Search results

1

Czy psychologia polska przetrwa do 2026 roku?

100%

Jaśkowski P.

|

2007

|

vol. 10

|

issue 1

159-172

PL

W opinii autora polską psychologię jako dyscyplinę naukową charakteryzuje negatywne zjawisko, które w znacznym stopniu utrudnia jej rozwój. Jest to automarginalizacja oznaczająca ograniczenie komunikacji naukowej do wyłącznie polskiego środowiska naukowego poprzez publikowanie oryginalnych prac badawczych w przeważającej mierze w polskojęzycznych czasopismach naukowych.

EN

In the opinion of the author, Polish psychology as a scientific discipline is charactarized by a negative phenomenon, which remarkably hinder its development, which I named self-marginalization. It indicates the limitation of scientific communication merely to the Polish scientific circle by publishing original research contributions mostly in Polish-language journals.

2

Polityka naukowa. Innowacyjność w polityce Stanów Zjednoczonych Ameryki

89%

Rybkowski R.

|

2015

|

vol. 6

|

issue 16

63-74

EN

Objective: The aim of the paper is to present an analysis of the research policy of the USA, understood as the integral part of the US public policy. This is the way it has been presented in recent publications in the field. Research design and methods: Research policy might be an effective means of stimulating socio-economic development. The literature review helps to define the distinctive features of the American research policy. Reasoning: The paper starts with an overview of publications appreciating the role of new technologies. The activities of the federal government are then analyzed with the emphasis on stimulating and supporting innovations in the US. The exploration of the connections between technological progress and economic cycles completes the analysis. Findings: In contrast to some popular claims, 21st century technological progress is driven not only by the invisible hand of the market but also by the often neglected interventions of the government. Implications and recommendations: Innovations require some form of public authorities support. It is vital to remember that this support should be broadly understood, including for example even the early stages of education.

PL

Celem jest zaprezentowanie polityki naukowej USA jako integralnej części polityki publicznej USA, tak jak jest ona postrzegana w najnowszych publikacjach dotyczących tej problematyki. Problem i metody badawcze: Polityka naukowa może być narzędziem stymulującym rozwój społeczno‑ekonomiczny. Zastosowany przegląd literatury przedmiotu z XXI wieku pozwala na odnalezienie istotnych cech amerykańskiej polityki naukowej. Proces wywodu: Artykuł rozpoczyna omówienie publikacji podkreślających znaczenie nowoczesnych technologii. Następnie omówiono działania władz federalnych mających na celu pobudzenie i wspieranie innowacyjności w USA. Związki postępu technologicznego z cyklami gospodarczymi podsumowują znaczenie polityki naukowej. Wyniki analizy naukowej: Wbrew prezentowanym czasem opiniom – w XXI wieku o postępie technologicznym decyduje nie tylko niewidzialna ręka rynku, ale także często niedostrzegana interwencja rządu. Wnioski, rekomendacje, innowacje: Innowacyjność wymaga wsparcia ze strony władz publicznych, przy czym należy pamiętać, że wspieranie innowacyjności dotyczyć powinno szerokiego spektrum działań, obejmującego i wstępne poziomy edukacji.

3

Europejska polityka naukowa i Strategia „Europa 2020” w dziedzinie badań naukowych i rozwoju. Analiza politologiczno-instytucjonalna

88%

Kocińska E.

Rocznik Integracji Europejskiej

|

2014

|

issue 8

237-250

PL

W zakresie nauki i badań naukowych Unia Europejska respektuje odpowiedzialność państw członkowskich za system nauki, jej organizację, a także jej różnorodność profilową i tematyczn ą. Unijna wspólna polityka w tej dziedzinie ma przede wszystkim na celu rozwój i wspieranie nauki, wymianę studentów i badaczy, współpracę pomiędzy instytucjami naukowymi, wymianę informacji i doświadczeń, rozwój instrumentów badawczych oraz rozwój kształcenia naukowego. Wyzwania związane z globalizacją, kryzysem finansowym i politycznym Unii Europejskiej, polityką spójności oraz zmianą hierarchii celów w ramach poszczególnych funkcji nauki spowodowały konieczność przeprowadzenia szeregu zmian w systemie badawczym zarówno na poziomie UE, jak i państw członkowskich. Na uwagę zasługuje próba przyspieszenia wdrożenia Europejskiej Przestrzeni Badawczej podjęta przez Komisję Europejską w połowie 2012 r. Jej priorytety zdefiniowano w sposób następujący: zwiększenie skuteczności krajowych systemów badawczych; optymalizacja współpracy i konkurencji transnarodowej; otwarcie rynku pracy dla naukowców; propagowanie równości płci i uwzględniania tego aspektu w dziedzinie badań naukowych; optymalizacja przepływu wiedzy naukowej. Najważniejszym sposobem na przezwyciężenie problemów z konkurencyjnością gospodarki UE jest doprowadzenie do syntezy europejskiej polityki naukowej ze strategicznymi celami rozwojowymi UE na poziomie supranarodowym, a nie jak dotychczas międzyrządowym. Do tego potrzebna będzie zmiana filozofii funkcjonowania w tym zakresie całej Unii Europejskiej i uczynienie z polityki naukowej/ badawczej kompetencji wyłącznej UE.

