Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  patronat
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Przekład pod patronatem. Elementy trzeciej kultury w procesie uzgodnień wydawniczych

100%
Czarnecka M. J.
Półrocznik Językoznawczy Tertium
|
2021
|
vol. 6
|
issue 1
232-256
EN
The subject of the article is a research into the influence exerted by the publisher on the way and scope of rendering third culture elements in the translated text. The concept of the foreign in translation, idea of third culture elements and the issue of patronage in the literary system will be discussed in turn. The research material is a story in English titled “The Room in Le Dragon Volant” from a collection In a Glass Darkly, written by the 19th century Irish writer, Sheridan Le Fanu and its translation into Polish by the author of the article, published under the title "Pokój w gospodzie Le Dragon Volant", in a collection W ciemnym zwierciadle. The research will involve an analysis of translation of selected examples of third culture elements, a term of address and two proper nouns in French and the discussion of recommendations from the editor regarding their transposition in the Polish language. The result of negotiations between the editor and the translator and the consequences of the adopted solution for the achieved level of foreignness in the target text will be presented. Finally, conclusions regarding the influence exerted by the publisher on the way of translation of third culture elements and the role of translator in the process of their rendering in the target language will be formulated.
PL
Tematem artykułu jest zbadanie wpływu jaki może wywierać wydawca na sposób i zakres odzwierciedlenia w tekście przekładu elementów trzeciej kultury. Omówione zostaną kolejno: kwestia obcości w przekładzie, zjawisko elementów trzeciej kultury oraz zagadnienie funkcjonowania patronatu w systemie literackim. Badanie będzie miało formę analizy translatologicznej. Za materiał badawczy posłuży opowiadanie „The Room in Le Dragon Volant” ze zbioru "In a Glass Darkly", autorstwa XIX-wiecznego, irlandzkiego pisarza  Sheridana Le Fanu oraz przekład utworu na język polski, „Pokój w gospodzie Le Dragon Volant”, autorki artykułu, pochodzący z tomu "W ciemnym zwierciadle". Omówiony zostanie sposób przekładu wybranych wtrętów francuskojęzycznych, zwrotu adresatywnego i dwóch realogizmów oraz zalecenia redaktora dotyczące sposobu ich transpozycji w języku polskim, jak również wynik uzgodnień pomiędzy redaktorem i tłumaczką oraz wpływ ostatecznego rozwiązania na poziom obcości tekstu docelowego. Artykuł zakończy prezentacja wniosków odnośnie wpływu wydawnictwa na przekład elementów trzeciej kultury i roli jaką tłumacz odgrywa w procesie ich adekwatnego odzwierciedlenia w języku docelowym.
2
Publication available in full text mode
Content available

Refrakcje literatury czeskiej wrocławskich wydawnictw Afera i Książkowe Klimaty

80%
Żygadło‑Czopnik D.
Przekłady Literatur Słowiańskich
|
2014
|
vol. 5
|
issue 1
149-159
CS
Práce se zabývá teoretickým dílem translatologa André Lefevere, a aplikací jeho modelu v praktickém výzkumu. Základem práce je analýza činnosti dvou polských nakladatelství Afera a Książkowe Klimaty v kontextu děl Lefeverových. Nakladatelství Afera vzniklo v roce 2010 a Książkowe Klimaty v roce 2013, které za poslední rok vydalo 11 knih. Díky své činnosti dokážou seznamovat čtenářskou obec se zajímavými knihami pozoruhodných nových českých autorů. Samozřejmou podmínkou jejich práce je úzká a pečlivá spolupráce autorů a překladatelů s redaktory při přípravě textů se stejným ohledem na kvalitní grafickou úpravu. Díky tomu Afera a Książkowe Klimaty za dobu své existence získaly pověst vydavatele kvalitní beletristické literatury českého původu. Jejich cílovou skupinou jsou lidé, kteří se zabývají českou literaturu na vyšším stupni proto navrhovaná literatura je na jejich úroveň.
EN
In this paper we consider the theoretical work of the translatologist André Lefevere and apply his model in practical study. Its focus is the analysis of the work of two Polish publishing houses: Afera and Książkowe Klimaty in the context of Lefevere’s work. The Afera Publishing House was created in the year 2010 and the Książkowe Klimaty Publishing House in 2013, in which year they published 11 books. Through their activity they familiarize many readers with interesting books by worth knowing new Czech authors. Their work depends on a very important condition — the close and careful cooperation of said authors with translators and editors during their text preparation process, as well as their commitment to very high quality graphic design. As a result, Afera and Książkowe Klimaty have managed to establish their fame as publishing houses proposing high quality literature of Czech origin. Their focus group is people who are interested only in the highest quality Czech literature, which is the reason why books they publish match their expectations so well.
3
Content available remote

