Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  pastisz
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Po co się pisze pastisze?

100%
PL
Artykuł jest próbą analizy przyczyn i celów pisania pastiszu. Autor zestawia teorię gatunku z własną praktyką pastiszowania. Porównanie definicji ze słowników terminów literackich angielskich, francuskich, rosyjskich i polskich oraz opracowań teoretycznoliterackich pozwala dostrzec zarówno podobieństwa, jak różnice ujęć — także związków gatunku z parodią. Wyprowadzone z tych źródeł uogólnienie pozwala sformułować własną definicję: pastisz jest interpretacją cudzego tekstu, dokonaną bez użycia metajęzyka. Jego cele mogą być różne, zarówno poważne, jak i ludyczne: 1) sposób interpretacji dzieła oryginalnego, 2) demonstracja mistrzowskiego opanowania cudzego stylu, 3) wykorzystanie wygasłej poetyki, 4) sposób przezwyciężenia wpływu innych dzieł na własne, 5) rekonstrukcja cudzego dzieła nie ukończonego lub uszkodzonego, 6) wykorzystanie cudzego stylu do wypracowania własnej poetyki autorskiej. Prócz tego istnieje kilka strategii ujawniania mistyfikacji lub jej utajania, które zostają nazwane strategiami: apokryfu, kontynuacji, hipotezy i rekonstrukcji. Na koniec pastisz zostaje uznany za sprawdzian literackości literatury.
EN
Author tries to explain what are reasons and goals of writing pastiches. He compares theory with his own practice of this form, because moreover writes pastiches himself. First he compares some definitions from English, French, Russian and Polish dictionaries of literary terms and from theoretical treatises (with the theory of parody too). Analysing their similarities and diferences he offers his own definition: pastiche is an interpretation of someone else’s creation, which is made without using metalanguage. Its goals may be serious or amusing: 1) manner of research and interpret of genuine work, 2) manner of proof of mastery of sameone else’s style, 3) to take an advantage of past poetics, 4) to overcome influence of another writer, 5) to reconstruct the genuine work which is not finished by his author or is not complete, 6) to use sameone else’s style for own goal, sometimes contradictory to original work. Except them in this article are presented some strategies to show or conceal the falsification in pastiche. There are strategies of apocryph, of continuation, of hipothesis and of reconstruction. Moreover pastiche can be used as a test of essence of literature.
PL
Pastisz może być — i bywał — pojmowany na trzy rozmaite sposoby: jako gatunek, jako odmiana stylizacji oraz jako odrębna kategoria estetyczna. Z różnymi definicjami tego zjawiska wiążą się różne oceny jego walorów artystycznych. Zwracając uwagę na pewne nieścisłości w genologicznych ujęciach pastiszu (reprezentowanych tu głównie przez koncepcję Stanisława Balbusa), opowiadam się za rozpatrywaniem pastiszu na płaszczyźnie estetycznej, nie zaś stylistycznej. Nie wydaje mi się jednak słuszne definiowanie go w opozycji do parodii, co czynią Linda Hutcheon i Ryszard Nycz. Opierając się na analizach prozy Marcela Prousta i Doroty Masłowskiej, przedstawiam tezę, że pastisz i parodia są nie tyle strategiami opozycyjnymi, co raczej pokrewnymi; nierzadko wręcz trudnymi do odróżnienia.
EN
So far, pastiche has been criticized as a sign of unoriginality and epigonism of postmodern artists, marginalized as a niche, elite phenomenon and cherished as the most perfect form of contemporary art. Differences in the perception of pastiche are due to the fact that everyone defines it differently: as a genre, as a kind of stylization or as an aesthetic category. I agree that a pastiche — like a parody — should be considered as a distinct aesthetic strategy. I do not think, however, that pastiche and parody make clear and rigid opposition. Analysis of examples of literature — from Marcel Proust to Dorota Masłowska — prove that these strategies are closely related and usually occur in hand.
