Search results

1

Piosnki nie tylko Zana - nawiązania i kontynuacje

100%

Król M.

Colloquia Litteraria

|

2016

|

vol. 21

|

issue 2

69-79

PL

This paper deals with the issues of the genre of the 19th century folk songs. It begins with the reflexion on the works of Tomasz Zan, and then moves to describe melodie daurskie [Daursk Melodies].

2

Pod urokiem piosenki – o twórczości Juliana Tuwima dla kabaretów, teatrów i filmu

88%

Ignaczak L., Uniwersytet Łódzki I. F. P., Lidia Ignaczak – dr s. w. w. K. O. i. L. S. W. F. U. P. b. i., liignacz@konto.pl

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2014

|

vol. 03

EN

The article is an extension of my previous research on Tuwim’s cabaret and theatre songs, which resulted in the article “Tuwim’s affair with the song”. It is an attempt to answer the question: how the achievement of Tuwim as a bibliophile influenced the output of Tuwim as a writer in the field of cabaret, theatre, and film songs (with special emphasis on poets cooperation with artists performing his songs).

PL

Artykuł jest rozwinięciem wcześniejszych badań poświęconych Tuwimowskim piosenkom kabaretowym i teatralnym, których efektem był artykuł Tuwimowski romans z piosenką. Jest to próba odpowiedzi na pytanie: w jaki sposób dokonania Tuwima – bibliofila wpłynęły na twórczość Tuwima – autora tekstów w dziedzinie piosenki kabaretowej, teatralnej i filmowej (ze szczególnym uwzględnieniem współpracy poety ze scenicznymi wykonawcami jego piosenek)

3

Роль песен и стихотворений на занятиях по РКИ с польскими студентами

75%

Anchimiuk O.

Linguodidactica

|

2017

|

vol. 21

PL

Przy zaburzeniu parametrów rytmicznych (podczas względnie poprawnej artykulacji) rozumienie mowy jest znacznie trudniejsze. Nie fonem, lecz rytm oraz intonacja stają się podstawą pomyślnej komunikacji. Rytm jest pierwotną właściwością poezji i muzyki, bez którego nie mogą one istnieć. Wykorzystanie piosenki i wiersza na zajęciach ze studentami nie tylko stwarza możliwość wypracowania tempa i rytmu mowy, jest to również efektywna metoda umożliwiająca opanowanie suprasegmentalnych jednostek języka. Dzięki piosence i wierszowi, istotnym komponentom kultury, studenci poznają także historię, zwyczaje i tradycje kraju, którego języka się uczą.

EN

When the rhythmical parameters are abnormal (even the articulation is relatively correct) the speech understanding is much more difficult. Not the phoneme, but the rhythm and intonation are the guarantee of successful communication. The rhythm is the original property of poetry and music, they cannot exist without it. The use of songs and poems in classes with Polish students gives not only the opportunity to develop the tempo and the rhythm of speech, it is also an effective method to master suprasegmental language units. Through song and poetry, important components of culture, students will also learn the history, customs and traditions of the country whose language they learn.

4

Zastosowanie piosenki we wspomaganiu rozwoju sprawności językowych, komunikacyjnych i poznawczych dziecka

75%

Wysocka M.

Logopedia

|

2021

|

vol. 50

|

issue 1

143-156

EN

A song is a frequent form of the child’s musical activity. The child’s singing fulfills many important functions: it introduces him/her into the world of music, helps establish and maintain relationships with parents/caregivers and peers, acquaints the child with many thematic areas, helps understand different social phenomena, and improves the speech apparatus. The use of songs also supports the development of other functions determining the development of speech and language. The present paper shows the functions of the child’s language, communication and cognitive, functioning that can be developed by use of children’s songs, both during daily and prevention or therapy activities.

PL

Piosenka jest częstą formą aktywności muzycznej dziecka. Dziecięce śpiewanie spełnia wiele ważnych funkcji: wprowadza w świat muzyki, pomaga nawiązywać i podtrzymywać relacje z opiekunami i rówieśnikami, zapoznaje dziecko z licznymi obszarami tematycznymi, pomaga w zrozumieniu różnych zjawisk społecznych, usprawnia aparat mowy. Wykorzystanie piosenki wspiera także rozwój innych funkcji, warunkujących rozwój mowy i języka. W niniejszym artykule zostały wskazane funkcje językowego, komunikacyjnego i poznawczego funkcjonowania dziecka, które mogą być rozwijane przez zastosowanie dziecięcej piosenki, zarówno podczas codziennych aktywności, jak i w czynnościach profilaktycznych czy terapeutycznych.

