Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  plant
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
Basic linguistic ontology and plants: A semantic sketchThis article is devoted to verbs collocating with the Polish lexeme roślina ‘plant’. The aim of the study is to determine the linguistic status of the plant and to investigate whether it is ‘someone’ or ‘something’ in view of the semantics of the verbs in question. The author analyses cases in which the plant appears in the semantic role of the agent. She makes conclusions about how the lexeme roślina functions in Polish and defines its unique features (semantic connectivity) and semantic roles. The study is based on language surveys conducted among native speakers of Polish. Language analysis reveals the place of the plant in the hierarchy of living organisms. Elementarna ontologia językowa rośliny – szkic semantycznyPrzedmiotem artykułu są polskie czasowniki, które zgodnie z łączliwością semantycznoskładniową występują z leksemem roślina. Celem tekstu jest ustalenie językowego statusu rośliny oraz, dzięki badaniu semantyki czasowników, znalezienie odpowiedzi na pytanie, czy roślina jest kimś, czy czymś. Autorka analizuje czasowniki, w których roślina występuje w semantycznej roli agensa; następnie na podstawie badań językowych formułuje wnioski dotyczące sposobu funkcjonowania leksemu roślina w języku polskim, określając jego cechy unikatowe (łączliwość semantyczną) oraz role semantyczne. Metody wykorzystane w pracy to testy językowe na materiale pozytywnym i negatywnym oparte na kompetencji językowej użytkowników polszczyzny. Analiza językowa odkrywa miejsce wyznaczone dla rośliny w hierarchii organizmów żywych.
EN
While at first glance the difference between fruit and vegetables appears to be clear, there are some problematic cases. One of them is the tomato, which is commonly regarded as a vegetable, although – technically speaking – it is a fruit. The aim of the present paper is to explain the controversies concerning the classification of tomatoes and other similar examples. In particular, the prototype-based approach to categorisation appears to offer a better chance of revealing the mechanisms that stand behind the issue of categorisation, than the classical approach.
EN
W Polsce większość roślin leczniczych nadal pozyskuje się z naturalnych siedlisk. Jednak w niektórych regionach, zwłaszcza w okolicach dużych miast, antropogeniczne oddziaływania i zanieczyszczenia powodują, że zbiory tych roślin są niemożliwe. Dlatego bardzo ważne jest, aby szukać miejsc, w których koncentracja roślin leczniczych będzie wystarczająca do pozyskiwania. Celem niniejszej pracy było zbadanie składu flory zielnej w obrębie wsi Chocznia (województwo małopolskie, Polska Południowa), ze szczególnym zwróceniem uwagi na gatunki lecznicze. W różnych warunkach siedliskowych wyznaczono na badanym obszarze 10 stanowisk, z których zbierano materiał roślinny. Zbiory wykonano w okresach wegetacyjnych 2014 i 2015 roku. Materiały zbierano kilka razy w ciągu sezonu, zwracając uwagę na fenologię gatunków. Dokumentacją badań był zielnik, zdeponowany na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie w Zakładzie Botaniki. Analiza florystyczna stanowisk wykazała łącznie 99 gatunków roślin zielnych z 37 rodzin. Ponad połowa z nich (60 gatunków) posiadała właściwości lecznicze. Najwięcej gatunków leczniczych reprezentowało rodziny: Asteraceae (9 gatunków), Lamiaceae (7 gatunków), Rosaceae (5 gatunków), Fabaceae i Brassicaceae (po 4 gatunki), Plantaginaceae (3 gatunki). Wśród roślin leczniczych, gatunków częstych w skali terenu stwierdzono 27, a pospolitych 11. Potencjalnie do zbioru na potrzeby ziołolecznictwa nadaje się tu łącznie 38 gatunków. Badane stanowiska położone są z dala od strefy zanieczyszczeń, dużych miast i autostrad. Stąd miejscowość ta wydaje się być dobrym obszarem do zbierania surowców zielarskich na potrzeby przemysłu farmaceutycznego i na użytek własny.
