Search results

1

Badania archeologiczne na Wawelu w r. 1950

100%

Żaki A.

Ochrona Zabytków

|

1951

|

issue 1-2

32-38

2

Kobiecość w paleolicie – analiza i interpretacja figurek „Wenus” z obszaru Europy Środkowej

100%

Grzelczyk M.

Ogrody Nauk i Sztuk

|

2013

|

issue 3

PL

Fascynacja kobietami trwa od dawna. Ich ciało oraz gesty były, są i zapewne nadal będą inspiracją dla twórczości niezliczonych artystów. Podziw ten rozpoczął się kilkadziesiąt tysięcy lat temu w paleolitycznej Europie, kiedy to nasi przodkowie zaczęli tworzyć z różnych materiałów, małe fi gurki przedstawiające kobiety, tzw. „Wenus”. Często o nieproporcjonalnych kształtach i ponadnormatywnych, trzeciorzędowych cechach płciowych, było to jednak uwarunkowane stylem, a zarazem kulturą paleolitu, w której powstawały. Możemy zaobserwować zmiany zachodzące w sposobie ukazywania kobiet, od realistycznych przedstawień do praktycznie samych konturów kobiecego ciała, z ewidentnym wyszczególnieniem pośladków. Napisano wiele prac traktujących o przeznaczeniu tego typu fi gurek, a temat ten budzi burzliwe dyskusje na międzynarodowej arenie naukowej. Niektórzy z badaczy dopatrują się w nich poświadczenia hipotez na istnienie matriarchatu w najdawniejszych społeczeństwach Starego Kontynentu, inni z kolei skłaniają się ku twierdzeniu, że spełniały funkcje totemów gwałtów lub swego rodzaju „sex toys”, mających na celu wywoływać uczucie podniecenia u mężczyzn. Najtrafniejsza w moim odczuciu wydaje się być teoria, która opiera swe założenia na przekonaniu, iż fi gurki te były tworzone w celach kultowych, związanych z płodnością. Przedstawienie analizy oraz koncepcji na temat wybranych postaci „Wenus” z Europy Środkowej, daje możliwość ukazania ewolucji postrzegania kobiecości w okresie paleolitu.

EN

The Venus Figurines for many years have fascinated scientists. The Venus from Willendorf is a symbol of pop culture, her depiction we can found on clothing, in feminist organization logo’s or New Age organizations. Any museum where is exhibition with Venuses att racts lots of tourists. Certainly, The Venus Figurines are one of the greatest monuments of European culture and all humanity. However, we still do not know why they were created. We know many theories on Venuses, but establishment which is a true is very diffi cult. Some claim that Venuses were “sex toys”, totems of rape or symbol of fertility but we still don’t know why prehistoric artist carved a small women fi gurines.

3

Final Paleolithic sites in Kuyavia

100%

Płaza D., Wicha J., Papiernik P.

Acta Archaeologica Lodziensia

|

2017

|

vol. 63

29-36

PL

Kujawy są znane z wielu stanowisk z epoki kamienia (szczególnie neolitu) przy czym stanowiska datowane na paleolit schyłkowy są bardzo rzadko spotkane. W trakcie realizacji programu badawczego w rejonie grobowców kujawskich w Wietrzychowicach otrzymaliśmy informacje o wykopywanych w torfie przedmiotach kościanych w Skaszynie. Kilkukrotna wizytacja tego miejsca przyniosła obok nielicznych materiałów neolitycznych i wczesnobrązowych niespodziewane odkrycia charakterystycznych krzemieni, które powinny być datowane na schyłkowy paleolit i łączone z kulturą świderską.

EN

Kuyavia is one of the richest regions in archaeological finds especially in stone age archaeology. Unfortunately for a long time there were almost no data about Paleolithic sites. The first insubstantial information came from the Polish Archaeological Research Project from late 70-ties when the first Paleolithic flint were identified. A new perspective appeared around 2010 and the beginning of PhD research about Mesolithic in Kuyavia when all Final Paleolithic sites from archive of Polish Archaeological Research were registered (Płaza 2015). This research showed around 30 sites which could be indirectly linked with Final Paleolithic cultures. During last few years several further Final Paleolithic sites have been identified during field walking studies connected with execution of project “Archaeological sources in the region of Wietrzychowice Culture Park” supported by Ministry of Culture and National Heritage. All the data collected suggests that in the near future much more Final Paleolithic sites ought to be found in Kuyavia.

