Search results

1

MAJA GŁOWACKA, MONIKA HELAK, MAŁGORZATA ŁUKIANOW, JUSTYNA ORCHOWSKA, MATEUSZ MAZZINI, Pamiętniki pandemii, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2022, ISBN: 978-83- 67075-50-3, ss. 356

100%

Gałek M.

Lud

|

2023

|

vol. 107

|

issue 1

348-356

EN

Given text is a review of the book "Pandemic Diaries"

PL

Tekst stanowi recenzję książki "Pamiętniki pandemii"

2

Pamiętnik ojca Tymoteusza Szczurowskiego – studium źródłoznawcze

100%

Bunia M.

Bibliotekarz Lubelski

|

2012

|

issue 55

43-75

EN

The work is dedicated to the life of a Basilian Father Tymoteusz Szczurowski (1740-1812) as well as external and internal analysis of his newly discovered memoir. It is currently kept in the parish archive in Ostrów Lubelski. In the first, biographical part of the work, many formerly unknown details on the life of Father Tymoteusz are quoted, based on the text of his manuscript and sources from that period, focusing on his active missionary work and foundational activities as well as rich literary output. In the second part, external analysis is presented, depicting the detailed description of the state of preservation and the structure of sections. A straight majority of the manuscript was written in Latin. There is also no shortage of Polish, German, Greek and Hebrew. Internal analysis of the memoir revealed a rich personality of Father Tymoteusz - a polyglot, preacher and social activist.

RU

В работе рассматривается биография василиана отца Тимотэуша Щуровского (1740-1812), а также дается анализ оформления и содержания недавно найденного его дневника. Дневник хранится в приходском архиве в городе Острув-Любельский. В первой, биографической части статьи, приводятся основанные на материале, а также других источниках, многие неизвестные до сих пор факты из жизни отца Тимотэуша. Особое внимание уделяется его активной миссионерской и богатой писательской деятельностям. Вторая часть посвящается анализу дневника: представляется подробное описание его состояния и структура строения тетрадей. Значительная часть рукописи написана на латыни. Употребляются также польский, немецкий, греческий и древнееврейский языки. Подробный анализ дневника указывает незаурядную личность отца Тимотэуша – полиглота, проповедника и общественного деятеля.

PL

Praca poświęcona jest sylwetce ojca Bazyliana Tymoteusza Szczurowskiego (1740–1812) oraz zewnętrznej i wewnętrznej analizie odnalezionego pamiętnika, zawierającego jego wspomnienia, który obecnie jest przechowywany w archiwum parafialnym w Ostrowie Lubelskim. W pierwszej, biograficznej części, autor przytacza wiele nieznanych dotąd szczegółów z życia księdza. Na podstawie zawartych w rękopisie informacji opisuje jego aktywną pracę misyjną i fundacyjną oraz bogatą twórczość literacką. W drugiej części skupia się zaś na analizie zewnętrznej rękopisu, przedstawiając szczegółowy opis jego stanu zachowania. Większość rękopisu została napisana po łacinie. Nie brakuje tam także polskiego, niemieckiego, greckiego i hebrajskiego. Wewnętrzna analiza pamiętnika ujawniła bogatą osobowość ojca Tymoteusza – poligloty, kaznodziei i działacza społecznego.

3

Pamiętnikarska relacja Wirydianny Fiszerowej jako cenne źródło historyczne

88%

Smaza K.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

|

2015

|

vol. 15

36-44

PL

Memoirs of Wirydianna Fiszerowa as a valuable source of historical data The purpose of this article is to present the work of Wirydianna Fiszerowa, entitled Dzieje moje własne i osób postronnych. Wiązanka spraw poważnych, ciekawych i błahych (Memoirs of myself and others. A mixture of serious, interesting and trivial matters). This incredible story of life in face of the constant threat of war and of living through several political upheavals, all intertwined with personal dramas of an 18th-century woman, makes Fiszerowa's diary unique in the context of Polish memoir writing. The correlation of history and individual experiences of Wirydianna Fiszerowa herself are inseparable elements forming the narrative space of her diary. Thanks to this, Fiszerowa's memoirs are a very important source of historical data, as well as a valuable collection of universal values for future readers. The connection between memoirs or autobiographical literature and history is another issue on which this study is focused. The author of this article aims to present that old literature plays a fundamental role in understanding history, and therefore aids in the interpretation of texts from remote epochs and different cultures. Keywords: history; diary; memoir; autobiography; war; woman;

4

Rok 1920 w Dzienniku dyrektora wadowickiego gimnazjum

75%

Witkowski M.

Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

|

2020

|

issue 23

109-123

EN

An excerpt from a Diary kept by the director of the gymnasium, Jan Doroziński, in which the professor noted the events of 1920. In his Diary, the teacher reported not only the events of the Polish-Bolshevik war, but also the difficult situation of the inhabitants of Wadowice at that time.

5

Koronacja Jana III Sobieskiego w ujęciu poetów i pamiętnikarzy

71%

Jarczykowa M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2019

|

vol. 53

|

issue 2

117-135

EN

The article presents Polish texts related to the coronation of Jan III Sobieski. Wacław Potocki and Wespazjan Kochowski praised the king for submitting defense of the homeland over coronation ceremonies, organized two years after the election. In those ceremonies participated Jan Chryzostom Pasek, who noted that there were three successive kings in Cracow and that fact was associated with the tradition of the solemn burial of predecessors by the ascending monarch. Mikołaj Jemiołowski focused on the speech by the Bishop of Cracow Andrzej Trzebicki, whose speech he translated from Latin into Polish. The burial and the coronation were widely described by an anonymous author of “Connotatio Variarum Occurentiarum 1677” and Bogusław Kazimierz Maskiewicz. They both copied the Jan Andrzej Morsztyn’s epitaph from kings’ catafalque. The manuscript contained also an oration of Stanisław Herakliusz Lubomirski, speaking during the coronation proceedings in the Parliament to the new chancellor Jan Stanisław Wyżga. The article is based on unknown manuscript sources.

PL

W artykule przedstawiono polskie teksty odnoszące się do koronacji Jana III Sobieskiego. W. Potocki i W. Kochowski chwalili króla za przedkładanie obrony ojczyzny ponad uroczystości koronacyjne, zorganizowane dopiero 2 lata po elekcji. W ceremoniach tych brał udział J. Pasek, który odnotował, że w Krakowie znaleźli się trzej kolejno panujący królowie, co było związane z tradycją uroczystego pochówku poprzedników przez wstępującego na tron monarchę. M. Jemiołowski skupił się na wygłoszonej przez biskupa krakowskiego A. Trzebickiego mowie, którą przełożył z łaciny na język polski. Szerzej przebieg pogrzebu i koronacji przedstawili diaryści: anonimowy autor „Connotatio variarum occurentiarum 1677” oraz B.K. Maskiewicz, którzy m.in. skopiowali z katafalku królewskiego epitafium autorstwa J.A. Morsztyna. W rękopisie znalazła się także oracja S.H. Lubomirskiego przemawiającego podczas sejmu koronacyjnego przy oddawaniu pieczęci podkanclerzemu J.S. Wyżdze. W artykule wykorzystano nieznane dotychczas źródła rękopiśmienne.

6

Pamiętniki jako źródło wiedzy o kształtowaniu się kompetencji leksykalnej (na przykładzie XVII-wiecznych Les anecdotes de Pologne… F. P. Dalairaca)

71%

Zarębski R.

Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców

|

2018

|

vol. 25

157-170

EN

The author analyzes the lexical competence of F.P. Dalairac as reflected in the diary Les anecdotes de Pologne… written in French in the 17th century. Dalairac, who was the subject of king John III Sobieski, had written a diary that documented the events of the military expedition in 1683. He included in his diary rich Polish lexical material which was interspersed with the French text throughout the book. The study of this general and specialist vocabulary proves that the author of the diary possessed advanced knowledge of the Polish language. Dalairac was bilingual in French and Polish. His diary is the interesting source for the research on bilingual competence resulting from language influences at the time.

