Search results

1

Instytucja „służby specjalne” a rzeczywistość funkcjonowania państwa polskiego. Wybrane zagadnienia

100%

Grzegorowski Z.

Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość

|

2011

|

vol. 8

45-64

EN

The article analyses the role of special forces in a democratic state. The author puts a special emphasis on the conditions that shape the new Polish democracy and aspects of ensuring national and international security within. Special forces in a democratic state are a tool in a state’s policies. Their operations are crucial not only as an institution meant to ensure national social and political order but also to counteract all interference of criminal groups in centres of political power on a local scale.

2

Indigenous Peoples and the Politics of Founding

75%

Calleros Rodríguez H.

Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny

|

2023

|

vol. 31

|

issue 3 (121)

61-92

EN

The article examines the “foundings-beyond-origins” framework as proposed by Angélica Bernal in her 2017 book, Beyond Origins: Rethinking Founding in a Time of Constitutional Democracy. While accepting Bernal’s arguments about the prevailing vision of founding a political order, she posits that the realities of power deauthorise political origins. This form of politics proposes a model of engagement between Indigenous Peoples (IPs), nations, tribes and communities and hegemonic political orders based on self-determination, autonomy, self-government and consent. These concepts are the cornerstones of the United Nations Declaration on the Rights of Indigenous Peoples (UNDRIP). At the heart of this politcs is the “axiom of indigeneity”, a proposition that bases political origins on populations, customs, territoriality and time. The fact that societies that existed prior to the founding of contemporary political orders have survived the realities of power gives meaning to the idea of indigeneity.

3

The Souls Of Europe

51%

Buijs G.

Limes. Cultural Regionalistics

|

2009

|

vol. 2

|

issue 2

126-139

EN

How should Europe deal politically with its legacy as a so-called "Christian civilization"? Should this imply an overt reference to God or to the Christian or Judeo-Christian tradition in European constitutional documents (as was debated when the so-called "Treaty Establishing a Constitution for Europe" was tabled)? This debate raised the old "politico-theological problem": does a political order need some kind of metaphysical or religious grounding, a "soul", or can it present itself as a purely rational order, the result of a utilitarian calculus? In this article it is argued that the secular idea of the state as an inherent element in the "Judeo-Christian tradition", for a "divine state" usurps a place that is only God's. So, this religious tradition itself calls for a secular state, and this inherent relationship between religion and secularity has become a key element for the interpretation of European civilization, most notably in the idea of a separation of the church and the state. But the very fact that this is a religious idea does imply that the European political order cannot be seen as a purely rational political order without a soul. The idea of a "plural soul" is proposed as a way out of the dilemma.

LT

Santrauka Kaip politine prasme Europa turėtų pasielgti su savu vadinamuoju "krikščioniškosios civilizacijos" palikimu? Ar šis palikimas turėtų atvirai nurodyti Dievą arba krikščioniškąją, arba žydiškąją-krikščioniškąją, tradiciją, aptinkamą konstituciniuose Europos dokumentuose (kai buvo svarstoma pateikta vadinamoji "Sutartis dėl Konstitucijos Europai")? Ši diskusija iškėlė seną "politinę-teologinę problemą": ar politinei santvarkai reikia tam tikro metafizinio, ar religinio pamato, "sielos"? O gal ta politinė santvarka gali būti suprantama kaip grynai racionali tvarka, kaip utilitarinės apskaitos rezultatas? Šiame straipsnyje įrodinėjama, kad sekuliarios valstybės idėja yra neatsiejama nuo "žydiškosioskrikščioniškosios tradicijos", dėl "Dievo valstybės" uzurpuojanti paties Dievo vietą. Tad ši religinė tradicija reikalauja sekuliarios valstybės, o nesuardomas religijos ir sekuliarumo santykis tapo kertiniu akmeniu Europos civilizacijos interpretacijoje, labiausiai išryškėjančiu bažnyčios ir valstybės perskyros idėjoje. Tačiau pats faktas, kad ši idėja yra religinio pobūdžio, leidžia teigti, jog politinė Europos santvarka negali būti vertinama kaip grynai racionali politinė santvarka, neturinti sielos. "Grynosios sielos" idėja čia siūloma kaip galimas išeities taškas, sprendžiant minėtą dilemą.

4

Moja, twoja, nasza... Wolność i zaimki w polskiej myśli politycznej XVIII wieku

51%

Grześkowiak-Krwawicz A.