4

Rozwój nauki, technologii i innowacji po globalnym kryzysie. Trendy i wyzwania

88%

Gocłowska-Bolek J.

Ekonomia XXI Wieku

|

2017

|

issue 4 (16)

98-119

PL

Celem artykułu jest analiza globalnych trendów rozwoju nauki, technologii i innowacji po kryzysie globalnym z 2008 roku oraz sformułowanie wniosków co do dalszej dynamiki i kierunków rozwoju. W artykule dokonano przeglądu najważniejszych czynników i omówiono zjawiska kształtujące rozwój nauki, technologii i innowacji: uwarunkowania geopolityczne, środowiskowe, konieczność zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego czy trwającą rewolucję informacyjną. Szczególną uwagę poświęcono znaczeniu polityki państwa, zwłaszcza wysokości wydatków na badania i rozwój, sprawności w kreowaniu kapitału ludzkiego oraz budowaniu sieci powiązań, w tym współpracy międzynarodowej

5

Historia nauki a historia ogólna: zwroty, trendy i historiografia zaangażowana. Rozmowa z Mitchellem G. Ashem

88%

Surman J.

Historyka Studia Metodologiczne

|

2017

|

vol. 47

6

Wyzwania Polityki Naukowej w Polsce

75%

Duch W.

Zagadnienia Naukoznawstwa

|

2016

|

vol. 52

|

issue 1(207)

139-148

PL

Po wstępnej charakterystyce stanu nauki i szkolnictwa wyższego artykuł omawia podstawowe ich misje (cywilizacyjna, edukacyjna, społeczna) oraz wyznaczone cele wspierania nauki w Polsce. Następnie prezentuje problemy, które uwidoczniły się zwłaszcza przy staraniach o międzynarodowe projekty badawcze, oraz działania odnoszące się do nich, a realizowane przez powołane w tym celu instytucje, jak NCN oraz NCBIR.

EN

After the initial characteristics of the state of science and higher education in Poland the paper discusses the general missions (increasing civilization level, educational and social impact) and the aims of science support in Poland. Next, the problems are outlined that surfaced in applications for international research projects, and activities supporting such applications carried out by institutions established for this purpose, such as NCN and NCBIR.

7

Foresight jako narzędzie polityki naukowej

75%

Kozłowski J.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2008

|

issue 2(32)

12-27

EN

This paper attempts to answer the following questions: (1) What are the functions of foresight in government policy? (2) What can be done to improve the effectiveness of foresight in Poland as a tool for S&T and innovation policy? In the first section of the paper the author defines foresight as ‘a policy and governance instrument aimed to identify and assess future needs, opportunities and threats connected with social and economic development, and to prepare appropriate anticipatory measures’ and discusses the characteristics and types of foresight. In the second section the author answers the question on how national foresight is applied around the words as a science policy tool, a S&T and innovation policy tool. He identifies three platforms where foresight can create policy inputs: input to politics, input to policy, and input to policy implementation. In conclusion the author proposes improvements to foresight as a science policy tool, a S&T and innovation policy tool.

PL

Artykuł zawiera próbę odpowiedzi na następujące pytania: (1) Jakie funkcje pełni foresight w polityce rządowej; (2) Co zrobić, aby byt skuteczniejszy w Polsce jako narzędzie polityki naukowo-technicznej i innowacyjnej. W pierwszej części artykułu autor definiuje definiuje foresight jako „instrument polityki i zarządzania mający na celu wskazanie oraz ocenę przyszłych potrzeb, szans i zagrożeń związanych z rozwojem społecznym i gospodarczym, a także przygotowanie odpowiednich działań wyprzedzających” oraz omawia jego cechy i odmiany. W części drugiej odpowiada na pytanie, w jaki sposób foresight narodowy jest stosowany na świecie jako narzędzie polityki naukowej, naukowo-technicznej i innowacyjnej. Wyróżnia trzy płaszczyzny wkładu foresightu do polityki: wkład do wizji politycznych (politics); wkład do formułowania polityk (policy) oraz wkład do realizacji polityk. Na zakończenie przedstawia propozycje udoskonalenia foresightu jako narzędzia polityki naukowej, naukowo-technicznej i innowacyjnej w Polsce.

8

Historyzowanie nauki lub jak nowe przychodzi na świat. Rozmowa z Hansem-Jörgiem Rheinbergerem

75%

Surman J.

