Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  pokrewieństwo
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
 Artykuł jest antropologiczną interpretacją westernu Johna Forda pod trytułem "Poszukiwacze". Film ten, jak wszystkie klasyczne westerny, może być postrzegany jako wariant mitu teoretycznego o umowie społecznej. Punktem wyjścia interpretacji jest stosunek seksualny jako kluczowy symbol amerykańskiego systemu pokrewieństwa i amerykańskiej kultury. Interpretacja kończy się stwierdzeniem, że w "Poszukiwaczach" społeczeństwo zostaje stworzone i istnieje dzięki solidarności społecznej zwanej miłością i społecznej nienawiści zwanej rasizmem.
EN
The aim of the paper is to provide an evolutionary explanation for co-operation and altruism in the animal world, together with other forms of intra- and inter-species relationships, which bring benefits for both sides involved in it. Concepts of individual selection, group selection, and kin selection were used. The work emphasises the relevance of intra-specific and inter-species relations, in shaping the image of nature. During the analysis of intra-specific interactions, it is explained how the degree of kinship affects the relations between relatives, and what are the results of it, regarding the degree of kinship. The article discusses the notion of kin selection, providing numerous examples in this area. Furthermore, it explains the concept of Hamilton’s rule, which covers these phenomena in a quantitative way. Whilst analysing the possibility of co-operation between non-related individuals of the same species, the authors introduce the notion of reciprocal altruism, and explain a particular way of thinking about the above problems, called the ‘prisoner’s dilemma’. Possible changes that may appear during co-evolution between different species, have also been considered. Examples of co-operation between species that rely on the construction of ecological niches were provided.  It has especially been wondered if co-evolution can lead to increased intensity of positive relations between species, up to the manifestations of inter-species altruism inclusive.
PL
Celem pracy jest przedstawienie ewolucyjnych wyjaśnień współpracy i altruizmu w świecie zwierząt oraz takich form relacji międzygatunkowych, które przynoszą korzyści stronom biorącym w nich udział. Przy wyjaśnianiu posługiwano się pojęciem doboru indywidualnego, doboru grupowego i doboru krewniaczego. W pracy podkreślono istotność relacji wewnątrz- i międzygatunkowych w kształtowaniu obrazu przyrody. Analizując interakcje wewnątrzgatunkowe, skupiono się na wyjaśnieniu tego, jak stopień pokrewieństwa wpływa na relacje pomiędzy krewniakami i jakie są tego skutki w zależności od stopnia pokrewieństwa. Wprowadzono pojęcie doboru krewniaczego, przedstawiono liczne przykłady z tego zakresu oraz wyjaśniono regułę Hamiltona, która w sposób ilościowy ujmuje te zjawiska. Omawiając możliwość nawiązania współpracy między osobnikami niespokrewnionymi tego samego gatunku, wprowadzono pojęcie altruizmu odwzajemnionego i wyjaśniono schemat myślenia zwany dylematem więźnia. Rozważano także możliwe zmiany, jakim w trakcie koewolucji mogą podlegać relacje między gatunkami. W szczególności zastanawiano się, czy koewolucja może prowadzić do wzrostu natężenia pozytywnych relacji między gatunkami aż do przejawów międzygatunkowego altruizmu włącznie. Podano przykłady takiej współpracy, która polega na wzajemnym tworzeniu nisz ekologicznych.
EN
he publication takes up the issue of the status of the Polish filiation law with an indica-tion of potential controversial issues associated with this legal regulation. First, an attempt to assess the current rules of consanguinity and affinity is made. Despite the amendment of the Family and Guardianship Code, not all ambiguity in this regard has been removed. There are still doubts in determining the number of births that are essential to the formation of a con-sanguinity relationship or taken into consideration when determining the degree of affinity. Then the subject of determining motherhood was taken up, which in the opinion of the author will require refinement in relation to at least some techniques of artificial support for natural human procreation. The last part of the publication refers to doubts concerning the current way of regulating paternity of the child which lead to de lege ferenda conclusions in this re-gard
PL
Publikacja podejmuje zagadnienie stanu polskiego prawa filiacyjnego ze wskazaniem potencjal-nych kwestii kontrowersyjnych wiążących się z tą regulacją prawną. W pierwszej kolejności podjęto próbę oceny aktualnego uregulowania pokrewieństwa i powinowactwa. (Pomimo nowe-lizacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie usunięto wszystkich niejasności w tym zakresie. Nadal rodzą się wątpliwości przy ustaleniu liczby urodzeń, które są niezbędne do powstania stosunku pokrewieństwa lub branych pod rozwagę przy ustalaniu stopnia powinowactwa). Na-stępnie podjęto tematykę ustalania macierzyństwa, która – w odczuciu autora – będzie wymaga-ła uszczegółowienia w odniesieniu do niektórych co najmniej technik sztucznego wspomagania naturalnej ludzkiej prokreacji. Ostatnia część publikacji odnosi się do wątpliwości dotyczących aktualnego sposobu uregulowania ustalenia ojcostwa dziecka, które prowadzą do wniosków de lege ferenda w tym zakresie.
