Search results

1

Pewność moralna jako klucz do lektury norm procesowych

100%

Grocholewski Z.

Ius Matrimoniale

|

1998

|

vol. 9

|

issue 3

9-43

EN

Dopo alcune osservazioni circa l’imperfetta formulazione del can. 1608 § 1 e il suo significato alla luce della storia, nonchè circa il § 4 del modesimo canone in riferimento alle cause matrimoniali, l'A. sottolinea fortemente l’originalità del concetto canonico-processuale della certezza morale (sia in confronto agli ordinamenti statali, sia in confronto con il concetto della certezza morale adoperato dai filosofi, sia infine in confronto con la certezza richiesta seconde i principi della teologia morale) e delinea l’elaborazione storica di questo concetto nonchè la sua conferme da parte di Giovanni Paolo II. In seguito vengono trattati: a) il concetto della certezza morale canonica che esclude la „probabilità”; non invece la „possibilità” del contario, ossia si pone fra la certeza assoluta e la probabilità b) l’oggettività di tale certezza, in quanto essa si deve basare su motivi oggettivi addotti e discussi nel processo; c) l’oggetto della certezza morale canonica, che deve riguardare sia la legge materiale da applicare sia la realtà dei fatti da provare; d) la necessità e suffidenza della certezza morale: l'A. si sofferma soprattutto sull’asserzione di Pio XII, seconde cui la prodenza può consigliare al giudice di non accontentarsi dei minimo grado della certezza morale; ma di ricercare un grado maggiore e al riguardo nota una certa relativite del „dubbio prudente” che dipende sia dalla natura dell’oggetto da provare e dalla sua attitudine di essere provato sia dalla gravita della materia; e) la strada per arrivare alla certezza, morale, ossia: la qualità personali del giudice e la sua preparazione, l’impegno nell’osservare la legge processuale, lo sforzo nel valutare le prove secondo la cosdenza, e infine la collaborazione di tutti i partecipanti al processo in ordine al conseguimento, da parte del giudice, della certezza morale; f) due questioni particolari concernenti rispettivamente: la certezza morale che risulta da una quantità di prove che prese singolannente non sono in grado di fondarla, e i conflitti tra il formalismo giuridico e il libero apprezzamento delle prove. Nella conclusione viene rilevato il valore del concetto della certezza morale: „È il criterio realistico, in quanto rispetta i limiti dell'intelletto umano, e altresi generosamente rispettoso, ansi esigente, verso la verità. È un criterio che rispecchia prudenza e ragionevolezza”. Inoltre l'A. indica in questo concetto fondamentale del processo canonico anche „una importante ed appropriata chiave di lettura e di interpretazione delle norme processuali: esse devono essere interpretate in modo che realmente servano a rendere si cura la ricerca della verità oggettiva, ossia a conseguire la certezza morale autentica, cioè oggettivamente fondata”.

2

Wotum sędziowskie elementem konstytuującym iudicium. Pojęcie wotum i oraz relacja do prawdy obiektywnej i pewności moralnej

51%

POKORSKI K.

Prawo Kanoniczne

|

2019

|

vol. 62

|

issue 2

157-171

EN

During the canonical process, various documents are created, which are important for procedural activities. One of such documents is a judge's vote. It is the presentation of arguments that have their source in the course of the whole process and efforts that the judge undertook to discover the truth and achieve moral certainty. This wording of the vote is the fulfillment of the role of the judge in the canonical process and the implementation of the judicial authority of the church judge.

PL

Podczas toczącego się procesu kanonicznego powstają różnorodne dokumenty, które mają istotne znaczenie dla czynności procesowych. Jednym z takich dokumentów jest wotum sędziowskie. Jest ono przedstawieniem argumentów, które mają swoje źródło w przebiegu całości procesu i wysiłków, które podjął sędzia dla odkrycia prawdy i osiągnięcia pewności moralnej. Tak sformułowane wotum jest wypełnieniem roli sędziego w procesie kanonicznym oraz realizacją sądowniczej władzy sędziego kościelnego.

3

Metody odkrycia prawdy procesowej przez sędziego w kanonicznym procesie małżeńskim

45%

Brzemia-Bonarek A.

Analecta Cracoviensia

|

2016

|

vol. 48

EN

The assumptions of the above article, according to “first things first” rule, is to briefly remind the superior value of the matrimonial nullity process which is the objective truth. While investigating the case the ecclesiastical judge has to achieve such truth through a variety of methods of the intellectual knowledge. The author indicates and compactly describes the criteria for the judge to accomplish the truth in the process such as moral certitude, free assessment of evidence and objectivity. In the article, the attention is focused on the personality of a judge as the researcher of justice. The publication cites some characteristics and attitudes that assist the judge in the preaching of the truth but can also – under some circumstances – weaken its objectivity. The main idea of this work stipulates that no pastoral reasons could impair the moral and legal requirement to achieve the material truth in the canonical matrimonial process. This fact is contained in the Code of Canon Law as the fundamental principle of salus animarum.

