Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  pneuma
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Body, Soul and Spirit. Henri de Lubac’s Vision of Tripartite Anthropology

100%
Persidok A.
Verbum Vitae
|
2022
|
vol. 40
|
issue 3
715-732
EN
The article discusses “tripartite anthropology” developed by Henri de Lubac, with particular emphasis on the concept of the “spirit”. The analysis carried out herein aims firstly to reconstruct a coherent anthropological vision from the fragments scattered in various works of this classic 20th-century theologian. Secondly, it aims to show that the vision of “tripartite anthropology” is still a valid response to contemporary attempts to reduce human existence to the body and psyche. In this context, particularly important is the paradoxical nature of the “spirit,” as shown in this study, which is understood as the sphere of human openness to transcendence: it represents both the coping and the center of human nature. Bringing to light this dual role of the “spirit-pneuma” within de Lubac’s theological anthropology is one of the significant results of the analysis presented in the text.
2
Content available remote

Interpretacja terminu „psyche” w Piśmie Świętym i w teologii

85%
Liszka P.
Teologia w Polsce
|
2013
|
issue 2
45-61
PL
Wśród terminów antropologicznych psyche zajmuje miejsce szczególne. Po odejściu od metafizyki, w sytuacji zorganizowanego wyciszania refleksji chrześcijańskich, w powszechnej świadomości, a nawet w naukach humanistycznych (psychologia) pozostaje termin psyche, aczkolwiek już bez aspektu transcendentnego. Przedmiotem niniejszego artykułu jest słowo psyche, odpowiadająca mu rzeczywistość służy jedynie do wyjaśnienia sensu tego słowa. Refleksja nad rzeczywistością, która wymaga doboru zestawu nazw, aby można było o niej mówić, stanowi temat odrębnego opracowania. W każdym razie słowo samo w sobie jest umowne, neutralne, nie wskazuje na jakiś konkret w sposób automatyczny
EN
Among anthropological terms, the term psyche occupies a special place. After the movement away from metaphysics, in the situation of the organized drowning of Christian reflection, in the general awareness , and even in the humanities (psychology) remains the term psyche, although with no transcendental aspect any more. The object of this paper is the word, while the reality serves only to explain its sense. Another thing is a reflection on the reality, which requires the selection of a set of names, in order to be able to speak about it. A word in itself is conventional, neutral, it does not point to a concrete thing automatically.In the history of the human thought this term has played an important role, has been the object of multiple reflections and has served to express essential truths linked to the ontic structure of the human being and to its existence. Its semantic field used to be identified on one hand with the meaning scope of the terms corresponding to it in other languages as well s of other terms in the same language. A historical analysis, which in a paper can be only sketchy and general, permits to notice that a mingling thinking is not consistent with the actual state of affairs. We are facing a semantic richness, an isolation of characteristic features of individual terms. Each term has its own stem as well as nearer and further peripheries which to a smaller or higher degree have a common part with the neighborhood of the stem of the other terms. This is how the situation with the semantic field of the term psyche is.
3
Content available remote