PL

W artykule podjęto próbę opisu kompetencji leksykalnej w XVII-wiecznym, francuskojęzycznym pamiętniku F. P. Dalairaca Les anecdotes de Pologne…. Autor, który był poddanym Ludwika XIV, przebywał na dworze króla Jana III Sobieskiego. W diariuszu dokumentującym wydarzenia związane z wyprawą wojenną w 1683 roku zamieścił bogaty polski materiał leksykalny. Na podstawie obserwacji słownictwa specjalistycznego i ogólnego, które zostało wplecione w tekst francuski, można sądzić, że autor posiadał zaawansowaną kompetencję językową w zakresie języka polskiego, był więc osobą dwujęzyczną. Poddany ekscerpcji pamiętnik stanowi ciekawe źródło do badań charakterystycznych dla mowy biblingwalnej zachowań językowych, które były konsekwencją dawnych kontaktów językowych.

7

Wyzwalanie z jasyru – w świetle XVII-wiecznych pamiętników i diariuszy

63%

Ryba R.

Pamiętnik Literacki

|

2022

|

vol. 113

|

issue 2

77-93

PL

Dla rządów dawnej Rzeczypospolitej zmagania z Tatarami – napadającymi na ziemie polskie w celach grabieżczych – stanowiły poważny problem. Znalazł on odzwierciedlenie w staropolskich pamiętnikach. Wielu memuarystów (Jan Florian Drobysz Tuszyński, Stanisław Druszkiewicz, Mikołaj Jemiołowski, Joachim Jerlicz, Samuel Maskiewicz, Jan Zbigniew Ossoliński, Kazimierz Sarnecki) opisywało zjawisko porywania jasyru – dotkliwe dla ówczesnego polskiego społeczeństwa pod względem politycznym, gospodarczym, demograficznym oraz godności narodu. Wśród rozmaitych spostrzeżeń, związanych z niewolą u Tatarów i Turków, dawni pamiętnikarze czynili uwagi na temat wyzwalania z jasyru. Wskazywali na różne jego sposoby: czyn zbrojny w bezpośredniej konfrontacji z najeźdźcą; wykup (przez krewnych, przez obcych w ramach dobroczynności); wymiana więźniów; uwalnianie na mocy traktatów zawieranych bezpośrednio po zakończeniu bitwy. Ponadto znaczny udział w wyzwalaniu pojmańców odgrywały poselstwa, które wysyłano do państwa Porty.

EN

Struggles with the Tatars who plundered Poland were a real problem for the authorities of the Old Polish Republic. This issue proves to be well mirrored in old-Polish memoirs. Many memoir writers (Jan Florian Drobysz Tuszyński, Stanisław Druszkiewicz, Mikołaj Jemiołowski, Joachim Jerlicz, Samuel Maskiewicz, Jan Zbigniew Ossoliński, Kazimierz Sarnecki) described the subject of Turkish captivity as severe for the Polish nation as regards the political, economic, demographic, and national pride. Among the numerous observations linked to Turkish and Tatar captivity, the diarists uttered remarks on the liberation from slavery. They listed the following solutions to effectuate it, namely military actions to openly confront the oppressor, a buyup (by relatives, strangers, or as an act of charity), prisoner swaps, or release based on treaties concluded immediately after the fight. Besides, envoys sent to the Sublime Porte actively participated in prisoner deliverance.

8

Posłowie

63%

Matywiecki P.

Narracje o Zagładzie

|

2019

|

issue 5

358-365

EN

An afterword to Memoir by Jerzy Kamil Weintraub.

PL

Posłowie do Pamiętnika Jerzego Kamila Weintrauba.

9

Pamiętnik

63%

Weintraub J. K.

Narracje o Zagładzie

|

2019

|

issue 5

318-357

EN

A diary of Jerzy Kamil Weintraub. The manuscript is to be found in the collection of the Adam Mickiewicz Museum of Literature in Warsaw, Poland.

PL

Dziennik Jerzego Kamila Weintrauba. Materiały piśmienne pochodzą ze zbiorów Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie.