EN
In the 21st century the manufacturing business has a lot of possibilities in using of the recycling process. The Public-Private Partnership business model can improve the recycle business. The core challenge is a creation of a new PPP business manufacturing model especially in the recycling business. The purpose of the article is the reasoning for a new PPP business model referring to an idea about new PPP recycle-manufacturing business mechanism. The article suggests creation of the business model BLoOO (build - lease operational - own - operate) and advocates it as the decision for improvement a manufacturing business.
EN
The first part of the article is devoted to a reconstruction, by means of the cognitive definition, of the linguo-cultural view of pepper in Polish folk culture. The rich body of 19th- and 20th-c. data comes from the files of the Dictionary of Folk Stereotypes and Symbols (text of folklore in a variety of genres, records of beliefs and cultural practices) as well as from dictionaries of Polish (general, dialectal, phraseological, and etymological). Pepper is imaged through language not only as a hot and bitter spice, formerly expensive and much desired, but also as a substance with several applications in medicine and magic. Because of its sharp taste, pepper also connotes such features as ‘malice’, ‘offense’, ‘indecency’, ‘vulgaritycoarseness’, ‘destruction’, or ‘stupidity’, which is especially conspicuous in the semantics of its many derivatives, mainly obscene expressions and swearwords such as pieprzyć ‘talk bullshit’ or ‘screw’, spieprzyć ‘screwfuck up’, zapieprzyć ‘steal’, wypieprzyć ‘dump’, etc. These are in focus in the second part of the article, where it is investigated how they are related to the linguo-cultural stereotype of pepper.
PL
W pierwszej części artykułu autorka rekonstruuje metodą definicji kognitywnej językowo-kulturowy obraz pieprzu w polskiej tradycji ludowej. Podstawę analizy stanowi bogaty materiał XIX- i XX-wieczny pochodzący z kartoteki Słownika stereotypów i symboli ludowych (różnogatunkowe teksty folkloru oraz zapisy wierzeń i opisy praktyk ludowych) oraz dane systemowe czerpane ze słowników języka polskiego (ogólnych, gwarowych, frazeologicznych, etymologicznych). Pieprz jest traktowany nie tylko jako ostro-gorzka przyprawa, dawniej droga i pożądana, ale też jako środek mający liczne zastosowania lecznicze i magiczne. Ze względu na palący smak konotuje też takie cechy, jak złośliwość, obraza, nieprzyzwoitość, wulgarność, zniszczenie, głupota, co jest szczególnie widoczne w znaczeniach licznych derywatów pochodzących od wyrazu pieprz, głównie czasowników, należących dziś do „kanonu” polskich przekleństw i wulgaryzmów, np. pieprzyć, spieprzyć, zapieprzyć, wypieprzyć i in. Ich analizą zajmuje się autorka w drugiej części artykułu, próbując określić, na ile bliski jest ich związek z językowo-kulturowym stereotypem pieprzu.
EN
In the years 1928-1932, the Ukrainian SSR became a region whose industry be-came a priority for industrialization in accordance with the relevant plans of the federal gov-ernment. However, the results of this process in Soviet Ukraine did not bring the expected results. Because of this factor, the role of Ukrainian industry in the union plan of industriali-zation has changed from avant-garde to ballast. One of the steps of the government of the USSR aimed at restoring the original idea was to creation of the plant automatic machines on the territory of the Ukrainian SSR. For the sake of his sake, he has done a great job in the saturation of the region and in the wilderness, and thus, the solution to part of the problem of the lack of manufacturing capacity of Ukrainian machinery manufacturing plants, which arose due to the failure to comply with the first five-year plan. Meanwhile, the further devel-opment of the industrialization of the USSR showed the need to organize the production of automatic machine tools in the entire Soviet country. As a result, the construction of a suita-ble plant in Kiev has been revised in the direction of enlargement. However, not only was the number of organizational mistakes made at the organization stage of the plant not elimi-nated, but new ones were made. As a result, the plant of automatic machine tools in Kiev was introduced into the planned production volume with almost three years delay. For this reason, before the beginning of World War II, the Soviet machine industry branch did not receive the required amount of appropriate equipment and remained dependent on this product range from the more industrialized countries in the world.
