Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 35

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  pedagogika ogólna
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
PL
Od czasów starożytnych w kulturze europejskiej kształtowanie moralności należało do priorytetowych zadań edukacji szkolnej. W ostatnich dziesięcioleciach realizacja tego zadania zaczęła przybierać postać coraz bardziej zinstytucjonalizowaną – szkolnych lekcji etyki. Jak do tej pory brakuje zgody co do celów i metod uczenia moralności w warunkach szkolnych. Nie wiadomo również, czy owe lekcje wyręczają inne przedmioty szkolne z ich odpowiedzialności za sferę moralną uczniów. Prezentowany artykuł składa się z trzech części. W pierwszej zostanie zrekonstruowana koncepcja nauczania wychowującego, która stanowi centralny i najbardziej znany składnik teorii pedagogicznej Herbarta. Druga część zawiera prezentację koncepcji doradztwa pedagogicznego, której zadaniem według Herbarta jest rozwijanie u wychowanka/ucznia umiejętności sądzenia i działania moralnego. W trzeciej i ostatniej części uwaga autora skupia się na wypracowanym na fundamencie teorii Herbarta modelu kompetencji moralno-etycznej. Model ten umożliwia ustalenie odpowiedzialności lekcji etyki i innych przedmiotów szkolnych w zakresie kształtowania moralności.
PL
Artykuł podejmuje istotny wątek w twórczości Kazimierza Sośnickiego: koncepcję państwa i wychowania państwowego. Autor, wychodząc od nakreślenia podstawowych założeń koncepcji Sośnickiego, skupia uwagę na niebezpieczeństwie, jakie dla funkcjonowania państwa i roli edukacji w nim niesie ze sobą podporządkowanie go siłom i ugrupowaniom nacjonalistycznym. Nacjonalizm jest tu rozumiany jako instynkt grupowy odmienny od etosu państwowego, który może prowadzić do autorytarnej formuły istnienia państwa.
3
100%
EN
Who is the First in General Education?
PL
Kto pierwszy w pedagogice ogólnej?
4
Publication available in full text mode
Content available

Pedagogika ogólna

100%
PL
-
PL
Celem artykułu jest ustalenie przesłanek dla znaczenia i roli badań edukacyjnych nad poszczególnymi fazami życia / pokoleniami na przykładzie przeglądu badań w RFN. Eksplorowanie tej problematyki pozwala, zdaniem autorek, na umiejscowienie procesów uczenia się w perspektywie zmiennych społecznych i kulturowych, co dla praktyki edukacyjnej ma fundamentalne znaczenie, wskazuje bowiem na możliwości samodzielnego planowania i działania na rzecz całożyciowego rozwoju oraz inspirowania i organizowania rozwoju innych osób. Ewolucja ujęć niemieckich dyskursów nad dzieciństwem, młodością, dorosłością i starością, wytwarzając na swój własny sposób określoną narrację badawczą, perspektywę problemową, sposób i zakres prowadzonych badań, pozwala na ustalenie dynamiki zmian w podstawach ontologicznych, epistemologicznych i metodologicznych tych badań oraz wyłonienie pól problemowych białych/pustych, koniecznych do zagospodarowania w perspektywie całożyciowego uczenia się.
EN
The aim of the article is to establish the premises for the meaning and role of educational research on individual life phases / generations on the example of research in Germany. Exploring this issue allows, according to the authors, the location of learning processes in the perspective of social and cultural variables, which is fundamental for educational practice, as it indicates the possibilities of independent planning and action for lifelong development and inspiring and organizing the development of other people. The evolution of German discourse on childhood, youth, adulthood and old age, creating in its own way a specific research narrative, problem perspective, method and scope of research, allows to determine the dynamics of changes in the ontological, epistemological and methodological foundations of these research and to identify white / empty problem areas, necessary for development in the perspective of lifelong learning.
