Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help
Authors help
Years help

Results found: 176

first rewind previous Page / 9 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  planowanie przestrzenne
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 9 next fast forward last
PL
Współcześnie funkcjonujące systemy planowania przestrzennego są efektem ich ewolucji przebiegającej przez dziesięciolecia w specyficznych warunkach politycznych, ekonomicznych i społecznych. Zmienność tych warunków miała wpływ na paradygmaty planowania przestrzennego i konkretne rozwiązania legislacyjne decydujące o strukturach organizacyjnych, kompetencjach i sposobach działania podmiotów odpowiedzialnych za planowanie przestrzenne. W artykule przedstawiono system planowania przestrzennego w Anglii, który jest inny niż w Szkocji, Walii i Irlandii Północnej, ale oparty na ogólnych wytycznych brytyjskich (National Planning Policy Guidelines) które określają główne zasady planowania przestrzennego. Omówiono podstawowe regulacje prawne i dokumenty planistyczne zwracając uwagę na spójność dokumentów z poziomu regionalnego i lokalnego. Przedstawiono także mechanizmy i instrumenty kontrolne oraz kwestię konsultacji społecznych: jej znaczenia i stosowanych praktyk.
EN
Contemporary spatial planning systems were created in the evolutionary process that took place under specific political, economic, and social circumstances. Changes of these circumstances had impact on spatial planning paradigms and legislative regulations that shaped organizational structures, responsibilities and modes of operations of institutions responsible for spatial planning. In this article the system of spatial planning in England is presented. Although the English system differs from those functioning in Scotland, Wales, and Northern Ireland they are all based on National Planning Policy Guidelines that set basic rules for spatial planning. The article contains description of main legal regulations and planning documents in the context of programmatic cohesion of planning documents from regional and local levels. Mechanisms and instruments used for control purposes and importance and practice of social participation in the planning process are also discussed.
PL
Możliwości kształtowania ładu przestrzennego są zdeterminowane w zasadniczym stopniu przez rozwiązania legislacyjne dotyczące planowania przestrzennego. Rozwiązania te określają kształt struktur organizacyjnych i kompetencje instytucji odpowiedzialnych za planowanie oraz stosowane procedury, mechanizmy i instrumenty planistyczne. W artykule przedstawiono doświadczenia francuskie dotyczące planowania przestrzennego koncentrując się na kwestiach mających największy wpływ na skuteczność podejmowanych działań planistycznych. Omówiono w tym kontekście kompetencje różnych szczebli administracji publicznej i scharakteryzowano podstawowe organy o kompetencjach planistycznych. Przedstawiono także główne narzędzia planistyczne oraz mechanizmy stosowane dla ochrony i kształtowania ładu przestrzennego. Artykuł zawiera także opis obowiązujących aktów prawnych tworzących ramy kształtowania ładu przestrzennego i dokumentów planistycznych. W artykule zwraca się uwagę na ponad gminny poziom planowania przestrzennego, który związany jest z koniecznością skoordynowanej interwencji planistycznej na obszarach powiązanych funkcjonalnie a znajdujących się w jurysdykcji różnych władz.
EN
Possibilities of shaping spatial order and conditions for sustainable development depend to large extend on legislation concerning spatial planning. Legislation determines organizational structures and competencies of institutions responsible for spatial planning as well as planning procedures, mechanisms, and instruments. The article presents French experience concerning spatial planning and is focused on issues that are the most important for effectiveness of undertaken planning activities. Competencies of different tiers of public administration are described and brief characteristics of key institutions are given. The main planning instruments and mechanism used to protect spatial order are presented in the context of current legislation and obligatory planning documents. The article emphasizes supra local planning dimension that is necessary to address development problems of functionally integrated areas that are under jurisdiction of different local authorities.
