Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: paleografia.

Sort By:

Limit search:

Odnalezione fragmenty najstarszego kodeksu rękopiśmiennego z klasztoru cystersów w Łeknie-Wągrowcu.

100%

Łukaszewski J.

Biblioteka

2015

issue 19(28)

31-45

The article summarises the results of a query carried out in the Archdiocese Archives in Gniezno during which five old prints bound in parchment sheets that undoubtedly come from one and the same manuscripts were found. In addition, another query in the font MS “Fragmenty” surfaced the existence of yet two more pages (sheets) from the same manuscript that had been already taken out from the bindings. The codicological and paleographical analyses of the remains of the manuscript show that it must have originated in a Cistercian scriptorium at the end of the twelfth century. The content of the surviving seven sections indicates that they were part of a large-sized collection of homilies (de tempore, pars aestivalis). The four old prints with their bindings including the sheets from the manuscript were once kept at the former library of the Cistercian monastery in Wągrowiec. In conclusion then, it can be stated with a great deal of confidence that the manuscript itself, whose pages had been used for the bindings of the books, must have been included in the collection of the monastery’s library. The resulting conclusion is that the parchment fragments found in the bindings of the Wągrowiec old prints must be remnants of the oldest known manuscript codex from the old Łekno-Wągrowiec abbey.

Artykuł przedstawia efekty kwerendy w Archiwum Archidiecezjalnym w Gnieźnie, w trakcie której udało się natrafić na pięć starodruków oprawionych w pergaminowe karty pochodzące niewątpliwie z jednego rękopisu. Ponadto kwerenda w zespole Ms. Fragmenty ujawniła istnienie jeszcze dwóch kart z tego rękopisu, wyjętych już z opraw. Analizy kodykologiczna oraz paleograficzna pozostałości tego manuskryptu wykazują, że powstał on najwyżej w końcu XII wieku w skryptorium cysterskim. Treść zachowanych siedmiu fragmentów sugeruje, że są one pozostałością po dużych rozmiarów homiliarzu (część de tempore, pars aestivalis). Cztery starodruki, w których oprawach stwierdzono fragmenty rękopisu, pochodziły z dawnej biblioteki klasztoru cystersów w Wągrowcu. Można zatem z dużym prawdopodobieństwem przypuścić, że sam rękopis, którego karty wykorzystano do ich oprawy, wchodził niegdyś w skład biblioteki tego klasztoru. Tym samym pergaminowe fragmenty odnalezione w oprawach wągrowieckich starodruków są pozostałością po jak dotąd najstarszym znanym kodeksie rękopiśmiennym z dawnego opactwa w Łeknie-Wągrowcu.

Początki piśmiennictwa staropermskiego Stefanowski anbur (abur) jako jeden z najstarszych zabytków uralskich.

100%

Wojan K.

Studia Rossica Gedanensia

2015

issue 2

89–108

The purpose of the article is a synthetic description of the genesis and peculiarity of the oldest Permian writing — the anbur (abur) from 1372, created by St. Stephen of Perm (Hrap). Old Permian linguistic scripts belong to the oldest, after Hungarian, in the history of Ugro-Finnish (Uralian) literature. The anbur was developed on the basis of Cyrillic graphics, the Greek alphabet and Old-Permian runic tradition, the so-called pas. However, the origin of the writing has not been explained yet. Scholars point at similarities of the signs of the anbur to the alphabets of Caucasian languages (especially the phonemic Old Georgian writing) and Old Armenian, and even Aramaic; they also argue for its connections with Iranian linguistic systems (there is a possibility of existence in old Perm of a literature of Persian provenience) and similarities to an Old Indian consonantal system of writing of a liturgical nature — the brahmi from XIII century BC. Recently it was discovered that the graphonimics (names of the letters) of the anbur constitutes a semantic coherence. St. Stephen had given his alphabet a numerical form. The Author presents the few surviving Old Permian scripts of writing (recordings of uninterrupted texts), which include lists of alphabets, inscriptions above icons, insertions in Russian manuscripts from the XV–XVI centuries.

и xaрактера анбура (абура) — первой древнепермской (древнекоми) письменности, созданной в 1372 году св. Сфефаном Пермским (Храпом). Анбур относится к старейшим, уступая лишь венгерским, памятникам финно-угорской (уральской) письменности. Он создан на основе графики кириллицы, греческого алфавита и древнепермской рунической символики, т.е. пасов. Происхождение этой азбуки пока в полной мере не выяснено. Ученые прослеживают сходство знаков анбура с алфавитами кавказских (точнее с древнегрузинским звуковым алвафитом), древнеармянского, и даже арамейского языков; некоторые доказывают также связи с иранскими языковыми системами (вероятно в древней Перми существовала письменность персидского происхождения) и сходство с древнеиндийской письменностью литургического характера — брахми с XIII в. д.н.э. В последние годы в палеографии было обнаружено, что графонимика анбура представляет собой семантически значимую целостность. Св. Стефан придал своей азбуке вид числовой системы, подобно тому, как это имело место в византийской и кириллической (славянской) системах письма. Автор статьи представляет древнепермские памятники письменности, к которым восходят алфавитные списки, иконографические надписи, приписки в рукописях с XV–XVI вв.

Celem artykułu jest syntetyczny opis genezy i specyfiki najstarszego pisma permiackiego - anburu z 1372 roku, którego twórcą jest misjonarz św. Stefan z Permu (Hrap). Zabytki językowe staropermskie należą do najstarszych po węgierskich w historii literatury ugrofińskiej (uralskiej). Anbur powstał na bazie grafiki cyrylicy, alfabetu greckiego i staropermskiej symboliki runicznej, czyli tzw. pasów (pas). Geneza pisma nie została jednak wyjaśniona. Uczeni wykazują zbieżności znaków anburu z alfabetami języków kaukaskich (w szczególności głoskowego pisma starogruzińskiego) i staroormiańskiego, a nawet aramejskiego; udowadniają oni również związki z irańskimi systemami językowymi (prawdopodobieństwo istnienia w dawnym Permie piśmiennictwa pochodzenia perskiego) oraz zbieżności ze staroindyjskim spółgłoskowym pismem o charakterze liturgicznym — brahmi z XIII w. p.n.e.. Niedawno odkryto, iż grafonimika (nazwy liter) anburu stanowi semantyczną spójność. Św. Stefan nadał abecadłu postać liczbową. Autorka wymienia nielicznie zachowane staropermskie zabytki piśmienicze (zapisy tekstów ciągłych), do których zalicza się spisy alfabetów, napisy nad ikonami, dopiski w ruskich rękopiśmiennych księgach z XV–XVI wieku.

Refine search results

1 Biblioteka

1 Studia Rossica Gedanensia

2 2015

1 Wojan K.

1 Łukaszewski J.

Search results

Odnalezione fragmenty najstarszego kodeksu rękopiśmiennego z klasztoru cystersów w Łeknie-Wągrowcu.

Początki piśmiennictwa staropermskiego Stefanowski anbur (abur) jako jeden z najstarszych zabytków uralskich.