PL
Punktem odniesienia dla tytułowego problemu są trzy nierozłączne idee, określające kondycję współczesności oraz przynależną jej praxis. Umownie można je określić mianem etosów polisemiczności i pluralizmu kulturowego, demokratyzacji i transparentności społecznej, a także praw człowieka i upodmiotowienia statusu jednostki. Owe etosy, zgodnie z przyjętym punktem widzenia, określają nieprzekraczalne granice myśli pedagogicznej, która pretenduje do tego, by być myślą współczesną. Dookreślanie myśli jako współczesnej z punktu widzenia granic jej dyskursywności światopoglądowej wymaga odróżnienia dwóch podstawowych sposobów rozumienia tego, co współczesne. W tym też kontekście ujęta zostaje swoistość myśli pedagogicznej, taktowanej jako jedna z perspektyw poznawczych pedagogiki ogólnej oraz sformułowane zostają formalne kryteria oceny wartości naukowej współczesnej myśli pedagogicznej.
PL
W artykule rozważono kształcenie religijne jako formę kształcenia ogólnego i jego miejsce w systemie oświaty publicznej z perspektywy pedagogiki ogólnej. Artykuł składa się z czterech części. Najpierw autor przedstawił trzy przykłady obrazujące podejście pedagogów akademickich do religii i kształcenia religijnego, które zostały zaczerpnięte z powojennych dziejów pedagogiki w Polsce. W drugiej części zaprezentował ideę powszechnej edukacji ogólnokształcącej i wyjaśnił interes publiczny związany z koncepcją kształcenia ogólnego. Na tym tle w kolejnej części zademonstrował proces historyczny, który doprowadził do zmarginalizowania problematyki kształcenia ogólnego we współczesnej polskiej pedagogice ogólnej. Na zakończenie sformułował wobec pedagogiki ogólnej trzy dezyderaty wynikające z uznania kształcenia religijnego jako formy kształcenia ogólnego.
PL
Niniejszy artykuł stanowi prezentację wyników analizy badań anglojęzycznych dotyczących roli nowych mediów w randkowaniu adolescentów. Strukturę prezentowania tekstu wyznaczają przyjęte kategorie: nawiązywanie, utrzymywanie i budowanie, doświadczanie trudności i rozpad relacji uczuciowych. Adolescenci wykorzystują nowe media do zaspokajania potrzeb związanych z byciem w grupie, ale także z byciem w uczuciowej relacji z partnerem. Z jeden strony mechanizmy funkcjonowania psychologicznego i społecznego młodych ludzi pozostają takie same, należy jednak zauważyć, że nowe media stanowią narzędzie zapośredniczające zaspokajanie ważnych potrzeb rozwojowych. Co więcej, interakcje społeczne użytkowników portali społecznościowych rozgrywają się w znacznej mierze w przestrzeni publicznej i należy zastanowić się, w jakim stopniu relacja z partnerem jest doświadczeniem osobistym, a jak dalece jest to już doświadczenie społeczne.
PL
Celem artykułu jest analiza znaczenia współczesnych zwrotów badawczych, zachodzących w szeroko rozumianych naukach humanistyczno-społecznych, dla uprawiania badań pedagogicznych. A dokładniej, celem rozważań jest nie tylko wskazanie roli zwrotów badawczych w uprawianiu praktyki badawczej pedagogów, ale także w budowaniu świadomości epistemologiczno-metodologicznej badaczy. Przy czym treść artykułu odniesiona została do najbardziej znaczących we współczesnej humanistyce1 zwrotów badawczych i przyjęto, że odwołanie się do nich otwiera nowe pola badawcze oraz perspektywy interpretacji zjawisk pedagogicznych, wzmacnia tożsamość pedagogiki, staje się kwintesencją akademickiego uprawiania tej dyscypliny jako nauki humanistycznej (mimo obowiązującej obecnie klasyfikacji).
