Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help
Years help
Authors help

Results found: 167

first rewind previous Page / 9 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  podmiotowość
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 9 next fast forward last
2
Content available remote

Norwid i nowoczesność (perspektywa podmiotowości)

100%
PL
Niniejszy artykuł ma na celu krótkie omówienie konceptualizacji osoby ludzkiej czy też podmiotu działania, która dokonuje się we współczesnych naukach społecznych. Autorka tekstu powołuje się na współczesnych uczonych: kanadyjskiego filozofa Charlesa Taylora oraz europejskich socjologów Margaret S. Archer i Pierpaola Donatiego. Przedstawia punkty wspólne, a także pewne różnice, które wyłaniają się w ich koncepcjach dotyczących oddziaływania wpływów społecznych i indywidualnych na współczesnego człowieka.
PL
Ruch społeczny "Solidarność" przyniósł zmiany w Europie Środkowo-Wschodniej, zmienił i otworzył świadomość społeczną ludzi, burząc stare stereotypy dotyczące ładu społecznego. Gwałtowność zachodzących zmian niosła za sobą chaos i destabilizację tego ładu, a w efekcie doprowadziła do załamania dotychczasowych reguł i zasad życia społecznego. Jednocześnie demontaż starych struktur i pojawienie się gospodarki wolnorynkowej sprzyjały pragmatyzacji świadomości Polaków. Poczuciu chaosu w sytuacji, gdy mieszały się elementy starego i nowego ładu społecznego, towarzyszyło zarazem poczucie głębokiego kryzysu normatywności i erozji więzi społecznej. Stan taki nazywamy anomią. W tych warunkach doszło do rozchwiania systemu wartości i pojawiło się u jednostek poczucie zagubienia, zagrożenia, bezradności, a także wyobcowania i braku zaufania do innych ludzi. W dłuższym okresie czasu może to prowadzić do załamania podstaw tożsamości i podmiotowości, bowiem jednostki nie radzą sobie z pogłębiającym się kryzysem normatywności i narastającą nieufnością w przestrzeni społecznej. Przestrzeń tą cechuje anomijny pragmatyzm. Anomijny pragmatyzm to taka przestrzeń, która stwarza bardzo specyficzne warunki dla socjalizacji i rozwoju, a także niesie określone zagrożenia rozwojowe, zwłaszacza dla tożsamości i podmiotowości człowieka.
PL
W artykule podjęto problem humanizacji pracy i jej przemian, w zależności od procesów zachodzących w całym społeczeństwie, w jego wymiarach: społecznym, gospodarczym, politycznym i technologicznym. Humanizacja pracy została osadzona na założeniu podmiotowości jednostki, przy czym – wśród różnych ujęć podmiotowości – zwrócono przede wszystkim uwagę na to, że jest ona niezbywalną właściwością osoby ludzkiej. Skoncentrowano się na hipotezie o zagrożeniach podmiotowości osoby ludzkiej procesami technicyzacji, cyborgizacji, rozwojem sztucznej inteligencji, ale także – jej orientacją na sprawczość, użyteczność i skuteczność. Postawiono następujące pytania: Co w przyszłości będzie oznaczało bycie podmiotem moralnym? Czy wobec postępującej inwazji technologii informatycznych i totalnej inwigilacji/kontroli ludzi będziemy redefiniować nasze człowieczeństwo i dążyć do humanizowania naszej aktywności?
EN
Will work be dehumanized in the future? The article discusses the problem of the humanization of work and its transformation, depending on the processes taking place in the whole society, in its dimensions: social, economic, political and technological. The humanization of work was based on the assumption of the subjectivity of the individual, while – among various approaches to subjectivity – the attention was first drawn to the fact that it is an inalienable property of the human person. The focus was on the hypothesis about the threats to the subjectivity of the human person through the processes of technicalization, cyborgization, the development of artificial intelligence, but also – its orientation on efficiency, usability and effectiveness. The following questions were asked: What will in the future mean being a moral subject? Are we going to redefine our humanity and aim to humanize our activity in the face of the progressive invasion of information technology and total surveillance / control of people?
PL
Przedmiotem rozważań niniejszego artykułu jest podmiotowość mieszkańców Łodzi. Głównym celem analiz jest próba odpowiedzi na pytanie jaki jest poziom podmiotowości łodzian oraz ustalenie jego korelatów. Podstawę empiryczną opracowania stanowią badania ilościowe z zastosowaniem kwestionariusza wywiadu, przeprowadzone z 2010 roku na blisko 500-osobowej, reprezentatywnej próbie dorosłych mieszkańców miasta.