10

Nazwy geograficzne z obszaru siedemnastowiecznej Polski i terenów ościennych w pamiętniku Franciszka Daleraca „Les anecdotes de Pologne ou memoires secrets du regne de Jean Sobieski III du nom”

63%

Zarębski R.

Onomastica

|

2021

|

vol. 65

|

issue 2

151-164

EN

The aim of the article is to discuss various phenomena concerning the transposition of geographical names presented in the French diary of Franciszek Dalerac, the courtier of Polish King Jan Sobieski, and referring to places located in Poland in the second part of the 17th century. The analysis is focused especially on those places situated in the area of the former eastern borderlines (Right-bank Ukraine and the area of Podolia with Kamianets) and the territories outside Poland that were important for Polish history, mainly areas belonging to the then Moldavia, Wallachia and Bukovina). The French polyglot was interested in linguistics and therefore included in his diary geographical names exotic to him. On the one hand, he tried to reflect their original Polish pronunciation and spelling and on the other he subjected them to adaptation.

PL

Celem artykułu jest omówienie różnych zjawisk z zakresu transpozycji nazw geograficznych odnoszących się do obiektów położonych w obrębie państwa polskiego z drugiej połowy XVII wieku, zwłaszcza zaś z obszaru dawnych Kresów wschodnich (obszar Podola z Kamieńcem i Ukrainy prawobrzeżnej) oraz z terenów leżących poza granicami, ale istotnych dla polskiej historii (przede wszystkim z obszaru ówczesnej Mołdawii, Wołoszczyzny i Bukowiny) we francuskim pamiętniku Franciszka Daleraca, dworzanina króla Jana Sobieskiego. Włączając egzotyczne z punktu widzenia Francuza nazwy, autor z jednej strony dążył do odzwierciedlenia ich oryginalnej – polskiej wymowy i pisowni (co wynikało z językowych zainteresowań francuskiego poligloty), z drugiej – poddawał je zabiegom adaptacyjnym.

11

Trzy postawy autobiograficzne – próba nowego ujęcia

63%

Fitas A.

Roczniki Humanistyczne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 1: Literatura polska

87-96

PL

Zaproponowane w artykule ujęcie prozy dokumentu osobistego jest nie tyle jej nową problematyzacją, ile próbą zastosowania do występujących w literaturze przedmiotu rozpoznań bardziej obrazowych i sensualnych kategorii krytycznych. Okno i lustro odsyłają do głównych (zewnętrznych i wewnętrznych) perspektyw postrzegania przez podmiot siebie i świata w pisarstwie autobiograficznym, a zwłaszcza w tzw. pismach osobistych (dziennikach, pamiętnikach, listach).

EN

The approach to the prose of personal documents proposed in this article does not aim at defining new problems, but is rather an attempt to apply more vivid and sensual critical categories to the reflections presented in the literature of the subject. The window and the mirror refer to the main (external and internal) perspectives of the subject’s perception of the world and himself/herself in autobiographical writing, in particular in the so-called personal documents (journals, diaries, letters).

12

Elementy leksykalne z pola semantycznego religii w Historii mego wieku… Franciszka Karpińskiego

63%

Gorzelana J.

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

|

2019

|

vol. 5

109-124

EN

The analysed text of the memoir Historia mego wieku... is considered to be typical of Sentimentalism. Its author, Franciszek Karpiński, was not an ecclesiastic, so it was assumed that the religious vocabulary in this text should not diverge significantly from the common language used in this epoch. The article examined the vocabulary and phraseology that are semantically related to religion: i.a. to God, prayer, religious buildings (church, chapel, Orthodox church), members of the clergy (priest, friar, monk, pope, nun). Despite the fact that the author rarely reflects on his faith and religion, the text abounds in vocabulary related to these issues. That vocabulary presence is an evidence that writers did refer to religion in their texts on everyday life, even though they lived in the times of rationalism and atheism.