PL
Artykuł prezentuje problematykę dotyczącą ładu przestrzennego toruńskiej starówki, analizowanego przez pryzmat opinii mieszkańców miasta. Przedmiotowe zagadnienie zostało odniesione do kwestii nowego urbanizmu, będąc jego integralnym składnikiem. Ład przestrzenny, jako istotny element wpływający na funkcjonowanie miasta, postrzegany jest różnie przez poszczególne grupy wiekowe, które jednak zgodnie twierdzą, że odgrywa on ważną rolę w mieście, ponieważ buduje jego klimat i jest gwarantem dobrej jakości życia. Z przeprowadzonych badań wynika, że Stare Miasto w Toruniu jest enklawą ładu przestrzennego i w ten sposób postrzegane jest przez mieszkańców – użytkowników przestrzeni. Zespół Staromiejski w Toruniu jest przykładem realizacji idei nowego urbanizmu, która łączy kompleksowo uwarunkowania przestrzenne z oczekiwaniami mieszkańców.
PL
W artykule zaprezentowano wyniki analiz dotyczących planowania przestrzennego w gminach z końca 2004 roku, udostępnionych dzięki uprzejmości Departamentu Ładu Przestrzennego i Architektury w Ministerstwie Transportu i Budownictwa, a uzyskanych w ankiecie GUS. Omówiono pokrótce najważniejsze wskaźniki obrazujące zaawansowanie prac planistycznych, zwłaszcza opracowanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Przeanalizowano też szeroki zakres czynników, głównie społeczno-ekonomicznych, mogących wpływać na stan planowania przestrzennego. Na podstawie przeprowadzonych badań sformułowano wnioski praktyczne dla polityki regionalnej.
EN
The article presents the analysis of spatial planning process in communities at the end of 2004, based on information by Ministry of Transport and Construction and Central Statistical Office survey. Briefly discussed are the most important indicators reflecting the advancement of planning works. As a result of the research carried out, the practical conclusions for the regional politics were formulated. The research helped to identify and judge the state of the preparation of planning works in relation to the forming of spatial structure in the country. The analysis shows that the state of the planning works in the municipalities especially in relation to local plans, is unsatisfactory especially in urban areas. The planning predictions, contained in Priorities and Conditions… should be also critically judged. They are unrealistic, inconsistent with the real socio-economic situation. In the future it is necessary to develop a detailed monitoring system for the spatial planning on a regional, sub-regional and local scale.
EN
In this chapter author presents the most important theories on creating safe space. The most influential of them were detailed examined i.e. Newmana, Jeffry, Jacobs, Van Soomeren, Clarke, Nelsona and Brantinghams’ theories. Next the Crime Prevention through Environmental Design program were discussed. In the last part of the chapter examples of program implementation were presented.
PL
Strategia rozwoju turystyki w województwie wielkopolskim do 2020 roku ma charakter prospołeczny, ukierunkowany na rozwój Wielkopolski, podniesienie atrakcyjności turystycznej, a tym samym poprawę jakości życia mieszkańców oraz wzrost jakości usług. Realizacja ustaleń tego dokumentu wpłynie pozytywnie na ochronę środowiska przyrodniczego i kulturowego oraz krajobraz. W artykule ukazano kierunki zmian, jakich należy się spodziewać w związku z realizacją Strategii, oraz zaproponowano propozycje działań minimalizujących i kompensujących negatywne oddziaływania związane z wdrożeniem ustaleń zawartych w tym dokumencie. Przedstawione w nim kierunki interwencji, które oceniono jako korzystne dla środowiska w zakresie poszczególnych jego elementów, należy traktować jako szeroko pojęte działania związane z zapobieganiem lub zmniejszaniem zagrożeń i negatywnych oddziaływań środowiskowych. Natomiast wspieranie zamierzeń inwestycyjnych w zakresie infrastruktury wypoczynkowej oraz towarzyszącej jej infrastruktury komunikacyjnej i technicznej oceniono jako mało korzystne lub niekorzystne dla środowiska. Poprawa stanu środowiska przyrodniczego jest istotnym czynnikiem warunkującym rozwój różnych form turystyki. Niekorzystny stan środowiska stanowi natomiast barierę dla turystycznego wykorzystania danego waloru.