PL

Niniejszy artykuł w swoich założeniach: „najpierw rzeczy pierwsze”, ma na celu zwięzłe przypomnienie o nadrzędnej wartości kanonicznego procesu małżeńskiego jaką jest prawda obiektywna, do której, poprzez różne metody poznania intelektualnego musi dojść sędzia kościelny badający sprawę o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Autorka wskazuje i krótko opisuje kryteria pozwalające sędziemu poznanie prawdy w procesie takie jak: pewność moralna, swobodna ocena dowodów, obiektywizm. Zwraca również uwagę na charakterystykę osoby sędziego jako badacza sprawiedliwości. W publikacji przywołane zostają cechy i postawy, które wspomagają sędziego w przepowiadaniu prawdy, ale które mogą w pewnych okolicznościach osłabić też jego obiektywizm. Tenor myśli przewijającej się w pracy jest następujący: żadne racje pastoralne nie osłabiają nakazu osiągnięcia przez sędziego prawdy obiektywnej. Ta bowiem zawiera się w fundamentalnej kodeksowej zasadzie salus animarum.

4

Zeznania świadków a pewność moralna sędziego w sprawach o nieważność małżeństwa

45%

Pisz Ł.

Annales Canonici

|

2018

|

vol. 14

|

issue 2

EN

The judge passes a sentence in the cannonic proces after gaining so called „moralis certitudo (moral certainty). One of the elements that the judge uses in gainig the moral certainty is the body of evidence collected in the cannonic proces, for instance testimony of witnesses. Witnesses are called on the grounds of calling decree which is issued by the leading judge. Interrogation of witnesses is based on a set of previously prepared questions. The aim is to gain proper information. A very important issue that influences the moral certainty of the judge are not only the answers of the witness but also the form of the answers. They can cotntribute a lot to the case. Modern psychology has instruments that can verify honesty and truthfulness of the testimony That is why the final assesment of all the evidence is the responsibility of the leading judge and all the body of judges which is responsible for the sentence. Difficulty in gaining the moral certainty can be that the judge gains the moral certainty but the deliberate missinforming by the witness can cause that the judge do not gain unbiased truth.

PL

Sędzia wydaje wyrok w procesie kanonicznym po uzyskaniu przez siebie tzw. moralis certitudo (pewność moralna). Jednym z elementów służącym sędziemu w uzyskaniu pewności moralnej są zbierane w toku procesowym materiały dowodowe, wśród których są m.in. zeznania świadków. Świadkowie są powoływani na podstawie wydanego przez sędziego prowadzącego dekretu powołującego. Przesłuchanie świadków odbywa się na podstawie przygotowanych pytań w celu uzyskania odpowiednich informacji dotyczących sprawy. Istotnym zagadnieniem wpływającym na uzyskanie przez sędziego pewności moralnej są odpowiedzi świadka na poszczególne pytania jak i forma udzielania odpowiedzi na te pytania, które mogą wiele wnieść do sprawy. Współczesna psychologia dysponuje narzędziami pozwalającymi na pewną weryfikację prawdomówności i szczerości składanych przez świadków zeznań. Dlatego . Jednak ostateczna ocena całego materiału dowodowego należy do sędziego prowadzącego oraz całego kolegium sędziowskiego wydającego wyrok w tej sprawie. Trudność w dojściu do pewności moralnej przez sędziego może polegać na tym iż sędzia pewność moralną osiągnie, lecz poprzez świadome wprowadzenie w błąd przez świadka może spowodować, że sędzia nie dojdzie do poznania prawdy obiektywnej.

5

Zadanie votum separatum w procesie poszukiwania prawdy obiektywnej

45%

Królik M.

Kościół i Prawo

|

2012

|

issue 1(14)

195-208

EN

Relation between the truth and the sentence has the significant meaning in canonical processes. Process in fact is an instrument for finding the truth in assumed controversy. Final sentence is the result of the litigation proceedings, which is normal way finishing dispute. In the Code of Canon Law of 1983, the legislator introduces in this context a new legal instrument, votum separatum. Judge in a collegiate tribunal has the right and obligation to pronounce of a sentence in compliance with his conscience, that is achieved with moral certitude. In the situation when the other judges made a different decision by an absolute majority of votes, judge who is convinced in his conscience about wrong decision can give a separate vote.

6

Kryteria oceny dowodów w procesach o nieważność małżeństwa

45%

Witkowski W.