Uproszczone dziedzictwo. Współcześni wobec helleńskiej koncepcji boskiego antropomorfizmu

80%
Kostuch L.
Stan Rzeczy
|
2012
|
issue 2(3)
76-88
PL
W artykule poddane zostały analizie helleńskie koncepcje dotyczące antropomorfizacji bóstw i nasze współczesne poglądy – zarówno te popularne, jak i naukowe – na temat greckiej wiary w możliwość przybierania przez bogów postaci ludzkich. W tekście podjęto próby odpowiedzi na następujące pytania: Czy Hellenowie konsekwentnie wierzyli w bóstwa w ludzkiej formie? Czy uproszczone wizerunki bóstw greckich z atrybutami, które znamy z opracowań mitologii, są dziełem wyłącznie późniejszych epok, czy też to sami Grecy przyczynili się do powstania uproszczeń? Okazuje się, że choć bóstwa greckie przedstawiano w ludzkich postaciach i antropomorficzne bóstwo pod postacią statuy było trwałym elementem kultu, to jednak paradoksalnie wierzono, że boski kształt pozostaje dla człowieka nieuchwytny. Znane dziś powszechnie postaci greckich bóstw, sprowadzone do określonych wizerunków ze specyficznymi atrybutami i wyznaczonym patronatem nad poszczególnymi dziedzinami życia, nie są wcale dziełem późniejszych epok, gdyż wprowadzili je już starożytni greccy twórcy, począwszy od samego Homera.
EN
The article analyses the Hellenic conceptions related to anthropomorphisation of deities, as well as our modern views – both popular and scientific – related to Greek belief in the possibility that gods could exist in human form. The author tries to answer the following questions: Did the Hellenes consistently believe in deities as being in human form? Are the simplified images of Greek deities, with attributes known from studies of mythology, the result of the subsequent epochs only? Or maybe the Greeks contributed to creation of such simplifications. It appears that although Greek deities were presented in human form and anthropomorphic gods in the form of a statue were a permanent element of the cult, it was paradoxically believed that a divine shape was elusive for a human being. The presently well known Greek deities, with their own characteristic appearances, specific attributes and patronages over given areas of life, are not the invention of the subsequent periods in Greek history. They were introduced by ancient Greek authors, with Homer himself at the head.
4
Publication available in full text mode
Content available

Music and Patronage in Light of Letters of Dedication: Wacław of Szamotuły, Valentin Bakfark and King Sigismund II Augustus