PL
Partycypacja to wielowymiarowe zjawisko odnoszące się do różnych obszarów życia społecznego i gospodarczego. Dotyczyć może zarówno indywidualnych preferencji związanych z codziennymi wyborami jednostki, uczestnictwa w życiu społecznym wspólnoty, jak i zaangażowania jednostek w działania struktur oraz instytucji demokratycznego państwa. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie dyskusji na temat pojęcia partycypacji społecznej, zwłaszcza w kontekście relacji społeczeństwa ze sferą administracji publicznej. Wskazane zostały najważniejsze formy oraz zakres partycypacji społecznej. Szczególną uwagę poświęcono znaczeniu procesów uspołecznienia w planowaniu przestrzennym, które stanowi jeden z podstawowych elementów zarządzania terytorialnego w samorządzie lokalnym.
PL
Celem artykułu jest przedstawienie metodyki i oceny ładu i nieładu przestrzennego w zrównoważonym rozwoju społeczno-gospodarczym oraz planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Problematyka kształtowania przestrzeni wynika z wielu czynników zarówno zewnętrznych (polityki państwa i władz samorządowych), jak i wewnętrznych, w tym zwłaszcza przyrodniczo-ekologicznych, architektoniczno-urbanistycznych, historyczno-kulturowych i społeczno-ekonomicznych. W artykule przedstawiono propozycję metodyki wyznaczania obszarów ładu i nieładu przestrzennego na podstawie 13 cech diagnostycznych obejmujących ww. czynniki dla 144 gmin województwa kujawsko-pomorskiego (w latach 2010–2015). Zastosowanie powyższej metodyki pozwoliło też na wyróżnienie jednostek administracyjnych oraz większych obszarów (kilku gmin) o wyjątkowych walorach i predyspozycjach dla kształtowania zintegrowanego ładu przestrzennego, dalszych planów rewitalizacji oraz audytu krajobrazu.
PL
Tereny zurbanizowane są szczególnie narażone na ryzyko powodziowe z uwagi na bardzo wysokie straty materialne i niematerialne mogące wystąpić w wyniku powodzi. Konieczność zachowania i poprawy bezpieczeństwa powodziowego obszarów miejskich niestety stoi często w konflikcie z wartościami przyrodniczymi i krajobrazowymi doliny rzecznej. Zrównoważony rozwój (zagospodarowanie) obszarów zalewowych, jako rozwiązanie tego problemu, ma na celu pogodzenie potrzeb ochrony ludzi i mienia przed powodzią z ochroną przyrody. Zagospodarowanie obszarów zalewowych powinno bowiem uwzględniać oddziaływanie praw przyrody i charakterystycznych rytmów życia rzeki i przez to zapewnić bezpieczeństwo zdrowia i życia ludności oraz ich mienia, a także niezakłócone funkcjonowanie miasta i jego gospodarki.
PL
Znaczna część terytorium Polski objęta jest różnymi formami przestrzennej ochrony przyrody. Dla wielu spośród tych form (np. dla parków narodowych i krajobrazowych) sporządzane są plany ochrony, określające cele i zasady ochrony. Jednym z zagrożeń, wobec których stoją obszary chronione, jest ekspansja zagospodarowania przestrzennego. Plany ochrony wpływają zatem na zagospodarowanie przestrzenne, przede wszystkim na plany i studia zagospodarowania przestrzennego. Jednak efektywność ochrony walorów przestrzeni przed presją zagospodarowania przestrzennego, czyli skuteczność realizacji celów ochrony, jest zróżnicowana i z reguły niedostateczna. Poprawa tej skuteczności jest możliwa poprzez zmianę formuły planów ochrony na analogiczną do dokumentów miejscowego planowania przestrzennego.