PL
W latach 1928-1932 Ukraińska SRR stała się regionem, którego przemysł zaznał priorytetową industrializację zgodnie z odpowiednimi planami rządu związkowego. Jednak wyniki tego procesu na Ukrainie Radzieckiej nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. Przez ten czynnik rola ukraińskiego przemysłu w związkowym planie uprzemysłowienia zmieniła się od awangardy do balastu. Jednym z kroków rządu ZSRR mającego na celu przywróce-nie pierwotnej idei było stworzenie na terytorium Ukraińskiej SRR fabryki warsztatów-automatów. Przy pomocy tego wydarzenia oczekiwano nasycenia przemysłu regionalnego sprzętem o wysokiej wydajności, a tym samym rozwiązania części problemu braku zdolności wytwór-czych zakładów budowy maszyn ukraińskich, który powstał z powodu niespełnienia pierw-szego pięcioletniego planu. Tymczasem dalszy rozwój industrializacji ZSRR pokazał po-trzebę zorganizowania produkcji automatycznych obrabiarek w skali całego kraju radziec-kiego. W rezultacie rozpoczęta budowa odpowiedniej fabryki w Kijowie została zrewidowana w stronę powiększenia. Jednak przy tym nie tylko nie był zlikwidowany szereg omyłek organi-zacyjnych popełnionych na etapie organizacji zakładu, ale zostały dokonane nowe. W wy-niku tego fabryka obrabiarek automatycznych w Kijowie została wprowadzona do planowa-nej wielkości produkcji z niemal trzyletnim opóźnieniem. Z tego powodu, przed rozpoczę-ciem II wojny światowej radziecka gałąź przemysłu maszynowego nie otrzymała wymaganej ilości odpowiedniego sprzętu i pozostała zależna od tego asortymentu produktów od bar-dziej uprzemysłowionych krajów świata.
EN
The research issues presented in the article focuses on the State Plant Health and Seed Inspection Service and its tasks. Its role of phytosanitary inspection is particularly emphasized. This institution is responsible for the control of plant products that are moving across borders and the issuing of phytosanitary certificates. In the deliberations, an attempt is made to verify the thesis that with the current material resources, the method of financing this institution and its complex organizational structure, it will be important to take actions aimed at increasing the effectiveness of its operation. In the context of the export of agricultural products, this can be done by simplifying the procedures for issuing phytosanitary certificates. Global forecasts speak of the growing role of trade in plant products, but also of the difficulties that may be imposed on it. Poland is a significant exporter of such products. To maintain this status, good cooperation between PIORiN – farmers, agricultural producers and exporters is essential. It may require the development of common procedures, the fulfillment of which by manufacturers would pay off with a simplified certification procedure, and PIORIN would allow focusing efforts on other tasks required by the regulations.
PL
Artykuł p oświęcony jest Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa i jej zadaniom, ze szczególnym uwzględnieniem jej roli jako służby fitosanitarnej, odpowiedzialnej za kontrolę produktów roślinnych przemieszczanych przez granice oraz wydawanie świadectw fitosanitarnych. W prowadzonych rozważaniach podjęta jest próba zweryfikowania tezy zakładającej, że przy obecnych zasobach materialnych, sposobie finansowania tej instytucji oraz jej złożonej strukturze organizacyjnej, istotne będzie podjęcie działań mających na celu zwiększenie efektywności jej działania, w celu utrzymania zdolności obsługi wielu usługobiorców. W kontekście eksportu produktów rolnych może to nastąpić poprzez uproszczenie procedur wydawania świadectw fitosanitarnych. Światowe prognozy mówią bowiem o rosnącej roli handlu produktami roślinnymi, ale także o utrudnieniach, które mogą być na niego nakładane. Polska jest znaczącym eksporterem takich produktów. Aby utrzymać ten status, niezbędna jest dobra współpraca PIORiN z rolnikami, producentami rolnymi, eksporterami. Może ona wymagać wypracowania wspólnych procedur, których spełnienie przez producentów procentowałoby uproszczoną procedurą przyznawania świadectwa, a PIORiN pozwalałoby koncentrować siły na innych zadaniach wymaganych przez przepisy
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.