5

Życie jako wartość i antywartość w twórczości lirycznej Agnieszki Osieckiej

63%

Milusz M.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

|

2014

|

vol. 32

EN

The study is an analysis of Agnieszka Osiecka’s works, both lyrics and poems. The author investigates how life as a concept is defined in specific texts. The sketch discusses the work of Agnesfrom the perspective of value analysis. In the center there is the concept of life conceptualized in different ways. The author characterizes the ways of valuing life through Osiecka both in the lyrics, as well as in specific lines of poetry books.

PL

Szkic omawia twórczość Agnieszki Osieckiej z perspektywy analizy wartości. Centralne miejsce zajmuje pojęcie życia konceptualizowanego na różne sposoby. Autorka charakteryzuje sposoby wartościowania życia przez Osiecką zarówno w tekstach piosenek, jak również w konkretnych wierszach z tomików poetyckich.

6

Co dzieci myślą o muzyce? Interpretacja muzycznych i literackich treści utworu Sanctus w wypowiedziach dzieci

63%

Szatan E.

Problemy Wczesnej Edukacji

|

2017

|

vol. 13

|

issue 2(37)

77-87

EN

Words are unambiguous and it allows the meaning of phenomena to be defined. Music has many meanings, but words are needed so that music can be described. Children can describe the world in which they live, interpret phenomena. As a researcher I wanted to see how children talk about music as they describe what they hear in it. Text is the result of talking with children about music.

7

Pamięć i zapomnienie wpisane w zaśpiewane wiersze (na przykładzie Haliny Poświatowskiej)

63%

Traczyk M.

International Journal of Slavic Studies Transgressive, Pragmatic and Speculative Horizons of Popular Literature and Culture

|

2020

|

vol. 1

|

issue 2

EN

With two music projects to poems by Halina Poświatowska, the text shows how the song saves poetry from oblivion. Małgorzata Bańka and Janusz Radek identify with the poet's work, but their approach to her texts reflects two extreme poles. Bańka’s album is an example of a traditional approach to poetry, full of respect for a poetic word, Radek’s project – an active approach, poetic text is in this case a starting point, a material with which the artist can do practically everything.

8

Just Like a Woman. Bob Dylan o kobietach i mężczyznach

63%

Kiec I.

International Journal of Slavic Studies Transgressive, Pragmatic and Speculative Horizons of Popular Literature and Culture

|

2020

|

vol. 1

|

issue 2

EN

The starting point to consider is the story of one of Bob Dylan’s most famous songs dedicated to a woman, but – what the author of the article is trying to show – above all defining men of the sixties generation. It is situated between the traditionally understood role of a man – a warrior and conqueror, and a new man, whose image will be born with the victory of the second wave of feminism in the 1970s. It is called the generation of Boys from the Rain (inspired by Dylan, but also Jerzy Szaniawski’s Dreams Theatre), The Savages (according to Robert Bly) or – bards, for whom the song is a drug, a substitute for femininity, the only companion follow in their wake. An image of a new woman from a non-feminist perspective is shown – it’s an evil woman who is the heroine of the Polish equivalent of Dylan’s song – Andrzej Bianusz’s Jak to dziewczyna [Like a girl].

9

Autotematyzm w piosence na przykładzie twórczości Pablopavo (Pawła Sołtysa)

63%

Gajda K.

Forum Poetyki

|

2022

|

issue 27

28-43

EN

The paper is devoted to the works of Pablopavo, a song artist for whom mise en abyme is an important means of expression. Although the term has been recognized in literature studies for decades, it has rarely been considered an important element of song lyrics. The paper discusses numerous examples which illustrate different ways in which Pablopavo uses mise en abyme, creating attractive paraliterary constructions, breaking the genre limitations of songs, directing the message towards literariness. Mise en abyme becomes a device which allows him to construct an understanding with the addressee which goes beyond entertainment. Distance from the form, irony, comicality help make the message authentic, situating the very process of communication, based mostly on language, at the center.

PL

Tematem artykułu jest twórczość Pablopavo, artysty piosenki, dla którego jednym z ważnych środków wyrazu jest autotematyzm. Termin ten, od dziesięcioleci rozpoznawany w badaniach literaturoznawczych, rzadko (lub prawie wcale) był dotąd rozpatrywany jako ważny element tekstów piosenek. W artykule znajdziemy liczne przykłady, które pokazują, jak na różne sposoby warszawski songwriter wykorzystuje autotematyzm, tworząc atrakcyjne konstrukcje paraliterackie. Dzięki takim zabiegom udaje się przekraczać ograniczenia gatunkowe piosenki, kierując przekaz w stronę literackości. Autotematyzm staje się chwytem, który pomaga budować porozumienie z odbiorcą ponad poziomem rozrywkowym. Dystans wobec formy, ironia, komizm służą ocaleniu autentyzmu przekazu, stawiając w centrum zainteresowania sam proces komunikacji, oparty przede wszystkim na języku.