Kościół i Prawo

|

2014

|

issue 3 (16) nr 1

87-107

EN

Evidentiary procedure is elementary part of every court process. The judge derives moral certitude (which is necessary to pronounce the sentence) from the proofs. Cumulation of the evidences is not enough – the judge needs to weigh them. The procedural canon law uses two different systems of weighing proofs: system of formal truth and system of free appraisal of evidence. The number of evidences and their sources demands pointing the way they were verified. The first measure is usefulness of evidence for the case. The first analysis of usefulness should be done by the parties, who adduce or deliver such a proof. The judge can decide that some of proofs have no connection with the case. Next measure of proofs is licitness. When the proof is not licit or it was gained indecent way, it cannot be used in trial. Very similar measure to licitness is legitimacy. As far as evidentiary prohibitions, validity of legal acts and penal protection of evidentiary means are concerned legitimacy is seen in the same way as licitness. Another criteria is presumption of certain proof’s probative force which coming from legal presumptions included in legal provisions. Important group of legal criterions are formal requirements such as time, form and way of adducing the proofs. There can be applied means which enhance proof’s credible for confirmation of proof’s probative force. The personal evidentiary means as declaration of the parties and testimonies should be strengthen by an oath and testimonial letters. Meanwhile for the material proofs as documents it is needed presumption that they arose in tempore non suspecto.

7

Czy drugi wyrok w procesie małżeńskim jest konieczny?

45%

Rozkrut T.

Roczniki Nauk Prawnych

|

2016

|

vol. 26

|

issue 2

137-153

PL

Chcąc odpowiedzieć na postawione w tytule pytanie, musimy mieć przede wszystkim świadomość, że w czasach współczesnych sądy Kościoła spotykają się z powszechną mentalnością rozwodową, która nie tylko nie rozumie, ale także nie akceptuje przymiotu nierozerwalności oraz sakramentalnego charakteru małżeństwa. Do zasygnalizowanej sytuacji, w której pracują dzisiejsze sądy kościelne, trzeba także dodać bardzo powszechny relatywizm moralny oraz idący za nim, niestety zakorzeniający się także w środowiskach kościelnych, relatywizm dotyczący swobodnego oraz wybiórczego interpretowania normy prawnej. Nowe ustawodawstwo papieża Franciszka dotyczące spraw o orzeczenie nieważności małżeństwa udzieliło w materii konieczności drugiego wyroku jasnej odpowiedzi. Trzeba także dopowiedzieć, że w dotychczasowej doktrynie prawnej Kościoła są „za” i „przeciw” co do konieczności drugiego zgodnego wyroku pozytywnego. Powyższe wypowiedzi mają już dzisiaj charakter historyczny, jednakże dla rozwoju doktryny oraz norm prawnych pozostaną ważnym punktem odniesienia, zapewne także mogą posłużyć dla lepszego zrozumienia reformy procesu małżeńskiego przeprowadzonej przez papieża Franciszka. Zniesienie obowiązku drugiego wyroku i zezwolenie na trybunał jednoosobowy to niewątpliwie nie tylko „przyspieszenie”, ale także „uproszczenie” procesu o orzeczenie nieważności małżeństwa. Stąd rodzą się pytania: Czy nie doprowadzi to do wypaczenia sądownictwa kościelnego? Czy należycie będzie chronić przymiot nierozerwalności małżeństwa? Tym bardziej że od papieża Benedykta XIV, który określany jest jako „wielki kanonista”, poprzez Kodeks Prawa Kanonicznego z 1917 r. oraz z 1983 r. wraz z instrukcją procesową Dignitas connubii z 2005 r. mamy do czynienia z normami jasno stanowiącymi na temat konieczności drugiego wyroku pozytywnego w celu zawarcia nowego małżeństwa w Kościele.

EN

In order to give answer to the question presented in the title, first of all we need to be aware that in the present world the Church Courts encounter with common divorce mentality that not only does not understand, but also does not accept the attribute of dissolubility and the sacramental character of marriage. To the signalled situation in which the Church Courts operate at present, one must also add a very common moral relativism and the relativism that concerns free and selective interpretation of the legal norm that follows it and regrettably also takes hold on church environments. The new legislature of Pope Francis on proceedings concerning adjudication of annulment of marriage gave a clear response on the subject of the necessity of the second judgement. It must also be added that in the previous legal doctrine of the Church, there exist “pros” and “cons” concerning the second unanimous positive adjudication. The above statements are of a historic character, nowadays. However, for the development of doctrine and legal norms they will remain an important reference point. Certainly, they can also be used to better understand the reform of the marriage annulment procedure carried out by Pope Francis. Abolishment of the obligation of the second judgement and permission to establish One Man Tribunals will, without any doubt, not only “increase” the pace of marriage annulment proceedings, but also will “simplify” it. Thus, first and foremost here arise questions if this will not result in perversion of the Church judicature and, most of all, if it will properly protect the attribute of dissolubility of marriage. All the more, that since Pope Benedict XIV who is called “the great canonist”, through the Code of Canon Law, 1917 and 1983, together with the proceedings instruction Dignitas Connubii of 2005, we have had clearly defined norms that the second positive adjudication is necessary to be allowed to get married in the Church for a second time.