PL
Przedmiotem rozważań niniejszego artykułu jest podmiotowość mieszkańców Łodzi. Głównym celem analiz jest próba odpowiedzi na pytanie jaki jest poziom podmiotowości łodzian oraz ustalenie jego korelatów. Podstawę empiryczną opracowania stanowią badania ilościowe z zastosowaniem kwestionariusza wywiadu, przeprowadzone z 2010 roku na blisko 500-osobowej, reprezentatywnej próbie dorosłych mieszkańców miasta.
PL
Artykuł został poświęcony ocenie opisowej traktowanej jako narzędzie władzy nauczyciela. Na początku wyjaśniono pojęcie oceny opisowej oraz różne jej rozumienie. Najczęściej ocena jest dla uczniów narzędziem dyscyplinującym, a nauczyciele stosują ją zwykle jako formę kontroli i władzy nad uczniem. Dlatego istotne jest, aby nauczyciele uświadomili sobie, w jaki sposób korzystają ze swojej władzy-oceny, która staje się narzędziem budowania podmiotowości ucznia i jednocześnie narzędziem tworzenia podmiotu-jednostki.
PL
W przedstawionym niżej artykule po pierwsze, argumentujemy za teoretyczną koniecznością uwzględnienia w refleksji dotyczącej ruchów społecznych antropologicznego zagadnienia podmiotowości oraz filozoficzno-politycznej kwestii eidos sfery publicznej. Czynimy to w odniesieniu do stosunkowo słabo znanego teoretykom ruchów społecznych niemieckiego myśliciela Helmutha Plessnera. Po drugie, w ślad za Plessnerem, podejmujemy refleksję na temat radykalizmu społecznego i radykalizmu „jako takiego”. Poszukujemy w nim znaczeń i wartości, które zaginęły w potocznym i strywializowanym jego rozumieniu bądź też są mu przypisywane „na wyrost”. Nie zgadzamy się na stosowanie pojęcia „radykalizm” w odniesieniu do przejawów zwykłego wandalizmu, głupoty lub ksenofobii. Po trzecie, usiłujemy sformułować – wymagające dalszej weryfikacji – zasady „socjologii radykalizmu”. Na przekór utartym poglądom upatrujemy w nim otwartości wypełnionej uczuciem deficytu, niespełnienia, żalem i nadzieją. Dostrzegamy w uczciwym radykalizmie postawę dopuszczającą „obcość”, a więc zasadniczo różną od ekstremizmu lub fundamentalizmu. Na koniec widzimy w nim zjawisko typowe dla małych grup społecznych, które znajdują się w stanie przejściowego „granicznego” wyczekiwania.
|
2021
|
vol. 24
|
issue 1
PL
Celem artykułu jest ukazanie przestrzeni rozwoju duchowego w kontekście poetyckiej myśli Karola Wojtyły. Zagadnienie ujęto z dwóch perspektyw – Podmiotowości i Twórczości. Zawarte są one w poszczególnych częściach opracowania jako główne punkty odniesienia: procesy osobotwórcze leżące u podłoża rozwoju człowieka (samorealizacja, personalizacja, autokreacja, transgresja), sztuka jako doświadczenie, miejsce twórczości w rozwoju. Afirmacja podmiotowości ujęta została jako inspiracja do rozwoju duchowego. Poezje i dramaty autorstwa Wojtyły odzwierciedlają w pełni przemyślaną i dojrzałą koncepcję osoby. Istota procesu osobowo-twórczego w poetyckiej myśli Karola Wojtyły jest głęboką refleksją, ujętą w przestrzeni procesu tworzenia – aż ku transcendencji. Podmiotowość i Twórczość stanowią obszary odniesienia i inspiracji na drodze wspierania rozwoju osoby. Przeżycie bliskości z transcendentną rzeczywistością skłania do rozważań w osobistej perspektywie sensu istnienia, twórczych możliwości człowieka i sposobu ich wyrażania. Ukazane przestrzenie rozwoju duchowego mogą zatem stanowić źródło refleksji pedagogicznej.
11
Publication available in full text mode
Content available

Krótki wykład o podmiotowości

75%
PL
Koncept podmiotowości może być pomocny w refleksji na temat statusu ontycznego człowieka i zbiorowości ludzkiej, a także relacji między ludźmi i społecznościami, znaczenia w nich człowieka. Koncept taki może i powinien być także początkiem refleksji o społeczeństwie, państwie, polityce oraz człowieku, zdrowiu psychicznym, tożsamości. Artykuł zawiera szkic propozycji teorii podmiotowości w czasach kryzysu cywilizacyjnego, kiedy w płynnej rzeczywistości gubią się często człowiek i wartości.