10

The origins of creation of Jerzy Paramonow’s figure in the cultural texts devoted to his actions

63%

Mazurkiewicz A.

Literatura Ludowa

|

2020

|

issue 2

PL

Jerzy Paramonow to przestępca który w szczególny sposób zaistniał w wyobraźni społecznej jako bohater anonimowej ballady podwórkowej. Funkcjonując przez lata w wąskim obiegu, w ostatnim czasie przypomniany został przez twórców muzyki rozrywkowej. Poszczególne wersje losów Paramonowa - niezależnie od różnic wynikających zimmanentnej estetyki zespołów oraz medium - ukazują „wspólnotę wyobraźni”, z której czerpali zarówno twórcy anonimowej ballady ulicznej, jak i jej zestetyzowanych wersji. Do najważniejszych z nich należą:- zakorzenienie schematu fabularnego w pieśni ulicznej;- bliska pieśni jarmarcznej estetyka opisów przemocy;- kreacja postaci głównego bohatera na wzór opowieści o zbójnikach.Jednocześnie zakorzenienie owych tekstów kultury w tradycji anonimowej twórczości minionych wieków uzmysławia trwałość pewnych wyobrażeń. Są one potencjalnie aktualizowane i dostosowywane do zmieniającego się kontekstu społecznego, w jakim funkcjonują odbiorcy, jednak ich istota oraz funkcja w komunikacji literackiej pozostaje niezmienna.

EN

Jerzy Paramonow is a criminal who remains a hero of an anonymous barnyard ballad inthe social imagination. For years he has been existing in a very narrow cultural circulation,however, recently the creators of popular music have reminded the society of this persona.Numerous versions of Paramonow’s history - regardless of the differences resulting fromthe immanent aesthetics of the music groups and media – present the “unity of imagination”which was the main source both for the anonymous ballad and its aestheticized version.The most important include:- anchoring the fictional pattern in songs of city news;- aesthetics of violence typical for the fair music;- creation of the main character in a similar manner as in the stories about brigands.At the same time, embedding these cultural texts in the tradition of anonymous creationsof the past centuries impresses the durability of some specific ideas. Theoretically, they areupdated and adjusted to the changing social context of the audience, however, their essenceand function in literary communication remains unchanged.

11

Piosenka w polskim filmie socrealistyczym

63%

Marek H.

Kwartalnik Filmowy

|

2015

|

issue 91 Film między muzyką pop a popkulturą

93-104

PL

Śpiewający obywatel – pod warunkiem, że śpiewał na ekranie coś „słusznego” – cieszył się w kinie socrealistycznym niepisaną licentia vocalica, udzieloną na zasadzie bezumownej koncesji przez władzę. Myśl przewodnią tekstu Hendrykowskiego stanowi hipoteza dwoistości estetycznych źródeł piosenki w polskim filmie socrealistycznym. Z jednej strony źródłem tym jest wzorzec radzieckiej pieśni i piosenki, z drugiej – model rodzimy, oparty na tradycjach piosenki okresu międzywojennego. Pod względem ideologicznym (poetyka założona) oba modele stoją z sobą w sprzeczności. Pod względem estetycznym (poetyka zrealizowana) – poddane socrealistycznej obróbce okazują się zbliżone. Melanż, do jakiego wówczas doszło, jest osobliwym paradoksem poetyki nie tylko piosenki filmowej, ale również pewnych aspektów poetyki kina socrealistycznego. Od czasów podszytej zachodnią kulturą popularną komedii „Świat się śmieje” istniało krytykowane przez ortodoksów politycznych przyzwolenie na formalne odstępstwo od sztywnych wymogów socrealistycznej sztampy. Liczyła się generalna zasada, a ta pozostawała niezmienna i prosta. O tym, czy dana piosenka znajdzie się „na wyposażeniu” bohaterów, decydowała nie jej melodia, lecz retoryka tekstu. Jego ideowej wymowy czynniki decyzyjne pilnowały z niestrudzoną czujnością. Wszystko inne mogło być w widowisku filmowym mniej lub bardziej dowolne i umowne.