IT
Pier Paolo Pasolini in Petrolio cita alcuni versi di Guido Gozzano e in un saggio di Descrizioni di descrizioni lo presenta come “il poeta del pastiche”, sottolineando la sua epicità che lo avvicinerebbe a Dante. Considerando che numerosi riferimenti alla Divina Commedia e la predilezione per il pastiche costituiscono anche elementi basilari di Petrolio, esamino citazioni e allusioni alla poesia gozzaniana ivi presenti per specificarne le caratteristiche e determinarne le funzioni. Cerco inoltre di stabilire fino a che punto Pasolini si ispira a Gozzano e fino a che punto invece lo riscrive modificando in tal modo il significato delle sue poesie.
PL
Pier Paolo Pasolini w powieści Petrolio cytuje wiersze Guida Gozzana. W poświęconym mu eseju (przedrukowanym późnej w zbiorze Descrizioni di descrizioni) ukazuje go jako „poetę pastiszu”, podkreślając jednocześnie epickość jego poezji, która stanowi o jego podobieństwie do Dantego. Biorąc pod uwagę, że częste odniesienia do Boskiej komedii oraz upodobanie do pastiszu stanowią także istotne elementy samego Petrolio, w artykule autorka poddajeanalizie cytaty i aluzje do poezji Gozzana zawarte w tekście Pasoliniego w celu nakreślenia ich charakterystyki oraz ustalenia funkcji. Autorka stara się ponadto ustalić, na ile sam Pasolini inspiruje się twórczością Gozzana, a na ile ją przepisuje , modyfikując tym samym wydźwięk cytatów.
EN
The main thesis of the article is an attempt to prove the existence of a forgotten element of retro crime fiction in the era of the People’s Republic of Poland on the example of Sławomir Sierecki’s stories. In this context, the author interprets the works published under the joint title Tomorrow before midnight. We find there an intertextual discourse with the works of Conan Doyle, Arsene Lupin and American crime fiction. Within them, the author refers to three types of detective novels, presenting his criminal stories from the end of 19th century to 1929. What the three stories have in common is the formula of pastiche references to the above-mentioned artists and the accompanying scenery of the Tri-City (Gdańsk, Sopot and Gdynia). History is not only a decoration here, but it is ideologized as part of the presentation of historical politics, most visible in Memory of Hongkong. In her interpretation of the stories, the author focuses primarily on reading the character of the criminal discourse, as it is the main determinant of this retronovel. And thanks to him, Sierecki’s stories can be considered the starting point of retro crime fiction in Polish literature. It is no coincidence that this flight into the past is connected with the crisis of the militia novel in the declining period of the People’s Republic of Poland.
PL
Główną tezą artykułu jest próba udowodnienia istnienia zapomnianego ogniwa kryminału retro w dobie PRL na przykładzie opowiadań Sławomira Siereckiego. W tym kontekście autorka interpretuje utwory, które ukazały się pod wspólnym tytułem Jutro przed północą. Znajdujemy w nich intertekstualny dyskurs z twórczością Conan Doyle’a, Arsena Lupina i kryminału amerykańskiego. Sierecki nawiązuje w ich obrębie do trzech odmian powieści detektywistycznej, prezentując kryminalne historie od końca XIX wieku aż po rok 1929. Analizowane opowiadania łączy formuła pastiszowych odniesień do wspomnianych twórców oraz towarzysząca im sceneria Trójmiasta (Gdańska, Sopotu i Gdyni). Historia nie tylko jest tu dekoracją, ale poddana zostaje ideologizacji w ramach prezentacji polityki historycznej, najbardziej widocznej w Szkatułce z Hongkongu. Autorka w swojej interpretacji opowiadań skupia się przede wszystkim na odczytaniu charakteru kryminalnego dyskursu, gdyż jest on głównym wyznacznikiem tej retropowieści i to dzięki niemu można uznać opowiadania Siereckiego za początkowe ogniwo kryminału retro w polskiej literaturze. Nieprzypadkowo ta ucieczka w przeszłość wiąże się z kryzysem powieści milicyjnej w schyłkowym okresie PRL.
5
Publication available in full text mode
Content available

Hermeneutyka zachwytu

67%
Forum Poetyki
|
2021
|
issue 24
234-251
EN
This essay discusses Adrian Gleń’s book Andrzej Stasiuk. Istnienie, which refers to the hermeneutical tradition in literary studies. The perspective from which Gleń analyzes Stasiuk’s prose is largely determined by Martin Heidegger’s philosophy, as well as postulates of “self-identifying criticism” by Georges Pulet of the Geneva School. The essay presents a broader context for issues related to autobiographism, polemizing with Gleń’s interpretation “without biographical intrusions”. Additionally, methodological issues related to literary criticism under the influence of fascination with the analyzed works are discussed. The essay focuses on literary studies practices which explore the category of experience.