EN
The concept of subjectivity can help in the reflection on the ontological status of the human being and his or her community, and on the relations between people and communities, as well as the importance of a human being within the communities. This concept can and should be the outset of a reflection on society, the state, politics, humanity, mental health, and identity. This paper drafts a theory of subjectivity at a time of the contemporary civilizational crisis, when humans and values often get lost in the liquid reality.
EN
Tomasz BurzyńskiInstitute of English Cultures and LiteraturesFaculty of PhilologyUniversity of Silesia in KatowicePolandMasks Off. Reflections on Subjectivity from the Perspective of the (Bio)medicalization ProcessesAbstract: The paper deploys conceptualizations and theories typical of cultural studies in order to discuss mechanisms orchestrating the formation of human subjectivity from a perspective of (bio)medicalization processes (Peter Conrad, Adele E. Clarke); that is, modernization tendencies aiming to subordinate social practices to medical jurisdiction. In this methodological context, the article is also an interdisciplinary research project which gestures towards a conceptualization of human subjectivity in which considerations referring to the dichotomy 169 of agency and structure (Anthony Giddens, Piotr Sztompka) are supplemented by the factor of human corporality. The opportunity to subsume biological and biomedical issues within cultural studies without the risk of biological reductionism is the result of providing a theory of subjectivity that involves its probabilistic character. The notion of probabilistic subjectivity is a theoretical construct whose significance for cultural theories springs from the development of genetics and molecular biology and their contribution to processes of biomedicalization.Keywords: medicalization, biomedicalization, subjectivity 
PL
Tomasz BurzyńskiInstytut Kultur i Literatur AnglojęzycznychWydział FilologicznyUniwersytet Śląski w Katowicach Abstrakt: Tekst stanowi próbę kulturoznawczego spojrzenia na mechanizmy kształtowania się podmiotowości jednostkowej w świetle procesów medykalizacji i biomedykalizacji (Peter Conrad, Adele E. Clarke), czyli tendencji modernizacyjnych, które zmierzają do podporządkowania praktyk społecznych szeroko pojmowanej jurysdykcji medycznej. W przestrzeni tak zarysowanej optyki badawczej prezentowany artykuł jest jednocześnie interdyscyplinarnym projektem badawczym zmierzającym w kierunku takiej konceptualizacji podmiotowości jednostkowej, w której perspektywa wyznaczona przez opozycję agency-structure (Anthony Giddens, Piotr Sztompka) zostaje uzupełniona przez rozważania dotyczące cielesności człowieka. Możliwość włączenia problematyki biologicznej i biomedycznej w ramy humanistycznych teorii podmiotowości bez ryzyka bycia narażonym na zarzut nieuprawnionego redukcjonizmu biologicznego pojawia się w jako rezultat takiej konceptualizacji podmiotowości, która uwzględnia jej probabilistyczny charakter. Podmiotowość probabilistyczna jest natomiast postrzegana jako konstrukt teoretyczny, którego znaczenie dla nauk o kulturze jest konsekwencją rozwoju genetyki i biologii molekularnej oraz ich wiodącego wkładu w przebieg procesów biomedykalizacji.   Masks Off. Reflections on Subjectivity from a Perspective of (Bio)medicalization Processes The paper deploys conceptualizations and theories typical of cultural studies in order to discuss mechanisms orchestrating the formation of human subjectivity from a perspective of (bio)medicalization processes (Peter Conrad, Adele E. Clarke); that is, modernization tendencies aiming to subordinate social practices to medical jurisdiction. In this methodological context, the article is also an interdisciplinary research project which gestures towards a conceptualization of human subjectivity in which considerations referring to the dichotomy of agency and structure (Anthony Giddens, Piotr Sztompka) are supplemented by the factor of human corporality. The opportunity to subsume biological and biomedical issues within cultural studies without a risk of biological reductionism is result of providing a theory of subjectivity that involves its probabilistic character. The notion of probabilistic subjectivity is a theoretical construct whose significance for cultural theories springs from the development of genetics and molecular biology and their contribution to processes of biomedicalization.     
Zarządzanie i Finanse
|
2013
|
vol. 4
|
issue 2
121-130
PL
W procesie zarządzania organizacją różnorodność stanowi zasadniczą przesłankę zmian determinujących sukces organizacji. W szczególności różnorodność wynikająca z rozpoznania motywu oraz sposobu realizacji określonego, realnego działania, obok celowego zachowania. Różnorodność ta, powoduje – zgodnie ze stanowiskiem M. Morawskiego – że w obecnej formule praktycznie wszyscy są zarządzającymi, a różnice polegają tylko na skali i znaczeniu rozwiązywanych problemów. Stanowisko to, uzasadnia fakt, że osoba pracownika posiada zdolność do świadomego i celowego działania, zdolność do ciągłego przekraczania swoich dotychczasowych osiągnięć i dokonań, a w konsekwencji i do odpowiedzialnego zaangażowania.