EN

A singing citizen – provided that he sang on screen something “right” – enjoyed the unwritten socialist-realist cinema licentia vocalica, granted on a non-contractual concession by the government. The central idea of Hendrykowski’s article is the hypothesis of duality of aesthetic sources of songs in Polish socialist realist films. On the one hand the songs are modelled on the Soviet style song, on the other hand they are made according to the local model, based on the songs of the interwar period. Ideologically (in terms of poetics assumed), the models contradict each other. In terms of the aesthetic (the poetics realised), subjected to socialist realist treatment they appear to be similar. The mélange obtained is a paradox of poetics of film song and certain aspects of the poetics of socialist cinema. Since the days of the popular, Western influenced, comedy Moscow Laughs (1934), there existed a consent, criticised by the political orthodoxy, for not following the strict demands of the socialist realist ideology. What mattered was the general rule, and that remained simple and unchanged. The question of whether a song will be granted to a hero was decided not by its melody, but by the rhetoric of the lyrics. Its ideological dimension was guarded with tireless vigilance by the government. Everything else could be more or less arbitrary and conventional.

12

Jak uczyć języka? Piosenka w pracy na lektoracie języka polskiego jako obcego.

63%

Kaczmarek M.

Roczniki Humanistyczne

|

2014

|

vol. 62

|

issue 10: Glottodydaktyka

045-054

PL

Na efektywne nauczania języków, w tym polskiego jako obcego, ma wpływ wiele czynników. Przygotowując zajęcia, lektor każdorazowo musi więc dopasowywać materiały do celów, jakie sobie założy, poziomu studentów, ich potrzeb i ogólnie pojętych kompetencji. Powszechnie wiadomo, że dziś standardowy podręcznik jest niewystarczający, aby nie tylko nauczyć obcokrajowca polskiego, ale zainteresować go konkretnymi zagadnieniami, pokazać mu użyteczność form czy struktur gramatycznych. Wydaje się, że wykorzystanie piosenki na lektoracie wychodzi naprzeciw tym oczekiwaniom. W literaturze przedmiotu wyróżnia się najróżniejsze role utworów muzycznych w procesie dydaktycznym, wymienia się warunki, jakie owy utwór powinien spełniać, aby być wartościowym narzędziem glottodydaktycznym, proponuje się wiele ćwiczeń, które można zaproponować cudzoziemcom, podporządkowując je odrębnym celom i potrzebom. Poza wieloma kryteriami wyboru piosenki, jej aktualność powinna być jednym z warunków podstawowych. Niestety, w nauczaniu polskiego jako obcego można dostrzec, że to element drugorzędny, na który autorzy podręczników czy nauczyciele nie zwracają uwagi. Zwykle proponuje się utwory starsze, a tym samym obce tekstowo i muzycznie studentom, przyzwyczajonym do muzyki nowoczesnej. Warto więc każdorazowo na zajęcia przygotować, to co jest w danym momencie popularne wśród młodych ludzie, czego słuchają na co dzień i co da, cudzoziemcowi, poczucie, że język polski przyda mu się w codziennym życiu. Oczywiście, często są to utwory mało wartościowe pod względem muzycznym czy językowym, ale przy odpowiednim ich opracowaniu mogą stać się dobrym materiałem dydaktycznym. Na poziomach najniższych można zrezygnować z piosenek ambitnych, reprezentujących trudne nurty muzyczne, a zaproponować coś aktualnego, nawet jeśli będzie odbiegać to od gustu i poczucia estetyki samego lektora.

EN

The effective language teaching, Polish language teaching included, depends on a number of factors. Each time a teacher prepares his or her classes, he or she must adjust the teaching resources to the objectives, students’ proficiency level, their needs and general competencies. It is a common knowledge that a standard coursebook is not sufficient a tool to teach a foreigner Polish language and arouse his or her interest in particular issues, or to show the usefulness of grammar forms or structures. It seems that the use of songs in a language class is something that may do the trick. The specialist literature regarding the subject describes various roles of music in the learning process, enumerates the conditions which should be met by a piece of music to be a worthy language teaching tool, introduces a number of exercises for foreign students, adjusting them for different goals and needs. Apart from a vast number of criteria for the selection of a song, its topicality should be one of the most pertinent prerequisites. Unfortunately, as may be observed in Polish as a foreign language teaching, it is an element of lesser importance, overlooked by coursebook authors and teachers. Students used to modern music have to listen to older songs, which are obsolete in the manner of lyrics and musical styles. Thus it is worthwhile to select each time the music currently popular among the young students, the kind of which they usually listen to, which will assure them that Polish will be useful for them in everyday life. Obviously, such songs have often little artistic or linguistic value, however, with proper elaboration of exercises, they could prove themselves a worthy didactic tool. At the lower course levels a teacher may introduce current and well-known songs instead of numbers with ambitious lyrics and complex melodies, even though it may not agree with the teacher’s taste or the concept of aesthetics