Historyka Studia Metodologiczne

|

2014

|

vol. 44

9

Ocena parametryczna jednostek naukowych w Polsce w roku 2017 w obszarze nauk humanistycznych i społecznych prowadzących badania naukowe i kształcenie akademickie w zakresie pedagogiki

71%

Górniewicz J.

|

2018

|

vol. 6

|

issue 1

25-43

EN

The article presents the results of the parametric assessment of research units in the field of pedagogical research carried out in 2017. It outlines the principles and parameters of the assessment and its conditions. This area is covered by science metrics – a new field of comparative research in scientific communication. The article further presents new indicators for the analysis of source documents and proposes a conclusion that is relevant for the modernization of the state scientific policy and the policy of particular organizational units of universities and research institutes.

PL

W artykule przedstawiono wyniki oceny parametrycznej jednostek naukowych z obszaru badań pedagogicznych z roku 2017. Przybliżono zasady i parametry oceny i jej uwarunkowania. Tą problematyką zajmuje się naukometria – nowa dziedzina badań porównawczych w obszarze komunikacji naukowej. Ukazano nowe wskaźniki analizy dokumentów źródłowych. Zwieńczeniem analizy są wnioski istotne do modernizacji praktyki z zakresu polityki naukowej państwa oraz polityki poszczególnych jednostek organizacyjnych uczelni jak też instytutów badawczych.

10

Science of science at Sussex University

63%

Outhwaite W.

Zagadnienia Naukoznawstwa

|

2017

|

vol. 53

|

issue 2(212)

149-156

EN

The aim of this paper is to discuss the history of the Science Policy Research Unit and place it within the broader framework of the University of Sussex and the intellectual context of the period. This brief introduction helps to understand the origins of the Unit and the role played by such figures as Chris Freeman, Geoffrey Oldham, Jackie Fuller, and Roy MacLeod. The description of intellectual context includes the influence of sociological approaches to science which were strong in the second half of the 20th century.

PL

Celem artykułu jest omówienie historii jednostki badawcze Science Policy Research Unit, wskazanie jej miejsca i sposobu funkcjonowania w ramach struktur Uniwersytetu w Sussex oraz przedstawienie kontekstu „intelektualnego” towarzyszącego jej powstaniu. To krótkie wprowadzenie pozwala zrozumieć genezę powstania jednostki oraz rolę jaką odgrywali w niej m.in. Chris Freeman, Geoffrey Oldham, Jackie Fuller, czy Roy MacLeod. Opis kontekstu „intelektualnego” dotyczy głównie wpływu podejść socjologicznych na naukę, które były szczególnie silne w drugiej połowie 20. wieku.

11

Ocena humanistyki w świetle wyzwań Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki

63%

Kulczycki E.

Zagadnienia Naukoznawstwa

|

2016

|

vol. 52

|

issue 1(207)

149-162

PL

W artykule omówione są wyzwania stojące przed realizacją programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, czyli Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki. Prezentowane zagadnienia odnoszą się do aktualnej edycji realizowanej w 2015 roku. Artykuł prezentuje trzy problematyczne kwestie, które wynikają z polityki naukowej realizowanej w Polsce: (1) sposób odróżniania dyscyplin humanistycznych od dyscyplin z nauk społecznych; (2) sposób oceny dorobku kierownika projektu w naukach humanistycznych oraz (3) interpretowanie terminu „narodowy” w nazwie ministerialnego programu. Zakończenie artykułu omawia konsekwencje polityki naukowej koncentrującej się na fi nansowaniu projektów a nie na fi nansowaniu długoletnich badań.

EN

The article discusses the challenges of the Ministry of Science and Higher Education’s programme in Poland, i.e. the National Programme for the Development of Humanities. It describes the regulations on the basis of which the programme has been conducted in 2015. In accord with the current form of the programme, the paper presents three issues that result from the research policy in Poland: (1) how disciplines in the humanities and in the social sciences can be differentiated, (2) how the output of the Principal Investigator in the humanities can be evaluated, and (3) how the term ‘national’ in the name of programme can be interpreted. The article concludes with a discussion of the consequences of fi nancing research in the form of research projects rather than in the 14form of scholarships for research.

12

Historyzowanie nauki lub jak nowe przychodzi na świat. Rozmowa z Hansem-Jörgiem Rheinbergerem

63%

SURMAN J.

Prace Komisji Historii Nauki PAU

|

2015

|

vol. 14

291-306

PL

Rozmowa toczy się wokół tematyki epistemologii historycznej jako jednej z gałęzi historii nauki, rozwijanej w znacznym stopniu pod wpływem Hansa-Jörga Rheinbergera i jego zespołu z Instytutu Historii Nauki im. Maxa Plancka w Berlinie. Oprócz idei epistemologii historycznej, dyskusja dotyczy miejsca tej dyscypliny wśród nauk historycznych i jej wpływu zarówno na politykę naukową, jak i zagadnienie eksperymentu jako podstawowej jednostki nauki.

