Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  pogranicze polsko-wschodniosłowiańskie
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Nazwiska patronimiczne z formantem -owicz/-ewicz w inskrypcjach nagrobnych na wybranych cmentarzach wschodniej Lubelszczyzny

100%
Kojder M.
Studia Wschodniosłowiańskie
|
2016
|
vol. 16
EN
The paper analyzes patronymic surnames with suffix -owicz/-ewicz in tombstone inscriptions on selected cemetery on southern Podlasie region. The studied inscriptions are dated as covering two centuries: from the 19th to the 21st centuries. In the tombstone inscriptions from cemetery in Bereść, Hanna, Holeszów, Kodeniec and Wyryki 372 attestations of patronymic surnames with suffix -uk were collected, written in Polish (Roman script) and in Ukrainian (in different varieties of the Cyrillic script).
2
Publication available in full text mode
Content available

Nazwiska patronimiczne z formantem -uk w inskrypcjach nagrobnych na wybranych cmentarzach na południowym Podlasiu

89%
Kojder M.
Studia Białorutenistyczne
|
2015
|
vol. 9
EN
The paper analyzes patronymic surnames with suffix -uk in tombstone inscriptions on selected cemetery on southern Podlasie region. The studied inscriptions are dated as covering two centuries: from the 20th to the 21st centuries (the limitary dates being: 1905 and 2011). In the tombstone inscriptions from cemetery in Bereść, Hanna, Holeszów, Kodeniec and Wyryki 372 attestations of patronymic surnames with suffix -uk were collected, written in Polish (Roman script) and in Ukrainian (in different varieties of the Cyrillic script).
PL
W  artykule analizie poddano nazwiska patronimiczne z  formantem -uk w  inskrypcjachnagrobnych na wybranych cmentarzach z  terenu południowego Podlasia. Badane inskrypcjepochodzą z dwóch stuleci (XX i XXI wieku) i datowane są na lata 1905–2011. Z inskrypcjinagrobnych pochodzących z cmentarzy w Bereściu, Hannie, Holeszowie, Kodeńcu i Wyrykachwydobyto 372 poświadczenia nazwisk patronimicznych z formantem -uk, zapisanych w językupolskim (alfabetem łacińskim) oraz ukraińskim (w różnych rodzajach cyrylicy).
RU
W artykule analizie poddano nazwiska patronimiczne z formantem -uk w inskrypcjach nagrobnych na wybranych cmentarzach z terenu południowego Podlasia. Badane inskrypcje pochodzą z dwóch stuleci (XX i XXI wieku) i datowane są na lata 1905-2011. Z inskrypcji nagrobnych pochodzących z cmentarzy w Bereściu, Hannie, Holeszowie, Kodeńcu i Wyrykach wydobyto 372 poświadczenia nazwisk patronimicznych z formantem -uk zapisanych w języku polskim (alfabetem łacińskim) oraz ukraińskim (w różnych rodzajach cyrylicy).
3
Publication available in full text mode
Content available

Tak zwane samogłoski nosowe w języku dzieci i młodzieży (na przykładzie polszczyzny mówionej uczniów z Bełchatowa)

63%
Kluba E.
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
|
2015
|
vol. LXI
99-109
PL
Niniejszy artykuł stanowi próbę ustalenia społecznego zasięgu wymowy wariantów tzw. samogłosek nosowych ę i M w najmłodszym pokoleniu Polaków, w tym przypadku mieszkańców Bełchatowa (woj. łódzkie). Zostali oni podzieleni na grupy ze względu na wiek oraz pochodzenie społeczne. W tekstach czytanych zmienna (ę) w pozycji wygłosowej w języku większości badanych realizowana była jako wariant ustny [e]. Jedynie u dzieci pochodzenia robotniczego pojawił się wariant [ę], co tłumaczy się wpływem pisma na wymowę. W tekstach mówionych dominującą realizacją był odnosowiony wariant [e]. Zmienna (M) w wygłosie, w tekstach czytanych, najczęściej wymawiana była zgodnie z normą jako nosowy wariant [M]. W tej samej pozycji, w tekstach mówionych, najczęściej występowała samogłoska nosowa [M]. Jednak najmłodsi informatorzy pochodzenia robotniczego realizowali tu połączenie [om], co może być wynikiem szerzenia się wymowy gwarowej południowej i wschodniej Polski na obszary Polski centralnej. W omawianej pozycji zarówno w wypadku (ę), jak i (M ) zanotowano liczne formy hiperpoprawne. Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że w tekstach czytanych, jak i mówionych wiek i pochodzenie społeczne respondentów nie miały wpływu na częstotliwość występowania samogłosek nosowych -ę i -M w śródgłosie wyrazów.
EN
The presented article is to determine the pronunciation spread of nasal vowels ę and M in the youngest generation of Belchatow’s people. They have been grouped by taking into consideration their age and social origin. In read texts the variable (ę), in word-final position in the language of the most of children being tested, was fulfilled as the variable [e]. Only in the case of working-class children the variable [ę] has occurred, which is explained by the writing influence on pronunciation. In spoken texts, the non-nasal variable [e] was in the ascendant. The variable (M), in its final position, in read texts was usually pronounced under canon of the nasal variable (M). In the same position, the nasal vowel [M] was the most common in spoken texts. However, the youngest communicants of working-class origin has made a combination [om], which can be a result of dialect pronunciation of Northern and Southern Poland being spread onto the central part of Poland. There has been many forms of hypercorrection of both (ę) and (M), in the discussed stand. On the grounds of the carried out research, it can be ascertained that, in both, read and spoken texts, age and social origin of respondents did not have any influence on the frequency of appearance of nasal vowels -ę and -M in mid-word position.
4