13

Pasjonująca gra. Ballada o szachiście i inne „ciekawe piosenki” Wojciecha Młynarskiego napisane z Jerzym Wasowskim w okresie stanu wojennego (1982–1983)

63%

Wiśniewski J.

|

2021

|

vol. 63

|

issue 4

69-92

EN

Among the composers with whom Wojciech Młynarski collaborated – a brilliant songwriter and penetrating satirist, librettist and translator, as well as a talented singer – was a completely unique artist, often referred to as the “Polish Gershwin” – Jerzy Wasowski. As a result of their nearly twenty years of cooperation, interrupted by Wasowski’s death in 1984, about thirty songs were created, most often being cabaret-satirical works or in the form of “sung columns”. Among the achievements of the Młynarski-Wasowski company there are many “small masterpieces”, which are examples of masterly connections between words and music. The works they wrote together in the last period of their cooperation have been remembered in a special way by Młynarski. These songs were written at a special moment in the history of the People’s Republic of Poland – during the “Solidarity” carnival and during the martial law period. Moreover, the story of their proprietary company closed. The works they wrote last – in 1982 and 1983 – were described by Młynarski as “interesting songs”. During the martial law period, Młynarski decided to suspend public appearances – joining the artists who, in protest, decided to boycott the state media. He only took care of writing lyrics for new songs. At that time, he addressed the proposal to compose music mainly to Wasowski, who, like him, believed that one should continue to write, but – for now – “in the drawer”. Eight works were written then, six of which – Ballada o szachiście (1982), Jestem piłeczką pingpongową (1982), Po Krakowskim w noc majową (1982), W miejskim teatrzyku lalek (1982), Róbmy swoje (1983), Ballada o dwóch koniach (1983) – had a satirical and journalistic character and entered Młynarski’s repertoire when he resumed his performances. Whereas the other two songs – Mam złe lata i dobre dni (1983) oraz Gram o wszystko (1983) – were lyrical-reflective pieces with female texts, and became their performers a few years later: Hanna Banaszak and Ewa Bem. This article analyzes one of these songs – Ballada o szachiście – aimed at explaining – in an elementary way – why Młynarski used the word “interesting” to refer to the songs written with Wasowski during the martial law period. This term is primarily intended to denote a work whose words and music were written in order to “give food for thought” to the audience.

PL

Wśród kompozytorów, z którymi współpracował Wojciech Młynarski – błyskotliwy autor tekstów piosenek i przenikliwy satyryk, librecista i tłumacz, a także utalentowany piosenkarz – znalazł się zupełnie wyjątkowy twórca, często nazywany „polskim Gershwinem” – Jerzy Wasowski. W rezultacie ich blisko dwudziestoletniej współpracy, przerwanej przez śmierć Wasowskiego w 1984 roku, powstało około trzydziestu piosenek, będących najczęściej utworami o kabaretowo-satyrycznym charakterze albo mających postać „śpiewanych felietonów”. Wśród dokonań spółki Młynarski–Wasowski znalazło się wiele „małych arcydzieł”, będących przykładami mistrzowskich powiązań słowa z muzyką. Utwory, które napisali razem w ostatnim okresie współpracy, zostały w specjalny sposób zapamiętane przez Młynarskiego. Piosenki te powstawały w szczególnym momencie historii PRL – podczas karnawału „Solidarności” i w okresie stanu wojennego.

14

„Znawca miłosnych pieśni / i dojrzałych czereśni” – o zaśpiewanych wierszach Ewy Lipskiej

63%

Marciniak P.

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2021

|

issue 10

169-183

EN

The article focuses on a niche (in the context of reception) aspect of Ewa Lipska’s work, namely the formation of the genre of the song on the basis of the literary output of the author associated mainly with high art, which includes poetry. The introduction (quotation and analysis of relevant theoretical texts) introduces the reader into the world of filiation between a poem and a song. The main part of the paper contains interpretations of selected works by Ewa Lipska which were used as song lyrics by such artists as Grzegorz Turnau or Anna Szałapak. In this article the author attempts to destabilise the notion of “sung poetry”, weakening also the stereotypes (connected with arbitrary assigning it only to intellectual poetry) growing around Ewa Lipska’s works. In the article, the author attempts to destabilise the notion of “sung poetry”, weakening also some stereotypes (connected with the arbitrary attribution only to intellectual poetry) around Ewa Lipska’s work.