PL

Analizowany tekst Historii mego wieku... uznany jest za pamiętnik typowy dla sentymentalizmu. Jego autor, Franciszek Karpiński, nie był osobą duchowną, dlatego przyjęto, że leksyka religijna w tym tekście nie powinna odbiegać znacznie od przeciętnego języka, jakim posługiwano się w tej epoce. W artykule rozpatrzono słownictwo i frazeologię związaną semantycznie z religią, między innymi odnoszącą się do Boga, modlitwy, budynków sakralnych (kościół, kaplica, cerkiew), osób duchownych (ksiądz, zakonnik, mnich, pop, zakonnica). Mimo tego, że autor rzadko snuje refleksje dotyczące swojej wiary i religijności, jednak słownictwo związane z tymi zagadnieniami jest w tekście obecne i zróżnicowane, co świadczy, że w epoce uznanej powszechnie za czasy racjonalizmu i ateizmu pisarze – w tekstach opisujących życie codzienne – odwoływali się do religii.

13

Czym jest dobry pamiętnik, czyli wyzwania etyczne i metodologiczne w projekcie „Pamiętniki Pandemii”

63%

Łukianow M., Orchowska J.

Studia Socjologiczne

|

2023

|

issue 3(250)

59-80

PL

W artykule zaprezentowane zostaną najważniejsze wyzwania o charakterze organizacyjnym, metodologicznym i etycznym w projekcie „Pamiętniki Pandemii”. Działając w swoistym „laboratorium badawczym”, którym stała się pandemia koronawirusa, stanęłyśmy przed różnorodnymi pytaniami. Pierwsze z nich dotyczyło tego, jak oddzielić konkurs od projektu badawczego. W artykule opiszemy, w jaki sposób konkurs pamiętnikarski różni się od badania metodą dokumentów osobistych. Omówimy również proces wyboru najlepszych pamiętników i przyjęte przez nas kryteria oceny. Druga interesująca nas kwestia dotyczy wyzwań wiążących się z realizacją konkursu pamiętnikarskiego w okresie twardego lockdownu. Później wyzwaniem stała się analiza pamiętników zawierających trudne, osobiste relacje i opisujących indywidualne dramaty. W artykule zaprezentujemy szereg rozwiązań, które przyjęłyśmy podczas przeprowadzania projektu, takich jak koleżeńskie wsparcie, szczególna dbałość o anonimizację czy zabezpieczenie materiału przed dostępem osób trzecich.

EN

The article focuses on the main challenges of an organisational, methodological and ethical nature in the ‘Pandemic Diaries’ project. Operating in a peculiar ‘research laboratory’ of the coronavirus pandemic, we faced a number of issues. First, we wondered how to set a competition apart from a research project. In the article, we present the distinguishing features of the diary competition, which make it different from the method of personal document study. We also discuss the process of selecting the best diaries and the evaluation criteria we adopted. Second, we look at the challenges of carrying out a diary competition during the ‘hard’ lockdown period as well as at the challenge of analysing the diaries that contain troubled personal accounts and describe individuals’ dramas. In the article, we propose several solutions that we tested when implementing the project, such as collegial support, special care for anonymisation, and securing the material from third party access.

14

Edward Lubicz-Niezabitowski (1863-1946) – jeden z ostatnich przyrodników-encyklopedystów

63%

Magowska A.

Acta Medicorum Polonorum

|

2011

|

vol. 1

53-55

PL

Pamiętnik profesora zwyczajnego biologii ogólnej Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego, Edwarda Lubicz-Niezabitowskiego (1863-1946) dostarcza cennej wiedzy o życiu społeczeństwa polskiego przełomu XIX i XX wieku i o środowisku akademickim okresu międzywojennego. Niezabitowski był jednym z ostatnich przyrodników-encyklopedystów, znawcą całości świata zwierzęcego i roślinnego, żywego i wymarłego. Był lekarzem w Nowym Targu, uczestnikiem I wojny światowej, zamiłowanym zoologiem i paleontologiem. Pamiętnik ma charakter retrospektywny, powstał w ostatnim okresie życia Niezabitowskiego, prawdopodobnie na przełomie 1944 i 1945 r.