EN

The conversation revolves around the historical epistemology as a special branch of the history of science, which has been largely influenced by Hans-Jörg Rheinberger and his team at the Max Planck Institute for the History of Science in Berlin. Apart from the discussion of the idea of historical epistemology, its position among the historical disciplines and the implications it has for science policy, what is also considered is experiment as a basic unit of science.

13

W kierunku społeczeństwa wiedzy – cele polityki rozwoju społeczno-gospodarczego w Polsce

51%

Dziedziczak-Foltyn A.

Przegląd Socjologiczny

|

2008

|

vol. 57

|

issue 3

121-144

PL

Wyzwania cywilizacyjne, jakim stawić muszą czoła współczesne społeczeństwa, są motorem zmian w kierunku budowania społeczeństwa i gospodarki opartych na wiedzy. Unia Europejska dostrzegając konieczność modernizacji gospodarczej i społecznej wytyczyła swoim członkom w ramach Strategii Lizbońskiej określony kierunek rozwoju. Państwo polskie wpisuje się swoją polityką rozwoju społeczno-gospodarczego kraju w ogólnoeuropejskie trendy, a poprzez wypracowywanie kolejnych strategii, programów i planów zdaje się udowadniać, że kraj nasz zmierza do wykreowania w Polsce gospodarki i społeczeństwa opartych na wiedzy. Jednak większość przyjętych przez Strategię Lizbońską wskaźników dotyczących stopnia zaawansowania jej realizacji osiąga w Polsce w porównaniu z innymi krajami UE niski a nawet bardzo niski poziom. Przyczyna tego tkwi w znacznym stopniu w braku lub niedostatecznej świadomości polityków i decydentów: po pierwsze, że potrzebna jest długofalowa strategia by zmniejszyć nasz dystans do najbardziej rozwiniętych krajów UE, po drugie, że inwestowanie w wiedzę i kapitał ludzki jest we współczesnym świecie podstawowym czynnikiem rozwoju.

EN

Civilization challenges which modern societies must face generate changes and stimulate actions towards building societies and economies based on knowledge. The European Union, aware of the necessity of economic and social modernization, marked a certain direction of development for the Member States, included in the Lisbon Strategy. With its social and economic policies, Poland subscribes to the general European trends. Moreover, by developing further strategies, programs and plans, Poland seems to prove that the country is indeed heading towards the creation of the knowledge-based society and economy. However, in comparison with other EU members, most of the indices of the development progress adopted in the Lisbon Strategy are at a low or very low level in Poland. To a large extent, such a situation results from inadequate or even non-existent awareness among politicians and decision- makers as to the following issues: (i) a long-term strategy is needed to reduce the distance to the most developed EU members, and (ii ) investment in knowledge and human capital is an essential development factor in the modern world.

14

Rada badawcza jako agent i pryncypał – przykład relacji agencji w polityce naukowej

51%

Przegrocki A., Jabłecka J.

Zagadnienia Naukoznawstwa

|

2013

|

vol. 49

|

issue 2(196)

117-143

PL

Celem artykułu jest przedstawienie specyfiki relacji agencji w sferze polityki naukowej z uwzględnieniem konkretnego przykładu stosunków delegacji między rządem, radami badawczymi oraz uczonymi. W części pierwszej autorzy opisali podstawowe założenia i koncepcje teorii agencji podkreślając znaczenie zmiennych agencji na wybór formy kontraktu. W części drugiej rozpatrywane są relacje rady badawczej jako przykład delegacji w polityce naukowej w ujęciu teorii agencji. Autorzy proponują wykorzystanie dwóch odmiennych rodzajów kontraktów wynikających z charakteru delegacji zadań do opisu stosunków pomiędzy rządem a radą badawczą z jednej strony i radą a uczonymi z drugiej. Opisane są również istotne różnice pomiędzy grantami a kontraktami jako formami finansowania projektów badawczych. W kolejnej części przedstawiono przemiany założeń polityki naukowej oraz ewolucję modeli delegacji w triadzie rząd – rada – uczeni. Ostatnia część zawiera charakterystykę modeli delegacji oraz ich zestawienie z przedstawionymi wcześniej typami kontraktów. Wynikiem tego zestawienia jest dynamiczny obraz ewolucji zarówno zasad delegacji, jak i kontraktów w obustronnych relacjach rady badawczej.