PL

Artykuł dotyczy niszowego (w kontekście recepcji) aspektu twórczości Ewy Lipskiej. Chodzi o kształtowanie się gatunku piosenki na bazie dorobku literackiego autorki kojarzonej głównie z nurtem wysokoartystycznym, do którego zalicza się poezja. Wstępne partie artykułu (przywołanie i analiza odnośnych tekstów teoretycznych) wprowadzają czytelnika w świat filiacji między wierszem a piosenką. W części głównej dokonywane są interpretacje poszczególnych utworów Ewy Lipskiej, które posłużyły niegdyś jako teksty do piosenek takim artystom, jak chociażby Grzegorz Turnau czy Anna Szałapak. W artykule autor próbuje zdestabilizować pojęcie „poezji śpiewanej”, osłabiając także stereotypy (związane z arbitralnym przyporządkowaniem jedynie do poezji intelektualnej) narastające wokół twórczości Ewy Lipskiej.

15

Od les goguettes do kabaretów, czyli o zależnościach między polską i francuską piosenką kabaretową z przełomu XIX / XX wieku

51%

Ignaczak L.

Prace Polonistyczne

|

2017

|

vol. LXXII

163-181

EN

The article deals with the problem of the historical transformation of French and Polish cabaret songs at the turn of the 20th century and the consequent changes in relations between the two cultural circles. The work is focused not only on a comparative analysis of the text and music material from Parisian and Polish cabarets, but also takes into account the sociological context of their functioning. This allows the reader to understand similarities and differences in the creation and development of cabaret life in France and Poland. The article analyzes in detail a unique method used to disseminate songs in France (by the societies of singers called les goguettes, les cafés chantants, les cafés-concerts and cabarets) and the absence of such the phenomenon in Poland. It is shown that these cultural incompatibilities may be one of reasons for the gradual movement of Polish authors and artists away from the conventional and aesthetic style, adopted initially from the Parisian cabarets that were perceived as model ones in Europe (eg. Le Chat Noir or Le Mirliton).

16

Polska i polskość w tekstach kultury popularnej (na przykładzie wybranych piosenek)

51%

Latoch-Zielińska M.

Polonistyka. Innowacje

|

2020

|

issue 11

183-198

EN

One of the key elements of building respect for such values as patriotism, freedom, tolerance is to learn, read, interpret at school the texts that these values represent, without excluding works belonging to popular culture, which is so close to young people. The article presents the results of the analysis of selected texts from the circle of popular culture (songs) in terms of the functioning of Polish and Polishness issues in them. Formulated conclusions may be helpful in designing education aimed at building multidimensional identity of young people.

PL

Jednym z kluczowych elementów budowania szacunku dla takich wartości jak patriotyzm, wolność, tolerancja jest poznawanie, czytanie, interpretacja w szkole tekstów, które te wartości reprezentują, bez wykluczania utworów przynależnych do kultury popularnej, która jest tak bliska młodzieży. W artykule przedstawiono wyniki analizy wybranych tekstów z kręgu kultury popularnej (piosenek) w aspekcie funkcjonowania w nich problematyki Polski i polskości. Sformułowane wnioski mogą być pomocne w projektowaniu edukacji nakierowanej na budowanie wielowymiarowej tożsamości młodych ludzi.

17

Transkreacja w przekładzie melicznym. Piosenki Charles’a Aznavoura w twórczych tłumaczeniach Wojciecha Młynarskiego

51%

Mastela O.

Półrocznik Językoznawczy Tertium

|

2021

|

vol. 6

|

issue 1

183-202

EN

The paper is devoted to the phenomenon of transcreations (creative re-writings) of selected French songs, made by the famous Polish songwriter Wojciech Młynarski (1941–2017). The artist seems to have been a true master of transcreation, if we understand the concept in the way suggested in the 1960s by a Brazilian scholar and translator, Haroldo de Campos (1929–2003). In the present paper, on the example of contrastive analysis of selected lyrics in their original versions (performed by Charles Aznavour) and in Młynarski’s renderings, it is shown how on the basis of original French lyrics and music, the Polish songwriter created new texts often abounding in entirely different cultural allusions. Saving the melic dominant, Młynarski at the same time modified the content semantically in order to adapt the songs to the target audience, which proves that he was aware also of the importance of the translations’ marketability – a feature that is taken into account in the contemporary understanding of transcreation services.