PL
Problem progresji i autokreacji człowieka w sposób ścisły związany jest z przedmiotem zainteresowania szeroko rozumianej filozofii człowieka, jak i filozofii wychowania. Pytania i rozstrzygnięcia filozofii człowieka przekładają się tu wprost na pytania i rozstrzygnięcia filozofii wychowania. Autorska konceptualizacja tytułowego zagadnienia oparta jest na wyeksponowaniu takich momentów egzystencjalnego doświadczenia człowieka, jak: konieczność, autentyczność, paradoksalność, uobecniający ślad, czy tragizm. Problematyzacji poddane zostały również aporetyczne wymiary progresji i autokreacji człowieka: 1. aktualność versus potencjalność bycia, 2. immanencja versus transcendencja bycia, 3. realność versus idealność bycia, 4. nieuchwytność versus samoobiektywizacja bycia, 5. nieautonomiczność versus autonomiczność bycia.
PL
Korzystając z dziedzictwa pedagoga i filozofa – Bogdana Suchodolskiego, w artykule Autorka podjęła próbę udzielenia odpowiedzi na kilka pytań badawczych: jak Suchodolski postrzega przyrodę, technikę oraz jakie znaczenie w zakresie ochrony przyrody przypisuje edukacji?; co stanowi, w jego przekonaniu, zasadnicze przyczyny degradacji środowiska naturalnego oraz przeszkody w realizacji zadań związanych z edukacją ekologiczną?; jak, w myśl jego poglądów, dokonać rewitalizacji wśród współczesnych ludzi postaw moralnych wobec przyrody, takich jak postawy: sympatii, przyjaźni, miłości? W celu udzielenia odpowiedzi na te pytania skorzystała z metod hermeneutycznych – interpretacji zawartości merytorycznej dzieł naukowca – co umożliwiło poznanie jego poglądów dotyczących: powiązania między naukami przyrodniczymi i pedagogiką, oraz między stanem środowiska naturalnego a jakością ludzkiego życia. Godny uwagi okazał się również wgląd w antynomię między techniką prometejską a techniką służebną. Skuteczność działań edukacyjnych miała, w opinii pedagoga, tworzyć szanse na powszechne zainteresowanie ideą ochrony środowiska, a także na jej ekspansję.
EN
The article aims at providing answers to several research questions, using the works of Bogdan Suchodolski, a teacher and philosopher: how does Suchodolski perceive the nature, technology and what significance as regards environmental protection does he attribute to education? What, according to Suchodolski, are the primary causes for the degradation of the natural environment? What hinders ecological education most? How to revive among the present-day society such moral attitudes towards the nature as liking, friendship or love? A comprehensive hermeneutical interpretation of Bogdan Suchodolski’s works revealed his views on the relationship between the natural sciences and pedagogics, and on the connection between the state of the natural environment and the quality of the human life. It also proved useful to analyze the antithesis between the Promethean technology and the service technology. As Suchodolski saw it, the role of education was to enable and enhance the common interest in the protection our environment.
PL
W pracy wyznaczono cztery zadania do realizacji. Po pierwsze, przybliżenie sensu istnienia oraz celów i zadań pedagogiki ogólnej, opracowanych przez D. Bennera w książce: Pedagogika ogólna. Wprowadzenie do myślenia i działania pedagogicznego w ujęciu systematycznym i historyczno-problemowym (Allgemeine Pädagogik: eine systematisch-problemgeschichtliche Einführung in die Grundstruktur pädagogischen Denkens und Handelns). Po drugie, oparte na poglądach D. Bennera na temat pedagogicznej praxis, opracowanie procesualnej struktury pedagogiki ogólnej i położenie w niej nacisku na prakseologię i nieafimacyjność. Po trzecie, odniesienie się poprzez poglądy D. Bennera, do pedagogiki ogólnej w opracowaniu polskich pedagogów. I po czwarte, podanie kilku autorskich propozycji dotyczących pedagogiki ogólnej.
