Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  philosophy of man
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Ambiwalencja i Tajemnica. Wokół antropologii filozoficznej Dostojewskiego

100%
Michałowski D.
Logos i Ethos
|
2015
|
issue 1(38)
7-24
EN
The following article is an attempt to demonstrate Dostoyevsky’s philosophy of man. In this framework two categories seems most important: ambivalence and mystery. The picture of a man in Dostoyevsky’s novels is full of ambiguities, contradictories, paradoxes and – seeming – lack of logical senses. There is no total definition of a man, because he’s a big enigma. A man is not a monolith, he contains full of different existential and psychological areas. A man doesn’t have any ontological score, which would can to name and to determine him – particular, to name and to determine him unambiguously and permanently. An existence is a task. Can this diversity in a man integrated? Can the mystery of a man illuminate? It seems that Dostoyevsky sees only one solution: the Christianity.
PL
Niniejszy artykuł jest próbą ukazania głównych kategorii antropologicznych w literackiej twórczości Fiodora Dostojewskiego, wśród których tajemnica i ambiwalencja wydają się kategoriami najważniejszymi. Obraz człowieka w powieściach Dostojewskiego jest pełen sprzeczności, paradoksów i logicznych wykluczeń. Nie ma tu jakiejś ostatecznej definicji istoty ludzkiej, ponieważ jest ona zagadką. Istota ta nie jest bowiem jakimś monolitem – mieści w sobie rozmaite obszary egzystencjalne i psychologiczne. Przede wszystkim jednak nie przysługuje jej żaden ontologiczny rdzeń, któryby ją ostatecznie określał i determinował. Egzystencja jest zadaniem. Czy tę różnorodność da się scalić? Czy da się rozświetlić tę tajemnicę? U Dostojewskiego odpowiedzi należy szukać w chrześcijaństwie.
2
Publication available in full text mode
Content available

Michela de Montaigne’a filozofia człowieka

100%
Błaszczyk M.
Przegląd Humanistyczny
|
2020
|
vol. 64(2 (469))
7-18
PL
The article aims to show the main aspects of Michel de Montaigne’s philosophy of man, exposing the existential themes presented in it. The paper presents Montaigne’s critique of speculative (academic) philosophy, his reluctance to construct a philosophical system, to describe and explain human life experience as a whole. The article emphasizes that the French philosopher appears as a defender of religious tolerance, a spokesman of dialogue and cultural relativism, and also – considering the existential themes of his work (the problem of loneliness, moral values or art of living) – that he may be considered a pioneer of existential philosophy.
3

The Philosophical Anthropology of Arnold Gehlen as a Critique of the Age of Technology

72%
Czerniak S.
Dialogue and Universalism
|
2018
|
issue 4
75-93
EN
The author distinguishes three main interpretations of the concept, as well as the developmental trends in philosophical anthropology, and reflects on their relationship with critical social philosophy. Consequently, he follows up with an explication of the main assumptions of Arnold Gehlen’s philosophical anthropology and seeks to find out how they influenced the categorical particularity of his critique of postmodern society, labeled as “the crisis of institutions.” The author provides more detailed reflection in references to Gehlen’s Die Seele im technischen Zeitalter (published in English as Man in the Age of Technology), and its analysis of the so-called new subjectivism. The article ends with a critical conclusion, in which the author makes note of certain ideological incongruities in Gehlen’s philosophical standpoint.
4
Publication available in full text mode
Content available