EN

The aim of the article is to present the specification of agency relation in science policy taking into consideration the specific example of delegation relations among government, research councils and scientists. In the first part of the paper the authors describe basic assumptions and concepts of agency theory underlining the importance of variables of agency on selection of a contract form. In the second part, the relations of research councils as an example of delegation in science policy in the light of agency theory are discussed. The authors suggest using two different kinds of contracts deriving from the nature of task delegation to describe the relations between the government and research council on the one hand and the council and researchers on the other. Significant differences between grants and contracts are described as forms of financing research projects. In the following part, the transformation of science policy assumptions as well as the evolution of delegation models in the triad government-council-university are presented. The result of such juxtaposition is a dynamic picture of evolution of both delegation rules as well as contracts in reciprocal relations of a research council.

15

Szkic aktualnej debaty nad naukometrią i bibliometrią w Polsce i zapomniane naukoznawstwo

51%

KOKOWSKI M.

Prace Komisji Historii Nauki PAU

|

2015

|

vol. 14

117-134

XX

W toczonej w Polsce w ostatnich trzech dekadach debacie na temat naukometrii i bibliometrii popełniono bardzo poważny błąd metodyczny: pominięto refleksję naukoznawczą, szczególnie historyczno‑metodologiczną. Artykuł rozważa to pominięte zagadnienie. Aby zrealizować ten cel, posłużono się metodą badań interdyscyplinarnych z zakresu naukoznawstwa i historii naukoznawstwa. Zastosowano tę metodę do analizy wybranych najważniejszych publikacji na temat naukometrii i bibliometrii ostatnich trzech dekad, ze szczególnym uwzględnieniem kontekstu polskiego. Artykuł omawia: a) kontekst aktualnej debaty na temat naukometrii i bibliometrii w Polsce; b) historię polskich analiz naukometrycznych opartych na zagranicznych bazach indeksacyjnych; c) aktualną dyskusję na temat naukometrii i bibliometrii w Polsce oraz d) pominięty w aktualnej debacie kluczowy aspekt – nierozerwalny związek naukometrii i bibliometrii z naukoznawstwem. Wnioskiem z przeprowadzonych badań jest postulat powrotu w Polsce do badań informetrycznych (naukometrycznych, bibliometrycznych, webometrycznych, …), świadomie rozwijanych w kontekście zintegrowanego naukoznawstwa. Wiedzę tę należy wykorzystać w kształtowaniu aktualnej polityki naukowej: struktury organizacyjnej nauki i szkolnictwa wyższego oraz formowania zasad oceny dorobku naukowego instytucji i poszczególnych pracowników oraz czasopism naukowych.

EN

In the debate on scientometrics and bibliometrics, taking place in Poland in the last 25 years, a very serious methodical and methodological mistake has been committed by neglecting the reflection about the science of science, especially of historical and methodological character. The following article discusses this issue. This aim was achieved with the use of a method of interdisciplinary research originating from the scope of the science of science and the history of the science of science. This method was applied to the analysis of selected major publications on scientometrics and bibliometrics in the past 25 years, with special emphasis on Polish context. The results are discussed in the article, i.e. a) the context of the current debate on scientometrics and bibliometrics in Poland; b) the history of Polish scientometric analyses based on foreign indexation databases; c) the current discussion on scientometrics and bibliometrics in Poland and d) the key aspect ignored in the current debate, namely the inseparable connection of scientometrics and bibliometrics with the science of science. The study leads to the following conclusions: it is postulated that the informetric (scientometric, bibliometric, Webometric, etc.) studies return to the scientific discourse, which would be consciously developed in the context of the integrated science of science. This knowledge should be utilized in the development of the current science policy, i.e. the organizational structure of science and higher education and the formation of rules of appraisal of scientific institutions, individual employees and scientific journals.

16

Jakiej naukometrii i bibliometrii potrzebujemy w Polsce?

51%

KOKOWSKI M.