EN
The article presented has attempted to analyse the selected approaches to integral pedagogy in Polish pedagogical thought. The rationale for the choices made by the author were personal declarations of practice, such as a type of pedagogy by specific researchers and/or classifying them as integral pedagogues by other pedagogues. The author provides arguments that the idea of integrity in pedagogy concerns researchers representing various trends in pedagogical thinking. At the same time, it is a subject of disputes conducted by them. The presentation of selected approaches of integral pedagogy by Sergiusz Hessen, Stefan Kunowski, Irena Wojnar, Bogdan Suchodolski, Marian Nowak, Zbigniew Kwieciński and Monika Jaworska-Witkowska, ends with a brief description of the position of Wiesław Andrukowicz, which is polemical towards their work.
PL
W prezentowanym artykule została podjęta próba analizy wybranych ujęć pedagogiki integralnej w polskiej myśli pedagogicznej. Uzasadnieniem dla dokonanych przez autorkę wyborów były osobiste deklaracje uprawiania takiej pedagogiki przez konkretnych badaczy oraz/lub zaklasyfikowanie ich przez innych pedagogów do grupy pedagogów integralnych. Autorka artykułu dostarcza argumentów, że idea integralności w pedagogice jest przedmiotem troski badaczy reprezentujących różne nurty myślenia pedagogicznego. Jest ona jednocześnie przedmiotem prowadzonych przez nich sporów. Prezentację wybranych ujęć pedagogiki integralnej autorstwa: Sergiusza Hessena, Stefana Kunowskiego, Ireny Wojnar, Bogdana Suchodolskiego, Mariana Nowaka, Zbigniewa Kwiecińskiego oraz Moniki Jaworskiej-Witkowskiej, kończy krótka charakterystyka polemicznego wobec ich twórczości stanowiska Wiesława Andrukowicza.
PL
Zbieranie danych statystycznych na temat populacji jest koniecznym punktem wyjścia szeroko rozumianej polityki społecznej – jeśli ma być ona racjonalna i ma zmierzać do poprawy ludzkiego życia. Celem artykułu jest omówienie, jak wskaźnikowanie człowieka i lokowanie go w statystycznych tabelach zróżnicowania prowadzi do redukcjonizmu w aspekcie jednostkowym (rezygnacja z uwzględnienia indywidualizmu) i społecznym (pozbawia zjawisko społeczne znaczenia i kontekstu, ponieważ wskaźniki, przybierając uogólnioną formę liczbową, upraszczają rzeczywistość), manipulacji rzeczywistości i służy do sprawowania władzy. Wbrew eksponowaniu obiektywności wskaźników, nie mają one charakteru ideologicznie neutralnego, w ich tle zawsze dostrzec można jakąś wizję poprawy rzeczywistości, do której dążąc, wykorzystuje się między innymi mechanizm porównywania i oceniania – co ma miejsce także w kontekście uprawiania nauki czy edukacji.
PL
Autorzy podejmują próbę przedstawienia – na przykładzie Kaszubów – doświadczeń mniejszości etnicznych w zakresie konstruowanie idei obywatelskich w dwudziestoleciu międzywojennym i po 1989 roku. Artykuł jest też próbą „sprawdzenia” aktualności koncepcji Kazimierza Sośnickiego w badaniu aktualnych problemów społecznych. Relacje mniejszości etnicznych i państwa rozpoznane zostały przez koncepcję państwa i wychowania obywatelskiego Sośnickiego. Znaczące okazały się koncepcje etosu moralnego, społecznego (grupowego) ipaństwowego, i relacje/konflikty między nimi (kolizje). Pozwoliło to zrekonstruować idee obywatelskości kolejnych formacjach intelektualnych Kaszubów. Doświadczenia kaszubskie, jako egzemplifikacja doświadczeń etnicznych, pozwoliły rozpoznać kondycję mniejszości w państwie polskim. Szczególnie interesujące okazało się pojęcie „separatyzm”, które w świadomości mniejszości jest narzędziem ograniczającym prawo do praw, szczególnie tych związanych z różnicą etniczną.
