in the patient’s living environment and places special emphasis on daily activities. The aim of this occupational therapy is to promote welfare and to enable people to perform their routine daily activities. Occupational therapy in Poland requires better compliance with standards developed by the international associations of occupational therapy (WFOT, COTEC).

15

AUTOPERCEPCJA DOJRZAŁYCH KOBIET

51%

Szarota Z., Łaszyn J.

Ruch Pedagogiczny

|

2012

|

issue 2

83-101

PL

Artykuł jest próbą spojrzenia na tożsamość kobiet znajdujących się w fazie późnej dojrzałości oraz starości przez pryzmat stereotypów społecznych dotyczących starości. Badaniami objęto kobiety skupione w Uniwersytecie Złotego Wieku w Gorlicach, a także grupę studentów Uniwersytetu Pedagogicznego. Analizie poddano konstruowaną w toku interakcji społecznych koncepcję siebie dojrzałej kobiety. W oparciu o deklaracje kobiet określono ich zakres aktywności, stosunek do własnej starości/ starzenia się oraz do zmian zachodzących w ich wyglądzie zewnętrznym.

EN

The article is an attempt of getting an insight into identity of a woman who experiences her advanced adulthood and old age stage through the prism of social stereotypes concerning the senility. The research surveyed women attending the University of the Golden Age in the town of Gorlice and also a group of students of the Pedagogical University. The research focused on the analysis of the mature woman’s self-concept constructed in the course of social interaction. On the basis of the women’s declarations their activities range, attitude towards old age and growing old as well as the changes of the appearance have been defined.

Refine search results

Osobowościowe uwarunkowania poczucia własnej godności osób w okresie późnej dorosłości

The threats to the individual in their family and personal life in the information society according to the 50+ age generation

Perspektywa czasowa a przekaz doświadczenia życiowego w okresie starości

Aktywność w Sieci i uzależnienie od Internetu u osób w okresie późnej dorosłości – przegląd badań

EWOLUCJA TEORII WYCHOWANIA W ASPEKCIE POSTAW WOBEC REKREACJI RUCHOWEJ W PRZEKROJU MIĘDZYPOKOLENIOWYM – WYZWANIE CZY KONIECZNOŚĆ

Wybrane podmiotowe i kontekstualne uwarunkowania satysfakcji z życia w okresie późnej dorosłości. Badania porównawcze

Czy seniorzy są wykluczeni cyfrowo? Analiza potrzeb osób starszych w zakresie wsparcia informacyjnego

Mądrość a preferencja wyboru aktywności zaradczej u osób w późnej dorosłości

Pomiar zachowań zdrowotnych w okresie późnej dorosłości – Kwestionariusz Zachowań Zdrowotnych dla Seniorów

Cognitive involution and adaptive processes in late adulthood

„Marzenia na emeryturze”? Aktywność marzenio-twórcza osób w drugiej połowie życia

Jakość życia w okresie późnej dorosłości

Zachowania prozdrowotne i poczucie koherencji osób późnej dorosłości objętych wsparciem społecznym instytucji edukacyjnej w obszarze kultury fizycznej

Terapia zajęciowa w usprawnianiu osób starszych

AUTOPERCEPCJA DOJRZAŁYCH KOBIET