PL
W artykule omówiono książkę Adriana Glenia Andrzej Stasiuk. Istnienie, która odwołuje się do tradycji hermeneutycznej w badaniach literackich. Perspektywę, z której Gleń analizuje prozę Stasiuka, w dużym stopniu wyznaczają problemy podjęte przez Martina Heideggera, a także postulaty „krytyki identyfikującej się” przedstawiciela szkoły genewskiej Georges’a Pouleta. Praca ukazuje szerszy kontekst zagadnień dotyczących autobiografizmu, polemizując z zaproponowaną przez Glenia interpretacją „bez biograficznych natręctw”. Omówione zostały również trudności metodologiczne związane z uprawianiem krytyki literackiej pod wpływem fascynacji analizowaną twórczością. Autor szczególnie wyeksponował te praktyki literaturoznawcze, które eksplorują kategorię doświadczenia.
RU
В статье рассматриваются проблемы постмодернистического экспериментального перевода как подделки исторических авангардных стилей литературного творчества. Пост-aвангардные стили переводческого производства, cохраняя относительную автономию на периферии искусства перевода, позволяют выделить главные теоретические проблемы основных направлений современного литературного переводоведения после „творческого поворота”
EN
The analysis of stylistic, compositional, and typographic devices used in postmodernist translational experiments shows that they predominantly rely on repetition and reminiscence of artistic ideas of the historical avant-garde as a source of their innovativeness. This paper examines the creative potential of (post) avant-garde styles of translational production, associated not merely with applying, adapting, and improving the various avant-garde techniques of disillusion but rather with transferring the avant-garde disillusion into the environment of translation with all its norms, conventions, semantics, and pragmatics of interlingual and intercultural communication.
PL
Artykuł podejmuje problemy postmodernistycznego przekładu eksperymentalnego jako pastiszu historycznych awangardowych stylów twórczości. Post-awangardowe style produkcji translatorskiej, sytuując się na peryferiach sztuki przekładu, pozwalają wyeksponować podstawowe problemy teoretyczne głównych nurtów współczesnego przekładoznawstwa literacko-kulturowego spod znaku „zwrotu twórczego”.
EN
Romantic poets generally in the first phase of their work expressed a fascination with Gothic fiction (understood as the world presented in the work and specific anthropology). In his early works Cyprian Norwid also referred to the aesthetics and poetics of Gothic fiction, but treated it as a convention which mainly was building up a literary communication. So he created evocative strictly romantic poems which stand out as his very efficient mastery of poetic workshop, he dazzled there the poetic images of Gothic provenance (often with the stories about the bottomless anguish of a hero during the night and storm). Poems such as Wieczór w pustkach [Evening in voids], Noc [Night], Marzenie [Dream], Pożegnanie [Farewell] despite of using the gothic props (as imagery, mood, climate, character design) are essentially a pastiche of the style of the first phase of Romanticism. Early poetry of Norwid as a kind of romantic writing exercises became the basis to crystallize the concept of mature poetry which is—largely—denial of gothic-romantic convention.
PL
Romantyczni poeci w pierwszym etapie swojej twórczości na ogół wyrażali fascynację gotycyzmem (pojmowanym jako świat przedstawiony dzieła i specyficzna antropologia). Także Cyprian Norwid w swoich juweniliach nawiązywał do estetyki i poetyki gotycyzmu, jednak traktował gotycyzm jako konwencję, sprzyjającą głównie literackiej komunikacji. Tworzył więc wyróżniające się bardzo sprawnym opanowaniem warsztatu poetyckiego sugestywne wiersze w stylu stricte romantycznym, w których epatował obrazami poetyckimi o gotyckiej proweniencji (jest tu często mowa o bezdennych katuszach bohatera w czasie nocy i podczas burzy). Wiersze takie jak Wieczór w pustkach, Noc, Marzenie, Pożegnanie, mimo wykorzystania rekwizytów gotyckich (jak obrazowanie, nastrój, klimat, konstrukcja bohatera), stanowią w istocie pastisz stylu pierwszej fazy romantyzmu. Wczesne liryki Norwida jako swego rodzaju ćwiczenia romantycznego wierszopisania stały się podstawą do wykrystalizowania koncepcji dojrzałej twórczości poetyckiej będącej - w dużej mierze - zaprzeczeniem konwencji gotycko-romantycznej.