EN
It is quite commonly accepted that general pedagogy/philosophy of education as a curriculum subject for the professional training of educators plays a fundamental role in shaping their professional thinking and, in the future, performance. Unfortunately, in everyday higher education practice the position of general pedagogy/philosophy of education is rather diminished or even questioned. This convincingly demonstrates the need to clarify the contribution of this subject in the process of instructing professionals in education. In the first section of this article the concept of competence used in higher education in Poland is reconstructed and a model adapted to the specificity of general pedagogy/philosophy of education is developed. The second section presents a report from an empirical survey, which aims to verify the proposed model. After analysing the collected data, it turned out that the way of thinking of pedagogical students is not different from the common views of students of other majors and does not change significantly during the study of general pedagogy/ philosophy of education.
PL
O pedagogice ogólnej jako przedmiocie kształcenia studentów kierunków pedagogicznych twierdzi się dość powszechnie, że pełni ona podstawową funkcję w kształtowaniu ich myślenia profesjonalnego, a w przyszłości również działania. Niestety w codzienności akademickiej pozycja pedagogiki ogólnej bywa umniejszana, a niekiedy nawet kwestionowana. To świadczy o pilnej potrzebie doprecyzowania wkładu tej subdyscypliny nauk o wychowaniu w proces kształcenia adeptów sztuki wychowania. W pierwszej części niniejszego artykułu zrekonstruowano pojęcie kompetencji obowiązujące w szkolnictwie wyższym w Polsce i w krytycznej dyskusji z nim opracowano model dostosowany do specyfiki pedagogiki ogólnej. Druga część zawiera raport z badania, którego celem była weryfikacja zaproponowanego modelu. Po przeprowadzeniu analizy zgromadzonych danych okazało się, że sposób myślenia studentów kierunków pedagogicznych nie różni się od potocznych poglądów na wychowanie studentów innych kierunków i nie zmienia się znacząco w trakcie studiowania pedagogiki ogólnej.
EN
This article is an analysis of Stefan Kunowski’s work Fundamentals of Contemporary Pedagogy from the point of view of its representativeness for general pedagogy. It emphasizes the concept of the author’s theoretical pedagogy by posing questions about the essence and principal content of this concept, attempts to evaluate it in the context of diverse perspectives of general pedagogy and the current challenges in educational reality. In addition, the article confronts the views considering this idea to be a concept of Christian education and a part of religious pedagogy.
PL
Artykuł stanowi analizę rozprawy Stefana Kunowskiego Podstawy współczesnej pedagogiki pod kątem jej reprezentatywności dla pedagogiki ogólnej. Na tym tle uwypukla koncepcję pedagogiki teoretycznej autora, stawiając pytania o istotę i zasadnicze treści tej koncepcji, podejmuje próbę jej oceny w kontekście zróżnicowanych ujęć pedagogiki ogólnej i aktualnych wyzwań rzeczywistości wychowawczej, konfrontuje się również ze stanowiskiem uznającym wskazaną koncepcję za przykład koncepcji wychowania chrześcijańskiego i część pedagogiki religijnej.
18
71%
Forum Pedagogiczne
|
2018
|
vol. 8
|
issue 1
135-146
EN
Pedagogy as a science of human education and sociology as the scientific study of human society are related fields of social sciences. They share a long and rich tradition. Not only did Florian Znaniecki reflect on the two disciplines, but similarly did Emile Durkheim, the father of academic sociology. Similarities apply to theoretical approaches and research fields and contexts. General sociology is simply theoretical sociology, it is an attempt to develop a general theory of society. In the case of pedagogy, the aspirations reach probably a bit further, as they involve some kind of metathought on the processes of education in society, which additionally is endowed with a methodological imperative, as well as reflections on the condition of modern man. The author attempts to analyse the status of both "general" disciplines within the two disciplines of social sciences in terms of similarities and differences. The integration of selected issues is revealed.