80%
Wieczorek R. J.
Muzyka
|
2023
|
vol. 68
|
issue 1
155-181
PL
Spośród nielicznie zachowanych polskich druków muzycznych z XVI wieku wyjątkowe znaczenie mają dwie krakowskie edycje: Lamentationes Hieremiae prophetae (1553) Wacława z Szamotuł oraz Harmoniarum musicarum in usum testudinis factarum (1565) Valentina Bakwarka. Zawarte w nich listy dedykacyjne, mimo różnic co do charakteru, struktury i treści, są ważnym źródłem informacji o renesansowych praktykach patronackich. Poemat Wacława z Szamotuł (Carmen nuncupatorium) ma wyjątkowy charakter, gdyż wbrew humanistycznej tradycji mody pochwalnej (encomium) nie zawiera prośby o finansowe wsparcie, lecz odnosi się do zagrożenia ze strony Imperium Osmańskiego. Kompozytor, wyjaśniając genezę i posępny charakter swojego dzieła, daje wstrząsający opis inwazji tureckiej na Węgry i przestrzega przed podobnym losem mieszkańców Mołdawii – graniczącego z Polską i Turcją państwa buforowego, w tym czasie całkowicie pogrążonego w chaosie. Ponieważ Zygmunt II August starał się tam odbudować swoje wpływy, poemat Wacława można traktować jako przedłużenie dyplomacji – jako apel o wierność polskiemu królowi. Odmienny charakter ma list dedykacyjny Bakwarka, stanowiący typowe encomium. Choć przepełniony jest metaforami wychwalającymi erudycję, kulturę i wspaniałomyślność Zygmunta II Augusta, to wyjaśnia zarazem okoliczności opublikowania antologii i daje ogólną charakterystykę zawartych w niej kompozycji. Obie dedykacje stanowią ważne źródło informacji o relacjach obu muzyków z ich patronem i pozwalają na dostrzeżenie kontekstów, które w innym przypadku nie byłyby czytelne. Są zarazem świadectwem wykorzystania potencjału sztuki, służącej, w przypadku Wacława, celom polityczno-propagandowym, a w przypadku Bakwarka – kreowaniu wizerunku monarchy jako osoby światłej i wrażliwej. Ilustrują wreszcie wielorakie funkcje drukowanego paratekstu – jako przyciągającego publiczną uwagę „listu otwartego”, potwierdzającego istnienie trwałych relacji patronackich i ukazującego okoliczności wydania dzieł oraz ich przesłanie.
EN
In contemporary discourses of patronage in art, literature, theatre or music, the motives for becoming involved in patronage are a continuing subject of research interest. Although the area of motivation still remains unclear today, it is undoubtedly the case that the patrons’ initiatives were always linked to using the potential of art for political and propaganda purposes. With the arrival of music printing previous patronage practices took on a new shape. Printed editions, through their previously unachievable extent of distribution, now became a far-reaching instrument of representing high-born personages. The most common way of achieving this were dedication letters, produced with the intention of introducing a given work into broad social circulation. Among the few extant Polish music prints from the sixteenth century, the editions of works by Wacław of Szamotuły (1533) and Valentin Bakwark (1565) are of exceptional significance. This article investigates the paratexts included in this editions and examine both cases from the point of view of patronage practices. Paratexts in the two editions demonstrate the diversity of Renaissance patronage practices and provide examples of the rhetoric involved in the client-patron relationship. Wacław’s poem is exceptional not only against the background of Polish but also European music publishing. It does not contain a request for financial support but is a statement by someone deeply involved in the political life of the country and concerned about the fate of his homeland. Wacław’s poem should therefore be read in the political context and psychological climate of the Commonwealth at that time. It constitute an extension of diplomacy, introducing important accents into the policies of Sigismund Augustus. Bakwark’s dedication letter has a totally different character. It strikes the reader not only by its refined phraseology but also by the plethora of allusions from antique literature and the Bible. The most interesting aspect of the letter is the reference to the figure of Pope Leo X. Bakwark describes him as the perfect model of a Renaissance patron, to whom the world owed the development of art on a scale previously unknown. The letter contains also commentary on the style of Bakwark’s works and the characteristics of his compositional craft. The fact that the both dedications were written by the composers themselves, as well as the considerable length of both letters, point to the significance attached at that time to the paratexts. They indicated the importance of the achievements and activities of clients, at the same time building the prestige of the patron. But, above all, these paratexts demonstrate the different ways of exploiting the potential of art: in Wacław’s case, serving the aims of politics and propaganda; in the case of Bakwark, serving to create an image of the monarch as someone enlightened, sensitive and supportive of the art of music.
5
Publication available in full text mode
Content available