8

Specyfika wyrokowania w kanonicznym procesie skróconym o nieważność małżeństwa

45%

Rybaczek A.

Kościół i Prawo

|

2018

|

issue 7 (20) nr 1

221-235

PL

Proces skrócony o nieważność małżeństwa jest jednym z najważniejszych punktów reformy przeprowadzonej przez papieża Franciszka na mocy motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus. Ta nowa instytucja przypisuje biskupowi diecezjalnemu bardzo bezpośrednią i decyzyjną rolę, która podkreśla jego znaczenie jako pierwszego sędziego w Kościele partykularnym, który został mu powierzony. Według MIDI sędzią powinien być ustanowiony osobiście biskup, który mocą swego zadania pasterskiego daje największą gwarancję katolickiej jedności z Piotrem w wierze i dyscyplinie. W procesie skróconym o nieważność małżeństwa biskup diecezjalny, po konsultacji z instruktorem i asesorem, rozważywszy uwagi obrońcy węzła i wnioski obrończe stron, gdy takie zgłoszono, jeżeli osiągnął moralną pewność co do nieważności małżeństwa, powinien wydać wyrok. Biskup nie podejmuje decyzji w oparciu o subiektywną opinię, ale na podstawie osądu o tym, co jest pewne i możliwe do udowodnienia na gruncie dowodów i argumentów przedstawionych w procesie. Jedynym ostatecznym rozstrzygnięciem, jakie biskup może wydać jest orzeczenie nieważności małżeństwa, które staje się wykonalne, gdy nie zostanie zgłoszona apelacja, po piętnastu dniach od publikacji wyroku. Nie ma zatem miejsca na wyrok negatywny, ponieważ gdy biskup nie osiągnie moralnej pewności co do nieważności małżeństwa, wydaje dekret i przekazuje sprawę do procesu zwykłego.

EN

The briefer process of the nullity of marriage is one of the most important reform introduced by Pope Francis in motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus. This new institution attributes to the diocesan bishop a very direct and decisive role which emphasizes his importance as a first judge in the particular Church for which he was entrusted. According to MIDI the judge is to be the bishop himself, who, due to his pastoral office, is with Peter the greatest guarantor of Catholic unity in faith and discipline. In the briefer process of the nullity of marriage the diocesan bishop, having consulted with the instructor and the assessor and having considered the observations of the defender of the bond and, if there are any, the defense briefs of the parties, is to issue the sentence, if moral certitude about the nullity of marriage is reached. The bishop does not reach his decision based on a subjective opinion but on a judgment about what is certain and possible to proof on the basis of the evidence and arguments that have been presented in the process. The only definitive decision the bishop may make is that the nullity of marriage is established, which decision is executable if it is not appealed after fifteen days from publication of the definitive sentence. There is no room for a negative sentence because when the bishop is not morally certain of nullity of marriage then he issues a decree and refers the case to the ordinary method.

Refine search results

3 Kościół i Prawo

1 Analecta Cracoviensia

1 Annales Canonici

1 Ius Matrimoniale

1 Prawo Kanoniczne

1 Roczniki Nauk Prawnych

1 2019

2 2018

2 2016

1 2014

1 2012

1 1998

1 Brzemia-Bonarek A.

1 Grocholewski Z.

1 Królik M.

1 POKORSKI K.

1 Pisz Ł.

1 Rozkrut T.

1 Rybaczek A.

1 Witkowski W.

Pewność moralna jako klucz do lektury norm procesowych

Wotum sędziowskie elementem konstytuującym iudicium. Pojęcie wotum i oraz relacja do prawdy obiektywnej i pewności moralnej

Metody odkrycia prawdy procesowej przez sędziego w kanonicznym procesie małżeńskim

Zeznania świadków a pewność moralna sędziego w sprawach o nieważność małżeństwa

Zadanie votum separatum w procesie poszukiwania prawdy obiektywnej

Kryteria oceny dowodów w procesach o nieważność małżeństwa

Czy drugi wyrok w procesie małżeńskim jest konieczny?

Specyfika wyrokowania w kanonicznym procesie skróconym o nieważność małżeństwa