PL
Pedagogika, jako nauka o wychowaniu, oraz socjologia, jako nauka o społeczeństwie, to dziedziny pokrewne. Tradycja w tym zakresie jest zresztą długa. Nie tylko Florian Znaniecki uprawiał refleksję w ramach obu dyscyplin, lecz wcześniej podobnie czynił Emile Durkheim, ojciec akademickiej socjologii. Podobieństwa dotyczą ujęć teoretycznych oraz pól i kontekstów badawczych. Socjologia ogólna to socjologia teoretyczna, to próba wypracowania ogólnej teorii społeczeństwa. W przypadku pedagogiki aspiracje sięgają chyba nieco dalej, gdyż obejmują jakiś rodzaj metarefleksji nad procesami wychowania w społeczeństwie, który jest dodatkowo wyposażony w imperatyw metodologiczny, a także rozważania na temat kondycji współczesnego człowieka. Autor próbuje zanalizować status obu „ogólnych” dziedzin występujących w ramach dwóch dyscyplin nauk społecznych w kategoriach podobieństw, różnic, a nawet integracji w ramach wybranych zagadnień.
Forum Pedagogiczne
|
2018
|
vol. 8
|
issue 1
81-92
EN
In this article, I make an assumption that general pedagogy has an authorial character. Its content is composed of categories which result from personal experiences of pedagogues. Thus, I call for a departure from externalistic approaches and creation of the concept of philosophy of education in the internalistic frame. In the comments I give suggestions how this type of philosophy of education could be created.
PL
W niniejszym artykule przyjmuję założenie, że forma pedagogiki ogólnej ma charakter autorski. Na jej treści składają się kategorie wynikające z osobistych doświadczeń pedagogów. Tym samym nawołuję do odejścia od ujęć eksternalistycznych i tworzenia koncepcji pedagogiki ogólnej w ramie internalistycznej. W wypowiedzi podaję sugestie, jak tego typu pedagogikę ogólną można by stworzyć.
Forum Pedagogiczne
|
2018
|
vol. 8
|
issue 1
119-134
EN
The point of reference for the problem outlined in the title are the three inseparable ideas defining the condition of the present and its praxis. They can be described, in general terms, as the ethe of polysemy and cultural pluralism, of democracy and social transparency, and finally of human rights and the empowerment of the individual. These ethe are taken, for the purpose of this work, as defining the boundaries of pedagogical thought as far as it aspires to be considered truly contemporary. Describing some school of thought as contemporary from the point of view of boundaries of its worldview discursivity requires distinguishing two basic ways of understanding what contemporary means. The specific nature of pedagogical thought as one of the cognitive perspectives of general pedagogy is considered in this context, and formal criteria for assessing scientific value of contemporary pedagogical thought are formulated with the above assumptions in mind.
PL
Punktem odniesienia dla tytułowego problemu są trzy nierozłączne idee, określające kondycję współczesności oraz przynależną jej praxis. Umownie można je określić mianem etosów polisemiczności i pluralizmu kulturowego, demokracji i transparentności społecznej, a także praw człowieka i upodmiotowienia statusu jednostki. Owe etosy, zgodnie z przyjętym punktem widzenia, określają nieprzekraczalne granice myśli pedagogicznej, która pretenduje do tego, aby być myślą współczesną. Dookreślanie myśli jako współczesnej z punktu widzenia granic jej dyskursywności światopoglądowej wymaga odróżnienia dwóch podstawowych sposobów rozumienia tego, co współczesne. W tym też kontekście ujęta została swoistość myśli pedagogicznej, traktowanej jako jedna z perspektyw poznawczych pedagogiki ogólnej oraz sformułowane zostały formalne kryteria oceny wartości naukowej współczesnej myśli pedagogicznej.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.