4

Szamanizm jako religia w relacji ze sztuką naskalną

100%

Antczak K.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2017

|

vol. 8

|

issue 4

93-104

PL

Badanie wierzeń i obiektów kultowych z perspektywy archeologa nie jest łatwym zadaniem z racji niewielkiej liczby źródeł pisanych, a nawet ich braku. Trudno zinterpretować artefakty, które przypuszczalnie nie miały tylko funkcji użytkowej. Stopień trudności analiz poświęconych wierzeniom wzrasta, kiedy mamy do czynienia z kulturą niepiśmienną. Nie dziwi też fakt sceptycyzmu i powściągliwości w analizach i interpretacjach dotyczących symboliki, wierzeń, rytuałów. Jednym z ciekawych problemów badawczych, którym zajmują się archeolodzy, jest sztuka naskalna. Obecnie jej powstanie łączy się i interpretuje z teorią szamanistyczną. Uznaje się go za system wierzeń, swego rodzaju swoistą religię wraz z kosmogonią (A. Rozwadowski 2012). Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie o najdawniejszą religię, zwłaszcza czy można za taką uznać szamanizm oraz jego relacje ze sztuką naskalną paleolitu.

EN

Examining beliefs and cult objects from the perspective of an archaeologist is not an easy task because of the small number of written sources or lack thereof. It is difficult to interpret artifacts that are presumably not just functional. These are the arts and religion. The degree of difficulty of analyzes devoted to beliefs increases when we deal with illiterate culture. It is also not surprising that skepticism and restraint with regard to the analysis and interpretation of symbols, beliefs and rituals. One of the interesting research questions that archaeologists are dealing with is rock art. At present, its rise and interpretation are connected with shamanistic theory. It is recognized as a belief system, a kind of religion with cosmogony (A. Rozwadowski, 2012). The text is an attempt to answer the question of the earliest religion. Can shamanism be regarded as form of the religion and its relationship with the art of rock paleolithic?

5

Schyłkowopaleolityczne i mezolityczne materiały krzemienne z cmentarzyska kultury grobów kloszowych w Wieliszewie

100%

Tomaszewski A. J.

Wiadomości Archeologiczne

|

2006

|

vol. LVIII

|

issue 58

209-213

EN

During the excavations of a cemetery of the Cloche Grave Culture at Wieliszew (T. Węgrzynowicz 2006) a series of 18 chipped flint artefacts was unearthed at different depths, mainly from the illuvial layer. 16 specimens are of chocolate flint and 2 of erratic Cretaceous flint. As much as 14 items bear traces of having been burnt. Two components can be tentatively distinguished within the series. The first, more numerous, comprises mainly blades and fragments of blades (Fig. 1:1, 2), as well as a poor end-scraper superimposed over a burin (Fig. 1:3) and a fragment of a retouched blade. Some of the blades are from opposed-platform cores (Fig. 1:1), a technical trait that, together with the dimensions of the pieces, enables us to attribute them to the Final Paleolithic Masovian (Swiderian) tradition. The second component is represented by as few as four pieces, but they are more culture-specific: a single-platform subconical core (Fig. 1:5), a thermal fragment of a microlithic core, a bi-pointed backed bladelet of the Stawinoga type (Fig. 1:4), and an adze or proto-axe (Fig. 1:6). The Stawinoga point is characteristic for the Komornica Culture, from an earlier part of the Mesolithic Period. As for the adze, on the Polish Plain it is a tool-type linked with the adaptation of the Mesolithic communities to the forest environment (cf M. Kobusiewicz 1973). Both assemblages are obviously incomplete and in disturbed position, which is due, among other things, to the digging of the grave pits. The collection completes the rich Stone Age materials from the area of the lower Narev river, gathered and excavated in the years 1955–1963 (H. Więckowska 1985)

Refine search results

1 Acta Archaeologica Lodziensia

1 Ochrona Zabytków

1 Ogrody Nauk i Sztuk

1 Roczniki Kulturoznawcze

1 Wiadomości Archeologiczne

2 2017

1 2013

1 2006

1 1951

1 Antczak K.

1 Grzelczyk M.

1 Papiernik P.

1 Płaza D.

1 Tomaszewski A. J.

1 Wicha J.

1 Żaki A.

Badania archeologiczne na Wawelu w r. 1950

Kobiecość w paleolicie – analiza i interpretacja figurek „Wenus” z obszaru Europy Środkowej

Final Paleolithic sites in Kuyavia

Szamanizm jako religia w relacji ze sztuką naskalną

Schyłkowopaleolityczne i mezolityczne materiały krzemienne z cmentarzyska kultury grobów kloszowych w Wieliszewie