EN
A significant part of the territory of Poland is covered by various forms of spatial nature pro-tection. In respect of many of these forms (e.g., national and landscape parks ), protection plans are drawn up, setting out the objectives and principles of protection. Expansion of spatial de-velopment is one of the threats faced by protected areas. Therefore protection plans affect spatial development, especially spatial development plans and studies. However, the effec-tiveness of protection of space assets from the pressure of spatial development, that is the ef-fectiveness of achievement of protection objectives, is varied and generally inadequate. It is possible to enhance this effectiveness by changing the form of protection plans for a form sim-ilar to that of local spatial planning documents.
EN
A growing interest in public health and development planning is well visible in Sweden, and therefore, also reflected in both regional and municipal plans. There are, however, only few concrete examples of such integration up to now in Sweden and other countries. The aim of this article is to describe how public health issues are addressed in planning in the Stockholm region. What kind of methods has been used and what experiences have been gained from integration of health related issues in the planning of the region.
XX
W Szwecji istnieje duże zainteresowanie zdrowiem publicznym i powszechną praktyką jest włączanie tej tematyki do planowania rozwoju. Kwestie zdrowia publicznego obecne są więc w planach regionalnych i lokalnych. Problemem jest jednak zintegrowane podejście, w którym sprawy zdrowotne wpisywane są w różne polityki, wynikające z przyjętych strategii rozwoju. Celem tego artykułu jest przedstawienie, w jaki sposób kwestie związane ze zdrowiem publicznym traktowane są w podejściach i procedurach planistycznych w regionie Sztokholmu. Jakie metody stosowane były do tej pory i jakie są doświadczenia regionu z integrowaniem problemów zdrowia z innymi zagadnieniami tematycznymi, które są przedmiotem planowania.
PL
W artykule poruszono zagadnienie przestrzeni publicznych. Podjęto próbę ich zdefiniowania oraz wskazania roli, jaką odgrywają owe przestrzenie w tkance miejskiej i życiu mieszkańców. Szczególną uwagę zwrócono na problem marginalizacji i degradacji publicznych przestrzeni otwartych w województwie mazowieckim. Wśród powodów takiego stanu rzeczy wymieniono niekonsekwencje prawne, nieświadomość wagi i skutków podejmowanych decyzji oraz zwycięstwo wartości ekonomicznych nad społecznymi. W artykule w sposób syntetyczny przedstawiono także regulacje dotyczące publicznych przestrzeni otwartych w dokumentach, prawie oraz zwyczajach UE i na świecie. Ponadto wskazano zjawiska najbardziej rzutujące na jakość przestrzeni, m.in. takie jak wygradzanie osiedli oraz suburbanizację. W części końcowej przeanalizowano możliwości zahamowania procesu zawłaszczania publicznych przestrzeni otwartych, np. poprzez zmianę prawa, zmianę mentalności społeczeństwa oraz realizację konkretnych czynności planistycznych, przede wszystkim uchwalanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.
EN
The article discusses the problem of public space. An attempt is undertaken to define the concept and the role public space plays in the urban fabric and the life of its inhabitants. Particular attention has been given to the problem of marginalization and degradation of open public spaces in the Mazovian voivodeship. Among the identified causes of such a process one may name: inconsistent legal provisions, a lack of awareness of the gravity and consequences of decisions undertaken and a primacy of economic over social values. The article presents in a comprehensive manner the regulations concerning public space to be found in documents, legal acts and customs in the EU and other parts of the world. Furthermore, phenomena having the strongest influence on the quality of public space have been identified, i.e. the building of fences and walls around housing estates and suburbanization. The final part consists of an analysis of how the successive enclosures of open public spaces can be stopped, i.e. through changing the law, changing the way people think or implementing specific planning activities, in particular preparing and adopting local land-use plans.