EN
Background. This article refers to a line from my field research in Japan from 2012 to 2015, being a stage reference for my PhD in Social Anthropology and aims to relate some ethnographic facts collected with practitioners of Japanese swordsmanship (Kendo) - among them, Japanese and non Japanese – through the relationships made in the dōjō (the training places). The aim is to make an analogy between the notion of house within anthropological theory that remains an important practical concept for building a kinship and the studied case. By kinship and relatedness we understand the ways to make relatives, or an analytical mode for their mutual relations. ‘Relatives’ here have a more free sense, as ways of making relationship without implying human reproduction. In short, we use the training hall as the unit of analysis with the notion of House that tells us about building a kinship beyond blood. The plan is to relate some facts about the fieldwork, which operate in the concepts of hierarchy, family and Dōjō in a relationship with the notion of House, trying to build a model of interpretation. Aim. To build a model of interpretation based on the concept of House, since it looks like a suitable proposition. Methods. I used the following materials: bibliographic, structured forms, semi-structured interviews and conversations in Dōjō, and the method was ethnography, or the living experience of data research. The ethnographic fieldwork was conducted in Brazil (2007-2011) and Japan (2012-2013). In Japan, we conducted ethnography in Tokyo, Osaka, Kyoto, Kanagawa Ken and Ibaraki Ken. The data collection was structured in the form of questionnaires, semi-structured interviews and informal conversations, collected in Japan with Kendo practitioners of all possible nationalities. The questionnaires were applied at Kendo events or training sessions or sent by Facebook and email. Results and Conclusions. A new discussion about the anthropology of Kinship using a new analytical framework regarding he concepts of Hierarchy, House and Ie (Japanese House).
PL
Tło. Artykuł dotyczy badań terenowych autora przeprowadzonych w Japonii w latach 2012-2015, jest związany z pracą doktorską z antropologii społecznej. Jego celem jest przedstawienie etnograficznych faktów zebranych pośród adeptów szermierki japońskiej (kendo), z pochodzenia Japończyków oraz pochodzących z innych krajów, poprzez relacje dokonane w miejscu szkoleniowym, zwanym dōjō. Celem pracy jest stworzenie analogii między pojęciem Domu w ramach teorii antropologicznej, która pozostaje ważną praktyczną koncepcją budowania pokrewieństwa, z badanym problemem. Przez pokrewieństwo autor rozumie sposoby nawiązywania relacji wśród krewnych lub analityczny sposób tworzenia wzajemnych stosunków. Słowo „krewni” jest dość luźno rozumiane, jako sposoby tworzenia relacji bez dosłownej reprodukcji. W skrócie, dōjō jest wykorzystywane jako jednostka analizy z pojęciem Domu, który mówi o tworzeniu pokrewieństwa poza więzami krwi. Celem pracy jest powiązanie pewnych faktów dotyczących badań terenowych, które działają wewnątrz koncepcji hierarchii, rodziny i dōjō w związku z pojęciem Domu, starając się zbudować model interpretacji. Cel. Budowa modelu interpretacji oparta na koncepcji Domu. Metody. W pracy wykorzystano następujące materiały: bibliograficzne, zorganizowane formy, pół-strukturyzowane wywiady i rozmowy w miejscach treningowych, a metodą była etnografia lub życiowe doświadczenie wykorzystane przy zbieraniu danych do badań. Etnograficzne badania terenowe przeprowadzono w Brazylii (2007-2011) i Japonii (2012-2013). W Japonii, przeprowadzono badania etnograficzne w Tokio, Osace, Kioto, Kanagawie Ken i Ibaraki Ken. Dane zostały zebrane w postaci ankiet, formalnych i nieformalnych wywiadów, zebranych w Japonii z adeptami Kendo różnych narodowości. Ankiety przeprowadzono w czasie pokazów i szkoleń Kendo lub wysłano poprzez e-mail lub Facebooka. Wyniki i wnioski. Nowa dyskusja o antropologii pokrewieństwa w obrębie nowych ram analitycznych w odniesieniu do koncepcji Hierarchii, Domu oraz Ie (japoński dom).