Wyznania protestanckie na obszarze dystryktu podlaskiego

80%
Mironczuk J.
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
|
2018
|
vol. 62
PL
Praca składa się z wprowadzenia, trzech podrozdziałów i zakończenia. We wprowadzeniu ukazano cele pracy, wyjaśniono stosowaną terminologię oraz podano podstawę źródłową. W pierwszym podrozdziale przybliżono genezę reformacji na Podlasiu, w tym rolę Mikołaja Radziwiłła „Czarnego”. Kolejno przedstawiono wykaz zborów protestanckich na obszarze istniejącego w latach 1560–1796 dystryktu podlaskiego oraz ukazano „dole i niedole” wiernych protestanckich pozostających pod protekcją możnych Radziwiłłów. Całość wieńczy zakończenie, gdzie udzielono odpowiedzi na problemy badawcze postawione we wprowadzeniu.The article is divided into an introduction, three subchapters, and a conclusion. The introduction explains the purposes of the study, and the terminology used as well as presents the source basis. In the first subchapter, a genesis of the Reformation in Podlasie Region is outlined, with a role played by Mikołaj “The Black” Radziwiłł. Next, a list of Protestant churches is presented in the district of Podlasie existing in 1560–1796, together with the vicissitudes of the Protestants under the protection of the Radziwiłłs. The study closes with a conclusion containing the answers to the research questions posed in the introduction.
6
Publication available in full text mode
Content available

Św. Marcin z Tours: duchowość, kult, wzór ewangelizacji w dziele integracji Europy

71%
Nowak W.
Studia Elbląskie
|
2019
|
vol. 20
245-256
EN
The Congregation for Divine Worship and the Discipline of the Sacraments approved St. Martin of Tours to be the saint patron of the town of Kętrzyn (Poland, Diocese of Warmia). St. Martin’s cult spread in France and in Europe since the 6th century. St. Martin’s tomb became the destination for pilgrimages. He was the first saint from outside the group of martyrs. He is the saint patron of the dioceses of Mainz and Rottenburg-Stuttgard in Germany and Eisenstadt in Austria.In Poland his name has been known since the 12th century. He is one of the most popular saints. Over 200 churches has been erected under his name. He is portrayed as a priest wielding a sword and with a soldier’s cloak at his feet or as a knight on horseback cutting a cloak in two and handing one half to a beggar. He is the saint patron of tailors. He is also the nationalsaint patron of France, the Pontifical Swiss Guards, knights, soldiers, travelers, refugees, blacksmiths, beggars, shepherds, weavers, wine makers, tanners and hotel-keepers.
PL
Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, 9 sierpnia 2017 r. zatwierdziła św. Marcina z Tours biskupa jako patrona miasta Kętrzyn (Archidiecezja Warmińska). Kult św. Marcina szerzył się we Francji, a w Europie od VI wieku. Grób Świętego stał się celem pielgrzymek. Marcin był pierwszym ze świętych spoza grona męczenników. Jest on patronem diecezji Moguncja i Rottenburg-Stuttgart w Niemczech, Eisenstadt w Austrii. W Polsce imię Marcin znane jest od XII wieku. Św. Marcin należy do najbardziej popularnych świętych. Wystawiono około 200 kościołów ku jego czci. Przedstawia się go jako kapłana z mieczem i płaszczem żołnierskim u nóg lub jako rycerza na koniu rozcinającego płaszcz żołnierski i podającego go żebrakowi. Marcin jest patronem sukienników. Jest tez świętym „narodowym” Francji, patronem Gwardii Szwajcarskiej, rycerzy, żołnierzy, podróżujących, uchodźców, kowali, żebraków, pasterzy, tkaczy, właścicieli winnic, garbarzy, hotelarzy
7
Publication available in full text mode
Content available