Horyzonty Polityki

|

2013

|

vol. 4

|

issue 7

89-108

EN

Analyzing the pronouns which accompanied the notion of liberty in 18th-century Polish political thought, the article brings to light essential questions from the borderland between political ideology philosophy and philosophy of the state. The fact that it was liberty within some community – ours, rather than that of the individual, mine – is particularly emphasized. The basis of possessing liberty was the fact of being a citizen of the Commonwealth, or being a nobleman; that is, belonging to a certain society. Only that guaranteed freedom and it could be fulfilled only within this framework. It was not only a collective liberty – within a community, everyone enjoyed liberty personally, deciding for himself individually, which is eloquently illustrated by the unspoken popularity of the pronouns “himself” and “his” (on “his” own) . Thus, “their” liberty occurs considerably rarely, more often it is rather „their” slavery – that of the orders different from the noblemen (szlachta) and that of states which are different from the Commonwealth. Conceptualizations of community were about to be changed at the end of the 18th century, when, under the influence of Western theories, more and more attention was paid to “my”/”his” liberty, the one that was derived from nature for every man. However, the vision of “our” liberty turned out to be exceptionally long-lasting and was revived in the 19th century, when the loss of independence proved that without the community’s liberty, the very liberty of the individuals who constitute that community is threatened.

PL

Artykuł poprzez analizę zaimków towarzyszących pojęciu wolności w polskiej myśli politycznej XVIII wieku pokazuje istotne kwestie z pogranicza ideologii politycznej i filozofii państwa. Przede wszystkim fakt, że była to nie tyle wolność indywidualna – moja, ile wolność w ramach pewnej wspólnoty – nasza. Podstawą posiadania wolności był fakt bycia obywatelem Rzeczypospolitej, czy bycia szlachcicem, czyli przynależność do określonej zbiorowości. Tylko ona gwarantowała swobodę i tylko w jej ramach mogła się ona realizować. Stąd wolność „ich” występuje stosunkowo rzadko, częściej jest to raczej „ich” niewola – stanów innych niż szlachecki, państw innych niż Rzeczpospolita. Nie była to jednak tylko wolność kolektywna – w ramach wspólnoty każdy indywidualnie cieszył się wolnością, sam decydował o sobie, czego wymowną ilustracją jest niesłychanie popularny zaimek „sam, sobie”. Koncepcje wspólnotowe zaczęły ulegać zmianom pod koniec wieku XVIII, kiedy pod wpływem teorii zachodnich coraz więcej uwagi poświęcano wolności „mojej/jego” – wolności należnej z natury każdemu człowiekowi. Wizja wolności „naszej” okazała się jednak wyjątkowo trwała, odżyła w wieku XIX, kiedy utrata niepodległości pokazała, że bez wolności wspólnoty zagrożona jest także wolność jednostek ją składających.

5

Tradycja republikańska, respublica, republikanizm

51%

Pietrzyk-Reeves D.

Horyzonty Polityki

|

2013

|

vol. 4

|

issue 7

47-66

EN

This article has two aims; first it provides a conceptual analysis of the main terms related to the contemporary revival of interest in the republican tradition such as respublica, classical republican tradition and modern republicanism. This conceptual framework can be used in the research on republicanism in the Polish-Lithuanian Commonwealth (Rzeczpospolita) and neorepublicanism. The second aim of the article is to discuss in an introductory manner the sources and the foundation of the Polish republican tradition which goes back to the sixteenth century and brings exceptionally rich theoreticaldiscourse inspired by the ideas of the classical republican tradition that were present in the political thought until the partition period.

PL

Artykuł składa się z dwóch zasadniczych części. W pierwszej z nich przedstawiam krótką analizę głównych pojęć związanych ze współczesnym odrodzeniem zainteresowania tradycją republikańską, takich jak respublica, klasyczna tradycja republikańska oraz nowożytny republikanizm. Może ona posłużyć w badaniach poświęconych zarówno republikanizmowi w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, jak i neorepublikanizmowi. Celem drugiej części artykułu jest wprowadzenie do dyskusji nad źródłami i podstawami polskiej tradycji republikańskiej, która bierze początek w XVI wieku i przynosi niezwykle bogaty dyskurs teoretyczny inspirowany ideami klasycznej tradycji republikańskiej obecny w polskiej myśli politycznej aż do czasów rozbiorów.

6

Wolność warunkowana cnotą: moralne podstawy wspólnotowego ładu politycznego w dawnej Rzeczypospolitej

45%

Pietrzyk-Reeves D.

Łódzkie Studia Teologiczne

|

2017

|

vol. 26

|

issue 2

91-102

EN

In the sixteenth century the three terms “law”, “liberty” and “respublica” became intertwined in a broader conception of a well-ordered political community, civitas libera, which was seen as the only guarantee of liberty and the public good. For the authors who belong to the tradition of classical republicanism, one of the central questions concerned the nature of the conditions that need to be fulfilled in order to meet the requirements of civil liberty and political obligation. Unlike modern political philosophers who have introduced the language of rights, they understood civil freedom as being one of the benefits derived from living under a well-ordered government – res publica for the attainment of which virtue was of crucial importance. This article focuses on the Polish republican discourse of the sixteenth century that was preoccupied with these questions.

Refine search results

2 Horyzonty Polityki

1 Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny

1 Limes. Cultural Regionalistics

1 Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość

1 Łódzkie Studia Teologiczne

1 2023

1 2017

2 2013

1 2011

1 2009

2 Pietrzyk-Reeves D.

1 Buijs G.

1 Calleros Rodríguez H.