Prace Komisji Historii Nauki PAU

|

2015

|

vol. 14

135-184

PL

Celem tego badawczo‑przeglądowego artykułu jest zbadanie podstaw naukowych naukometrii / bibliometrii – wskazanie jej faktycznych możliwości „detekcyjno‑pomiarowych”. Przeprowadzana analiza dokonywana jest z autorskiej perspektywy zintegrowanego naukoznawstwa oraz historii i metodologii tak pojmowanego naukoznawstwa (szczególnie historii i metodologii naukometrii / bibliometrii oraz historii i metodologii nauki). Stanowi to o nowości ujęcia tematyki i determinuje: a) sposob wyboru publikacji i ich interpretacji oraz b) hierarchię analizowanych zagadnień. Artykuł opisuje: dominujący na świecie i w Polsce (niekrytyczny) pogląd na temat podstaw naukometrii / bibliometrii i liczne poważne naukowe ograniczenia podstaw naukometrii / bibliometrii, takie jak: a) niezgodność z danymi empirycznymi tzw. praw naukometrycznych i prawa koncentracji Garfielda; b) stronniczość dziedzinowa, językowa oraz geograficzna baz indeksacyjnych; c) róożne praktyki komunikacji naukowej; d) orientacja lokalna (narodowo‑państwową) nauk humanistycznych i społecznych oraz lokalne indeksy cytowań; e) wady definicji wskaźnika wpływu (IF) i manipulacje jego wartościami, „gra w Impact Factor”; f) rozliczne problemy z cytowaniami: syndrom Mendla, syndrom klasycznej publikacji, tzw. cytowania drugorzędne i trzeciorzędne, syndrom palimpsestu, efekt zaniku cytowań, kradzieże cytowań, tzw. efekt Mateusza, negatywne cytowania, „modne bzdury”, przymusowe cytowania, patologie: tzw. karteli albo spółdzielni cytowań, „autorstwa gościnnego” oraz „autorstwa honorowego”; g) odróżnienia „wpływu publikacji” i „znaczenia publikacji, doniosłości publikacji”; h) efektywność indeksowania publikacji w bazach elektronicznych i internetowych a nowoczesność techniczna publikacji. Odkrycie tego typu ograniczeń naukometrii / bibliometrii wywołało powstanie m.in. biobibliometrii, alternatywnych metryk (‘altmetrics’) oraz ruchu otwartej nauki. Uwzględnienie analizowanych informacji prowadzi do ogolnej konkluzji mającej znaczenie dla aktualnej polityki naukowej w Polsce: należy przeciwstawić się „tyranii bibliometrii”, gdyż nie służy to rozwojowi nauki. Dlatego trzeba ograniczyć stosowanie metod naukometrycznych w ocenie działalności naukowej, szczególnie nauk humanistycznych i nauk społecznych. Artykuł opowiada się również za realizacją priorytetowej dla MNiSW idei promowania dorobku polskich nauk humanistycznych i społecznych w kraju i za granicą. W tym celu wnioskuje się: a) rozwijać zintegrowane naukoznawstwo (uwolni to od licznych błędow naukometrii i bibliometrii); b) rozbudowywać bazy indeksacyjne publikacji, biblioteki cyfrowe oraz repozytoria cyfrowe, c) intensyfikować udział polskich badaczy w międzynarodowej przestrzeni badawczej, w tym aktywnie włączyć się w projekt budowy europejskiej bazy indeksacyjnej humanistyki i nauk społecznych, d) rozwijać otwarty dostęp do treści naukowych oraz e) unowocześnić polskie czasopisma naukowe i wydawnictwa naukowe.

EN

The aim of this research study and review article is to examine the scientific basis of scientometrics and bibliometrics, i.e. to show their real “detection and measurement” capabilities. The analysis is conducted from the author’s perspective of the integrated science of science and the history and methodology of the science of science following this perspective. Particular emphasis is placed on the history and methodology of scientometrics and bibliometrics and the history and methodology of science. This perspective is a new approach to the subject matter and determines a) how to select publications and their interpretations and b) which hierarchy the analyzed issues should follow. The article describes the view, dominant both in the world and in Poland, on the basics of scientometrics and bibliometrics and their numerous serious scientific restrictions, such as: a) the incompatibility of the so‑ called scientometric laws and the Garfield law of concentration with the empirical data; b) the domain bias, the language bias and the geographical bias of indexation databases; c) various practices of scientific communication; d) the local (national or state‑ level) orientation of humanities, social sciences and citation indexes; e) the disadvantages of the impact factor (IF), the manipulations with its values and the “impact factor game”; f) the numerous problems with and abuses of citations, e.g. the Mendel syndrome, the “classic” publication bias, the palimpsestic syndrome, the effect of the disappearance of citations, the so‑ called Matthew effect, the theft of citations, the so‑ called secondary and tertiary citations, negative citations, “fashionable nonsenses”, forced citations, the pathologies of the so‑ called citation cartels or cooperative citations, the guest authorship and the honorable authorship; g) the distinction between the “impact of publication” and the “importance of publication” or the “significance” of publication; h) the effectiveness of indexation of publications in electronic and Internet databases and the technological modernity of publications. The discovery of such restrictions regarding scientometrics and bibliometrics has led to the creation of, among others, biobibliometrics, alternative metrics (“altmetrics”) and the open science movement. The analysis of this information results in a general conclusion that is relevant to the current scientific policy in Poland, i.e. it is necessary to resist the “tyranny of bibliometrics”, because it does not serve the development of science. As a consequence, the use of scientometric methods in evaluations of scientific activities should be limited, particularly in the humanities and social sciences. The article also advocates for implementing the idea, considered as priority, of the Polish Ministry of Science and Higher Education, which is the promotion of the achievements of Polish humanities and social sciences at home and abroad. In order to achieve this aim, the following is proposed: a) developing the integrated science of science (as protection against the numerous errors of scientometrics and bibliometrics); b) expanding indexation databases of publications, digital libraries and digital repositories; c) intensifying the participation of Polish scientists in international research, including becoming actively involved in the international project aiming at building a European indexation database for humanities and social sciences, d) developing open access to scientific contents and e) modernizing Polish scientific journals and scientific publishing.