Wyrazy mi(e)zyniec, mizynek ‘mały palec’, ‘najmłodsze dziecko, cielę, prosię, kurczę’ odczytane na nowo

63%
Rembiszewska D. K., Siatkowski J.
Język Polski
|
2021
|
vol. 101
|
issue 2
112-118
PL
Przedmiotem omówienia są wyrazy mi(e)zyniec, mizynek ‘mały palec’, ‘najmłodsze dziecko, cielę, prosię, kurczę’. Kilkadziesiąt lat temu K. Nitsch poświęcił im odrębne studium opublikowane w „Języku Polskim”. Nasze omówienie, biorące za podstawę metody geografii lingwistycznej, przedstawia historię i geografię tych wyrazów w języku polskim na szerokim tle ogólnosłowiańskim. Z przedstawionych materiałów wynika, że poszczególne formy od rdzenia *měz- niewątpliwe należy oceniać różnie. Pewne formy można najpewniej uznać za relikty dawnej wspólnoty słowiańskiej i nie sposób w ich wypadku mówić o pożyczce leksykalnej. Inne zaś formy, a zwłaszcza derywat *mězinъkъ, który nie ma w języku polskim żadnego poświadczenia postaci z mie-, może należy przyjąć jako ukraińską pożyczkę wyrazową.
EN
The text discusses the words mi(e)zyniec, mizynek ‘little finger’, ‘youngest child, calf, piglet, chicken’. A few decades ago, K. Nitsch dedicated a separate study to this subject, published in the Język Polski journal. Our text, contingent on the methodologies of linguistic geography, presents the history and geography of these words in Polish within the broader Slavic context. It follows from the findings that the individual forms from the *měz- stem are to be differently viewed. Some forms may certainly be seen as relics of the early Slavic unity and cannot be treated as lexical borrowings. Besides, some forms, especially the *mězinъkъ derivative which has no equivalent of the mie- form in the Polish language, can be seen as a Ukrainian loan word.
5
Publication available in full text mode
Content available

Nazwiska patronimiczne na -icz, -owicz, -ewicz mieszczan i chłopów w starostwie grabowieckim od XVI do XVIII wieku

51%
Olejnik M.
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
|
2020
|
vol. 6
|
issue Numer Specjalny
77-86
UK
У статті проаналізовано прізвища з суфіксами -іч/-овіч/-евіч міщан та селян y Грабовецькому старостві від XVI до XVIII ст. База джерел, використана в цій статті, включає акти міста Грабовець та акти гродські і земські Грабовецького староства про місто Грабовець від XVI до XVIII ст. На основі проаналізованого матеріалу можна дійти висновку, що антропоніми міщан та селян найчастіше є двокомпонентними (ім’я та пріщвище). У більшості прикладів основою прізвищ є східнослов’янські імена. Такі прізвища переважали в XVI ст., з часом їхня популярність стала слабкою.
EN
The 16thcentury surnames of townspeople and peasants with the suffixes -icz/-owicz/-ewicz in starosty district of Grabowiec have been analyzed in the article. The source database used in the article contains the municipal books of Grabowiec from 16th to the 18th centuries. On the base of analyzed material it can be concluded that gentry anthroponyms with suffixes -icz/-owicz/-ewicz have two-piece form (name and surname).
PL
W artykule przeanalizowano określenia dodatkowe mieszczan i chłopów z sufiksami -icz/-owicz/-ewicz w starostwie grabowieckim. Baza źródłowa wykorzystana w niniejszym artykule obejmuje księgi grodzkie grabowieckie oraz akta miasta Grabowca od XVI do XVIII wieku. Na podstawie przeanalizowanego materiału można wywnioskować, że antroponimy mieszczan i chłopów z sufiksami -icz/-owicz/-ewicz mają postać najczęściej dwuelementową (imię i nazwisko), w większości ich podstawą są imiona wschodniosłowiańskie. Tego typu nazwiska najczęściej występowały w XVI wieku, wraz z upływem czasu ich popularność na badanym terenie słabła.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.