PL

Artykuł prezentuje analizę twórczych tłumaczeń melicznych pióra Wojciecha Młynarskiego przeprowadzoną w celu ukazania transkreacyjnego podejścia tego autora do przekładu wybranych piosenek francuskich wykonywanych oryginalnie przez Charles’a Aznavoura. Młynarski okazuje się być prawdziwym mistrzem transkreacji w rozumieniu tego pojęcia, jakie zaproponowane zostało w latach 60. XX wieku przez brazylijskiego uczonego i tłumacza, Haroldo de Camposa (1929–2003). W niniejszym artykule na przykładzie analizy kontrastywnej wybranych tekstów piosenek w ich wersjach oryginalnych i przekładach pióra Młynarskiego podjęto próbę pokazania, w jaki sposób na kanwie francuskich tekstów oraz muzyki polski poeta i szansonista stworzył nowe teksty często obfitujące w zupełnie inne aluzje kulturowe niż te obecne w wersjach oryginalnych. Zachowując dominantę meliczną piosenek, Młynarski modyfikował warstwę semantyczną w celu dostosowania utworów do odbiorców docelowych, co dowodzi, że był świadomy również wartości marketingowej swych tłumaczeń, a więc cechy branej pod uwagę także w dzisiejszym rozumieniu usługi transkreacyjnej jako celowej adaptacji, uwzględniającej realia społeczno-kulturowe oraz sferę emocjonalną docelowych odbiorców, a także specyfikę rynku docelowego.

18

Le français « sauvage » dans les chansons d’Édith Piaf – un aperçu didactique

51%

Gajos M.

Neofilolog

|

2022

|

issue 59/2

144-164

EN

Édith Giovanna Gassion, known as Édith Piaf recorded more than three hundred songs. Her repertoire is as rich as her biography. Often, in the texts of Piaf’s songs, we can find some traces of her life, stories that she had told to her lyricists, who made use of them by suggesting that her songs qualified as realistic. While analysing the texts of Édith Piaf’s songs created between 1935 and 1963, we can identify the vocabulary belonging to the slang register. In the linguistic part of our article, we will try to present this lexicon. In the didactic part of our article we will look at the problem of pedagogical exploitation of the slang vocabulary contained in the songs of Édith Piaf.

19

Tęsknię Więc Jestem, O Zachowywaniu Pamięci. Na Przykładzie Miasteczka Bełz

51%

Kiec I.

Sztuka i Dokumentacja

|

2018

|

issue 18

275-284

PL

Artykuł jest poświęcony kolejnym wersjom piosenki Miasteczko Bełz Aleksandra Olshanetsky’ego (muzyka): 1) Mein sztetełe Bełz, 1932 (słowa w jidysz Jacob Jacobs; przekład polski 1935 – J. Roman); 2) Miasteczko Bełz dwadzieścia lat po wojnie, dwie wersje z lat sześćdziesiątych (słowa Agnieszka Osiecka); 3) Miasteczko Bełz. Pół wieku później, połowa lat dziewięćdziesiątych (słowa Roman Kołakowski); 4) Warszawo ma, 1947 (słowa Ludwik Starski). Kolejne zmiany tekstu działają na zasadzie palimpsestu – częścią, która nie ulega zatarciu, jest słowo „miasteczko” i jego nacechowane historycznie znaczenie oraz melodia z żydowskim ludowym motywem muzycznym. Te dwa powtarzalne elementy sprawiają, że kolejne kontrafaktury ujawniają źródła wszechobecnej we współczesnym świecie nostalgii oraz dokumentują sposoby działania pamięci. Kontekstem dla rozważań jest opowiadanie Zygmunta Haupta Lili Marleen.

20

Exigences formelles et transition semantique dans la traduction des chansons filmiques

51%

Dąbek K.

Roczniki Humanistyczne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 5: Neofilologia

183-197

PL

Artykuł podejmuje problem zmian semantycznych w przekładzie piosenki filmowej. W odwołaniu do osiągnięć innych badaczy, zwłaszcza Tidtforda (1982) oraz Mayoral, Kelly i Gallardo (1988) autorka podkreśla specyfikę przekładu korpusu i krytykuje tradycyjne, tekstologiczne ujęcie tematu. Równocześnie wskazuje na rozbieżność teorii pragmatyczno-komunikacyjnej z praktyką przekładu. Poprzez analizę kontrastywną piosenek z dziesięciu wybranych filmów w czterech wersjach językowych (angielskiej, francuskiej, hiszpańskiej i polskiej) stara się wykazać brak oczywistego związku między koniecznością synchronizacji systemów komunikacyjnych z semantyczną i strukturalną wiernością przekładu. W celu ukazania ogólnych mechanizmów postuluje jednoczesną analizę korpusu mówionego i pisanego (dubbing i napisy), a także dywersyfikację uniwersów źródłowych. Ostatecznie zwraca uwagę na nadrzędną rolę tłumacza, posiadanych przezeń umiejętności i wiedzy w procesie autonomizacji translatu.