PL
Celem badań jest ocena możliwości rozwoju przestrzenno-krajobrazowego miasta nad rzeką w kontekście terenów zalewowych. Przedmiotem badań są obszary zurbanizowane oraz tereny niezalesione miasta i gminy Drezdenko. W badaniach zastosowano metodę analizy graficznej i opisowej na podstawie dokumentów planistycznych i obowiązujących przepisów. Wyodrębnione zostały również charakterystyczne cechy miasta i gminy Drezdenko w zakresie uwarunkowań fizjograficznych i terenów zalewowych. Badania wykazały, że obszary zalewowe wyznaczone na podstawie obowiązujących przepisów zajmują prawie trzy czwarte powierzchni miasta i większość obszarów niezalesionych gminy, które stanowią znaczne utrudnienia w zagospodarowaniu przestrzennym i kształtowaniu krajobrazu miasta Drezdenko.
PL
Dla umożliwienia migracji roślin i zwierząt pomiędzy różnymi oddalonymi od siebie obszarami przyrodniczymi konieczne jest zachowanie pomiędzy nimi korytarzy ekologicznych. Ważną rolę w tym zakresie ma do spełnienia planowanie przestrzenne, szczególnie na szczeblu lokalnym, na którym reguluje się bezpośrednio sposób kształtowania przestrzeni.
EN
To allow for migration of plants and animals between various distant ecosystems, it is necessary to keep ecological corridors between them. An important role in that area is played by spatial planning, especially at the local level at which the spatial shaping methods are directly regulated.
PL
Dynamiczne zmiany gospodarcze i społeczne, przy jednocześnie spadającej liczbie kandydatów na wyższe uczelnie, tworzą wyzwania także dla ośrodków akademickich zajmujących się geografią społeczno-ekonomiczną. Wyzwania te rodzą konieczność zwiększenia nie tylko dydaktycznej, lecz przede wszystkim badawczej przydatności tej gałęzi dla sfery praktyki nauki. Szczególnie celowe byłoby wzmocnienie pozycji badań geografii społeczno-ekonomicznej jako analitycznej podstawy dla planowania przestrzennego. Obecny stan zagospodarowania przestrzeni w Polsce wskazuje bowiem, że w najbliższych latach znaczenie planowania przestrzennego musi wzrosnąć. Jednakże jednoczesny wzrost znaczenia geografii będzie wymagać rozszerzenia przedmiotu jej badań na nowe obszary, zwłaszcza kojarzone dotychczas z urbanistyką.
EN
Dynamic economic and social changes, combined with the decreasing number of candidates to universities, create challenges also to academic centres dealing with socio-economic geography. These challenges generate the need to enhance not only the educational, but above all the research usefulness of this branch for the practical aspect of science. In particular, it would be advisable to strengthen the position of research in socio-economic geography as an analytical basis for spatial planning. The current state of space development in Poland shows that, in the coming years, the importance of spatial planning must increase. However, the simultaneous increase in the importance of geography will require extending the scope of geography research to include new areas, especially those which so far have been associated with urban planning.
PL
Aktualne użytkowanie gruntów prawie zawsze jest kompromisem pomiędzy społecznymi, gospodarczymi, przestrzennymi i środowiskowymi potrzebami. Celem badań było przedstawienie ilościowe i jakościowe gruntów wyłączonych z produkcji rolnej i leśnej w ostatnich dziesięciu latach w województwie mazowieckim oraz analiza przydatności gruntów pod zabudowę na przykładzie wybranych obrębów zlokalizowanych na terenie Obszaru Metropolitalnego Warszawy. Do badań wykorzystano dane dotyczące jakości gleb, ewidencję gruntów i budynków oraz ortofotomapy. Uwzględniono procedurę wyłączenia gruntów z produkcji wynikającą z ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, wilgotność, nośność gruntów, strukturę własności i kształt działek ewidencyjnych. Z przeprowadzonych badań wynika, że pozyskanie terenów pod zabudowę powinno być wsparte analizami oceniającymi predyspozycje terenu oraz bardzo często regulacją stosunków własnościowych.
first rewind previous Page / 9 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.