Appointing Canonical Prebendaries in the Vilnius Cathedral Chapter During the 14th-18th Centuries

61%
Kasabuła T.
Rocznik Teologii Katolickiej
|
2017
|
vol. 16
|
issue 1
EN
The diocesan bishop enjoyed the right to fill cathedral chapter stalls and bestow patronages and benefices in medieval Western Europe, including in the Kingdom of Poland. However, a different practice developed in Lithuania in the Diocese of Vilnius, which was established in 1388. The King of Poland and the Grand Duke of Lithuania, Władysław II Jagiełło, founded the first Vilnius chapter when the Diocese of Vilnius was created. This chapter began with two prelates and ten canonical prebendaries. The next two prelatures: the custody (established before 1397) and the archdeacon (established in 1435) as well as the two canons, which were established in the early 16th century, were also grand-ducal or royal foundations. The king received and sustained these beneficiaries ius patronatus. The last two prelatures, cantoria and scholasteria, which Bishop Jan z Książąt Litewskich created, remained part of the bishops’patronage right from 1561 onward. The patronage right in the Vilnius chapter was established in the second half of the 16th century, when, in 1588, King Sigismund Augustus II gave the chapter the right to present candidates for the deanery. Compared to the cathedral chapters under the Polish crown, the diocesan bishop’s influence in filling the seats in the Vilnius chapter was definitely more modest, and even minimal, as it pertained to only two prelatures. The monarch, who could nominate up to three prelatures and all twelve canons, had incomparably greater rights. The bishop was vested ius patronatus with only two prelatures, and the chapter was vested with only one prelature. Once the chapter canon coadjutors appeared cum futura successione in the Vilnius capitular college, the Holy See was able to exercise a certain influence over filling the Vilnius chapter. A priest who was nominated as a canon coadjutor had to legitimize his appointment by presenting a papal bull that indicated his right of succession. This state of affairs lasted until the end of the 18th century.
PL
Obsadzanie stalli w kapitułach katedralnych związanie z prawem prezenty i patronatu w średniowiecznej Europie zachodniej, w tym także w Królestwie Polskim, należało do biskupa diecezjalnego. Inna praktyka ukształtowała się natomiast na Litwie w powstałej w 1388 r. diecezji wileńskiej. Już pierwsze fundacje na rzecz miejscowej kapituły katedralnej z 1388 r.: dwie prałatury i 10 kanonii, były dziełem króla Polski i wielkiego księcia litewskiego, Władysława II Jagiełły. Kolejne dwie prałatury: kustodia (przed 1397 r.) i archidiakonia (w roku 1435) oraz dwie kanonie, powstałe w początkach XVI w., także były fundacjami wielkoksiążęcymi lub królewskimi. Król otrzymał i utrzymał ius patronatus na te beneficja. Dwie ostatnie prałatury, kantoria i scholasteria, utworzone przez biskupa Jana z Książąt Litewskich, od 1561 r. pozostały przy prawach patronatu biskupiego. Prawa patronackie w kapitule wileńskiej ustaliły się ostatecznie w drugiej połowie XVI stulecia, gdy król Zygmunt II August w 1558 r. przekazał kapitule prawo przedstawiania kandydatów na dziekanię. W porównaniu z kapitułami katedralnymi w Koronie, wpływ biskupa diecezjalnego na obsadzanie miejsc w kapitule wileńskiej był zdecydowanie skromniejszy, wręcz minimalny (tylko dwie prałatury). Natomiast nieporównanie większe prawa miał monarcha, który nominował aż do trzech prałatur i wszystkich dwunastu kanonii. Biskupowi przysługiwał ius patronatus tylko na dwie prałatury. Kapituła prezentowała na jedną prałaturę. Pewien wpływ na obsadę stalli kapituły wileńskiej zdobyła Stolica Apostolska z chwilą pojawienia się w wileńskim kolegium kapitulnym kanoników koadiutorów cum futura successione. Duchowny nominowany na kanonika koadiutora ekspektanta musiał wylegitymować się bulą papieską na prawo sukcesji. Taki stan rzeczy utrzymał się do końca XVIII w.
8