EN

The retrospective diary of Edward Niezabitowski provides knowledge on the scientific life of the Polish society at the end of the nineteenth century and in the first decades of the twentieth century. Niezabitowski completed medical studies in Cracow. Apart from medicine, he was interested in biology, palaeontology, zoology, anatomy and botany. For some time, he worked at a zoological station in Villefranche-sur-Mer. He was a secondary school teacher and a doctor in the town of Nowy Targ. During the World War First he organised a Red Cross hospital in the town of Nowy Targ, and later on went to Maribor, where he managed a garrison hospital. After the war, he took the Professorship of Anatomy and Histology of Household Animals at the Faculty of Agriculture and Forestry at the University of Poznań, and became its dean. In 1922, he left his position and took the Professorship of Biology at the Medical Faculty, and soon became its dean and the vice-chancellor of the University of Poznań. He died shortly after the end of the Second World War.

15

In and Out, or the Memoir’s Many Points of View

63%

Kusek R.

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

|

2018

|

issue 8(11) cz.1

99-112

EN

The aim of this paper is to investigate the concept of the point of view with regard to the genre of memoir. Having provided a brief discussion of the genre’s poetics and various, often conflicting attempts at establishing its generic indexes as well as its generic identity, the paper will examine several contemporary specimens of the memoir and will try to identify the occurrence of Gérard Genette’s modal triad (i.e. internal focalization, external focalization, and zero focalization) in their respective narratives. What is more, the paper will attempt to conclude whether such a narratological category as “mode” can be considered a generative tool as far as the memoir’s genology is concerned and, if so, what overall implications this recognition might have for understanding the memoir’s poetics and its traditional understanding as a genre of non-fiction.

16

Nagromadzenia leksemów współfunkcyjnych jako element stylu XVI-wiecznej prozy pamiętnikarskiej (na materiale diariusza Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła)

63%

Zarębski R.

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

|

2015

|

vol. LXI

281-296

PL

W artykule zwrócono uwagę na jedną z ważniejszych cech stylowych dawnej prozy pamiętnikarskiej, jaką jest występowanie ciągów synonimicznych. Kryterium genetyczne pozwoliło wyodrębnić szeregi złożone z: 1) jednostki leksykalnej pochodzenia obcego (łacińskiego, włoskiego, orientalnego itd.) i rodzimego, np. bonaccia – ucichnienie wiatru; 2) dwóch leksemów rodzimych, np. odnoga morska – jezioro; 3) leksemu rodzimego i obcego, np. grosz – majdyn oraz 4) dwóch leksemów obcych, np. caurus – magistro. Typ pierwszy tworzą zazwyczaj wyrazy równoznaczne, natomiast leksemy należące do pozostałych grup są zwykle bliskoznaczne. Omawiane szeregi, objaśniając sens wielu wyrazów nieznanych polszczyźnie końca XVI wieku, pełnią najczęściej funkcję semantyczną. Niekiedy mają także charakter ozdobny, a sporadycznie – ekspresywny. Zwrócono także uwagę na wielość formuł metajęzykowych wprowadzających wyrazy synonimiczne: to jest, po naszemu, po łacinie, po włosku, zową, rozumie się, objaśnienia z łącznikiem wyzerowanym.

EN

The article mentioned one of the most important stylistic feature of the old diarist prose, that is the occurrence of synonymic series. The genetic criterion made it possible to distinguish series composed of: 1) lexemes of foreign origin (Latin, Italian, Oriental etc.) and native, such as: bonaccia – ucichnienie wiatru; 2) two native lexemes, such as: odnoga morska – jezioro; 3) native and foreign lexemes, such as: grosz – majdyn and 4) foreign lexemes, such as: caurus – magistro. The first type of lexemes is characteristic of words of equivalent meaning, whereas lexemes which belong to three other types are usually synonymous. The series discussed, while explaining the meaning of a lot of words not known to 16th-century Polish, usually perform the semantic function. Sometimes they also have the ornamental character and, sporadically, the expressive character. Attention was also devoted to the multiplicity of metalinguistic formulae which introduce synonymic words: jest, po naszemu, po łacinie, po włosku, zową, rozumie się, explanations without the copula.