Henry More's "Spirit of Nature" and Newton's aether

80%
Joseph J.
Teorie vědy (Theory of Science)
|
2016
|
vol. 38
|
issue 3
337-358
EN
The paper presents the notion of “Spirit of Nature” in Henry More and describes its position within More’s philosophical system. Through a thorough analysis, it tries to show in what respects it can be considered a scientific object (especially taking into account the goals of More’s natural philosophy) and in what respects it cannot. In the second part of this paper, More’s “Spirit of Nature” is compared to Newton’s various attempts at presenting a metaphysical cause of the force of gravity, using the similarities between the two to see this notorious problem of Newton scholarship in a new light. One thus sees that if Newton drew from Stoic and Neo-Platonic theories of aether or soul of the world, we need to fully acknowledge the fact that these substances were traditionally of a non-dualistic, half-corporeal, half-spiritual nature. Both More’s “Spirit of Nature” and Newton’s aether can thus be understood as different attempts at incorporating such a pneumatic theory into the framework of modern physics, as it was then being formed.
CS
Příspěvek představuje pojem Spirit of Nature u  Henryho Mora a  jeho pozici v  rámci Morova filosofi ckého systému. Důkladnou analýzou se pokouší ukázat, v jakých ohledech je možné jej (s  ohledem na  cíle Morovy přírodní filosofi e) považovat za  vědecký objekt a v jakých nikoli. Následně se pokouší na  základě podobností Morova Spirit of Nature s  Newtonovými pokusy o metafyzické vysvětlení příčiny gravitační síly nabídnout nový vhled do této v rámci newtonovských bádání zásadní otázky. Ukazuje se totiž, že pokud Newton čerpal ze stoických a  novoplatónských teorií éteru a  světové duše, je třeba vzít v  potaz silně nedualistické, tělesně-duchovní pojetí těchto substancí. Spirit of Nature i  Newtonův éter by tak bylo možné chápat pouze jako různé pokusy, jak takovéto tradiční pojetí pneumatu začlenit do rodící se moderní fyziky.
4

Naznaczeni pieczęcią, Duchem Świętym (Ef 1,13; 4,30) - zarys pneumatologii Listu św. Pawła do Efezjan

80%
Sobol P.
Colloquia Theologica Ottoniana
|
2019
|
issue 1
165-181
PL
Ze wszystkich dzieł św. Pawła List do Efezjan wykazuje największe zainteresowanie Kościołem powszechnym. Eklezjologia zajmuje w nim wprawdzie główne miejsce, ale znajduje się w nim także rys pneumatologiczny. W niniejszym artykule autor podejmuje próbę przedstawienia owej nauki o Trzeciej Osobie Boskiej, analizując fragmenty zawierające greckie słowo pneuma (πνεῦμα), będące określeniem Ducha Świętego. W pierwszej części artykułu przedstawiono wyżej wspomniany termin pneuma w różnych kontekstach użycia gramatycznego. Druga część tego krótkiego studium przedstawia Ducha Świętego jako osobę, która żyje, jednoczy i buduje Kościół. Zaś w trzeciej części autor analizuje działanie Ducha Świętego w człowieku. Trzecia Osoba Boska napełnia człowieka Sobą i żyje w nim. Człowiek jest „naznaczony pieczęcią Ducha Świętego” (Ef 1,13; 4,30) i jest zaproszony, aby modlić się w Duchu i wziąć „miecz Ducha, którym jest Słowo Boże” (Ep 6,17 –18).
EN
Of all the works of St. Paul, it is the Letter to the Ephesians which focuses more than any other on the universal Church. Ecclesiology occupies a superior place in it, but it also teaches us about pneumatology. In this article the author makes an attempt to present these teachings about pneumatology by analyzing passages which contain a Greek word pneuma (πνεῦμα), as a term which describes the Holy Spirit. The first part of the article presents the above mentioned term pneuma in different contexts of grammatical use. The second part of this short study presents the Holy Spirit as a person who lives, unites and builds the Church. In the third part the author analyses how the Holy Spirit works in a human being. Thus the Third person of God fi lls man with Himself and lives in him. A man is “stamped with the seal of Holy Spirit” (Ep 1:13; 4:30) and is invited to pray in the Spirit and take “the sword of the Spirit, which is the word of God” (Ep 6:17–18).
5
Publication available in full text mode
Content available