EN
The article discusses intertextual connections of the novel Barbara Radziwiłłówna z Jaworzna-Szczakowej by Michał Witkowski with Poema Piasta Dantyszka herbu Leliwa o Piekle by Juliusz Słowacki. Due to remarkable similarity of Witkowski’s novel to the poem from the nineteenth century, Barbara Radziwiłłówna z Jaworzna-Szczakowej may be treated as a mirror image of Poema Piasta Dantyszka herbu Leliwa o Piekle, respectively distorted by postmodern worldview and aesthetics, which the contemporary writer’s prose is saturated with. Moreover, the author compares various ways of presenting identical problems in both works, e.g. labyrinth structure of the in-text world, to show two different ways of comprehension and presenting the same problems by Romanticism and postmodernism.
EN
In the article Witkacego próba podmiotu – podmiot na próbę [Witkacy’s Attempt at a Subject – a Subject for a Test] the subjective identity of S.I. Witkiewicz is characterised by means of the widely understood category of a trial. This latter is interpreted from the view of theatrical aesthetics, but also philosophy, enables to show the biography and oeuvre of the artist from Zakopane as a continuous game between constructing and deconstructing of the subjective identity. The category of subjectivity becomes here a tool of revealing of the mechanisms, making it possible to remove boundaries between art and life, reality and fiction, literature and theory. Whereas in the interpretation proposed this attempt appears as a very literally understood experiencing of oneself, “putting oneself to the test”, but also as an attempt at literature (in the area of theory) and an attempt at theory (in the area of literature).
PL
Górska Irena, Witkacego próba podmiotu – podmiot na próbę [Witkacy’s Attempt ata Subject – a Subject for a Test]. „Przestrzenie Teorii” 14. Poznań 2010, Adam MickiewiczUniversity Press, pp. 173-194. ISBN 978-83-232-2210-1. ISSN 1644-6763.In the article Witkacego próba podmiotu – podmiot na próbę [Witkacy’s Attempt at a Subject– a Subject for a Test] the subjective identity of S.I. Witkiewicz is characterised by means ofthe widely understood category of a trial. This latter is interpreted from the view of theatrical aesthetics, but also philosophy, enables to show the biography and oeuvre of the artist from Zakopane as a continuous game between constructing and deconstructing of the subjective identity. The category of subjectivity becomes here a tool of revealing of the mechanisms, making it possible to remove boundaries between art and life, reality and fiction, literature and theory. Whereas in the interpretation proposed this attempt appears as a very literally understood experiencing of oneself, “putting oneself to the test”, but also as an attempt at literature (in the area of theory) and an attempt at theory (in the area of literature).  
PL
Tekst ukazuje wybrane aspekty wielokulturowości i tożsamości we współczesności charakteryzowanej jako wielki kryzys cywilizacyjny, którego istotnymi elementami są postęp technologiczny, globalizacja, sekularyzacja i ekspansja kultury masowej. Pociąga on za sobą kryzys wszystkich wymiarów ładu społecznego, z ekonomicznym włącznie. Dopiero w tych kategoriach potrafimy zrozumieć różne fenomeny współcześności, które pozostają niejasne, gdy rozwazyć je w oderwaniu od siebie. W tym kontekście ukazany jest dylemat wielokulturowości, która jest poważną szansą, ale i wielkim zagrożeniem dla tożsamości danego człowieka. Rozważany jest tu także problem tożsamości zbiorowej i jej współczesnego kryzysu. Kwestie te ujmuje się tu z perspektywy podmiotowości człowieka i jej psychologicznych, społecznych i kulturowych aspektów, a także podmiotowości zbiorowej. Tekst zawiera też próbę reinterpretacji pojęcia wielokulturowości i tożsamości z perspektywy teorii podmiotowości i filozofii dialogu.
EN
The paper presents the notion of human subjects. The author emphasizes the fact, that the thinking in ecological paradigm demand of own notion of the subject so as to substantiate the notion of responsibility and creative possibility of man. Autor state that in thinking the metaphor of an ecosystem is indispensable the notion of subjectivity fits in with the nation of man.