17

W pogoni za zrozumieniem: polskie tłumaczenia ekranizacji Dziennika Bridget Jones

63%

Plewa E.

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

|

2018

|

vol. 4

185-193

EN

This paper analyses Polish translations of two romantic comedy films Bridget Jones’ Diary and Bridget Jones’ Baby. The main goal of a translated text is to convey the meaning of an original. However, it is impossible for any two persons to deliver identical translations. It is always an individual, unique text of the particular author – a film translator and it reflects his or her idiolect. The form of the translated text depends on translator’s skills as they determine particular solutions for problematic fragments (not selfevident) of the original. The choices of translators define their level of mastery. The paper analyses two translations of two different persons and attempts to assess their craft.

PL

Niniejszy artykuł poświęcony jest analizie translatorskiej polskich tłumaczeń ekranizacji Dziennika Bridget Jones i Bridget Jones 3. Głównym zadaniem tekstu tłumaczenia jest przybliżenie znaczenia tekstu wyjściowego. Jednak nigdy dwie osoby nie wykonają tłumaczenia identycznie. Zawsze jest ono indywidualnym, niepowtarzalnym tekstem autora – tłumacza filmowego, odzwierciedleniem jego idiolektu. Forma tekstu docelowego uzależniona jest od poziomu umiejętności translatorskich, które determinują poszczególne rozwiązania tłumaczeniowe fragmentów problematycznych (nieoczywistych) tekstu wyjściowego. Sposób radzenia sobie z tymi trudnościami określa format tłumacza. W artykule omówiono dwa tłumaczenia dwóch różnych tłumaczek i podjęta próba oceny ich warsztatu.

18

Pamiętnik Wacława Sieroszewskiego jako przykład pogranicza literatury i polityki historycznej

63%

Legutko G.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

|

2020

|

vol. 38

|

issue 1

EN

The diary of Wacław Sieroszewski – writer and political activist from the Young Poland era, connected with Józef Piłsudski’s political camp – was published by Andrzej Lam in the late 1950s (as Volume 16. of Dzieła [Works] by Sieroszewski) in an abridged edition, mainly due to censorship. It is an example of a personal document, situated at the intersection of fiction, non-fiction, and historical policy. Its analysis shows how historical events and the author’s political perspective modelled his narrative in the diary, thus giving the literary text a hybrid form, which is difficult to unambiguously assign to a single genre.

PL

Pamiętnik Wacława Sieroszewskiego – młodopolskiego pisarza i działacza politycznego, związanego z orientacją polityczną Józefa Piłsudskiego – wydany został przez Andrzeja Lama pod koniec lat 50. XX wieku (jako tom 16. Dzieł Sieroszewskiego) w wersji okrojonej, przede wszystkim ze względów cenzuralnych. Jest to przykład dokumentu osobistego, sytuującego się na pograniczu beletrystyki, literatury faktu i polityki historycznej. Jego analiza pokazuje, jak wydarzenia historyczne i światopogląd polityczny twórcy modelują jego narrację pamiętnikarską, powodując, że tekst literacki przybiera formę hybrydyczną, daleką od jednoznacznej klasyfikacji gatunkowej.

19

Postaci kobiece w pamiętnikach Albrychta Radziwiłła

63%

Kossakowski K.

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych

|

2023

|

issue 2(15)

9-34

EN

Women’s influence on political affairs in 17th-century Poland is a rather problematic matter. Offices and titles were reserved for men only, which means that formally women were completely excluded from political power. However, they could affect it to some extent using their discreet influence – through their husbands, sons or brothers and members of their political parties. This influence was publicly known in many cases but it found very little reflection in official documents. This is the reason why information about this influence could be found only in letters and memoires. The memoires of Albrycht Stanisław Radziwiłł are one of the most useful sources in this case. This was because, one, the author achieved a really high rank in Polish state, and two, his memoires include relatively long (more than 20 years) period of time.