Mieczysław Gogacz’s Account of Ethics of Protecting Persons

72%
Płotka M.
Rocznik Tomistyczny
|
2021
|
vol. 10
181-193
PL
Sama etyka to normy rozumiane jako kryteria doboru działań chroniących osoby. Gogacz przekonuje, że etyka realistyczna poszukuje tych kryteriów - za Arystotelesem i św. Tomaszem - w człowieku. Rezultatem tych poszukiwań jest wskazanie trzech najważniejszych kryteriów postępowania moralnego: mądrości, sumienia i kontemplacji. Po pierwsze, ludzka mądrość jako podstawowe kryterium dobrego postępowania. Mądrość pomaga rozpoznać najwyższe dobro i umożliwia ludziom wybór właściwego kierunku działania. Po drugie, prawidłowo ukształtowane sumienie jest kolejnym kryterium moralnego postępowania. Gogacz zwraca uwagę, że moralne postępowanie wymaga regularnej ludzkiej refleksji, przemyślenia tego, co należy zrobić. A zatem, po trzecie, kontemplacja jest ostatnim kryterium moralnego postępowania. Rozważania te otwierają najważniejszą książkę Mieczysława Gogacza, w której przedstawił on swoją oryginalną propozycję teorii etycznej, tj. Wprowadzenie do etyki chronienia osób. W niniejszym artykule spróbuję zrekonstruować tę propozycję i wskazać jej najważniejsze tezy, koncepcje i postulaty. Przebieg wywodu będzie zgodny z kolejnością omawiania problemów etycznych w tej książce. Część pierwsza tego artykułu rozpoczyna się krótkim omówieniem zagadnień metodologicznym: wyjaśnimy czym jest etyka, jakie racje stoją za uzależnieniem etyki od antropologii, by następnie przywołać tezę Gogacza, że badania etyczne muszą być poprzedzone badaniami z zakresu metafizyki człowieka. Następnie w części pierwszej przedstawimy najważniejsze tezy etyki chronienia osób. Skupimy się na relacjach osobowych. Zostaną również sformułowane trzy zasady etyki. Druga część (Anthropological problems) dotyczy uszczegółowienia zagadnień z filozofii człowieka, aby móc w kolejnej ostatniej części (Ethical problems) przyjrzeć się bliżej szczegółowym propozycjom problemów etycznych.
EN
The key postulate of Mieczysław Gogacz’s ethics of protecting persons is to develop an attitude that always stands on the side of persons and defends the persons. In order to be able to implement this postulate, Gogacz points out that it is necessary to recognize in advance who a person (i.e. the subject of ethics) is. In his account, ethics of protecting persons is an ethical proposition built on metaphysics, on certain metaphysical assumptions. The ethics itself is constituted by norms understood as criteria for selecting actions that protect persons. He indicated three the most important criteria for moral conduct: wisdom, conscience and contemplation. Firstly, human wisdom as the basic criterion of good conduct. Wisdom helps to recognize the ultimate good and enables people to choose the right courses of actions. Secondly, a righteous conscience is another criterion for moral conduct. Gogacz point out that moral conduct requires a regular human reflection, consideration of what is to be done. Thus, thirdly, a contemplation is the last criterion for moral conduct. In this paper, I will attempt to reconstruct this proposal and point its most important theses, concepts and postulates. The course of the argument will correspond to the order of discussing ethical problems in Gogacz's book. The first part of this article begins with a brief discussion on methodological issues: we will explain what ethics is, what are the reasons for the dependence of ethics on anthropology, and then we will recall Gogacz's thesis that ethical research must be preceded by research in metaphysics of a human being. Then, we will present the most important theses of the ethics of protecting persons. Precisely, we will focus on personal relationships. Three rules of ethics will also be formulated. The second part (Anthropological problems) deals with some detailed problems on metaphysics of a human being (i.e. body, soul, conception, birth, death, suffering, etc.) in order to be able to take a closer look at the detailed propositions of ethical problems in the next last part (Ethical problems).
5
Publication available in full text mode
Content available

Erich Fromm’s concept of man as the subject of love

58%
Sznajderski T., Sznajderski T.
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
|
2020
|
issue 3
6
Content available remote

Antropologia filozoficzna Arnolda Gehlena jako model krytyki społeczeństwa

58%
Czerniak S.
Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne
|
2015
|
vol. 3
57-75
PL
Autor wyróżnia trzy różne wykładnie pojęcia i zarazem nurty rozwojowe antropologii filozoficznej oraz zastanawia się nad relacjami łączącymi je z krytyczną filozofią społeczną. Przechodzi następnie do eksplikacji głównych założeń antropologii filozoficznej Arnolda Gehlena i szuka odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób rzutowały one na kategorialną swoistość jego krytyki społeczeństwa ponowożytnego pod pojęciowym szyldem współczesnego „kryzysu instytucji”. Autor uszczegóławia te analizy odwołując się do pracy Gehlena Die Seele im technischen Zeitalter oraz do przeprowadzonych w niej analiz tzw. nowego subiektywizmu. Artykuł kończy krytyczna konkluzja, w której rozważane są pewne ideowe niespójności stanowiska filozoficznego Gehlena.
EN
The author distinguishes three notions of philosophical anthropology and at the same time three developmental streams of this domain. He considers the relations linking philosophical anthropology with critical social philosophy. Next, he explicates the main assumptions of Arnold Gehlen’s philosophical anthropology, and searches for an answer to the following question: how those assumptions influence the categorical specificity of Gehlen’s critique of the postmodern society embraced in the notion of contemporary institutions crisis. The author elaborates those analyses by referring to Gehlen’s work Die Seele im technischen Zeitalter and to the carried out there analyses of the so called new subjectivism. The article is concluded by critical investigations on some ideational inconsistencies of Gehlen’s philosophical position.
7
Publication available in full text mode
Content available