17

Leczenie gorsze od choroby? Diagnoza kondycji polskiego szkolnictwa wyższego na podstawie badań elit polskich uczelni publicznych

51%

Shaw M.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2015

|

issue 1(45)

117-135

EN

The public system of higher education in Poland is widely seen as “ill” – incompatible with the aims assumed by its stakeholders. There is agreement as to the existence of the problem, but no agreement on the diagnosis or courses of treatment. The diagnosis presented in this article is based on a two-year study of higher education elites – academic leaders and government policymakers. The author proposes that a possible cause of the “illness” can be understood through the medical term of polypragmasia – a situation when a sick patient consults different doctors who provide different diagnoses and prescribe different medications that produce undesirable interactions. The university is “sick” because the Ministry of Science and Higher Education and academic leaders give it different “diagnoses” and prescribe different “medications.” While academic leaders emphasize the role of the university in pursuing truth, policymakers see it primarily as an engine of economic growth. In effect, the aims pursued by academic leaders differ from those assumed in recent Polish legislation, and stimuli stemming from political channels encourage behaviors incompatible with the academic ethos. Research findings suggest three areas of potential synergy that could become turning points towards a self-transformation of Polish higher education: elite education, merit-based funding of academic research, and “soft skills.”

PL

Finansowany z publicznych pieniedzy system szkolnictwa wyższego w Polsce jest szeroko postrzegany jako „chory” – niesprzyjający celom, jakie stawiają mu różne grupy społeczne. Istnieje zgoda co do istnienia tego problemu, nie ma natomiast zgody co do diagnozy i metod leczenia. Diagnoza przedstawiona w artykule oparta jest na dwuletnich badaniach elit szkolnictwa wyższego – władz uczelni i przedstawicieli rządu. Według autorki jedną z możliwych przyczyn „choroby” jest polipragmazja – jak w medycynie określa się sytuację, gdy chory konsultuje się jednocześnie z kilkoma lekarzami, którzy stawiają różne diagnozy i przepisują różne leki, mogące wchodzić ze sobą w niepożądane interakcje. Uniwersytet „choruje”, ponieważ ministerstwo i władze akademickie aplikują mu odmienne „lekarstwa”. Podczas gdy władze akademickie podkreślają rolę uniwersytetu w dochodzeniu do prawdy, twórcy polityki naukowej widzą go przede wszystkim jako koło zamachowe gospodarki. Presja ze strony rządu wywołuje zachowania kompensacyjne środowisk akademickich polegające na obchodzeniu przepisów i tworzeniu pozorów. W efekcie cele realizowane przez władze uczelni odbiegają od tych zakładanych w najnowszym polskim prawodawstwie, a bodźce płynące z instytucji politycznych zachęcają do zachowań sprzecznych z etosem akademickim. Z badań wynika jednak, że istnieją trzy obszary potencjalnej synergii, które mogą stać się punktami zwrotnymi w transformacji polskiego szkolnictwa wyższego: kształcenie elitarne,merytoryczne finansowanie badań naukowych oraz kompetencje „miękkie”.

18

Bibliografia naukometryczno‑bibliometryczno‑informetryczna (wybór)

45%

KOKOWSKI M.

Prace Komisji Historii Nauki PAU

|

2015

|

vol. 14

185-266

XX

Przedstawiono wybór bibliografii z zakresu naukometrii, bibliometrii oraz informetrii. Bibliografia została wyselekcjonowana w ramach autorskich badań prowadzonych w zakresie: a) aktualnej debaty na temat naukometrii, bibliometrii oraz informetrii w Polsce, b) historii tych dyscyplin oraz c) historii naukoznawstwa. Zaletą takiego wyboru jest uwzględnienie wielu publikacji, które: a) przedstawiają poglądy zarówno polskich, jak i zagranicznych autorów; b) omawiają poważne ograniczenia metodyczne naukometrii, bibliometrii oraz informetrii; c) ukazują nierozerwalny związek tych dyscyplin z naukoznawstwem. Prezentowaną niżej bibliografię autor wykorzystał także w dwóch artykułach opublikowanych w tomie 14. Prac Komisji Historii Nauki PAU (rok 2015).

EN

The text presents a selection of bibliography on scientometrics, bibliometrics and informetrics. The bibliography was chosen in the context of the author’s research of: a) the current debate on scientometrics, bibliometrics and informetrics in Poland, b) the history of these disciplines, and c) the history of the science of science. This selection has an important advantage because it includes many publications that a) represent the views both of Polish and foreign authors, b) discuss serious methodological limitations of scientometrics, bibliometrics and informetrics and c) show the inseparable connection between the disciplines and the science of science. This bibliography was already used in two of the author’s articles published in Prace Komisji Historii Nauki PAU, volume 14 (2015).