EN
Introduction. People with disabilities are often not treated subjectively in relationships with other people, as a consequence, it is more difficult for them to gain awareness of their impact on their lives. A paternalistic approach to people with disabilities makes difficult and sometimes prevents people with disabilities to become an equal partners in relationships. Aim. The purpose of the article is to demonstrate the impact of social relations on building the authorship of life student’s with disability. Additionally, the relationship of people with disabilities and significant Others (parents, teachers, therapists) were examined. Materials and Methods. The research used the methodology of the participating research in action developed by Borda [2010], Hartas [2010], Kalmbach-Philips, Carr [2010], in Poland CzerepaniakWalczak [2014], Gustavsson, Zakrzewska-Manterys [1997], Cervinkova, Gołębniak [2010], Cervinkova [2008; 2013], Gajdzica [2013; 2016], Prysak [2016], the autoethnographic method was used [Geertz 2005; Wolcott 2008; Chang 2007; Anderson 2014; Collins, Gallinat 2010; Ellis, Bochner 2006]. Results. Analysis of the relationship of a person with disability and a significant Other, allows noticing diversity in interpersonal relationships. Analyzes show that a paternalistic approach to people with disabilities leads to dependence on others, the need to comply. Conclusions. Analysis of research results has shown that the level of inclusion of student with disabilities in the academic community is low. Biography of person with disability points to the uniqueness of life paths and the difficulty of creating a typical image of a student with a disability. The agency and social participation of person with disability is a possible starting point for analysis of the support and inclusion system. Authorship of own’s life allows to notice the impact on your own life situation and the impact of significant Other.
PL
Wprowadzenie. Osoby z niepełnosprawnością często nie są traktowane podmiotowo w relacjach z innymi ludźmi, w konsekwencji trudniej im zdobyć świadomość wpływu na własne życie. Paternalistyczne podejście do osób z niepełnosprawnością utrudnia, a czasem uniemożliwia stawanie się osoby z niepełnosprawnością równoprawnym partnerem w relacjach. Cel. Celem badań jest wykazanie znaczenia relacji społecznych na budowanie autorstwa własnego życia studenta z niepełnosprawnością. Dodatkowo poddano analizie relacje osób z niepełnosprawnością ze znaczącymi Innymi (rodzice, nauczyciele, terapeuci). Materiał i metody. W badaniach zastosowano metodologię współuczestniczących badań w działaniu rozwijaną przez Borda [2010], Hartas [2010], Kalmbach-Philips, Carr [2010], na gruncie polskim Czerepaniak-Walczak [2014], Gustavssona, Zakrzewską-Manterys [1997], Cervinkovą, Gołębniak [2010], Cervinkovą [2008; 2013], Gajdzicę [2013; 2016], Prysak [2016], wykorzystano metodę autoetnograficzną [Geertz 2005; Wolcott 2008; Chang 2007; Anderson 2014; Collins, Gallinat 2010; Ellis, Bochner 2006]. Wyniki. Analiza relacji osoba z niepełnosprawnością – znaczący Inny, pozwala na dostrzeżenie różnorodności w relacjach międzyludzkich. Analizy dowodzą, że paternalistyczne podejście do osób z niepełnosprawnością prowadzi do zależności od innych, konieczności podporządkowania się. Wnioski. Analiza wyników badań wykazała, że poziom inkluzji studentki z niepełnosprawnością w środowisku akademickim nie jest wysoki. Biografia osoby z niepełnosprawnością wskazuje na niepowtarzalność ścieżek życia i trudność w utworzeniu typowego obrazu studenta/ki z niepełnosprawnością. Sprawczość i uczestnictwo w życiu społecznym osoby z niepełnosprawnością stanowi możliwy punkt wyjścia analiz dotyczących systemu wsparcia i inkluzji. Autorstwo własnego życia umożliwia zauważenie wpływu na własną sytuacje życiową oraz wpływu znaczących Innych.
PL
Artykuł przybliża pojęcie podmiotowości w wybranych koncepcjach filozoficznych i socjologicznych. Jest również próbą odpowiedzi na pytanie, czy istnieje jeden kierunek odnośnie rozumienia tego zjawiska. Szczególną uwagę zwraca przy tym również na postrzeganie rzeczywistości przez twórców Realizmu krytycznego - Margaret Archer i Roya Bhaskara oraz pojęcie Konceptu podmiotowości - autorstwa Krzysztofa Wieleckiego.
EN
The article presents the term of subjectivity in selected philosophical and sociological concepts. It also attempts to answer the question of existing the only way of understanding this term. Attention is drawn to the perception of reality by the authors of Critical Realism - Margaret Archer and Roy Bhaskar - and to the term The Concept of Subjectivity - by Krzysztof Wielecki.
first rewind previous Page / 9 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.