Artysta w koncepcji Jana Pawła II w Liście do artystów

51%
Tytko M. M.
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
|
2013
|
issue 2(2)
117-142
PL
Tekst ukazuje koncepcję człowieka artysty w twórczości papieża Jana Pawła II. Artykuł jest tekstem opartym o źródła. Głównym źródłami jego myśli na temat artysty są dla nas dwa teksty: tzw. „Ewangelia a sztuka” i tzw. „List do artystów”. Inne teksty Jana Pawła II są tylko dopełnieniem (uzupełnieniem) dla tych dwóch głównych tekstów źródłowych. Autor artykułu analizuje idee (koncepcje) człowieka-artysty w Liście do artystów, specjalnie w kontekście ogólnej koncepcji (ogólnego zarysu) kultury w opisach dokonanych przez Jana Pawła II (to jest nowością w tekście). W artykule znajdują się bardzo ważne cytaty (cytowania) z jego oryginalnego polskiego tekstu. Autor użył historiograficznej metody w swoim studium.
EN
The text shows the idea of an artist in creativity according to Bl. John Paul II. This article is a source-based text. Main sources of his thought about an artist are for us two texts: so called „Ewangelia a sztuka” (“Gospel and Art”) and so called “The letter to artists”. Another texts of John Paul II are only complement (supplement) for this two mainly sourced texts. An author of this article analyses ideas of a man – an artist, especially in the context of general outline of culture in descriptions done by John Paul II (this is novelty in this text). There are some very important quotations (citations) from his original Polish texts in the article. The author used historiographical method in his study.
8
Publication available in full text mode
Content available

The Existential Metaphysics of the Person. Part 1: The Classical Concept of the Person and the Metaphysical Theory of Esse

51%
Gudaniec A.
|
2021
|
vol. 10
|
issue 2
277-292
EN
The article is the first part of a brief presentation of a research project aimed at introducing the concept of the existential metaphysics of the person—a contribution to classical anthropology based on so-called existential metaphysics. Firstly, it discusses the roots of this concept in the light of the classical concept of person and of the philosophical thought of St. Thomas Aquinas. In particular, it discusses Aquinas’s significant achievement in combining the philosophical-theological concept of the person with the metaphysical theory of existence as an act of being (esse ut actus essendi). Secondly, it presents the theoretical model of the metaphysics of the person, developed in the Lublin Philosophical School in Poland, as a modernized version of Aquinas’s concept. The particular core of this theory is the concept of personal existence (esse personale), opening the way for new ground-breaking interpretations.
9
Publication available in full text mode
Content available

The Existential Metaphysics of the Person. Part 2: Esse Personale and the Metaphysical Turn

51%
Gudaniec A.
|
2021
|
vol. 10
|
issue 4
829-846
EN
Against the background of the model of the metaphysics of the person (presented in the article “The Existential Metaphysics of the Person. Part 1: The Classical Concept of the Person and the Metaphysical Theory of Esse,” Studia Gilsoniana 10, no. 2) which was initiated by Thomas Aquinas and developed in the Lublin Philosophical School, this paper focuses on the attempt to show the philosophical breakthrough that the concept of personal existence can bring, and points out the most important theoretical consequences of adopting this theory in metaphysics. It outlines the elements of a new metaphysics of the person, based on the concept of personal existence, and hypothesizes about the metaphysical turn this concept could make. The investigations undertaken in the paper lead to the conclusion that not all inferences have yet been drawn from the concept of esse personale, and that the entire depth of the metaphysics of existence has not yet been explored.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.