EN
This article addresses issues showing the interconnectedness of the postmodern categories of pastiche and parody in relation to gamebooks. The first part of the text is a cross-section of the most important theoretical issues for the subsequent analysis of the gamebooks, starting with the presentation of their definitions, the most popular genres, and the basic division of such games. In relation to the issue of gamebooks, I also draw attention to the increasing intermediality of the contemporary works, as well as the importance of second-person narration. I also mention the genre of art games and briefly cite the work of one of their representatives, Anna Anthropy. I then discuss the postmodern categories of pastiche and parody and what they mean in relation to the past-present relationship. In the context of parody, I also mention Gérard Genette’s division of transtextual references between works. All the above-mentioned issues will be referred to when analysing the gamebook, which is a ‘semi-official’ continuation of Mickiewicz’s Dziady, combining a parodic take on folk culture with contemporary new media elements.
PL
Artykuł porusza zagadnienia ukazujące powiązania postmodernistycznych kategorii pastiszu i parodii w odniesieniu do gier paragrafowych. Pierwsza część tekstu stanowi przekrój najważniejszych kwestii teoretycznych dla późniejszej analizy paragrafówki, zaczynając od przedstawienia jej definicji, najpopularniejszych gatunków, a także podstawowego podziału gier. W związku z problematyką gamebooków zwracam również uwagę na zwiększającą się intermedialność współczesnych utworów, a także znaczenie drugoosobowej narracji. Wspominam również o gatunku gier artystycznych (art games) oraz krótko przytaczam twórczość jednej z ich przedstawicielek – Anny Anthropy. Następnie omawiam postmodernistyczne kategorie pastiszu i parodii wraz z ich znaczeniem w zestawieniu z relacją przeszłość-teraźniejszość. W kontekście parodii wspominam również o podziale Gérarda Genette’a na transtekstualne odniesienia między utworami. Wszystkie wymienione zagadnienia znajdą odniesienie podczas analizy gry paragrafowej stanowiącej „półoficjalną” kontynuację Mickiewiczowskich Dziadów łączących parodystycznie ujętą kulturę ludową ze współczesnymi elementami nowych mediów.
EN
In the article “From a look in the mirror to photographs on Instagram,” I investigate the phenomenon of intermedial interpretation. I compare and contrast a social campaign aimed at young people meant to raise awareness of the perils of Instagram, the pastiche of Anna Świrszczyńska’s poem by Grzegorz Uzdański, and Świrszczyńska’s original poem. I ask questions about different types of reflectivity triggered by different media and artworks which differ generically, historically, and socially. The central issue is the changing role of visuality and the differences in experiencing a given medium. My ahistorical interpretation is motivated by a specific didactic assumption: media images often precede “textual” readings and they often condition their understanding. It is therefore worth exploring the mechanisms of reception of visual images and how they relate to literary structures.
PL
W artykule autor przedstawia możliwości interpretacji intermedialnej. Punktem wyjścia jest zestawienie kampanii społecznościowej poświęconej zachowaniom młodych ludzi na portalu Instagram, pastiszu wiersza Anny Świrszczyńskiej autorstwa Grzegorza Uzdańskiego oraz utworu poetyckiego samej Świrszczyńskiej. Krzyżują się tu pytania o różne rodzaje refleksyjności wyzwalane przez odmienne typy twórczości (gatunkowo, historycznie, społecznie) i inne media. Jednym z centralnych zagadnień pozostaje także zmieniająca się rola wizualności oraz związane z nią granice przystawalności doświadczeń. Ahistoryczny porządek lektury, według którego autor prowadzi swoją interpretację, ma związek z określonym założeniem dydaktycznym: obrazy medialne często wyprzedzają lektury „tekstowe”, dlatego mogą warunkować ich rozumienie. Warto zatem badać mechanizmy recepcji obrazów wizualnych i ich zależności ze strukturami literackimi.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.