PL

Wpływ kobiet na wydarzenia polityczne w Rzeczpospolitej szlacheckiej jest kwestią problematyczną. Urzędy i tytuły były zarezerwowane dla mężczyzn, co oznacza, że formalnie kobiety były kompletnie wykluczone z jakiegokolwiek udziału we władzy. Mogły jednak na nią oddziaływać w różnym stopniu dzięki zakulisowym wpływom – poprzez swoich mężów, synów czy braci, a także członków stronnictwa politycznego. W wielu przypadkach takie wpływy były kwestią powszechnie znaną, ale nie znajdują one odbicia w oficjalnych dokumentach. Dlatego informacji o nich należy szukać w listach i pamiętnikach. Pamiętnik Albrychta Stanisława Radziwiłła jest jednym z najlepszych źródeł w tym względzie. Po pierwsze ze względu na bardzo wysoką pozycję autora w aparacie urzędniczym Rzeczpospolitej, a po drugie ze względu na stosunkowo długi okres (ponad 20 lat), jaki obejmuje jego dzieło.

20

Izolacja więzienna jako doświadczenie egzystencjalne w literaturze polskiego baroku. Wybrane przykłady

63%

Pliszka M.

Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej

|

2021

|

vol. 27: IZOLACJA I KOMUNIKACJA – ROZWAŻANIA NAD FORMAMI KOMUNIKACJI LITERACKIEJ I KULTUROWEJ

24-39

EN

The article focuses on the experience of isolation and evidence thereof in personal document literature (journals, diaries, letters, among others), as well as on the traces of prison experiences in poetic texts (such as by Zbigniew Morsztyn). Questions posed by the author of the article relate to various aspects of experiencing prison trauma. They concentrate on issues and topics such as: man and fate, nostalgia, resentment, torture, making use of time in isolation (from despair to acts of literary creativity). One subject of special interest to the author is a particular literary diction (verbalising discomforts of isolation), taking shape in the discourse of the self as inmate, as well as the transforming of this extreme experience into a literary image.

Refine search results

MAJA GŁOWACKA, MONIKA HELAK, MAŁGORZATA ŁUKIANOW, JUSTYNA ORCHOWSKA, MATEUSZ MAZZINI, Pamiętniki pandemii, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2022, ISBN: 978-83- 67075-50-3, ss. 356

Pamiętnik ojca Tymoteusza Szczurowskiego – studium źródłoznawcze

Pamiętnikarska relacja Wirydianny Fiszerowej jako cenne źródło historyczne

Rok 1920 w Dzienniku dyrektora wadowickiego gimnazjum

Koronacja Jana III Sobieskiego w ujęciu poetów i pamiętnikarzy

Pamiętniki jako źródło wiedzy o kształtowaniu się kompetencji leksykalnej (na przykładzie XVII-wiecznych Les anecdotes de Pologne… F. P. Dalairaca)

Wyzwalanie z jasyru – w świetle XVII-wiecznych pamiętników i diariuszy

Posłowie

Pamiętnik

Nazwy geograficzne z obszaru siedemnastowiecznej Polski i terenów ościennych w pamiętniku Franciszka Daleraca „Les anecdotes de Pologne ou memoires secrets du regne de Jean Sobieski III du nom”

Trzy postawy autobiograficzne – próba nowego ujęcia

Elementy leksykalne z pola semantycznego religii w Historii mego wieku… Franciszka Karpińskiego

Czym jest dobry pamiętnik, czyli wyzwania etyczne i metodologiczne w projekcie „Pamiętniki Pandemii”

Edward Lubicz-Niezabitowski (1863-1946) – jeden z ostatnich przyrodników-encyklopedystów

In and Out, or the Memoir’s Many Points of View

Nagromadzenia leksemów współfunkcyjnych jako element stylu XVI-wiecznej prozy pamiętnikarskiej (na materiale diariusza Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła)

W pogoni za zrozumieniem: polskie tłumaczenia ekranizacji Dziennika Bridget Jones

Pamiętnik Wacława Sieroszewskiego jako przykład pogranicza literatury i polityki historycznej

Postaci kobiece w pamiętnikach Albrychta Radziwiłła

Izolacja więzienna jako doświadczenie egzystencjalne w literaturze polskiego baroku. Wybrane przykłady