EN

The article undertakes an issue of semantic shifts in translation of soundtrack lyrics. In reference to the achievements of other linguists as Tidtford (1982) and Mayoral, Kelly, Gallardo (1988) the author stresses the specificity of the corpus translation and she criticizes a traditional textual approach in description of the subject. At the same time, she points out a contrariety between the pragmatic and communicative theory and the practice of translation. Through the contrastive analysis of the songs issued from four language versions of ten movies she attempts to reveal the lack of an obvious connection between the structural-semantic fidelity of translation and the necessity of synchronizing the communication systems. In order to raise the general mechanisms, she postulates parallel researches of the corpus, both oral and written (dubbing vs subtitling) and the variegation of source universes. Finally, she signalizes the primary role of the translator, his knowledge and capacities in the process of a translate’s autonomization.

FR

L’article aborde la problématique des changements sémantiques dans la traduction des chansons filmiques. En s’appuyant sur les considérations d’autres chercheurs, notamment celles de Tidtford (1982), Mayoral, Kelly, Gallardo (1988) l’auteur met en relief la spécificité de la traduction effectuée sur un corpus et elle critique l’approche textologique habituelle en tant que moyen d’analyse. En outre, elle indique la divergence entre la théorie pragmatico-communicationnelle et la pratique de la traduction. A travers une analyse contrastive des textes de dix films en quatre langues choisies (anglaise, française, espagnole et polonaise) elle tente de prouver qu’il n’existe pas de rapport évident entre la nécessité de synchroniser les voies de communication et la fidélité sémantique et structurelle de la traduction. Elle suggère aussi bien une analyse parallèle des corpus oral et écrit (doublage et sous-titrage) que la nécessité de diversifier des sources qui servent de point de départ pour les recherches traductologiques. Enfin, elle souligne le rôle des capacités du traducteur dans le processus d’autonomisation de traduction.

Refine search results

Piosnki nie tylko Zana - nawiązania i kontynuacje

Pod urokiem piosenki – o twórczości Juliana Tuwima dla kabaretów, teatrów i filmu

Роль песен и стихотворений на занятиях по РКИ с польскими студентами

Zastosowanie piosenki we wspomaganiu rozwoju sprawności językowych, komunikacyjnych i poznawczych dziecka

Życie jako wartość i antywartość w twórczości lirycznej Agnieszki Osieckiej

Co dzieci myślą o muzyce? Interpretacja muzycznych i literackich treści utworu Sanctus w wypowiedziach dzieci

Pamięć i zapomnienie wpisane w zaśpiewane wiersze (na przykładzie Haliny Poświatowskiej)

Just Like a Woman. Bob Dylan o kobietach i mężczyznach

Autotematyzm w piosence na przykładzie twórczości Pablopavo (Pawła Sołtysa)

The origins of creation of Jerzy Paramonow’s figure in the cultural texts devoted to his actions

Piosenka w polskim filmie socrealistyczym

Jak uczyć języka? Piosenka w pracy na lektoracie języka polskiego jako obcego.

Pasjonująca gra. Ballada o szachiście i inne „ciekawe piosenki” Wojciecha Młynarskiego napisane z Jerzym Wasowskim w okresie stanu wojennego (1982–1983)

„Znawca miłosnych pieśni / i dojrzałych czereśni” – o zaśpiewanych wierszach Ewy Lipskiej

Od les goguettes do kabaretów, czyli o zależnościach między polską i francuską piosenką kabaretową z przełomu XIX / XX wieku

Polska i polskość w tekstach kultury popularnej (na przykładzie wybranych piosenek)

Transkreacja w przekładzie melicznym. Piosenki Charles’a Aznavoura w twórczych tłumaczeniach Wojciecha Młynarskiego

Le français « sauvage » dans les chansons d’Édith Piaf – un aperçu didactique

Tęsknię Więc Jestem, O Zachowywaniu Pamięci. Na Przykładzie Miasteczka Bełz

Exigences formelles et transition semantique dans la traduction des chansons filmiques