PL
Tekst ma na celu pokazać, dlaczego debata wokół gender bywa tak gorąca, a rozumienie kobiety jako aktywnego podmiotu kultury w oderwaniu od kulturowo wypracowanej i podtrzymywanej metaforyki kobiecości napotyka na potężny opór. Wskazanie na powody tego oporu ma równie ważne znaczenie, jak znajomość stanowiska, które podważa tradycyjne wyobrażenia wspólnotowe związane z sensem istnienia narodu i proponuje ich zasadniczą rewizję. Także myśl wspólnotowo-nacjonalistyczna i religijna odwołują się do oczywistego stwierdzenia, że w każdej kulturze istnieje zespół norm oraz wartości przypisanych do danej płci (gender). Dotyczy to również pozycji, jakie kobiety i mężczyźni zajmują w różnych kulturach. Jedni tych utrwalonych kulturowo norm bronią, inni proponują ich rewizję i zasadnicze przekształcenie. Ten spór wpisuje się w obszar toczonych współcześnie wojen kultur jako walki o moralność i dobro zbiorowe.
EN
The essay will study the nature of the highly controversial debates on gender and why understanding women as active subjects of culture—a perspective that aims to challenge the established and persistent metaphors of femininity—is met with such strong opposition. In addition to examining the sources for this resistance, it is equally important to understand the position that confronts the community ideas rooted in tradition and associated with the existence of nation, and to propose its fundamental revision. The communal and nationalistic way of thinking, as well as religious, refer to a taken-for-granted statement that a set of norms and values ascribed to a particular gender exists in every culture. It is also connected with the position of women and men in different cultures. Some people protect these culturally-fixed norms, other attempt to revise and transform them. This conflict is an essential part of contemporary “culture wars,” understood as a war over morality and collective good.
PL
Celem artykułu jest ukazanie znaczenia konstytucyjnej zasady ochrony prawnej życia rodzinnego w procesie stosowania prawa, podczas którego ustalenie właściwego znaczenia normy ustawy za pomocą normy konstytucyjnej, ma przede wszystkim znaczenie dla właściwej, prokonstytucyjnej wykładni i gwarantuje, że decyzja stosowania prawa, in concreto, będzie prawidłowa. Punktem wyjścia dla przyjętego założenia badawczego będzie próba określenia, jakie desygnaty składają się na pojęcie prawnej ochrony rodziny, jakie przepisy Konstytucji RP realizują tę zasadę, wreszcie, jaka jest funkcja oraz zakres podmiotowy tej gwarancji. Zastosowana zostanie metoda dogmatyczno-prawna oraz, uzupełniająco, prawnoporównawcza. Analizie zostaną poddane wybrane przepisy Konstytucji RP, wybrane orzeczenia sądów powszechnych, sądów administracyjnych, NSA oraz SN, w których omawiana zasada miała niewątpliwy wpływ na decyzję stosowania prawa.
EN
The purpose of the article is to show the importance of the constitutional rule of legal protection of family life in the process of application of the law, during which the determination of the correct meaning of the norm of the law by means of a constitutional norm, is primarily important for a proper, pro-constitutional interpretation and ensures that the decision to apply the law, will be correct. The starting point for the research assumption will be an attempt to determine what designations constitute the concept of legal protection of the family, what provisions of the Polish Constitution implement this principle, and what is the function and subjective scope of this guarantee. The analysis will focus on selected provisions of the Polish Constitution and rulings of common courts, administrative courts, the Supreme Administrative Court and the Supreme Court, in which the discussed principle influenced the decision to apply the law.
EN
This article concerns the meaning of terms „consanguinity” and „affinity” and other genealogical terms. The second part of the article is dedicated to show a historical evolution of range the consanguinity and affinity as a impediments to marriage in Canon Law of Roman Catholic Church, from its source in the Law of the Bible and in the Roman Law, to 1917, when the first Code of Canon Law was published. Furthermore, in the article it is shown an influence of Canon Law on forming of impediments of consanguinity and affinity in FamilyLaw in force in Poland to the early 20th century.
PL
Artykuł dotyczy znaczenia terminów "pokrewieństwo" i "powinowactwo" oraz innych terminów genealogicznych. Druga część artykułu poświęcona jest ukazaniu historycznej ewolucji zakresu pokrewieństwa i powinowactwa jako przeszkód małżeńskich w prawie kanonicznym Kościoła rzymskokatolickiego, od jego źródeł w prawie biblijnym i rzymskim, aż do roku 1917, kiedy to ukazał się pierwszy Kodeks Prawa Kanonicznego. Ponadto w artykule ukazano wpływ prawa kanonicznego na kształtowanie się przeszkód pokrewieństwa i powinowactwa w prawie rodzinnym obowiązującym w Polsce do początku XX wieku.