19

Kontrolować czy nadzorować? Modelowanie polskiej polityki szkolnictwa wyższego z punktu widzenia nordyckiej utopii

38%

Dziedziczak-Foltyn A., Musiał K.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2009

|

issue 2(34)

102-128

EN

The authors’ intent is to examine the current direction of reforms in Poland’s higher education in the light of the fulfilled Nordic utopia, i.e. the systemie Solutions in school education and universities which Poland’s higher education is aiming for, ideologically and structurally. Despite many years of tradition in employing universities as a tool to establish the idea of egalitarism and social utilitarianism within a welfare State, Nordic countries have gradually modified their higher education policies in the last twenty years, making significant steps towards replacing the State control model with a more loose State supervision over the sector. Therefore, they went ahead of Poland in making a change which theoreticians put in a broader context of evolution from the Humboldtian to the Anglo- American model of higher education. The paper focuses on key aspects and dividing lines between the Anglo-American model and the Humboldtian model, making a reference to two meta-areas of higher education i.e. management and funding. The proposed Polish Solutions are juxtaposed with the already-implemented Nordic Solutions in order to show that this process is more complex than one might assume on the basis of formulaic descriptions of ideal types.

PL

Intencją autorów jest przyjrzenie się obecnemu kierunkowi reform szkolnictwa wyższego w Polsce przez pryzmat zrealizowanej nordyckiej utopii, czyli tych rozwiązań systemowych dotyczących szkolnictwa i uniwersytetów, do których w sensie ideowym i strukturalnym zmierza także polskie szkolnictwo wyższe. Mimo wieloletniej tradycji wykorzystywania uniwersytetów do realizacji idei egalitaryzmu i utylitaryzmu społecznego w myśl założeń państwa opiekuńczego, państwa nordyckie w ciągu ostatnich dwudziestu lat stopniowo zmieniły politykę szkolnictwa wyższego i poczyniły znaczące kroki w kierunku zastąpienia modelu kontroli państwa nad szkolnictwem wyższym modelem luźniejszego nadzoru państwowego nad tym sektorem. Przeszły zatem wcześniej niż Polska zmianę, którą teoretycy umiejscawiają w szerszym kontekście ewolucji humboldtowskiego modelu szkolnictwa wyższego w kierunku modelu anglo-amerykańskiego. Niniejszy tekst dotyczy głównych aspektów i linii podziału między systemem anglo-amerykańskim i humboldtowskim w odniesieniu do dwóch metaobszarów funkcjonowania szkolnictwa wyższego, tj. zarządzania i finansowania. Zestawienie proponowanych rozwiązań polskich z wprowadzonymi już rozwiązaniami w krajach nordyckich ma na celu ukazanie skomplikowania i większej złożoności tego procesu niż mogłoby to wynikać ze schematycznych opisów typów idealnych.

Refine search results

Czy psychologia polska przetrwa do 2026 roku?

Polityka naukowa. Innowacyjność w polityce Stanów Zjednoczonych Ameryki

Europejska polityka naukowa i Strategia „Europa 2020” w dziedzinie badań naukowych i rozwoju. Analiza politologiczno-instytucjonalna

Rozwój nauki, technologii i innowacji po globalnym kryzysie. Trendy i wyzwania

Historia nauki a historia ogólna: zwroty, trendy i historiografia zaangażowana. Rozmowa z Mitchellem G. Ashem

Wyzwania Polityki Naukowej w Polsce

Foresight jako narzędzie polityki naukowej

Historyzowanie nauki lub jak nowe przychodzi na świat. Rozmowa z Hansem-Jörgiem Rheinbergerem

Ocena parametryczna jednostek naukowych w Polsce w roku 2017 w obszarze nauk humanistycznych i społecznych prowadzących badania naukowe i kształcenie akademickie w zakresie pedagogiki

Science of science at Sussex University

Ocena humanistyki w świetle wyzwań Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki

Historyzowanie nauki lub jak nowe przychodzi na świat. Rozmowa z Hansem-Jörgiem Rheinbergerem

W kierunku społeczeństwa wiedzy – cele polityki rozwoju społeczno-gospodarczego w Polsce

Rada badawcza jako agent i pryncypał – przykład relacji agencji w polityce naukowej

Szkic aktualnej debaty nad naukometrią i bibliometrią w Polsce i zapomniane naukoznawstwo

Jakiej naukometrii i bibliometrii potrzebujemy w Polsce?

Leczenie gorsze od choroby? Diagnoza kondycji polskiego szkolnictwa wyższego na podstawie badań elit polskich uczelni publicznych

Bibliografia naukometryczno‑bibliometryczno‑informetryczna (wybór)

Kontrolować czy nadzorować? Modelowanie polskiej polityki szkolnictwa wyższego z punktu widzenia nordyckiej utopii