Znaczenie terminu "to pneuma" w antropologii Dydyma Aleksandryjskiego

80%
Nakonieczny R.
Vox Patrum
|
2006
|
vol. 49
445-452
EN
Wenn Origenes von der Existenz eines Geistes im Menschen spricht, der ais ein aus drei Elementen zusammengesetztes Wesen verstanden wird, begreift er ihn ais eine Gottes Gabe, ein góttliches Element, frei von Emotionseinflussen, das keiner Beurteilung und Strafe unterliegt. Ein Element, das sich von der Seele lóst, wenn diese das Bose veriibt. Es ist eine Quelle menschlichen Handelns, die ununterbro- chen eine Opposition zu der anderen Quelle menschlicher Aktivitat bildet, namlich zu dem Kórper.
6
Publication available in full text mode
Content available

Stoicka pneuma a Pawłowa koncepcja Ducha w Rz 8. Cz.2: Paweł i stoicy na temat Ducha – podobieństwa i różnice

80%
Kowalski M.
|
2018
|
vol. 8
|
issue 4
491-543
EN
In the second part of the article the author draws comparison between the Stoic and Pauline notion of pneuma. First, the stoic and cognate medical views on the Spirit/spirit are presented. According to them, pneuma functions as the principle of life, cognitive entity, element binding the cosmos, responsible for unifying various bodies, and passing the image of the father on his progeny. The stoic categories and phenomenology of pneuma are then applied to Rom 8. A notorious difficulty in distinguishing between the divine and human spirit, the cognitive, life-giving and unifying faculties of pneuma bespeak the similarity between the stoic and Pauline thought. Yet, the relationship seems to be rather formal and limited to the use of the same language. Paul goes well beyond both the stoic and Jewish concepts of pneuma, presenting the Spirit as introducing the believers into the community with God, enabling them to imitate Jesus, granting the life of resurrection, interceding for Christians and making them brothers and sisters. Two more functions of the Spirit, his abiding in the believers and his ability to imprint in them God’s image, open more promising venues for comparison between Paul and the stoics. The stoic idea of krasis and popular philosophical and medical views on procreation may help to understand how Paul and his audience imagined the Sprit dwelling in Christians and making them conform to the image of Christ. The article ends with a reflection on the applicability of the stoic notions of pneuma  to Rom 8.  
7
Publication available in full text mode
Content available

Interpretacja terminu "psyche" w Piśmie Świętym i w teologii

80%
Liszka P.
Teologia w Polsce
|
2013
|
vol. 7
|
issue 2
45-61
EN
Among anthropological terms, the term psyche occupies a special place. After the movement away from metaphysics, in the situation of the organized drowning of Christian reflection, in the general awareness , and even in the humanities (psychology) remains the term psyche, although with no transcendental aspect any more. The object of this paper is the word, while the reality serves only to explain its sense. Another thing is a reflection on the reality, which requires the selection of a set of names, in order to be able to speak about it. A word in itself is conventional, neutral, it does not point to a concrete thing automatically. In the history of the human thought this term has played an important role, has been the object of multiple reflections and has served to express essential truths linked to the ontic structure of the human being and to its existence. Its semantic field used to be identified on one hand with the meaning scope of the terms corresponding to it in other languages as well s of other terms in the same language. A historical analysis, which in a paper can be only sketchy and general, permits to notice that a mingling thinking is not consistent with the actual state of affairs. We are facing a semantic richness, an isolation of characteristic features of individual terms. Each term has its own stem as well as nearer and further peripheries which to a smaller or higher degree have a common part with the neighborhood of the stem of the other terms. This is how the situation with the semantic field of the term psyche is.
PL
Wśród terminów antropologicznych psyche zajmuje miejsce szczególne. Po odejściu od metafizyki, w sytuacji zorganizowanego wyciszania refleksji chrześcijańskich, w powszechnej świadomości, a nawet w naukach humanistycznych (psychologia) pozostaje termin psyche, aczkolwiek już bez aspektu transcendentnego. Przedmiotem niniejszego artykułu jest słowo psyche, odpowiadająca mu rzeczywistość służy jedynie do wyjaśnienia sensu tego słowa. Refleksja nad rzeczywistością, która wymaga doboru zestawu nazw, aby można było o niej mówić, stanowi temat odrębnego opracowania. W każdym razie słowo samo w sobie jest umowne, neutralne, nie wskazuje na jakiś konkret w sposób automatyczny.
8
Publication available in full text mode
Content available