EN
In the context of the ethno genesis of Belarusian song culture examination and the coexistence of Baltic-Slavic elements in it, it is important to properly extract the Slavic musical stylistic complex. In this article it was presented through a few syllable rhythmic forms in various ritual and non-ritual song genres. The given formants represent vocal memes of pan-Slavic importance. Their mapping gives rhythmic ranges which unite the areas of Polish, Slovak and Belarusian border. The vocal musical slavicizms are present in the basins of Prypiat and Dnieper rivers and, which had not been noticed before, in the Upper Niemen (border zone of Minsk and Grodno regions).The aspects of linguistic-musical analysis allow to show common types of vocal forms (compositions), which can be interpreted in two ways: a) as an evidence of affinity, cultural-The aspects of linguistic musical analysis allow to show common types of vocal forms (compositions), which can be interpreted in two ways: a) as an evidence of affinity, cultural-language homogeneity, b) as a result of convergence in the development of „language of culture” in different parts of analyzed region.
PL
W kontekście badania przez nas etnogenezy kultury pieśniowej Białorusi,  współzależności w niej elementów bałtycko-słowiańskich, ważne jest właściwe wyodrębnienie słowiańskiego kompleksu muzyczno-stylistycznego. Został on przedstawiony w artykule poprzez kilka form sylaborytmicznych oraz oryginalny tryb muzyczny (mianowicie całotonowy); charakteryzują one różne gatunki pieśni obrzędowych i pozaobrzędowych. Wymienione formanty przedstawiają sobą wokalne memy ogólnosłowiańskiego znaczenia.
RU
В контексте изучения нами этногенеза песенной культуры Беларуси, соотношения в ней балто-славянских элементов важно выделить и собственно славянский музыкально-стилевой комплекс. Он представлен в статье несколькими слогоритмическими формами в различных песенных жанрах, обрядовых и необрядовых. Названные форманты представляют собой вокальные мемы межславянского значения. Картографирование их даёт изомелы и ритмические изодоксы, объединяющие земли словацко-польского пограничья и Беларуси. Музыкально-вокальные славянизмы обнаруживаются в Поприпятье, Поднепровье и, что не было замечено ранее, в верховьях Нёмана (пограничье Минской и Гродненской областей). Аспекты лингво-музыкального анализа позволяют выявить типы вокальных форм, которые можно интерпретировать исторически двояко: а) как проявление родства, культурно-языкового моногенизма, б) как результат конвергенции процессов развития „языка культуры” (Н. Толстой) в различных частях исследуемого региона.
EN
The year 2012 was announced the Year for Active Ageing and Solidarity between Generations in Decision No 940 2011 EU of the European Parliament and the European Council. The paper features the issue of Polish maintenance law which is an example of a legal regulation of the solidarity between generations. Basically, the support given and received by family members has very strong moral roots. The legal regulation provides for minimal protection only, which may be executed using the power of the state. The solidarity between generations, effected by the provision of the means for living, is very obvious in the relations between parents and children, especially when the beneficiary is an underage child (a minor). However, the right to claim maintenance is also guaranteed by law to parents (and grandparents). When an elderly person is not able to support herself or himself, the law gives them an opportunity to turn to descendents for help. It should be emphasised that this aspect of maintenance which has, so far, been a very rare subject of analyses, is gradually becoming more important from the perspective of the existing demographic problems and the process of ageing in our society.
PL
Decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady nr 940/2011/UE z 14 września 2011 r. ustanowiono rok 2012 Rokiem Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej. Niniejszy artykuł poświęcony jest analizie polskiego prawa alimentacyjnego stanowiącego wyraz prawnej regulacji solidarności międzypokoleniowej w zakresie zaspokajania potrzeb członków rodziny. Solidarność ta przejawia się z pewnością w odpowiednim uregulowaniu sposobu dostarczania środków utrzymania i wychowania pomiędzy rodzicami i dziećmi, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji dziecka małoletniego, jako istoty słabszej. Należy jednak zwrócić uwagę, że stosunek alimentacyjny istnieje w ogóle między krewnymi w linii prostej, łączy zatem także na przykład dziadków z wnukami. Celem opracowania jest ukazanie poszczególnych relacji międzypokoleniowych, z których wynika stosunek alimentacyjny, oraz przyjrzenie się przesłankom uzasadniającym możliwość dochodzenia świadczeń alimentacyjnych. Przedmiotem analizy była zatem, po pierwsze, sytuacja dziecka uprawnionego do otrzymywania środków utrzymania, zarówno w okresie małoletności, jak i po osiągnięciu przez nie pełnoletności. Po drugie, omówiono także uprawnienia rodziców (dziadków) do dochodzenia alimentów od swoich samodzielnych dzieci (wnuków). Podkreślić należy, że ten drugi aspekt, na który zdecydowanie rzadziej w doktrynie zwraca się uwagę, ma szczególne znaczenie w kontekście obecnych problemów demograficznych, sytuacji osób starszych oraz solidarności międzypokoleniowej.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.