Patroni Nadbużańskiego Oddziału Straży Granicznej i podległych placówek SG

61%
Dubaj S.
Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL
|
2012-2013
|
vol. 8-9
|
issue 1: Prawo
315-343
PL
Jednym z największych zaszczytów, nobilitującym wyróżnieniem dla każdej instytucji jest uzyskanie sztandaru i patronatu. Jest to także wzajemne ogromne wyzwanie i zobowiązanie wobec standardów wykreowanych przez patrona – opiekuna. Jednostki organizacyjne Straży Granicznej ubiegające się o nadanie patronatu muszą spełniać określone kryteria. Nadbużański Oddział Straży Granicznej niemalże od początku swego istnienia w 1991 r. otrzymał sztandar, a za patrona – 27 Wołyńską Dywizję Armii Krajowej. Także podległe oddziałowi graniczne jednostki organizacyjne – placówki Straży Granicznej, podkreślając potrzebę propagowania wiedzy i pozostawiania śladów pamięci o dawniejszych formacjach granicznych, noszą imiona bohaterskich poprzedników. Podczas 20 lat funkcjonowania oddziału patronaty do roku 2011 zostały nadane – chronologicznie – następującym granicznym jednostkom organizacyjnym: Placówce SG we Włodawie z dniem 1 grudnia 1995 r. nadano imię „Generała Nikodema Sulika”; Placówce SG w Skryhiczynie z dniem 18 września 1998 r. nadano imię „gen. Jana Wojciecha Kiwerskiego”; Strażnicy SG w Lubyczy Królewskiej z dniem 25 maja 2001 r. nadano imię „mjr. Tadeusza Kuncewicza” (graniczna jednostka organizacyjna rozwiązana z dniem 2 stycznia 2003 r.); Placówce SG w Dołhobrodach z dniem 25 września 2004 r. nadano imię „ppor. Jana Bołbotta”; Placówce SG w Horodle z dniem 20 listopada 2006 r. nadano imię „mjr. Tadeusza Persza”. Inne graniczne jednostki organizacyjne Nadbużańskiego Oddziału SG, rzetelnie realizujące zobowiązania wobec ojczyzny, również zasługują na swoich patronów. Pełniący tam służbę funkcjonariusze podejmują starania o otrzymanie patronatów, których nadanie jest więc tylko kwestią czasu.
EN
Obtaining a flag and a patronage is one of the biggest honours and awards for every institution. It is also an enormous mutual challenge and commitment to the flags created by the patron saint. the Border Guard’s organizational Units applying for a patronage have to fulfill certain criteria. the Bug Division of Border Guard almost from the very beginning of its existence have been given the flag and patronage of the 27th Division of the Home Army in 1991. the subjected stations of the Border Guard have been named after some heroic precursors in order to highlight the need of popularizing the knowledge and resemblance after the former Border Guards Units. During the 20 years of its functioning some patronages have been given to the following organizational border units since 2011: the station in Włodawa was named after “General Nikodem Sulik” on 1st December 1995; the station in Stryhiczyn was named after: “gen. Jan Wojciech Kiwerski” on 18th September 1998; the station in Lubycza Królewska was named after “major Tadeusz Kuncewicz” on 25th May 2001 (the border organizational units was disbanded on 2nd January 2003); the station in Dołhobrody was named after “pilot oficer Jan Bołbott on 25th September 2004”; the station in Horodło was named after “major Tadeusz Persz” on 20th November 2006. Other border organizational units of the Bug Division of Border Guards, solidly realizing their commitments towards their mother country, also deserve to have their own Patron Saint. the officers being on duty there have been attempting to have their own patron saints, so that is only a matter of time.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.