„Τὸ πνεῦμα καὶ ἡ ψυχὴ καὶ τὸ σῶμα” (1 Tes 5,23). Stoickie źródła rozumienia ducha w Pierwszym Liście do Tesaloniczan

57%
Pasterczyk P.
Verbum Vitae
|
2021
|
vol. 39
|
issue 3
831-848
EN
In the article the author interprets 1 Thess 5:23 from the point of view of stoic philosophy. This interpretation claims to answer two questions: Why is St. Paul referring to the tripartite constitution of human being from spirit, soul and body instead of the dualistic constitution of soul and body? What is the exact meaning of the term spirit (πνεῦμα) used in 1 Thess 5:23 as the key term? The usual exegesis understands the term spirit (πνεῦμα) in New Testament as theological description of the Holy Spirit. The interpretation of 1 Thess 5:23 from such a point of view is hardly possibly because it would mean a conflict with the dualistic (Plato, Aristotle) anthropology used by St. Paul in his writings. Moreover it could be interpreted as a pantheistic and monistic explanation of a human being. The proposed answer stems from the interpretation of the term spirit (πνεῦμα) in its philosophical source in stoic philosophy. St. Paul was educated in Hellenistic Tarsus and could have had contact with the stoic thinking taught traditionally in this city. Such an interpretation sufficiently explains the sense of the formula “your whole spirit and soul and body” but it does not mean that St. Paul understood the human being according to a materialistic interpretation of stoic spirit and soul. It means an adoption of the stoic anthropological formula for the expression of the totality of a human being needed in the theological description of the end (παρουσία) in 1 Thessalonians.
PL
Przedmiotem artykułu jest interpretacja 1 Tes 5,23 z perspektywy filozofii stoickiej. Ta interpretacja chce dać odpowiedź na dwa następujące pytania: Po pierwsze, dlaczego Paweł z Tarsu odnosi się do trialistycznej konstytucji ludzkiego bytu złożonego z ducha, duszy i ciała, zamiast do dualistycznej konstytucji opartej o złożenie z duszy i z ciała. Po drugie, jakie jest znaczenie terminu „duch” (πνεῦμα) zastosowanego w 1 Tes 5,23. Dotychczasowa egzegeza tego fragmentu wyjaśnia ten termin przede wszystkim w odniesieniu do teologicznego opisu Ducha Świętego, który odzwierciedla hebrajski termin ruah. Taka egzegeza 1 Tes 5,23 wydaje się stać w konflikcie z dualistyczną antropologią (Platon, Arystoteles) stosowaną zwykle przez Pawła w jego listach (napięcie między duchem i ciałem). Ponadto taka interpretacja może być rozumiana jako panteistyczne i monistyczne wyjaśnienie ludzkiego bytu. Zaproponowana w tym artykule odpowiedź jest zakorzeniona w interpretacji terminu πνεῦμα w jego filozoficznych źródłach stoickich. Paweł z Tarsu był bowiem ukształtowany w hellenistycznym Tarsie i mógł mieć kontakt ze stoicką filozofią, która była tradycyjnie nauczana w tym mieście. Taka interpretacja wyjaśnia w wystarczający sposób sens formuły „duch wasz (τὸ πνεῦμα), dusza (ἡ ψυχὴ) i ciało (τὸ σῶμα)”, co jednak nie oznacza, że jej autor rozumiał ludzki byt w świetle materialistycznej interpretacji ducha i duszy filozofii stoickiej. Oznacza jedynie zastosowanie stoickiej formuły antropologicznej dla wyrażenia totalności ludzkiego bytu, która była Pawłowi potrzebna w teologicznym opisie końca (παρουσία) w Pierwszym Liście do Tesaloniczan.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.